Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

2.3.1 การสร้างเสริมสุขภาพ ของเด็กแต่ละวัย (การเจริญเติบโตและพัฒนาการ…

- - - - อุณหภูมิ 37 + 2 °c สูญเสียความร้อนได้ 4 ทางใหญ่ๆ คือ การนา (Conduction) การพา (Convection) การแผ่รังสี (Radiation) การระเหย (Evaporation)
    - - ทารกแรกเกิดเมื่อคลอดครบกาหนดจะดูดได้ดี
    - - ทารกแรกเกิดอัตราการเต้นของหัวใจ 120 – 160 ครั้ง/นาที ความดันโลหิต 80/50 mmHg
    - - ปัสสาวะ วันละ 2 – 6 หรือ 0.05 – 1 ซีซี/กก./นาที
    - - ทารกแรกเกิดหายใจแบบ periodic breathing (หายใจไม่สม่าเสมอ หยุดหายใจเป็นช่วงๆ ครั้งละไม่เกิน 15 วินาที)
    - - แรกเกิด – 28 วัน (เมื่อคลอด full term) อัตราการเจ็บป่วย อัตราตายสูงสุดกว่าเด็กวัยอื่น
  - - - Insulin -- มีผลต่อการออกฤทธิ์ Growth H.
      - Cortisol – ช่วยให้ Hormone อื่นๆออกฤทธิ์
      - Thyroid H. – มีผลต่อการออกฤทธิ์ Growth H.
      - Sex H. -- กระตุ้นการเจริญเติบโตของกระดูก
      - Growth H. – metabolism ขาดจะแคระ
- - - - 2 เท่าของแรกเกิด เมื่ออายุ 5 เดือน 3 เท่าของแรกเกิด เมื่ออายุ 12 เดือน
    - - แรกเกิด ความยาวของศีรษะต่อลาตัว 1 : 4, โตเต็มที่ ความยาวของศีรษะต่อลาตัว 1 : 8
    - - ร้อยละ 50 เมื่ออายุ 2 ปี, ร้อยละ 60 เมื่ออายุ 6 ขวบ
        แรกเกิด ร่างกายยาว 50 ซม., 12 เดือน ร่างกายยาว 75 ซม.
    - - ฟันน้านมจะขึ้นเป็นซี่แรกเมื่ออายุ 6 เดือน
    - - ทารกใช้ช่วงเวลาปีแรกของชีวิตในการพัฒนาเซลล์สมอง การเพิ่มจานวนขนาดและการทาหน้าที่ของเซลล์
    - - 6 สัปดาห์ - 3 เดือน เคลื่อนไหวตาตามสิ่งของที่มีสีสดๆ ยกอกได้ในเวลาสั้น
      - 3 – 4 เดือน ใช้มือจับสิ่งของ ใช้มือยกตัว คว่าได้ พลิกตัว คอแข็งหันไปมาได้
      - อายุประมาณ 6 สัปดาห์ จะยกศีรษะได้
      - 4 – 5 เดือน ตั้งคอได้ตรง ถือของเล่นได้ ตีน้าเล่นได้ หันดูสิ่งของ เล่นมือตัวเอง ยกตัวขึ้น พยายามเคลื่อนที่
      - 4 – 5 เดือน ตั้งคอได้ตรง ถือของเล่นได้ ตีน้าเล่นได้ หันดูสิ่งของ เล่นมือตัวเอง ยกตัวขึ้น
      - 6 – 8 เดือน กลิ้งตัวได้ หันหาเสียง นั่งได้ดี ใช้ช้อนเคาะโต๊ะ คว้าหยิบจับของใกล้ๆ ฟัน 2 ซี่แรกขึ้น
      - 8 – 12 เดือน นั่งได้เองแข็งแรง คลานคล่อง เริ่มยืนหรือก้าวเดิน ชอบเล่นกระจก โบกมือ
  - - - 1 - 4 เดือน การเคลื่อนไหวโดยไม่มีจุดมุ่งหมายของทารกทาให้เกิดความพอใจ
      - 4 - 10 เดือน ทารกเริ่มสารวจสิ่งแวดล้อมรอบตัวเอง
      - 10 - 12 เดือน ทารกเริ่มมีจุดมุ่งหมายในการทา และนาเอาพฤติกรรมต่างๆ
      - แรกเกิด - 1 เดือน ทารกพัฒนาระบบพฤติกรรม เช่น การดูด เริ่มจากดูดนม
- - - - มีอารมณ์หงุดหงิดง่ายกว่าวัยทารก โกรธง่าย ดื้อรั้น เอาแต่ใจตัวเอง เจ้าอารมณ์
        
        ความโกรธ (Anger)
        
        ความอิจฉา (Jealousy)
        
        ความกลัว (Fear)
        
        ความอยากรู้อยากเห็น
        
        ความรัก
        
        ความสนุกสนาน ร่าเริง ดีใจ
    - - ไม่รู้จักการรอมชอม
      - ยังไม่รู้จักการให้และการรับ -->ทะเลาะเบาะแว้งกันเมื่อรวมกลุ่ม
      - ยังไม่มีประสบการณ์การเข้าสังคม
    - - การรับประทานอาหาร ไม่หิวบ่อยและไม่เจริญอาหาร
      - การนอนหลับ ไม่ยอมนอน -- จะแสดงอาการงอแง
      - การเจริญเติบโตจะเป็นไปเพื่อให้สามารถทางานได้เต็มที่ตามหน้าที่
      - การขับถ่าย เริ่มสามารถควบคุมการขับถ่ายอุจจาระ ปัสสาวะได้
    - - บอกความเหมือน ความต่างของสิ่งต่างๆได้
      - มีความคิดริเริ่มสร้างสรรค์ กล้าแสดงออก
      - ก้าวหน้าเป็นลาดับขั้นอย่างโดดเด่นจากวัยทารก
      - ไม่คล้อยตามผู้อื่นง่ายๆ
      - ชอบสัมผัสกับสิ่งเร้าใหม่ๆ
    - - อยู่ในขั้นเห็นความหมายของเสียงที่เด็กเลียนแบบ (True speech)
      - ยังไม่เข้าใจถึงความหมายที่แท้จริง
- - - - แรกเกิด - 1 ½ เดือน การนอน 20 -22 (ชม./วัน)
        1 ½ เดือน – 6 เดือน การนอน 14 - 16 (ชม./วัน)
        6 เดือน – 9 เดือน การนอน 12 - 16 (ชม./วัน)
        9 เดือน – 12 เดือน การนอน12 - 14 (ชม./วัน)
        
        ปัญหาการนอน
        
        ลดการให้นมในตอนกลางคืน
        
        ให้ความมั่นใจ มั่นคง
        
        เล่นกับเด็กในตอนกลางวัน
        
        สร้างบรรยากาศให้อบอุ่นในการนอน
    - - ขับถ่ายไม่เป็นเวลา ควบคุมไม่ได้
      - ดังนั้นจาเป็นต้องดูแลทาความสะอาดภายหลังการขับถ่ายอุจจาระ+ปัสสาวะ เพื่อป้องกันการติดเชื้อ
    - - การกิน การเคี้ยว
    - - อาบน้าวันละ 2 ครั้ง สระผม 1-2 วัน/ครั้ง – สภาพอากาศ
      - สะดือ -- สาคัญมาก ถ้ายังไม่หลุดเป็นแหล่งเพาะเชื้อ --> ติดเชื้อในกระแสเลือดได้
      - ช่องปากและฟัน เช็ดช่องปาก เหงือก กระพุ้งแก้ม และลิ้น เป็นประจาอย่างน้อยวันละ 2 ครั้ง
    - - สุขสบาย – ความสะอาด นอนหลับ ขับถ่าย
    - - ต้องการสร้าง Bonding & Attachment เพื่อความมั่นคง ปลอดภัย
    - - อยู่ในขอบเขตที่จากัด – มอง ฟัง ทามือเคลื่อนไหวไปมาส่งเสียง จากนั้นเริ่มเล่นวัตถุ สิ่งของ
      - ของเล่นจึงควรเป็นของเล่นที่กระตุ้นการได้ยิน + การเคลื่อนไหว
      - แรกเกิด – 1 ปี : เป็นการเล่นใช้ประสาทสัมผัส
    - - พัฒนาการจะเปลี่ยนแปลงอย่างรวดเร็ว
      - ส่งเสริม - เลือกของเล่นให้เหมาะสม
        
        การมองเห็น สายตา
        
        การได้ยิน รับรู้เสียงต่างๆ
        
        ประสาทสัมผัส กล้ามเนื้อมัดใหญ่ กล้ามเนื้อมัดเล็ก
    - - ทารกควรได้รับการดูแลเรื่องความปลอดภัยตามระยะพัฒนาการ
  - - - การป้องกันการติดเชื้อ/การสร้างเสริมภูมิคุ้มกัน
      - ป้องกันภาวะเลือดออก
      - การควบคุมอุณหภูมิ
      - ดูแลให้ได้รับสารอาหาร
      - ทางเดินหายใจ
      - สังเกตอาการผิดปกติต่างๆ เช่น การติดเชื้อ ผื่น
    - - ตอบสนองด้านจิตใจ อารมณ์ สังคม
      - การดูแลด้านพัฒนาการ – ความสว่าง ความดัง การจัดกิจกรรม
      - ส่งเสริม Bonding & Attachment ระหว่างบิดา มารดา และทารกให้เร็วที่สุด
- - - - แนวทางการสร้างเสริม
        
        เปิดโอกาสให้เด็กได้ศึกษาและทดลองด้วยตนเอง
        
        ควรใช้คาว่า “ต้อง” ให้น้อยที่สุด หรือหลีกเลี่ยงคาว่า “อย่า”
        
        จัดสิ่งแวดล้อมให้เด็กเกิดการอยากรู้อยากเห็น
    - - แนวทางการสร้างเสริม
        
        การสอนและฝึกหัดอย่างฉลาดและมีเหตุผล
        
        ผู้ดูแลควรเรียนรู้ธรรมชาติของเด็กและมีการตอบสนองเด็กอย่างเหมาะสม
        
        ให้อิสระเด็กในการทากิจกรรมที่เด็กมีศักยภาพที่จะทาได้
    - - เปล่งสาเนียงไม่ชัดเจน ให้ช่วยแก้ไขโดยสอนสาเนียงที่ชัดเจน
      - สอนการใช้คาต่างๆในชีวิตประจาวัน
      - ผู้ดูแลไม่ควรเร่งรัดเด็ก
      - การบอกให้เด็กพูดซ้าในคาพูดของผู้ดูแลขณะที่เด็กชวนคุย ผู้ดูแลควรให้ความสนใจ
    - - ได้เรียนรู้ทักษะพื้นฐานสาคัญ
      - ส่งเสริมการเจริญเติบโตและกระตุ้นพัฒนาการทางร่างกาย
      - ส่งเสริมการมีความคิดสร้างสรรค์และจินตนาการ
      - เรียนรู้ทักษะทางสังคม การอยู่ร่วมกับผู้อื่น
  - - - การสร้างสุขนิสัยการนอน
        
        สร้างบรรยากาศ อารมณ์การนอน ให้รู้สึกผ่อนคลาย
        
        เวลาหลับหลีกเลี่ยง การรบกวนการนอน
        
        เข้านอนเป็นเวลา
    - - ส่งเสริมสุขภาพฟัน
        
        ฝึกนิสัยการกิน ให้เคี้ยวกัด กินอาหารแข็ง รสไม่หวาน
        
        เลิกนมขวด ให้ฟลูออไรด์ (มีในน้า ยาสีฟัน)
        
        สุขวิทยาช่องปาก—แปรงฟัน
        
        ตรวจสุขภาพฟันทุก 6 เดือน
    - - ให้เด็กได้รับประทานอาหาร ไม่บังคับ คะยั้นคะยอ
      - ให้นั่งกินร่วมกับสมาชิกในครอบครัว (ไม่เดินกิน นั่งรถกิน)
      - พัฒนาความชอบ-ไม่ชอบอาหาร
      - ให้เด็กหยิบจับอาหารกินเอง
    - - ผลัดตก (fall)--ตกบันได ของเล่น โต๊ะ เตียง รั้วบ้าน
      - สาลัก หยิบสิ่งแปลกปลอมเข้าปาก
      - ไฟไหม้ น้าร้อนลวก—กระติกน้าร้อน
      - เริ่มเดิน วิ่ง
  - - - การปฏิเสธ หรือ การต่อต้าน หรือ การดื้อรั้นของเด็ก เป็นธรรมชาติของเด็กวัยเดิน
        
        แนวทางในการดูแล
        
        ต้องเข้าใจ ให้แสดงความสามารถ ให้คาชมเชย ไม่บังคับต่อต้าน
    - - เกิดจากความรู้สึกของเด็กวัยนี้ที่มักคิดว่าตนเป็นศูนย์กลางของทุกสิ่งทุกอย่าง
        
        พฤติกรรมที่ไม่พึงประสงค์ในการอิจฉาน้อง
        
        พฤติกรรมที่เป็นปัญหาเกี่ยวกับการรับประทานอาหาร
        
        พฤติกรรมที่เป็นปัญหาเกี่ยวกับการนอน
        
        พฤติกรรมถดถอย
        
        พฤติกรรมความวิตกกังวลจากการพรากจาก
        
        พฤติกรรมก้าวร้าวดื้อดึง
        
        พฤติกรรมแยกตัวและซึมเศร้า
        
        แนวทางในการดูแลการอิจฉาน้อง
        
        ให้ความรักเอาใจใส่เช่นเดิม
        
        ไม่ลาเอียง
        
        สร้างให้เกิดความรักน้องตั้งแต่มารดาตั้งครรภ์น้อง
        
        เน้นการสร้างสัมพันธภาพระหว่างพี่น้องให้ดี
        
        มีส่วนร่วมในการเลี้ยงน้อง
    - - ต้องฝึกควบคุมอารมณ์เพราะเป็นวัยเจ้าอารมณ์ (Temper tantrums)
        
        แนวทางในการดูแล
        
        สร้างการรอคอย
        
        เบี่ยงเบนอารณ์
        
        สร้างความมีเหตุผล ใจเย็นในการอธิบาย
    - - แนวทางในการดูแล
        
        จัดหาสถานที่และของเล่นที่น่าสนใจให้แก่เด็กได้เล่นอย่างมีความสุข
        
        ไม่ปล่อยให้เด็กอยู่ว่างๆ
        
        ไม่ดุว่า หรือห้ามปรามเด็ก – ควรให้กาลังใจ
    - - ฝึกให้เป็นเวลา สร้างบรรยากาศให้มีความสุข
      - ข้อควรระวัง – ไม่ขู่ บังคับ
      - ส่วนใหญ่แนะนาว่าเวลาที่เหมาะสมที่สุดสาหรับการฝึกการขับถ่ายคือ 18 – 24 เดือน
    - - เมื่อเกิดความวิตกกังวลจากการพรากจากเด็กจะรู้สึกไม่ปลอดภัย ปั่นป่วน ว้าวุ่นใจ
        
        แนวทางการดูแลความวิตกกังวลจากการพรากจาก
        
        อย่าทาให้การพรากจากในแต่ละครั้งเนิ่นนานเกินไป การหอมแก้มเด็ก กอด และการกล่าวคาลา
        
        การใช้วัตถุเป็นสัญลักษณ์ของบิดามารดา ตุ๊กตาที่เด็กรัก
        
        ทาให้การพรากเกิดขึ้นทีละน้อย