Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

CHƯƠNG 4: HỌC THUYẾT GIÁ TRỊ - Coggle Diagram

- - - - Gía trị của một hàng hóa được biểu hiện ở giá trị sử dụng của nhiều hàng hóa đóng vai trò vật ngang giá chung
      - Tỷ lệ trao đổi đã được cố định, trao đổi trực tiếp hàng lấy hàng
    - - Gía trị của hàng hóa được biểu hiện ở giá trị sử dụng của một hàng hóa đóng vai trò là vật ngang giá
      - Tỷ lệ trao đổi đã cố định, trao đổi gián tiếp
    - - Hình thái giản đơn hay ngẫu nhiên là mầm mống phôi thai của hình thái tiền
      - Hình thái giản đơn xuất hiện vào cuối xã hội cộng sản nguyên thủy. Trao đổi mang tính ngẫu nhiên và trực tiếp.
      - Hàng hóa đóng vai trò vật ngang giá là hình thái phôi thai của tiền tệ
    - - Gía trị của tất cả hàng hóa đều được biểu hiện ở một hàng hóa đóng vai trò tiền tệ
      - Khi bạc và vàng cùng làm chức năng tiền tệ thì chế độ tiền tệ gọi là chế độ song bản vị
      - Khi chỉ còn vàng đóng vai trò tiền tệ thì chế độ tiền tệ được gọi là chế độ song bản vị vàng
  - - - Tiền được rút khỏi lưu thông và cất giữ lại để khi cần thì đem ra mua hàng.
      - Các hình thức cất trữ
        
        Cất giấu
        
        Gửi ngân hàng
      - Chỉ có tiền vàng, tiền bạc, các của cải bằng vàng bạc có giá trị mới thực hiện được chức năng này.
    - - Tiền làm chức năng phương tiện thanh toán tức nó được dùng để chi trả sau khi công việc đã hoàn thành
        
        trả tiền mua hàng chịu;
        
        Trả nợ
        
        Nộp thuế
      - xuất hiện một loại tiền mới: tiền tín dụng, hình thức chủ yếu của tiền tín dụng là giấy bạc ngân hàng.
      - Kinh tế hàng hoá phát triển đến một trình độ nào đó tất yếu sẽ nảy sinh việc mua bán chịu
    - - Tiền làm môi giới trong trao đổi hàng hoá
        
        Khi tiền chưa xuất hiện: trao đổi trực tiếp H-H
        
        Khi tiền xuất hiện: quá trình trao đổi có tiền làm trung gian H-T-H
      - Các loại tiền
        
        Tiền đúc
        
        Tiền giấy
        
        Với chức năng là phương tiện lưu thông, lúc đầu tiền xuất hiện trực tiếp dưới hình thức vàng thoi, bạc nén.
      - Khi tiền làm phương tiện lưu thông đòi hỏi phải có tiền mặt trên thực tế (vàng thoi, bạc nén, tiền đúc, tiền giấy, tiền tín dụng...) .
    - - Đơn vị đo lường tiền tệ và các phần chia nhỏ của nó gọi là tiêu chuẩn giá cả
      - Giá trị hàng hóa biểu hiện bằng tiền gọi là giá cả hàng hóa
      - Tiền dùng để đo lường và biểu hiện giá trị của các hàng hoá khác
    - - Nhiệm vụ của tiền
        
        Phương tiện thanh toán quốc tế và các hoạt động ngoại thương, tín dụng, tài chính
        
        Di chuyển của cải từ nước này sang nước khác
        
        Phương tiện lưu thông, mua bán hàng hóa
      - Làm chức năng tiền tệ thế giới thì phải là tiền vàng hoặc tiền tín dụng được công nhận là phương tiện thanh toán quốc tế
- - - - Kinh tế hàng hóa: hình thức tổ chức kinh tế mà mục đích là để trao đổi, để bán.
      - Kinh tế tự nhiên: hình thức tổ chức kinh tế mà mục đích là để tiêu dùng (cho chính họ, gia đình, bộ tộc).
    - - Có sự phân công lao động xã hội
        
        Phân công lao động XH: là sự chuyên môn hóa về SX, làm cho nền SX XH phân thành nhiều ngành, nhiều nghề khác nhau
        
        Phân công lao động xã hội là cơ sở của sản xuất và trao đổi
        
        Các loại phân công lao động
        
        Phân công đặc thù: ngành lớn lại chia thành ngành nhỏ.
        
        Phân công chung: hình thành ngành kinh tế lớn.
        
        Phân công lao động cá biệt là phân công trong nội bộ công xưởng
      - Có sự tách biệt tương đối về mặt kinh tế giữa những người sản xuất
        
        làm cho trao đổi mang hình thức là trao đổi hàng hóa.
        
        Làm cho những người sản xuất trở thành những chủ thể sản xuất độc lập, sản phẩm làm ra thuộc quyền sở hữu hoặc do họ chi phối.
        
        Đây là hai điều kiện cần và đủ cho SX hàng hoá ra đời và tồn tại, thiếu một trong hai điều kiện sẽ không có SX và trao đổi hàng hoá.
        
        Nguyên nhân dẫn đến độc lập về kinh tế:
        
        Có nhiều hình thức sở hữu về TLSX
        
        Sự tách rời giữa quyền sở hữu và quyền sử dụng
        
        Chế độ chiếm hữu tư nhân về TLSX
- - - - Gía trị sử dụng:
        
        Khái niệm
        
        Là công dụng của hàng hóa nhằm thỏa mãn một nhu cầu nào đó của con người
        
        Đặc trưng
        
        Hàng hóa có thể có một hay nhiều giá trị sử dụng hay công dụng khác nhau
        
        Giá trị sử dụng là một phạm trù vĩnh viễn
        
        Giá trị sử dụng của hàng hóa chỉ thể hiện khi con người sử dụng hay tiêu dùng
        
        Hàng hóa ngày càng phong phú, đa dạng, hiện đại thì giá trị sử dụng càng cao.
      - Gía trị trao đổi
        
        Khái niệm
        
        Là một quan hệ về số lượng, thể hiện tỷ lệ trao đổi giữa hàng hóa này với hàng hóa khác
        
        Đặc trưng
        
        Giá trị là một phạm trù lịch sử, chỉ tồn tại ở những phương thức sản xuất có sản xuất và trao đổi hàng hóa.
        
        Giá trị hàng hóa biểu hiện quan hệ sản xuất xã hội
        
        Giá trị là thuộc tính xã hội của hàng hóa.
        
        Giá trị trao đổi chỉ là hình thức biểu hiện của giá trị; giá trị là nội dung, là cơ sở của giá trị trao đổ
    - - Mối quan hệ thống nhất
        
        Đã là hàng hóa phải có hai thuộc tính, nếu thiếu một trong hai thuộc tính không phải là hàng hóa.
      - Mối quan hệ mâu thuẫn
        
        Với tư cách là GT các hàng hóa đồng nhất về chất đều là lao động đã được vật hóa
        
        Giá trị hàng hóa không được thực hiện sẽ dẫn đến khủng hoảng sản xuất thừa
        
        Với tư cách là GTSD các hàng hóa không đồng nhất về chất
    - - Hàng hóa được phân thành 2 loại
        
        Hàng hóa hữu hình: lương thực, quần áo, tư liệu sản xuất.
        
        Hàng hóa vô hình (hàng hóa dịch vụ): dịch vụ vận tải, dịch vụ chữa bệnh..
      - Hàng hóa là sản phẩm của lao động, thỏa mãn một nhu cầu nào đó của con người, thông qua trao đổi, mua bán
  - - - Là lao động có ích dưới một hình thức cụ thể của một nghề nghiệp chuyên môn nhất định
      - Mỗi lao động cụ thể tạo ra một giá trị sử dụng nhất định
      - Lao động cụ thể là cơ sở của phân công lao động xã hội.
      - Lao động cụ thể là phạm trù vĩnh viễn
    - - Là lao động của người sản xuất hàng hóa đã gạt bỏ hình thức biểu hiện cụ thể của nó để quy về cái chung đồng nhất, đó là sự tiêu phí sức lao động, tiêu hao sức cơ bắp, thần kinh của con người.
      - Lao động trừu tượng là lao động đồng nhất và giống nhau về chất.
      - Lao động trừu tượng là phạm trù lịch sử
      - Lao động trừu tượng tạo ra giá trị hàng hóa
    - - Lao động trừu tượng biểu hiện thành lao động xã hội
      - Mâu thuẫn cơ bản là: mâu thuẫn giữa lao động tư nhân và lao động xã hội
      - Lao động cụ thể biểu hiện thành lao động tư nhân.
      - Biểu hiện
        
        Sản phẩm do người sản xuất nhỏ tạo ra có thể không phù hợp với nhu cầu xã hội
        
        Hao phí lao động cá biệt của người sản xuất có thể cao hơn hay thấp hơn hao phí lao động mà xã hội chấp nhận
        
        Mâu thuẫn giữa lao động tư nhân và lao động xã hội chứa đựng khả năng sản xuất thừa
  - - - Lượng giá trị hàng hóa không đo bằng thời gian lao động cá biệt mà do bằng thời gian lao động xã hội cần thiết.
      - Thời gian lao động xã hội cần thiết: là thời gian cần thiết để sản xuất hàng hoá trong những điều kiện bình thường so với hoàn cảnh XH nhất định.
      - Thời gian lao động xã hội cần thiết là thời gian lao động cá biệt của những người cung cấp đại bộ phận lượng hàng hóa ấy trên thị trường
    - - Năng suất lao động xã hội
        
        Năng suất lao động: là năng lực SX của người lao động
        
        Được tính bằng
        
        Số lượng lao động hao phí để SX ra 1 đơn vị sản phẩm
        
        Số lượng sản phẩm SX ra trong 1 đơn vị thời gian.
        
        Tăng NSLĐ:
        
        Tăng hiệu quả, hay hiệu suất của lao động
        
        Giá trị một đơn vị sản phẩm giảm
        
        Khi năng suất lao động tăng
        
        Số lượng sản phẩm SX ra trong 1đơn vị thời gian tăng
        
        Số lượng lao động hao phí để SX ra 1 đơn vị sản phẩm giảm
        
        Các nhân tố ảnh hưởng đến NSLĐ
        
        Mức độ phát triển của khoa học - kỹ thuật, công nghệ và mức độ ứng dụng thành tựu đó vào sản xuất
        
        Trình độ tổ chức quản lý
        
        Trình độ khéo léo (thành thạo) trung bình của người lao động
        
        Quy mô và hiệu suất của tư liệu sản xuất
        
        Các điều kiện tự nhiên
      - Cường độ lao dộng
        
        Cường độ lao động: Nói lên mức độ khẩn trương nặng nhọc của người lao động trong một đơn vị thời gian.
        
        Tăng cường độ lao động: là tăng sự hao phí lao động trong 1 thời gian lao động nhất định.
        
        Cường độ lao động tăng giá trị một đơn vị sản phẩm không đổi
        
        Cường độ lao động phụ thuộc vào
        
        Quy mô và hiệu suất của tư liệu sản xuất.
        
        Thể chất, tinh thần của người lao động
        
        Trình độ tổ chức quản lý
      - Lao động phức tạp và lao động đơn giản
        
        Lao động giản đơn: là lao động không qua huấn luyện, đào tạo, lao động không thành thạo.
        
        Lao động phức tạp: là lao động phải qua huấn luyện đào tạo, lao động thành thạo
        
        Lao động phức tạp là bội số của lao động giản đơn
        
        Trong cùng một thời gian, lao động phức tạp tạo ra nhiều giá trị hơn lao động giản đơn
    - - bộ phận giá trị cũ
      - bộ phận giá trị mới
- - - - hai hàng hỏa trao đổi với nhau khi cùng kết tinh một lượng lao động như nhau
      - Trao đổi, mua bán hàng hóa phải thực hiện theo nguyên tắc giá cả phù hợp với giá trị.
    - - Khối lượng sản phẩm mà những người SX tạo ra phải phù hợp nhu cầu có khả năng thanh toán của XH
      - Hao phí lao động cá biệt phù hợp với hao phí lao động xã hội cần thiết
  - - - Điều tiết SX: phân phối TLSX và SLĐ vào các ngành, vùng khác nhau
      - Điều tiết lưu thông: phân phối nguồn hàng hoá từ nơi có giá cả thấp đến nơi có giá cả cao
    - - Người nào có giá trị cá biệt nhỏ hơn giá trị xã hội thu được nhiều lãi trở lên giàu có
      - Người nào có giá trị cá biệt lớn hơn giá trị xã hội sẽ rơi vào tình trạng thua lỗ trở lên nghèo khó