Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
การคลอด - Coggle Diagram
การคลอด
-
ระยะของการคลอด
- ระยะที่หนึ่งของการคลอด (First stage of labor)
ระยะนี้จะเริ่มตั้งแต่มีอาการเจ็บครรภ์จริง คือ เกิดขึ้นสม่้าเสมอ,ระยะห่าง (interval) ถี่ขึ้นเรื่อยๆ, ความแรง (intensity) เพิ่มขึ้นเรื่อยๆ, รู้สึกปวดบริเวณหลังและท้อง ไม่สามารถบรรเทาการปวดด้วยยาแก้ปวด และมีการเปิดขยายของปากมดลูก ระยะที่ปากมดลูกเริ่มเปิดขยาย 0-10 เซนติเมตร โดยมารดาครรภ์แรก หรือกว้างพอที่ทารกจะผ่านออกมาได้ จะใช้เวลาประมาณ12 ชั่วโมง ครรภ์หลังประมาณ 6 ชั่วโมง
1.1 ระยะมดลูกเปิดช้า ( Latent Phase ) ระยะนี้จะเริ่มตั้งแต่มีอาการเจ็บครรภ์จริงถึงปากมดลูกเปิดขยาย 3 เซนติเมตร การเปิดขยายของปากมดลูก ครรภ์แรกปากมดลูกเปิดขยาย 0.3 เซนติเมตรต่อชั่วโมง และครรภ์หลังปากมดลูกเปิดขยาย 0.5 เซนติเมตรต่อชั่วโมง
1.2 ระยะปากมดลูกเปิดเร็ว ( Active Phase ) ระยะนี้ปากมดลูกจะมีการเปิดขยายตั้งแต่ 4-7 เซนติเมตร ครรภ์แรกปากมดลูกเปิดขยาย 1-1.2 เซนติเมตรต่อชั่วโมง ครรภ์หลังปากมดลูกเปิดขยายประมาณ 1.3-1.5 เซนติเมตรต่อชั่วโมง
- ระยะที่สองของการคลอด (Second stage of labor)
เป็นระยะเริ่มตั้งแต่ปากมดลูกเปิดหมดจนกระทั่งทารกคลอด มดลูกมีการหดรัดตัวทุก 2-3 นาที นาน 60-90 วินาที ความรุนแรงในการหดรัดตัวอยู่ในระดับรุนแรงมาก โดยทั่วไปครรภ์แรกใช้เวลาไม่เกิน 2 ชั่วโมง ครรภ์หลังใช้เวลาไม่เกิน 1 ชั่วโมง
1) Early หรือ Late phase เป็นช่วงที่ต่อจากปากมดลูกเปิดหมด มารดามีอาการสงบลง สามารถนอนพักได้ช่วงเวลาสั้น เป็นช่วงที่จะเตรียมเบ่งต่อไป ระยะนี้ใช้เวลา 10-30 นาที
2) Descent หรือ Active phase เป็นช่วงเวลาที่ส่วนนำเคลื่อนต่ำลงมา จนสามารถเห็น Labia minora แยกจากกันและเห็นส่วนนำทารก ถ้าการหดรัดตัวของมดลูกดีจะเห็นส่วนที่กว้างที่สุดของส่วนนำ (Crowning) และส่วนนำจะไม่กลับเข้าไปอีกแม้ว่ามดลูกมีการคลายตัว
3) Perineal phase เป็นช่วงที่ฝีเย็บเริ่มบางโป่งตึง มองเห็นทวารหนัก การหดรัดตัวของมดลูกรุนแรงมากขึ้น มารดาเริ่มมีการเบ่งคลอด
- ระยะที่สามของการคลอด (Third stage of labor)
เป็นระยะของการคลอดรก โดยเริ่มตั้งแต่ทารกคลอด จนถึงรกคลอด ทั้งครรภ์แรกและครรภ์หลังใช้เวลา 5-15 นาที แต่ไม่เกิน 30 นาที
1) ช่วงรกลอกตัว (Placenta separation) หลังจากทารกคลอดครบ มดลูกยังคงมีการหดรัดตัวแรงและลดขนาดลงอย่างรวดเร็ว ทำให้เกิดการดึงรั้งระหว่างพื้นที่ของผนังมดลูกและรกจนเกิดการฉีกขาด ทำให้รกหลุดลอกออกจากผนังมดลูกได้
-
2) ช่วงรกคลอด (Placental expulsion) หลังจากรกลอกตัวออกจากผนังมดลูก มดลูกยังคงมีการหดรัดตัวอยู่จึงทำให้รกถูกขับออกมา รกจะถูกขับออกมาโดยใช้เวลานานประมาณ 5-30 นาที ถ้านานกว่านั้นอาจมีภาวะรกติดต้องมีการช่วยทาคลอดรก หลังรกคลอดต้องคลึงมดลูกให้แข็งเพื่อป้องกันการสูญเสียเลือด
- ระยะที่สี่ของการคลอด (Fourth stage of labor)
เป็นระยะที่นับจากหลังรกคลอดแล้วจนถึง 2 ชั่วโมงหลังคลอด ร่างกายมารดาเริ่มมีการปรับตัวเพื่อกลับสู่สภาวะปกติ ในระยะนี้อาจเกิดภาวะแทรกซ้อนโดยเฉพาะตกเลือดหลังคลอด
-
-
-
อ้างอิง : อภิรัช อินทรางกูร ณ อยุธยา. (2554). ความรู้เบื้องต้นการพยาบาลผดุงครรภ์ เล่ม 2 (ระยะคลอดและหลังคลอด). ครองช่าง พริ้นท์ติ้ง จำกัด : เชียงใหม่.
-