Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

การดูแลสตรีตั้งครรภ์ที่มีโรคร่วมกับการตั้งครรภ์ (โรคเลือด (anemia,…

- - - - การตรวจร่างกาย
      - การตรวจทางห้องปฏิบัติการ
        
        เม็ดเลือดขาว ภาวะ leukemia
        
        เกร็ดเลือด
        
        เม็ดเลือดแดง ภาวะhypochromic
        
        Red blood cell index ค่า MCV ต่ ากว่า 80 fl
        
        Reticulocyte count
      - การซักประวัติ เช่น อาการหน้ามืด เวียนศีรษะ เป็นลม เหนื่อยง่าย หรือประวัติภาวะโลหิตจางใน ครอบครัว
    - - Iron-deficiency anemia
        ภาวะโลหิตจางจากการขาดธาตุเหล็ก
        
        การจัดยาเสริมธาตุเหล็กเสริม Triferdine หรือ Obimin AZ 1 tab oral
        
        ไตรมาส 2 ยาเม็ดเสริมธาตุเหล็ก ควรรับประทานเมื่อท้องว่าง/พร้อมอาหารที่วิตามีนซีสูง
        
        ภาวะซีด Hct < 33 % ให้ยาเสริมธาตุเหล็ก FeSo4 1X3 oral pc และนัดติดตามระดับ Hct แต่ถ้ามีอาการคลื่น ไส้อาเจียน ท้องเดิน
      - Megaloblastic anemia
        ภาวะซีดเนื่องจากการขาดกรดโฟลิกหรือวิตามิน B12
        
        Folic acid 1X1 oral pc ช่วยดูดซึมธาตุเหล็ก ช่วยสร้างเม็ดเลือดแดง ป้องกันความพิการแต่ก าเนิด โดยเฉพาะภาวะหลอดประสาทไขสันหลังพิการ (neural tube defect) ให้ตั้งแต่ ช่วง 4-6 สัปดาห์ก่อนตั้งครรภ์จนถึงอายุครรภ์ 12 สัปดาห์
  - - - ทารกมีอาการตั้งแต่อยู่ในครรภ์ คือ มีภาวะบวมน้ า ซีดรุนแรง เสียชีวิตในครรภ์หรือเสียชีวิตหลัง คลอดทันที
      - แม่ระหว่างตั้งครรภ์มีภาวะแทรกซ้อนได้แก่ ครรภ์เป็นพิษ ความดันเลือดสูง บวม การคลอดผิดปกติ และมีการตกเลือดหลังคลอด
    - - ทารกเริ่มมีอาการซีดตั้งแต่ขวบปีแรก มักมีอายุสั้นไม่เกิน 10 ปี
      - ตับ ม้ามโต ใบหน้าแบบ thalassemic face ร่างกายแคระแกร็น การเจริญเติบโตไม่สมอายุ จ าเป็นต้องให้ เลือด
    - - ซีด เหลือง ตับม้ามโตไม่มาก แต่ถ้ามีไข้สูงจะมีภาวะซีดลงอย่างรวดเร็ว
    - - พาหะ β-thal + พาหะ HbE = β-thasassemia / HbE disease
      - พาหะ α-thal 1 + พาหะ α-thal 1 = Hb Bart’s hydrops fetalis
      - พาหะ β-thal + พาหะ β-thal = homozygous β -thasassemia
    - - การตรวจค่าดัชนีเม็ดเลือดแดง (red blood cell indices) ประกอบด้วย (MCV) และ (MCH)
      - การตรวจดูความเปราะของเม็ดเลือดแดง (osmotic fragility test; OF) เพื่อคัดกรอง αthalassemia 1 และ β-thalassemia
      - การตรวจ DCIP (dichlorophenol-indophenol precipitation test) เป็นการตรวจคัดกรอง ฮีโมโกลบิน อี (Hb E)
      - การตรวจวินิจฉัยโรคธาลัสซีเมียก่อนคลอด
        
        Amniocentesis GA 16-18 wks
        
        Cordocentesis 18-22 wks
        
        การท า CVS GA 9-12 wks
        
        serial U/S ด ูsign ของ hydrops (ติดตามทุก 2-4 wks ตั้งแต่ GA 20 wks)
    - - เลี่ยงการให้ธาตุเหล็ก ยกเว้นรายที่มีการขาดธาตุเหล็ก ให้ทาน folic acid (5mg) วันละ 1 เม็ด
      - ตรวจติดตามสุขภาพทารกในครรภ์อย่างน้อยสัปดาห์ละ 1 ครั้ง
      - ติดตามดูภาวะซีดทุกครั้งที่มาฝากครรภ์ กรณีมีภาวะซีด ให้ PRC เพื่อรักษาระดับ Hb > 7-8 gm%
      - ติดตามการเจริญเติบโตของทารก ระวังภาวะโตช้าในครรภ์
  - - - ภาวะที่เลือดแม่สร้าง antibody ผ่านรกไปยังทารกและเกิดการท าลายเม็ดเลือดแดงของทารก
      - ้ตับโต ม้ามโต Albumin ต่ า และเกิดเป็นทารกบวมน้ า (hydrop fetalis) ascites มีน้ าในช้องปอดและ เยื่อหุ้มปอด และมักตายในที่สุด
    - - เกิดจาก IgG anti-A หรือ anti-B antibody ผ่านรกและไปท าลายเม็ดเลือดแดง
    - - ให้ขนาดเดียวกับข้อ 1 ทุกครั้งที่มีการเจาะน้ าคร่ า หรือเลือดออกจากโพรงมดลูก ยกเว้นเพิ่งได้รับมา ในช่วง อายุครรภ์ 28-32 สัปดาห์
      - รณีทารกมีภาวะตัวเหลืองจากเม็ดเลือดแตก พิจารณา phototherapy หรือถ่ายเลือด
      - ให้ Anti-D แก่มารดา Rh-negative ขนาด 30 ไมโครกรัมทุกรายขณะอายุครรภ์ 28-32 สัปดาห์ และภายใน 72 ชั่วโมงหลังคลอดทารก Rh-positive
- - - - ระดับ T4 สูงขึ้นอย่างรวดเร็วในระหว่างอายุครรภ์ 4-9 สัปดาห์
      - ระดับ T3 จะสูงขึ้นตั้งแต่ อายุครรภ์ 18 สัปดาห์
  - - - หัวใจเต้นเร็วโดยไม่รู้สาเหตุ ชีพจรสูงขณะนอนหลับ > 100 ครั้ง/นาที
      - อาการแพ้ท้องมาก (hyperemesis gravidarum)
      - ต่อมไทรอยด์โต
      - Eating disorder รับประทานอาหารดี แต่น้ าหนักตัวไม่ขึ้น
      - เหนื่อย ใจสั่น อ่อนเพลีย มือสั่น ตื่นตัวตลอดเวลา ขี้ร้อน เหงื่อออกฝ่ามือ ถ่ายเหลว
      - ตาโปน exophthalmos
    - - T3 สูง
      - T4 ± อาจไม่สูงในหญิงตั้งครรภ์บางราย
      - TSH ต่ำ
    - - ให้ propranolol (ꞵ-adrenergic blocker) ลดอาการสั่น ลดหัวใจเต้นเร็ว ระวังการเกิด IUGR ในทารก
      - ยาต้านไทรอยด์ กลุ่ม thionamides เช่น propylthyouracil; PTU ในขนาดต่ำๆ เพื่อยับยั้งการ สร้างฮอร์โมนไทรอยด์ ให้นมได้
- - - - แนะนำอาหารโปรตีนสูง เลี่ยงอาหารเสริม/สังเคราะห์
      - ระวังสารก่อภูมิแพ้ต่างๆ การอยู่ใกล้ชิด/สัมผัสบุคคลที่มีอาการโรคระบบทางเดินหายใจ
      - แนะนำพบแพทย์เพื่อพิจารณายารักษาที่เหมาะสมขณะตั้งครรภ์ ว่ ยากลุ่ม bronchodilator ได้แก่ terbutaline, albuterol การใช้ยา steroid และเป็นช่วงสั้นๆ
      - พักผ่อนให้เพียงพอ สามารถออกก าลังกาย เช่นการยืดเหยียดกล้ามเนื้อได้
      - อาการผิดปกติที่ควรพบแพทย์ก่อนนัด ได้แก่ มีเลือด/น้ าคร่ าทางช่องคลอด มดลูกหดรัดตัว แรง/ถี่ ทารกดิ้นน้อย มีอาการปวดศีรษะตาพร่า ขา-เท้าบวม
      - ประเมินภาวะสุขภาพทารกในครรภ์ ขนาดของมดลูกสัมพันธ์กับอายุครรภ์ FHR UC NST
      - มีอาการหอบหืด
        
        การหายใจเข้าช้าๆ ให้เต็มปอด หายใจออกโดยการเป่าลมออกทางปากช้าๆ
        
        ดูแลทางเดินหายใจให้โล่ง /ดูดเสมหะอย่างมีประสิทธิภาพ
        
        จัดนอนศีรษะสูง หรือฟุบบนโต๊ะ
        
        ให้ O2 cannula 3-5 ลิตร/นาที , ยาขยายหลอดลม
        
        สังเกตลักษณะ cyanosis เหงื่อออก การไอ ลักษณะเสมหะ ฟังเสียงปอด วัดสัญญาณชีพ
        
        ประเมิน UC, FHR, การดิ้นของทารก
    - - จัดนอนศีรษะสูง
      - ประเมินความก้าวหน้าการคลอด FHR V/S
      - Pain management ระหว่างการเจ็บครรภ์
      - ยา corticosteroid ทางหลอดเลือดด าในระหว่างการเจ็บครรภ์คลอด และให้ต่อ จน 24 ชั่วโมงหลังคลอด เพื่อป้องกันภาวะวิกฤตของต่อมหมวกไต
      - ระวังการให้ยา prostaglandin E1 (cytotec) หรือ E2 ในการชักน าให้เกิดการคลอด
    - - ระวังภาวะตกเลือดหลังคลอด
      - ส่งเสริมการเลี้ยงลูกด้วยนมแม่ เนื่องจากนมแม่ มี IgA สูง ช่วยลดโอกาสเสี่ยงต่อการเกิดโรคภูมิแพ้ ในทารกที่เกิดจากแม่เป็นโรคหอบหืดได
      - ให้รับยารักษาโรคหอบหืดอย่างต่อเนื่อง ระวังและป้องกันการกำเริบของโรค เลี่ยงสิ่งกระตุ้นที่ ทำให้เกิดอาการหอบหืด