Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

บทที่ 9 การพยาบาลเด็กจนถึงวัยรุ่นที่มีปัญหา ทางโลหิตวิทยาและนีโอพลาสม…

- - - - อาการซีดของสีผิวหนัง ฝ่ามือฝ่าเท้า ริมฝีปาก เหงือก เปลือกตาด้านใน
      - เหนื่อยง่ายเนื่องจากหัวใจต้องทำงานเพิ่มขึ้น
      - เบื่ออาหาร อาหารไม่ย่อย ท้องผูกหรือท้องเสีย
      - ปวดหัว เฉื่อยชา
      - ชีพจรเต้นเร็ว ความดันโลหิตต่ำ
    - - การซักประวัติ การตั้งครรภ์ของมารดา ประวัติการคลอด ชนิดของนมและอาหารเสริม
      - การตรวจร่างกาย เพื่อสังเกตและหาสาเหตุภาวะซีด ได้แก่ สีผิว ฝ่ามือฝ่าเท้า ริมฝีปาก เยื่อบุตา
      - การตรวจทางห้องปฏิบัติการ เม็ดเลือดแดงของผู้ป่วยที่มีภาวะโลหิตจางจากการขาดธาตุเหล็กจะมีขนาดเล็ก ติดสีจาง serum feritin น้อยกว่า 10 นาโนกรัม/ดล.
    - - การให้เหล็กโดยการกิน (Ferrous sulfate) ให้วันละ 3 ครั้ง ระหว่างมื้ออาหาร ถ้าให้เหล็กไปพร้อมกับอาหาร หรือให้ร่วมกับนมจะขัดขวางการดูดซึม ทำให้การดูดซึมลดลง
      - แก้ไขปัญหาที่เป็นสาเหตุ เช่น การให้ยาถ่ายพยาธิ
      - การให้เลือด รายที่มีภาวะซีดมาก หรือมีอาการแสดงของภาวะหัวใจวาย โดยให้เม็ดเลือดแดงเข้มข้น (Packed red cell)
  - - - ความผิดปกติที่เกิดขึ้นภายหลัง จากการ ทำลายของเนื้อเยื่อ stem cell ในไขกระดูก
      - ความผิดปกติแต่กำเนิด(Congenital)
    - - 1. Low Platelet เลือดออกในอวัยวะต่างๆ มีจุดจ้ำเลือดตามลำตัวและแขนขา เลือดออกตามไรฟันและเลือดกำเดา เลือดออกในทางเดินอาหาร ทำให้มีอาการอาเจียนหรือถ่ายเป็นเลือด
      - 2. Low RBC ซีด เหนื่อยง่าย ชีพจรเบาเร็ว และถ้ามีการเสียเลือดร่วมด้วย ทำให้มีอาการซีดรุนแรงเกิดภาวะหัวใจล้มเหลวได้
      - 3. Low WBC ติดเชื้อง่าย มีไข้ เป็นแผลในปาก
    - - การเจาะไขกระดูก
        
        จะพบว่ามีเซลล์ไขกระดูกน้อยกว่าปกติ และอาจตัดชิ้นเนื้อไขกระดูกมาตรวจเพื่อยืนยันการวินิจฉัยให้ชัดเจนขึ้น โดยพบเซลล์ไขมันเพิ่มขึ้นแทนที่เซลล์ต้นกำเนิดเม็ดเลือด
      - การตรวจนับเม็ดเลือดทั้งสามชนิด
        
        จะพบเม็ดเลือดทั้งสามชนิดมีจำนวนลดลงอย่างชัดเจน
    - - การเปลี่ยนถ่ายไขกระดูก
      - การรักษาด้วยฮอร์โมน
      - การรักษาด้วยยากดระบบ Immune
      - การรักษาตามอาการ
  - - - ยา ยารักษามาลาเรีย ยาปฏิชีวนะ เช่น chloramphenical ยาแก้ปวด เช่น aspirin, paracetamal
      - สารเคมี เสื้อผ้าที่อบด้วยลูกเหม็น
      - อาหาร ถั่วปากอ้าดิบๆ
      - การติดเชื้อ: ไทฟอยด์ ปอดอักเสบ ตับอักเสบ ไข้หวัด มาลาเรีย
    - - ซีดลงอย่างรวดเร็ว
      - ปัสสาวะดำเป็นสีโค๊ก (Hemoglobinuria)
      - ภาวะไตวาย เนื่องจากมีกรดยูริกเพิ่มจำนวนขึ้นไปอุดหลอดเลือดฝอยในไต
      - ตัวเหลืองภายหลังคลอดในทารกแรกเกิดที่มีภาวะพร่องเอ็นไซม์ G-6-P-D
      - ภาวะซีดเรื้อรัง
    - - หาสาเหตุที่ทำให้ผู้ป่วยเกิดอาการซีด
      - การรักษาภาวะแทรกซ้อน เช่น ภาวะไตวาย
      - ให้เลือด ถ้ามีอาการซีดมากๆ
      - ทารกแรกเกิดที่มีอาการตัวเหลือง
        รักษาด้วยPhototherapy
  - - - เกิดจากความผิดปกติในการสังเคราะห์โกลบิน ทำให้
        เม็ดเลือดแดงมีอายุสั้น ทำให้เกิดปัญหาซีดเรื้อรังตั้งแต่แรกเกิด
    - - การซักประวัติ ประวัติการซีดเรื้อรัง ประวัติครอบครัว
      - การตรวจร่างกาย
      - การตรวจทางห้องปฏิบัติการ การตรวจนับจำนวนและดูลักษณะของเลือดเลือดแดง ได้แก่ Hematocrit, Hemaglobin, Mean corpuscular volume ซึ่งมักพบว่ามีปริมาณต่ำทุกตัว นอกจากนั้นมักพบเม็ดเลือดแดงมีขนาดเล็กและติดสีจาง
    - - การรักษาทั่วไป
      - การให้เลือด
      - การให้ยาขับธาตุเหล็ก
      - การผ่าตัดม้าม (Splenectomy)
      - การเปลี่ยนถ่ายไขกระดูก
      - การให้คำปรึกษาทางพันธุศาสตร์
    - - ภาวะแทรกซ้อนเนื่องจากเม็ดเลือดแดงแตก
      - ภาวะแทรกซ้อนเนื่องจากภาวะเหล็กเกิน
  - - - การสร้างเกล็ดเลือดลดลง เนื่องจากโรคของไขกระดูกเอง
      - เกล็ดเลือดถูกทำลายมากกว่าปกติ
      - เกล็ดเลือดถูกใช้ไปมากกว่าปกติ
    - - จุดจ้ำเลือดที่ผิวหนัง ทั้งที่เป็นจุดเล็กๆ (petechiae) และเป็นจ้ำเลือด (ecchymosis)
      - เลือดกำเดาไหล
      - เลือดออกในเยื่อบุต่างๆ
      - อาจตรวจพบอาการซีด ถ้าภาวะเลือดออกเกิดขึ้นช้าๆ และไม่รุนแรง
    - - การซักประวัติ อาการและความผิดปกติที่ควรซักถาม ได้แก่ การมีเลือดออกตามส่วนต่างๆ ของร่างกาย เช่น จุด จ้ำเลือดตามลำตัว แขนขา
      - การตรวจร่างกาย เช่น มีเลือดกำเดาไหล
      - การตรวจทางห้องปฏิบัติการ พบว่า เกล็ดเลือดต่ำ
        กว่าปกติ แต่เม็ดเลือดแดงและเม็ดเลือดขาวปกติ
    - - ส่วนใหญ่โรคหายได้เอง 70-80 % ภายในเวลา 1-2
        เดือน และจะไม่กลับเป็นซ้ำอีก บางรายที่ไม่หาย หรือมีเลือดออกใต้ผิวหนังหลายแห่ง หรือมีจุดเลือดออกในปาก ควรให้กิน prednisolone เพื่อให้ผนังของหลอดเลือดแข็งแรงขึ้น ในรายที่เกล็ดเลือดเพิ่มขึ้นก็ค่อยๆ ลดขนาดของยาลงจนหยุดยา
  - - - ฮีโมฟีเลีย A (Classical Hemophilia) พร่องแฟคเตอร์ 8 พบได้บ่อยที่สุด ประมาณ 80-85 % ของโรคฮีโมฟีเลีย
      - ฮีโมฟีเลีย B (Christmas disease) พร่องแฟคเตอร์ 9 พบได้ประมาณ 10-15 % ของโรคฮีโมฟีเลีย
      - ฮีโมฟีเลีย C พร่องแฟคเตอร์ 11 พบได้ประมาณ 5 % ของฮีโมฟีเลีย อาการไม่รุนแรงมีการถ่ายทอดทางพันธุกรรมแบบ autosomal recessive
    - - ผลจากการขาดองค์ประกอบในการแข็งตัวของเลือดตัว (ปัจจัยตัวที่ 1, 2, 3, 5, 7, 8, 9, 10, 11, 12, 13)
        ทำให้ร่างกายไม่สามารถสร้างไฟบรินได้ เลือดจึงไหลผ่านบริเวณหลอดเลือดที่ฉีกขาด ทำให้มีเลือดไหลออกนอกหลอดเลือดตลอดเวลา
    - - ให้ FFP หรือ Cryoprecipitate
      - ห้ามเลือดและลดการมีเลือดออก
      - ถ้าเลือดออกในข้อให้ใช้ผ้ายืดพันไว้และให้พักข้อ
      - เมื่อเลือดหยุดออกเริ่มให้เคลื่อนไหวเพื่อป้องกันข้อติด
    - - มีบัตรประจำตัวติดตัวเด็กตลอดเวลา ชื่อระบุ โรคที่เป็น
      - การป้องกันอุบัติเหตุ การจัดสิ่งแวดล้อม การเล่น การสวมเสื้อผ้า เฉพาะในเด็กและวัยรุ่นโรคนี้
      - การพาเด็กมารับ Vaccine ใช้เข็มเล็กสุด กดนาน 5-10 นาที
      - ดูแลสุขภาพฟันไม่ให้ฟันผุ หลีกเลี่ยง การใช้แปรงสีฟันที่มีขนแปรงแข็ง
      - หลีกเลี่ยงกีฬาที่กระทบกระแทก
      - ป้องกันภาวะท้องผูก ให้อาหารอ่อน ย่อยง่าย
  - - - โรค APCDเกิดจากการขาดวิตามิน เค ซึ่งเป็นองค์ประกอบสำคัญในการสร้างโปรทรอมบิน คอมเพล็กซ์ ปัจจัยที่ส่งเสริมให้ทารกขากวิตามิน เค ดังนี้
        
        ทารกแรกเกิดมีวิตามิน เค ในเลือดน้อยมาก
        
        ทารกไม่ได้รับวิตามิน เค เมื่อแรกเกิด
        
        การได้รับอาหารเสริมที่ไม่ถูกต้อง
    - - เมื่อร่างกายขาด โปรทรอมบิน คอมเพล็กซ์ ทำให้กระบวนการแข็งตัวของเลือดหยุดชะงักในระยะของการสร้างโปรทรอมบินและทรอมบิน ทำให้การสร้างไฟบริน เพื่อช่วยในการอุดรอยฉีกขาดของหลอดเลือดหยุดชะงักไปด้วย จึงเกิดภาวะเลือดออกผิดปกติในอวัยวะต่างๆ โดยเฉพาะในสมอง
    - - 1.มีเลือดออกในสมอง ทางเดินอาหาร ผิวหนัง อาการมักเกิดอย่างเฉียบพลัน โดยไม่มีอาการเจ็บป่วยใดๆ นำมาก่อน ทารกมักมีอาการซีด ซึม ไม่ดูดนม ชัก หรือมี
      - 2.อาการซีด
      - 3.มีจ้ำเขียวตามตัว หรือเลือดหยุดยาก
      - 4.อาการตับโต ในผู้ป่วยเด็กบางราย
      - 5.ในรายที่ไม่เสียชีวิตจากการมีเลือดในสมอง อาจมีอาการพิการทางสมองในระยะต่อมา
    - - เมื่อได้รับการวินิจฉัยแล้ว ให้วิตามินเค 2-5 มิลลิกรัม เข้าทางหลอดเลือดดำ เป็นเวลา 1- 3 วัน
      - ให้ Fresh Frozen Plasma ถ้าผู้ป่วยมีอาการเลือดออกรุนแรง เพื่อเป็นการเพิ่มโปรทรอมบิน คอมเพล็กซ์
      - ให้เม็ดเลือดแดงเข้มข้น (Packed Red Cell) ถ้าซีดมาก
- - - - -เกิดภายหลังการได้รับรังสีการรักษาในขนาดสูง