Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
ขบวนการสร้างเซลล์สืบพันธุ์เพศชายและเพศหญิง (การปฏิสนธิและการฝังตัวของไข่…
ขบวนการสร้างเซลล์สืบพันธุ์เพศชายและเพศหญิง
เพศหญิง
อวัยวะสืบพันธุ์ภายนอก
เริ่มตั้งแต่ขอบล่างของกระดูกหัวเหน่า (pubis) ไปถึง
ฝีเย็บ (perineum)
เนินหัวเหน่า เมื่อเข้าสู่สาวจะมีขนงอกขึนที่บรเวิณนี้,แคมใหญ่,แคมเล็ก,คริตอริส ซึ่งมีลักษณะเป็นตุ่มเล็กๆมีหลอดเลือดและปลายประสาทรับความรู้สึกจํานวนมากและ vestibuleซึ่งเป็นบรเวิณที่อยู่ระหว่างแคมเล็กทั้งสองข้างบรเวิณนี้มีรูเปิดของท่อต่างๆ ได้แก่ รูเปิดท่อปัสสาวะ รูเปิดของช่องคลอด (มีเยื่อพรหมจรรย์เปิดอยู่)
รูเปิดของ Bartholin gland และรูเปิดของ Paraurethral glan
อวัยวะสืบพันธุ์ภายใน
ช่องคลอด (vagina) มดลูก (uterus)
รังไข่ (ovary) ซึ่งรังไข่เป็นต่อมเพศของเพศหญิง
ช่องคลอด ตั้งอยูระหว่างทวารหนักและท่อปัสสาวะ ผนังภายในช่องคลอดมีลักษณะเป็นรอยย่นตามขวาง เรียกว่า rugae ทําให้ผนังช่องคลอดสามารถยืดขยายตัวได้ในขณะที่มีเอสโตรเจนสูงจะกระตุ้นใหเซลล์เยื่อบุผิวสร้างสารไกลโคเจนออกมา เพื่อให้แบคทีเรียทอาศัยอยู่ในชอ่งคลอดทําการสลายให้กลายเป็นกรดแลคติกทําให้ภายในช่องคลอดมีสภาพเป็นกรด
รังไข่ มีอยู่ 2 ข้าง มีลักษณะเป็นรูปไข่แบน ขนาดประมาณหัวแม่มือทําหน้าที่ในการสร้างไข่
ท่อนําไข่เป็นบรเวิณที่เกิดการปฏิสนธิลํานําเซลล์ไข่ที่ผสมติดแล้วเดินทางเข้าสู่โพรงมดลูก
มดลูก เป็นอวัยวะที่มีรูปร่างคล้ายลูกแพร์หรือลูกชมพู่ มีผนังเป็นกล้ามเนื้อเรียบหนา ตั้งแต่อยู่ด้านหลังของกระเพาะปัสสาวะและด้านหน้าของทวารหนักตอนล่างจะแคบเข้าหากันเป็นปากมดลูกและติดต่อกับช่องคลอด เมื่อตั้งครรภ์ขนาดของมดลูกจะขยายใหญ่หลายเท่า และจะกลับเข้าสู่สภาพเดิมหลังคลอดเมื่อถึงวัยหมดประจําเดือนมดลูกก็จะเหี่ยวเล็กลงตามอิทธิพลของฮอร์โมน
การสร้างเซลล์สืบพันธุ์ของเพศหญิง
เริ่มต้นสรา้งเมื่ออยู่ในท้องแม่ 2-8 เดือน จากเซลล์ต้นกําเนิด คือ Primodial Germ Cell ที่มีโครโมโซม 2n
Primodial Germ Cell จะแบ่งตัวแบบไมโทซิสได้ Oogonium (2n)
เป็นการสร้างไข่ เกิดขึ้นที่ชั้นนอกของรังไข่
Oogonium (2n) เข้าสู่ Meiosis I ค้างไว้ที่ระยะ Prophase I กลายเป็น Primary Oocyte ที่เมื่อโตขึ้นก็จะฝ่อลงไปเรื่อยๆ
Primary Oocyte เป็นระยะพักพบได้จนกว่าจะหมดประจําเดือน
เมื่อเข้าสู่วัยรุ่น (12 ปีขึ้นไป) ฮอร์โมน FSH จะกระตุ้นให้ Primary Oocyte (2m) แบ่งตัวแบบ Meiosis I ให้จนเรียกว่าระยะไข่สุกซึ่งได้เซลล์ขนาดไม่เท่ากันจากการแบ่งไซโทพลาสซึมไม่เท่ากัน จบระยะ Meiosis I และเริ่ม Meiosis II
ฮอร์โมน LH กระตุ้นให้ไข่ในระยะ Secondary Oocyte ให้ตกจากรังไข่
ไข่ที่สุก หากได้รับการผสมกับอสุจิจะเกิดการแบ่งแบบไมโอซิสครั้งที่ 2(Meiosis II) ต่อจนจบ First Polar Body เกิด Meiosis II ได้SecondPolar Body (n) 2 เซลล์
เพศชาย
โครงสร้างอวัยวะสืบพันธุ์
ตัวอสุจิรูปร่างคล้ายตัวอ่อนกบ
แบ่งเป็น 3 ส่วน
ส่วนหัวบรรจุสารพันธุกรรม มีนิวเคลียสโดยด้านหน้าเป็นส่วนของอะโครโวมมีลักษณะเป็นถุงบรรจุเอนไซม์เพื่อสลายเยื่อหุ้มซลล์ไข่
ส่วนกลาง มีลักษณะเป็นแท่งมีไมโทคอนเดรียผลิตพลังงานไว้สำหรับการเคลื่ีอนท่ีของอสุจิ
ส่วนหาง มีไมโครทูบูล ทําหน้าที่โบกพัดได้เพื่อว่ายไปหาเซลล์ไข่
น้ำอสุจิ ประกอบด้วยตัวอสุจิและน้ำหล่อเลี้ยงต่างๆ
เป็นของเหลวลักษณะสีขาวข้นที่หลั่งออกมาขณะที่ผู้ชายถึงจุดสุดยอดซึ่งอสุจิสามารถอยู่ในโพรงมดลูกได้นาน 2 วัน
อัณฑะ อยู่ในถุงอัณฑะมี 2 ข้าง มีข้างซ้ายและข้างขวาทำหน้าที่ผลิตตัวอสุจิและฮอร์โมนเพศชายเทสโทสเทอโรน
มีองค์ประกอบอัณฑะทั้งนี้
ท่อนําอสุจิเป็นท่อทางผ่านของตัวอสุจิจากท่อสู่ภายนอก
ต่อมสรา้งน้ำเลี้ยงอสุจิ สรา้งอาหารให้กับอสุจิ ได้น้ำตาลฟรักโตสและGlubulin
หลอดเก็บอสุจิเป็นแหล่งพักตัวอสุจิให้เจริญเติบโต
ต่อมลูกหมาก (prostate gland) ทำหน้าที่สร้างของเหลวชนิดหนึ่งเพื่อมาผสม
กับอสุจิเกิดของเหลวข้น เรียกว่า น้าอสุจิ (semen)
หลอดสรา้งตัวอสุจิเป็นท่อขดในอณัฑะ สร้างอสุจิและฮอร์โมนเพศชาย
ต่อมคาวเปอร์ สร้างเมือกสารหล่อลื่นออกมาในขณะมีความรู้สึกทางเพศ
ถุงอัฑะ ปรับอุณหภูมิให้ตำ่กว่ารางกายประมาณ 2 องศาเซลเซียส
องคชาติ (penis) เป็นอวัยวะที่ใช้ในการร่วมเพศ
ลึงค์เป็นอวัยวะช่วยนําอสุจิเข้าสู่ชองสืบพันธุ์เพศเมีย มีหน้าที่หลัก คือป้องกันการสูญเสียอสุจิและช่วยให้มีการผสมพันธุ์ของไข่ภายในท่อสืบพันธุ์เพศเมีย
การสร้างเซลล์สืบพันธุ์ในเพศชาย
เมื่อเข้าสู่วัยรุ่น อายุ13 ปี ขึ้นไป ฮอร์โมน FSH จะกระตุ้นให้ Spermatogonia ขยายขนาเป็น Primary Spermatocyte(2n)
Primary Spermatocyte (2n) แบ่งเซลล์ไมโอซิสครั้งที่ 1 เป็น Secondary Spermatocyte(n)
เมื่ออยู่ในท้องแม่ 2-8 เดือน Primodial Germ Cell (2n)จะแบ่งตัวแบบไมโทซิส 4 ครั้งได้เป็น Spermatogonia (2n)Spermatogonia (2n) เป็นระยะพัก พบได้ตลอดชีวต
Secondary Spermatocyte(n) แบ่งเซลล์ไมโอซิสครั้งที่ 2 ได้เป็น Spermatid (n) จํานวน 4 เซลล์
เป็นการสร้างตัวอสุจิ เกิดขึ้นที่หลอดสร้างตัวอสุจิการสร้างเริ่มต้นตั้งแต่อยู่ในท้องแม่ 2-8 เดือน จากเซลล์ต้นกําเนิดการแบ่งสร้างเซลล์สืบพันธุ์คือ Primodial
Germ Cell ที่มีโครโมโซม 2n ซึ่งเซลล์นี้มีต้นกําเนิดมาจากถุงไข่แดงแต่ได้เคลื่อนย้ายมาที่อัณฑะในภายหลัง
Spermatid (n) ผ่านการ Differentiation ได้ตัวอสุจิคือ Spermatozoa/Sperm (n) จํานวน 4 ตัวในที่สุด
ความหมาย
ขบวนการสร้างเซลเพศ (Gametogenesis) หมายถึง ขบวนการสร้างเซลเพศจากต่อมเพศ
ชาย คือ อัณฑะ และต่อมเพศหญิง คือ รังไข่ โดยขบวนการลดจานวนโครโมโซมจาก Diploid number (46) ลงมาเป็น Haploid number (23)
ขบวนการสร้างการตกไข่ (Oogenesis)
การตกไข่ ขบวนการสร้าง (Oogenesis) เกิดขึ้นภายในรังไข่ เริ่มตั้งแต่ในระยะตัวแก่
ในครรภ์จนถึงระยะหมดประจาเดือน โดยเมื่ออายุครรภ์ประมาณ 4 เดือน germinal epithelium ที่อยู่รอบนอกของรังไข่จะผลิต Oogonial cells ซึ่งแบ่งตัวแบบmitosis เจริญเป็น primary oocyte จากนั้นจะทาการแบ่งตัวครั้งที่หนึ่ง การแบ่งตัวจะเป็นไปอย่างช้า ๆ เข้าสู่ระยะพักเมื่อแรกเกิด ต่อมาเมื่อเข้าสู่ระยะวัยรุ่น primary oocyte จะได้รับการกระตุ้นจากFSH ให้เกิดการเจริญต่อไป
ขบวนการสร้างอสุจิ (Spermatogenesis)
เกิดขึ้นภายใน seminiferous tubule ของอัณฑะ ตั้งแต่ระยะวัยรุ่น จนถึงวัยชรา ในระยะตัวแก่ในครรภ์ (The Fetal Stage) ภายในอัณฑะมีเซล 2 ชนิด คือ
:red_flag:Sertoli cellเป็นส่วนที่ให้อาหารแก่อสุจิ
:red_flag: Primodial germ cells ซึ่งต่อไปจะเจริญเป็นอสุจิ
การปฏิสนธิและการฝังตัวของไข่
การผสมกันของเซลเพศชาย คือ อสุจิ กับเซลเพศหญิง คือไข่ ที่บริเวณ ampulla ของปีกมดลูก โดยการปฏิสนธิที่ปกติจะเกิดจากอสุจิและไข่อย่างละ 1 เท่านั้น การปฏิสนธิจะต้องเกิดทันทีหลังจากเดินทางมาถึงปีกมดลูก เพราะช่วงชีวิตของไข่ค่อนข้างสั้นไม่เกิน 24 ชั่วโมง และอสุจิมีความสามารถในการผสมพันธุ์ได้ไม่เกิน 48 ชั่วโมง
อสุจิผ่าน corona radiate ที่ล้อมรอบไข่อยู่
อสุจิเจาะzona pellucida ย่อยหนทางที่ผ่านไปโดยมีปฏิกิริยาของเอนไซม์ที่ถูกปล่อยออกมาจาก acrosome
หัวของอสุจิสัมผัสกับผิวของไข่
ไข่มีปฏิกริยาต่อการสัมผัสของอสุจิ โดยมีการเปลี่ยนแปลงของ zona pellucid และเยื่อหุ้มไข่ ป้องกันไม่ให้อสุจิตัวอื่นเข้าไปและจะเกิดการแบ่งตัวของ secondary oocte อย่างสมบูรณ์ เรียกนิวเคลียสในระยะนี้ว่า female pronucleus
หัวของอสุจิจะขยายใหญ่ขึ้น สร้าง male pronucleus และหางของอสุจิจะหายไป
เกิดการรวมตัวของนิวเคลียสและโครโมโซมทั้งสอง
การเปลี่ยนแปลงของไข่ภายหลังปฏิสนธิ
นางสาวสิรามล มนต์ช่วย รหัส61122230025 เลขที่22 :<3:
