Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

MÔ THẦN KINH - Coggle Diagram

- - - - Tập trung ở chát xám và các hạch
      - Thân có hình đa giác mà
        mỗi gốc là 1 nhánh neuron
      - Nhân TB lớn , sáng
      - Trong bào tương có nhiều cấu trúc ưa baz => Thể Nissle ( chồng các túi lưới nội bào hạt và ribosome tự do)
    - - Các sợi nhánh ( dendrites)
        
        Dẫn truyền theo chiều hướng tâm từ phần đầu sợi nhánh đến thân neuron
        
        Phân chia ra thêm nhiều nhánh nhỏ, bào tương chứa nhiều siêu ống và tơ TK, Lưới nội bào hạt và không hạt, ribosome tự do và ty thể
      - Một sợi trục(axon) :
        Phần tận cùng của sợi trục thường phình lên
        gọi là cúc tận cùng
        
        Dẫn truyền theo chiều ly tâm, từ thân TB đến
        cúc tận cùng
        
        Hiếm khi phân nhánh, bào tương chứa các siêu ống và tơ TK, lưới nội bào trơn và ty thể
        
        Cúc tận cùng chứa nhiều túi nhỏ => Túi synape
      - 3 LOẠI
        
        Neuron 2 cực
        
        Võng mạc mắt
        
        Neuron 1 cực
        
        Hạch gai của tủy sống
        
        Neuron đa cực
        
        Sừng trước tủy sống
        
        Vỏ não
      - DỰA VÀO CHỨC NĂNG
        & HƯỚNG DẪN TRUYỀN
        
        Neuron liên hợp
        
        Neuron hiệu ứng
        ( Vận động ly tâm)
        
        Neuron cảm giác
        ( cảm giác hướng tâm)
  - - - TIỀN SYNAPE
        
        Cúc tận cùng sợi trục
        
        Trong chứa nhiều túi synape
      - HẬU SYNAPE
        
        1 vùng đặc biệt trên màng của tb neuron hoặc TB cơ
    - - Tùy vị trí của synape trên neuron hậu synape
        
        Synape trục - thân
        
        Synape trục - nhánh
        
        Synape trục - trục
    - - SYNAPE HƯNG PHẤN
        
        SYNAPE ỨC CHẾ
    - - SYNAPE ĐIỆN
        
        SYNAPE HÓA HỌC
    - - SYNAPE ĐIỆN
        (1%)
        
        Khe synape rất hẹp (2-4nm)
        
        Tiền synape, hậu synape có cấu tạo khá đối xứng
        
        Có nhiều LK khe, cho phép ion lọt từ tiền synape sang hậu synape
      - SYNAPE HÓA HỌC
        (99%)
        
        XĐTK truyền qua synape nhờ giải phóng gian( chất dẫn truyền TK) trong tui synape
        
        Chất dẫn tuyền TK: acetylcholin ; noradrenalin; dopamin; serotonin; GABA (gama-aminobutiric acid)
        
        Ứng dụng: thuốc tê tại chỗ ( phân tử kị nước)
      - CƠ CHẾ
        
        Màng tiền synape khử cực (1)
        
        Mở kênh Ca2+ (2)
        
        Dòng calcium kích hoạt sự xuất bào (3)
        
        Phóng thích các chất trung gian dẫn truyền TK(4)
        
        Chất trung gian dẫn truyền TK tương tác với thụ thể (5)
        
        Kích hoạt khử cực màng hậu synape (6)
        
        Màng túi synape được sử dụng lại (7)
  - - - TBTK ĐỆM NGOẠI VI
        
        TB VỎ BAO
        
        Thấy trong HẠCH TK
        
        Kích thước nhỏ
        
        NHÂN đậm, bầu dục
        
        Bào tương ít, khó thấy được dưới kính hiền vi quang học
        
        TB SCHWANN
        
        Tất cả sợi TK của PNS đều được bao bởi TB schwann
        
        Đường đậm ứng với 2 mặt trong của màng TB bị áp dính vào nhau bị phá vỡ tại vài chỗ do còn sót 1 chút bào tương của TB schwann
        => Vạch Schmidt- Lanterman
        
        BAO MYELIN
        
        Sợi TK không myelin
        
        Sợi trục hoặc sợi nhánh ấn lõm vào bào tương TB schwann
        
        Sợi TK có myelin
        
        Bao bọc bởi 2 lướp TB schwann tạo nên
        
        Màng TB schwann cuộn dính nhiều vòng quanh nhánh neuron tạo thành bao myelin có cấu trúc vân
        
        NÚT RANVIER
        
        Mỗi TB Schwann tạo được bao myelin cho 1 đoạn sợi trục ( Quãng Ranvier)
        
        Vòng thắt Ranvier( Nút ranvier) : Nơi không có bao myelin, Nơi tiếp giáp của 2 TB schwann
        
        Sợi trục có thể trao đổi trực tiếp với MT xung quanh
        => Hiện tượng khử cực từng bước nhảy
      - TBTK ĐỆM TRUNG ƯƠNG
        
        TB ÍT NHÁNH
        ( Oligodendrocytes)
        
        Có nhiều trong chất trắng, chất xám của hệ TKTW
        
        Kích thước nhỏ, nhân đậm ,Ít nhánh bào tương
        
        Trong chất trắng , TB ít nhánh tạo bao myelin cho nhánh neuron của hệ TK tương tự Schwann trong ngoại vi
        
        Khác biệt
        
        TB ít nhánh cùng lúc tạo myelin cho nhiều nhánh neuron
        
        TB Schwann tạo myelin cho 1 đoạn nhánh neuron
        
        PP nhuộm: Miễn dịch đặc biệt ( màu nâu)
        
        TB BIỂU MÔ NỘI TỦY
        (Ependymal cell)
        
        Giới hạn mặt lòng của ống nội tủy và các não thât
        
        TỦY SỐNG: TB thường bị teo đi do ống nội tủy bị ép xẹp
        
        NÃO THẤT: Tạo thành 1 biểu mô vuông đơn có lông chuyển
        
        Trên nóc não thất
        
        TB biểu mô nội tủy biến đổi thành TB TUYẾN
        
        Phủ lên nếp gấp chứa nhiều mạch máu, tạo đám rối màng mạch, thò vào lòng não thất
        
        Cực đỉnh có nhiều vi nhung mao dài, bào tương nhiều ty thể
        
        CHỨC NĂNG TB TUYẾN
        
        Sản xuất dịch não tủy
        => Lưu thông trong các não thất, khoang dưới màng nhện
        => Bảo vệ não khỏi chấn thương do va chạm
        
        TB SAO
        ( ASTROCYTES)
        
        TB nâng đỡ của hệ TKTW
        
        Thân Tb cho ra nhiều nhánh bào tương
        
        Chức năng
        
        Chống đỡ
        
        Điều hòa MT
        
        Hấp thu 1 số dư chất
        
        TB sao có thể tiếp xúc với nhiều neuron khác nhau
        
        TB sao nằm giữa mạch máu và neuron
        => Hàng rào máu- não
        
        Thay đổi kích thước mạch máu => Điều chỉnh oxy- dinh dưỡng nuôi neuron
        
        Phức hơp :TB sao - neuron- mao mạch là cơ sở hình thái của hàng rào máu - não
        
        Bảo vệ MÔ TK, bảo vệ dịch gian TK
        
        Phân bố theo các mao mạch hay màng đáy, ngăn cách Mô TK và Mô LK
        
        PP nhuộm: GFAP (Glial Fibrillary Acidic Protein)
        
        PHÂN LOẠI
        
        LOẠI XƠ
        
        Nằm trong chất trắng
        
        Từ thân TB mọc ra nhánh dài & mảnh
        
        NGUYÊN SINH
        
        Thấy trong chất xám
        
        Thân TB cho ra nhánh ngắn & to
        
        VI BÀO ĐỆM
        ( Microglia)
        
        TB nhỏ; Nhân đậm , bầu dục ; Nhánh bào tương phân nhánh phong phú
        
        Có khả năng di động và thực bào
        
        Nằm rải rác trong chất trắng & chất xám của hệ TKTW
        
        QUÁ TRÌNH HÌNH THÀNH DỊCH NÃO TỦY
        ( Cerebrpspinal fluid - CFS)
- - - - Khả năng phản ứng lại biến đổi của môi trường ngoài bằng cách thay đổi điện thế màng
    - - Khả năng truyền luồng TK đi xa 1 cách nhanh chóng
  - - - Tại khe synape , acetylcholinesterase thủy phân acetylcholine thành acetat và cholin