Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

CHƯƠNG IV: HỌC THUYẾT GIÁ TRỊ (I. Điều kiện ra đời, đặc trưng và ưu thế…

- - - - Sản xuất hàng hóa
        
        Nhận xét
        
        Điều kiện ra đời và tồn tại của sản xuất hàng hóa
        
        Đặc trưng và ưu thế của sản xuất hàng hóa
  - - - Sản xuất hàng hóa là kiểu tổ chức kinh tế mà sản phẩm làm ra để trao đổi, mua
        bán trên thị trường
      - Hai điều kiện
        
        Phân công lao động
        
        Sự tách biệt tương đối về kinh tế giữa
        những người sx hh (các chủ thể kinh tế)
    - - Sản xuất tự cấp tự túc: là kiểu sản xuất kinh tế mà ở đó sản phẩm do lao động tạo ra là nhằm để thỏa mãn nhu cầu trực tiếp của người sản xuất
      - Sản xuất hàng hóa: là kiểu sản xuất kinh tế mà ở đó sản phẩm được sản xuất ra không phải là để đáp ứng nhu cầu tiêu dùng của chính người sản xuất ra nó, mà nhằm đáp ứng nhu cầu của người khác, thông qua trao đổi hoặc mua bán trên thị trường
    - - LLSX ở trình độ thấp, do đó SX của con người phụ thuộc vào tự nhiên
        
        Số lượng sản phẩm chỉ đủ để cung ứng cho nhu cầu của một nhóm nhỏ của các cá nhân( SX tự cung tự cấp, tự sản tự liệu)
        
        Ngành SX chính: săn bắn, hái lượm, SX nông nghiệp nhỏ,...
      - Trình độ của LLSX phát triển đến một mức độ nhất định, SX bớt lệ thuộc tự nhiên
        
        Số lượng SP vượt ra khỏi nhu cầu của người SX=> nảy sinh quan hệ trao đổi SP, mua bán SP
        
        Ngành SX chính: thủ công nghiệp, công nghiệp, nông nghiệp, nông nghiệp SX lớn, dịch vụ
    - - PCLĐXH
        
        Khái niệm
        
        Là sự chuyên môn hóa Sản phẩm,là sự phân chia lao động xã hội ra làm các ngành, nghề khác nhau.Do đó tạo ra sản phẩm khác nhau
        
        Hệ thống PCLĐ Xã hội dưới tác động của cuộc cách mạng Khoa học- Công nghệ
        
        Vai trò đối với Sản xuất hàng hóa
        
        Phân công lao động xã hội là cơ sở là tiền đề của SX và trao đổi hàng hóa, phân công lao động xã hội càng phát triển thì SX và trao đổi ngày càng mở rộng
      - Sự tách biệt tương đối về kinh tế giữa những người sản xuất
        
        Sự tách biệt này do các quan hệ sở hữu khác nhau về tư liệu sản xuất, mà khởi thuỷ là chế độ tư hữu nhỏ về tư liệu sản xuất, đã xác định người sở hữu tư liệu sản xuất là ngời sở hữu sản phẩm lao động.
        
        Sự tách biệt về kinh tế làm cho trao đối mang hình thức là trao đổi hàng hóa
      - Ý nghĩa thực tiễn của việc nghiên cứu
        
        CN hóa, HĐ hóa
        
        Tăng PCLĐXH
        
        Tăng SCHH
        
        Xây dựng cơ cấu Kinh tế nhiều thành phẩm
        
        Tăng sự tách biệt tương đối
  - - - Sản xuất nhằm thỏa mãn nhu cầu xã hội tạo động lực thúc đẩy phát triển sản xuất
      - Đối với người sản xuất mục đích của hoạt động: Giá trị
      - Lao động sản xuất hàng hóa vừa mang tính chất tư nhân vừa mang tính chất xã hội
    - - Hạn chế
        
        Làm cạn kiệt tài nguyên, ô nhiễm môi trường
        
        Sự phân hóa giàu nghèo gây mẫu thuẫn giai cấp, dân tộc
        
        Con người chạy theo sự thõa mãn, suy đồi đạo đức
        
        Du nhập những giá trị phi nhân tính,sự nô dịch ở hình thức mới
      - Tận dụng, khai thác lợi thế về tự nhiên, xã hội, con người, khoa học, ...do phân công lao động xã hội mang lại
        
        Phát triển lực lượng sản xuất xã hội ...do thực hiện yêu cầu các quy luật kinh tế
        
        Nâng cao đời sống vật chất và tinh thần con người...
        
        Thúc đẩy giao lưu quốc tế về các mặt kinh tế,văn hóa ....)
- - - - Gồm
        
        Hàng hóa hữu hình
        
        Hàng hóa vô hình
    - - Thoả mãn nhu cầu
        
        Giá trị sử dụng
        
        Giá trị trao đổi cho xã hội
        
        Giá trị trao đổi
      - Trao đổi với Hàng hóa khác
        
        Giá trị( giá trị trao đổi)
        
        Cơ sở của trao đổi là hao phí lao động để làm ra hàng hóahóa( kết tinh trong hàng hóa) được gọi là giá trị hàng hóa
        
        Giá trị trao đổi là biểu hiện của giá trị. Đó là mối quan hệ giữa nội dung và hình thức
    - - Thứ nhất: giá trị là hao phí lao động xã hội của người sản xuất hàng hóa kết tinh trong hàng hóa
      - Thứ hai: Giá trị là phạm trù kinh tế phản ánh quan hệ giữa những người sản xuất hang hóa
      - Thứ ba: Giá trị là phạm trù lịch sử
    - - Sự thống nhất : Đã là hàng hóa phải có hai thuộc tính
      - Sự đối lập hay mâu thuẫn giữa hai thuộc tính
        
        Giá trị
        
        Mục đích của người sản xuất
        
        Tạo ra trong quá trình sản xuất
        
        Thực hiện trước
        
        Giá trị sử dụng
        
        Mục đích của người tiêu dùng
        
        Tạo ra trong quá trình tiêu dùng
        
        Thực hiện sau
  - - - Khái niệm
        
        Lao động có ích dưới một hình thức cụ thể của một nghề nghiệp chuyên môn nhất định: Mỗi lao động cụ thể có mục đích riêng, phương pháp, công cụ lao động , đối tượng lao đông và kết quả lao động riêng
      - Đặc trưng
        
        Là cơ sở phân công lao động xã hội
        
        KHKT càng phát triển các hình thức lao động cụ thể càng đa dạng, phong phú
        
        Tạo giá trị sử dụng hàng hóa
        
        Là phạm trù vĩnh viễn ( xã hội càng phát triển các hình thức của lao động cụ thể có thể thay đổi)
    - - Khái niệm
        
        Sự hao phí sức lực của con người nói chung không kể
        các hình thức cụ thể của nó
        
        Trừu tượng hóa GTSD mọi hàng hóa đều là SP của lao
        động, nhưng nếu là lao động cụ thể các loại lao động là khác nhau
        
        Trừu tượng hóa lao động cụ thể mọi hàng hóa đều là SP của
        lao động trừu tượng (lao động chung đồng nhất của con người)
      - Đặc trưng
        
        Tạo ra giá trị hàng hóa
        
        Là phạm trù lịch sử
        
        Là lao động đồng nhất và giống nhau về chất
      - Chú ý
        
        Không phải là hai loại lao động mà là hai mặt của một lao động
        
        Chỉ có lao động sản xuất hàng hóa mới có tính hai mặt
  - - - Thước đo lượng giá trị
        
        Hao phí lao động tạo nên giá trị. Vì vậy lượng hao phí lao động quyết định lượng giá trị. Đo lường bằng thời gian lao động
        
        Thời gian lao động cá biệt
        
        Quyết định
        
        Giá trị cá biệt của hàng hóa
        
        Thời gian lao động cầ thiết
        
        Quyết định
        
        Giá trị xã hội của hàng hóa
        
        Khẳng định: Thước đo giá trị là thời gian lao động xã hội cần thiết
        
        Thời gian lao động xã hội cần thiết là thời gian cần thiết để sx ra một hàng hóa trong điều kiện bình thường của xã hội, tức là với:
        
        Trình độ trang thiết bị kỹ thuật trung bình
        
        Trình độ thành thạo khéo léo trung bình
        
        Cường độ lao động trung bình
        
        Thời gian lao động xã hội cần thiết là đại lượng biến đổi
        
        Tổng Thời gian lao động xã hội cần thiết= Tổng Thời gian lao động cá biệt/ Tổng Hàng hóa
        
        Thông thường trong thực tế
        
        TGLĐXHCT =TGLĐCB (của người cung cấp đại bộ phận loại hàng hóa đó trên thị trường)
        
        Mối liên hệ giữa giá cả và giá trị hàng hóa
        
        Giá trị là hao phí lao
        động kết tinh trong hh
        
        Giá trị quyết định giá cả. (Giá trị cao thì giá cả
        cao và ngược lai)
        
        Giá cả là sự biểu hiện
        bằng tiền của giá trị
        
        Giá cả trong thị trường
        
        Do giá trị quyết định là cơ bản
        
        Ảnh hưởng của các yếu tố khác như quan hệ
        cung cầu, cạnh tranh, sức mua của tiền…
      - Các nhân tố ảnh hưởng đến lượng giá trị
        
        Năng suất lao động xã hội
        
        Khái niệm
        
        Là năng lực sản xuất của lao động
        
        Được tính bằng
        
        Số lượng sản phẩm sản xuất ra trong 1 đơn vị thời gian
        
        Số lượng lao động hao phí để sản xuất ra 1 đơn vị sản phẩm
        
        Tăng NSLĐ: Tăng hiệu quả, năng lực sx của lao động
        Khi NSLĐ tăng
        
        Số lượng sản phẩm sx ra trong 1 đơn vị thời gian tăng
        
        Số lượng lao động hao phí để sx ra 1 đơn vị sản phẩm
        giảm
        
        Trình độ khéo léo (thành thạo) trung bình của
        người lao động
        
        Mức độ phát triển của khoa học - kỹ thuật, công nghệ và mức độ ứng dụng những thành tựu đó vào sản xuất
        
        Trình độ tổ chức quản lý
        
        Quy mô và hiệu suất của tư liệu sản xuất
        
        Các điều kiện tự nhiên
        
        NSLĐ tăng lên , giá trị một đơn vị sản phẩm giảm
        xuống
        
        Phân biệt năng suất lao động với cường độ lao động
        
        Khái niệm
        
        Cường độ lao động, nói lên mức độ lao động khẩn trương nặng nọc của người lao động trong 1 đơn vị thời gian
        
        Cường độ lao động được đo bằng sự tiêu hao lao động trong 1 đơn vị thời gian và thường được tính bắng số calo hao phí trong 1 đơn vị thời gian
        
        Tăng cường độ lao động: là tăng sự hao phí lao động
        trong 1 thời gian lao động nhất định
        
        Cường độ lao động tăng giá trị một đơn vị sản phẩm
        không đổi
        
        Cường độ lao động cũng phụ thuộc
        
        Trình độ tổ chức quản lý
        
        Quy mô và hiệu suất của tư liệu sản xuất
        
        Thể chất, tinh thần của người lao động
        
        Lao động phức tạp
        và lao động giản đơn
        
        Lao động giản đơn là LĐ không qua huấn luyện, đào tạo
        
        Lao động phức tạp là LĐ phải qua huấn luyện đào tạo, là lao
        động thành thạo
        
        Khi trao đổi trên thị trường, người ta lấy lao động giản đơn làm
        căn cứ và quy tất cả lao động phức tạp về lao động giản đơn.
        
        Lao đông phức tạp là bội số của lao động giản đơn
        
        Trong cùng một thời gian, lao động phức tạp tạo ra nhiều giá trị
        hơn lao động giản đơn.
        
        Ý nghĩa thực tiễn
        
        Khẳng định vai trò của NSLĐ đối với phát triển KT HH
        
        Năng suất lao động
        
        Vai trò
        Thực chất
        
        Quan điểm
        vận dụng
        
        Tăng Các nhân tố nhằm NSLĐXH
        
        Cường độ lao động
        
        Vai trò,
        Thực chất
        
        Vận dụng
        
        Vi mô
        
        Vĩ mô
      - Cấu thành( cấu trúc) của giá trị hàng hóa
        
        W = c + v + m (Công thức)
        
        Trong đó : W: Giá trị hàng hóa
        
        C: Giá trị TLSX đã sử dụng (được gọi là giá trị cũ)
        
        V + m : Giá trị mới do LĐ sống tạo ra
        
        Sự hình thành các bộ phận giá trị HH
        
        Lao động sản
        xuất hàng hóa
        
        LĐ cụ thể
        
        Bảo toàn và chuyển
        
        Giá trị cũ: c
        
        1 more item...
        
        LĐ trừu tượng
        
        Tạo ra
        
        Giá trị mới( v+m)
        
        1 more item...
- - - - Thước đo lượng giá trị
      - Các nhân tố ảnh hưởng
      - Cấu trúc của giá trị HH
    - - Tiền tệ
  - - - Hình thái giá trị giản đơn hay ngẫu nhiên của giá trị
        
        Hình thái giản đơn hay ngẫu nhiên là mầm mống phôi thai của hình thái tiền
        
        Hàng hóa đóng vai trò vật ngang giá là hình thái phôi thai của tiền tệ
        
        Xuất hiện vào cuối xã hội cộng sản nguyên thủy
        
        Trao đổi mang tính ngẫu nhiên và trực tiếp
      - Hình thái giá trị đầy đủ hay mở rộng
        
        Giá trị của 1 hàng hóa được biêu hiện ở giá trị sử dụng của nhiều hàng hóa đóng vai trò vật ngang giá chung
        
        Tỷ lệ trao đổi đã cố định, trao đổi trực tiếp hàng lấy hàng
      - Hình thái chung của giá trị
        
        Giá tri của mọi hàng hóa đều được biểu hiện ở GTSD của một hàng hóa đóng vai trò làm vật ngang giá chung
        
        Tỷ lệ trao đổi đã cố định, trao đổi gián tiếp
      - Hình thái Tiền tệ
        
        Giá trị của tất cả mọi hàng hoá đều được biểu hiện ở một hàng hoá đóng vai trò tiền tệ
        
        Khi bạc và vàng cùng làm chức năng tiền tệ thì chế độ tiền tệ gọi là chế độ song bản vị.
        
        Khi chỉ còn vàng độc chiếm vi trò tiền tệ thì chế độ tiền tệ được gọi là chế độ bản vị vàng
    - - KL1. Tiền tệ ra đời là kết quả của quá trình
        phát triển lâu dài của SX & TĐ hàng hóa
      - KL2. (Bản chất) Tiền tệ là hàng hóa đặc biệt
        
        Đóng vai trò vật ngang giá chung cho mọi HH
        
        Đo lường giá trị của thế giới hàng hóa
        
        Biểu hiện mối quan hệ giữa những người SX
        HH
    - - Tiền tệ là một hàng hóa đặc biệt, đóng vai trò vật ngang giá chung, là sự thể hiện chung của giá trị và thể hiện mối quan hệ giữa những người sản xuất hàng hóa
        
        5 chức năng của tiền tệ
        
        Thước đo giá trị
        
        Tiền dùng để đo lường và biểu hiện giá trị của các hàng hoá khác
        
        Để thực hiện được chức năng này có thể chỉ cần một lượng tiền tưởng tượng, không cần thiết phải có tiền mặt.
        
        Giá trị hàng hóa biểu hiện bằng tiền gọi là giá cả hàng hóa.
        
        Đơn vị do lường tiền tệ và các phần chia nhỏ của nó gọi là tiêu chuẩn giá cả
        
        Phương tiện lưu thông
        
        Tiền làm môi giới trong trao đổi hàng hoá
        
        Khi tiền làm phương tiện lưu thông đòi hỏi phải có tiền mặt trên thực tế (vàng thoi, bạc nén, tiền đúc, tiền giấy, tiền tín dung...)
        
        Các loại tiền:
        
        Với chức năng là phương tiện lưu thông, lúc đầu tiền xuất hiện trực tiếp dưới hình thức vàng thoi, bạc nén
        
        tiền đúc
        
        tiền giấy
        
        Phương tiện cất giữ
        
        Tiền được rút khỏi lưu thông và cất giữ lại để khi cần thì đem ra mua hàng
        
        Các hình thức cất trữ
        
        cất dấu, để giành
        
        gửi ngân hàng
        
        Chỉ có tiền vàng, tiền bạc, các của cải bằng vàng bạc có giá trị mới thực hiện được chức năng này
        
        Phương tiện thanh toán
        
        Kinh tế hàng hoá phát triển đến một trình độ nào đó tất yếu sẽ nảy sinh việc mua bán chịu
        
        Tiền tệ được sử dụng để :
        
        Trả tiền mua hàng chịu
        
        Trả nợ
        
        Nộp thuế...
        
        Xuất hiện một loại tiền mới : tiền tín dụng, hình thức chủ yếu của tiền tín dụng là giấy bạc ngân hàng. Tiền tín dụng phát hành từ chức năng phương tiện thanh toán của tiền
        
        Khi tiền tín dụng phát triển thì chức năng phương tiện thanh toán của tiền càng mở rộng và các hình thức của tiền càng phát triển. Ví dụ hiện nay trên thế giới xuất hiện tiền điện tử
        
        Tiền tệ thế giới:
        
        Khi trao đổi vượt khỏi biên giới quốc gia hình thành quan hệ trao đổi giữa các nước,tiền làm chức năng tiền tệ thế giới.
        
        Thực hiện chức năng này tiền làm nhiệm vụ
        
        Phương tiện mua hàng
        
        Phương tiện thanh toán quốc tế
        
        Tín dụng quốc tế
        
        Di chuyển của cải từ nước này sang nước khác
        
        Tiền phải là vàng
  - - - M=P.Q/V
        
        Trong đó: M là số lượng tiền cần thiết trong lưu thông
        P là giá cả đơn vị hàng hóa
        Q là khối lượng hàng hóa dịch vụ đưa vào lưu thông
        V là số vòng lưu thông của đơn vị tiền tệ
      - M=( P.Q-(P.Qb+ P.QkQk)+P.Qd)/V
        
        Trong đó: M : Lượng tiền cần thiết cho lưu thông
        P.Q: tổng giá cả hàng hóa và dịch vụ đem lưu thông
        P.Qb: tổng giá cả hàng hóa bán chịu
        P.Qk: tổng giá cả hàng hóa khấu trừ nhau
        P.Qd: tổng giá cả hàng hóa đến kỳ thanh toán
        V : số vòng lưu thông của đơn vị tiền tệ
      - Vấn đề lạm phát
        
        Hiện tượng và hậu quả: Giá cả tăng trong thời
        gian dài
        
        Nguyên nhân
        
        Thực chất: M < Lượng tiền có trong LT
        
        Giải pháp khắc phục: Đồng bộ nhiều giải pháp
        (Gói các giải pháp)
- - - - Nội dung trong sản xuất: sản xuất phải dựa trên cơ sở Hao phí lao động xã hội cần thiết
        
        Yêu cầu đối với sản xuất
        
        Hao phí LĐ cá
        biệt tạo ra Giá trị cá biệt của
        hàng hóa
        
        Phải bé hơn hoặc bằng
        
        Hao phí LĐ xã hội cần thiết tạo ra giá trị xã hội của hàng hóa c+v+m
      - Nội dung trong Lưu thông: Trao đổi phải dựa trên cơ sơ Hao phí lao đông xã hội cần thiết
        
        Yêu cầu đối với lưu thông
        
        Trao đổi theo nguyên tắc ngang giá Tức là Giá trị= Giá cả
        
        Biến động của giá cả trong thực tế
        
        Đòi hỏi hiểu nguyên tắc ngang giá một cách biện chứng
        
        Trên quy mô xã hội thì Tổng Giá trị= Tổng Giá cả
    - - Giá trị là cơ sở của giá cả tạo ra giá cả vận động xung quanh giá trị
      - Các yếu tố ảnh hưởng tới giá cả: quan hệ cung
        cầu, cạnh tranh, sức mua của đồng tiền vv...
      - Cơ chế hoạt động của quy luật giá trị biểu hiện ở
        cơ chế giá cả
  - - - Tự phát điều tiết sản xuất: Có những người sản xuất tự động chuyển từ ngành sản xuất này sang ngành sản xuất khác dựa theo tín hiệu của thị trường
        
        Nếu cung sản xuất < cầu tiêu dùng => giá cả > giá trị
        
        Nếu cung sản xuất > cầu tiêu dùng => giá cả < giá trị
        
        Nếu cung sản xuất = cầu tiêu dùng => giá cả = giá trị
      - Tự phát điều tiết lưu thông: Người sx đưa hàng từ nơi cung > cầu về nơi cung < cầu theo mệnh lệnh của thị trường
  - - - NN vận dụng quy luật giá trị vào việc đổi mới nền kinh tế nước ta thông qua xây dựng và phát triển mô hình kinh tế thị trường định hướng XHCN
        
        Hình thành một thị trường thống nhất trong cả nước
        
        Mở cửa với thị trường nước ngoài
      - Thông qua việc ban hành và sử dụng pháp luật, các chính sách KT - XH và bằng thực lực KT của mình để
        
        Điều tiết TT nhằm phát huy mặt tích cực, hạn chế sự phân hoá giàu – nghèo và các mặt tiêu cực xã hội khác
        
        Thúc đẩy phát triển sản xuất và lưu thông hàng hoá, ổn điịnhvà nâng cao đời sống của nhân dân
    - - Phấn đấu giảm chi phí trong Sản xuất và lưu thông Hàng hóa, nâng cao sức cạnh tranh của Hàng hóa nhằm thu nhiều lợi nhuận để đứng vững và chiến thắng trên thương trường.
      - Vận dụng tác động điều tiết của quy luật Giá trị thông qua sự biến động giá cả trên Thị trường từ đó nhanh chóng điều chỉnh ,chuyển dịch cơ cấu Sản xuất, cơ cấu mặt hàng và ngành hàng sao cho phù hợp với nhu cầu của Thị trường.
      - Tìm biện pháp cải tiến kỹ thuật – công nghệ, hợp lý hóa sản xuất cho chất lượng sản phẩm và năng suất lao động tăng lên
- - - - a. Cạnh tranh là tất yếu trong kinh tế thị trường
      - b. Chức năng của cạnh tranh
        
        Điều chỉnh hoạt động sản xuất xã hội, phân bố các
        nguồn lực kinh tế của xã hội một cách tối ưu
        
        Kích thích tiến bộ kỹ thuật, áp dụng công nghệ mới vào sản
        xuất
        
        Tạo cơ sở cho phân phối lần đầu
      - c. Phân biệt một số loại cạnh tranh
        
        Cạnh tranh trong nội bộ ngành và giữa các
        ngành
        
        Cạnh tranh giữa người mua và người bán
        
        Cạnh tranh hoàn hảo và không hoàn hảo:
        chủ yếu gắn với hiệu lực của thị trường
      - d. Mặt tiêu cực của cạnh tranh
  - - - Cho thấy sản xuất xã hội cần đổi hay
        không
      - Điều chỉnh giá cả thị trường (điều chỉnh chênh lệch giữa giá cả thị trường và giá thị trường)
      - Khôi phục những cân đối đã bị phá hoại
      - Bảo đảm mối liên hệ giữa khâu đầu và
        cuối của tái sản xuất.
- - - - Tập trung một khối tiền tệ đủ mua tư liệu sản xuất và sức lao động hình thành doanh nghiệp sản xuất
      - Có những người lao động tự do không có tư liệu sản xuất, buộc phải bán sức lao động của mình
    - - Tác dụng phân hóa của quy luật giá trị
      - Tích lũy nguyên thủy
  - - - Tiến hành cách mạng trong nông nghiệp, hình thành những vùng chuyên canh, tọa thị trường cho Công nghiệp hóa Tư bản chủ nghĩa
        
        Sản xuất hàng hóa Tư bản chủ nghĩa
      - Cách mạng công nghiệp Công nghiệp hóa Tư bản chủ nghĩa. Nâng cao năng suất lao động, phát triển các loại thị trường
      - Chuyển tư hữu nhỏ sang tư hữu lớn TBCN về tư liệu sản xuất
      - Nhà nước thực hiện vai trò" bà đỡ" cho sự ra đời của nền sản xuất TBCN