Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

Renesans (Odrodzenie), : - Coggle Diagram

- - - - złoty wiek kultury polskiej
      - Zamek Królewski na Wawelu
      - ratusz w Zamościu
      - kamieniczki w Kazimierzu nad Wisłą
      - Brama Wyżynna w Gdańsku
      - szkolnictwo parafialne i szkoły średnie
      - rozkwit Akademii Krakowskiej
      - czas trwania: XVI w.-drugie dziesięciolecie XVII w.
- - - - życie codzienne
        
        rozkwit meblarstwa
        
        szyby w oknach
        
        szerokie ulice
        
        obszerne domostwa
        
        wymyślne stroje
        
        zmiany w jadłospisie
        
        życie rodzinne cenione
        
        lepszy stosunek do dzieci
        
        wzrost pozycji kobiet
        
        wiara bardziej prywatna
- - - - filozofia
        
        Filozofia Erazma
        
        zasady ewangeliczna = zbawienie
        
        głupota, nieuctwo, zabobon = przeszkody do spokoju i szczęścia
        
        Poglądy Machiavellego
        
        człowiek = czyny dobre i złe
        
        władca działa dla dobra państwa
        
        władca czyni zło dla dobra kraju
        
        makiawelizm
        
        Michel de Montaigne - nikt nie dysponuje wiedzą absolutną
- - - - Jan Kochanowski
        
        pieśni
        
        "Czego chcesz od nas, Panie..."
        
        manifest o poglądach humanistów
        
        pochwała życia, natury i człowieka
        
        Pieśń IX z Ksiąg Pierwszych
        
        carpe diem rozwinięta w duchu antycznej filozofii Epikura i stoików
        
        deklaracja wiary w boską sprawiedliwość
        
        Pieśń XXIV z Ksiąg Wtórych
        
        zamyka Księgę Wtórą
        
        inspirowany Horacym
        
        parafraza pieśni Do Mecenasa
        
        puenta zgodna z słowami "non omnis moriar"
        
        Pieśń V z Ksiąg Wtórych
        
        o spustoszeniu Podola
        
        ironia
        
        patos
        
        najazd na Podole w 1575
        
        atak Tatarów
        
        wady narodu polskiego
        
        apel do odbiorcy (Polaków)
        
        decorum
        
        49 pieśni
        
        refleksje filozoficzne i nauki moralne
        
        Odprawa posłów greckich
        
        geneza
        
        motywy od Homera i innych greckich antyków
        
        rozważania rozpoczęcia wojny przeciw Rosji
        
        premiera na ślubie podkanclerza Jana Zamoyskiego
        
        spór bohaterów co jest ważniejsze dobro wspólne czy interes jednostki
        
        "Wy, którzy pospolitą rzeczą władacie"
        
        " O białoskrzydła morska pływaczko"
        
        zasada trzech jedności
        
        obecność chóru
        
        3 aktorów na scenie
        
        kompozycja
        
        ekspozycja (zapowiedź Antenora)
        
        zawiązanie akcji
        
        rozwój akcji (konflikt)
        
        punkt kulminacyjny (podjęcie decyzji)
        
        perypetie (przepowiedni Kasandry)
        
        rozwiązanie akcji (rozmowa Rotmistrza z więźniem)
        
        budowa dramatu (prolog, epejsodion, pieśń chóru, epilog)
        
        zasada decorum
        
        mimesis
        
        związek z mitem
        
        bohaterzy o wysokim statusie społecznym
        
        treny
        
        Tren IX
        
        podmiot liryczny = mędrca
        
        podważa filozofię epikurejczyków i stoików
        
        filozofia = obrona przed rozpaczą
        
        kieruje się w życiu rozumem
        
        gniew i bunt
        
        Tren X
        
        zbudowany z pytań retorycznych (nie ma na nich odpowiedzi)
        
        zwraca się do córki (naprawdę zadaje pytania sobie)
        
        wyobraża sobie śmierć (poeta doctus i chrześcijanin)
        
        nawiązanie do mitologii (Charon)
        
        kryzys wiary
        
        próba targowania się z przeznaczeniem
        
        Tren XI
        
        początek - słowa Brutusa
        
        załamanie ideałów humanizmu
        
        wiedza i mądrość to złudzenie
        
        dwa ostatnie wersy = okrzyk rozpaczy
        
        nawrócenie się i szukanie dalej odpowiedzi, by uzyskać równowagę duchową
        
        Tren XIX albo Sen
        
        zamyka cały cykl
        
        jedyny ma tytuł
        
        motyw snu
        
        ukazują się bliscy zmarli
        
        wypowiada się matka poety (trzyma na rękach Urszulkę)
        
        pytanie "Gdzie jesteś" przestaje męczyć ojca
        
        Urszulka jest szczęśliwa
        
        akceptacja
        
        pochwała osoby zmarłej
        
        ukazanie wielkości straty
        
        pocieszenie i napomnienie
        
        wyrażenie bólu
        
        XIX utworów
        
        śmierć córki - powstanie
        
        gradacja
        
        bohaterzy: Urszulka i ojciec = filozof i poeta przechodzący kryzys światopoglądowy
        
        Psałterz Dawidów
        
        geneza
        
        tłumaczenie 150 utworów składających się na biblijną Księgę Psalmów
        
        parafraza tych utworów
        
        korzystał z wielu źródeł
        
        humanizm chrześcijański
        
        uniwersalizm religijny
        
        podobieństwa między starotestamentowym obrazem groźnego Sędziego, a chrześcijańską wizją dobrego Ojca
        
        (1530-1584)
        
        średniozamożna rodzina
        
        najwybitniejszy poeta staropolski
        
        twórca polskiego języka literackiego