Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

การตรวจสุขภาพทารกในครรภ์ (Non – Stress Test (NST) (ข้อบ่งชี้ในการตรวจ…

- - - - แสดงอัตราการเพิ่มของอัตราการเต้นของหัวใจมารกในครรภ์เมื่อทารกมีการเคลื่อนไหวมากกว่า 15 ครั้ง/ นาที และคงอยู่นานอย่างน้อย 15 วินาที ลักษณะเช่นนี้พบอย่างน้อย 2 ครั้งในช่วงระยะเวลานาน 20 นาทีติดต่อกัน โดยมีอัตราการเต้นของหัวใจเป็นพื้นฐาน เท่ากับอัตราปกติคือ 120-160 ครั้ง/นาที การเพิ่มของอัตราการเต้นของหัวใจลักษณะเช่นนี้เรียกว่า fetal heartrate acceleration ซึ่งนับเป็นภาวะปกติ
    - - ในการตรวจทดสอบไม่พบการเปลี่ยนแปลงของอัตราการเต้นของหัวใจทารกในครรภ์ในขณะที่มีการเคลื่อนไหว หรือทารกไม่มีการเคลื่อนไหวในระยะเวลานาน 40 นาที อัตราการเต้นของหัวใจพื้นฐานน้อยกว่าค่าปกติ หรือตรวจไม่พบ
  - - - Absent variability คือ ไม่มีความแปรปรวนของ FHR เมื่อมองด้วยตาเปล่า สัมพันธ์กับภาวะ asphyxia ของทารกในครรภ์สูง
      - Minimal variability คือ สังเกตเห็นความแปรปรวนของ FHR ได้แต่มีขนาดน้อยกว่าหรือเท่ากับ 5 bpm สัมพันธ์กับภาวะ acidosis ของทารกในครรภ์ แต่อาจไม่มี asphyxia ก็ได้
      - Moderate (normal) variability คือช่วงขนาดของความแปรปรวนอยู่ระหว่าง 6-25 bpm มักพบในทารกปกติ
      - Marked variability คือ ความแปรปรวนของ FHR มากกว่า 25 bpm สัมพันธ์กับการเคลื่อนไหวของทารกในครรภ์ และยังเป็นการตอบสนองต่อภาวะขาดออกซิเจน
    - - Early deceleration คือ การลดลงของ FHR อย่างช้าๆ ค่อยเป็นค่อยไปและกลับคืนสู่ baseline อย่างช้า ๆ สัมพันธ์กับการหดรัดตัวของมดลูก โดยจุดตั้งต้นของการลดลงของ FHR จุดต่ำสุด และการกลับคืนสู่ baseline จะตรงกับจุดเริ่มต้นของการหดรัดตัวของมดลูก จุดสูงสุด และการคลายตัวของมดลูกกลับคืนสู่ baseline ตามลำดับ การลดลงของ FHR จะใช้เวลาจากจุดเริ่มต้นจนถึงจุดต่ำสุดมากกว่าหรือเท่ากับ 30 วินาที
      - Variable deceleration คือ การลดลงของ FHR อย่างฉับพลัน สามารถสังเกตได้ด้วยตาเปล่า โดย FHR จะลดลงมากกว่าหรือเท่ากับ 15 bpm คงอยู่นานมากกว่าหรือเท่ากับ 15 วินาที และไม่นานเกิน 2 นาที โดยอาจจะสัมพันธ์กับการหดรัดตัวของมดลูกหรือไม่ก็ได้ การลดลงของ FHR จะใช้เวลาจากจุดเริ่มต้นจนถึงจุดต่ำสุดน้อยกว่า 30 วินาที
      - Late deceleration คือ การลดลงของ FHR อย่างช้าๆ ค่อยเป็นค่อยไปและกลับคืนสู่ baseline อย่างช้า ๆ สัมพันธ์กับการหดรัดตัวของมดลูก โดยจุดตั้งต้นของการลดลงของ FHR จุดต่ำสุด และการกลับคืนสู่ baseline จะเกิดช้ากว่าจุดเริ่มต้นของการหดรัดตัวของมดลูก จุดสูงสุด และการคลายตัวของมดลูกกลับคืนสู่ baseline ตามลำดับ การลดลงของ FHR จะใช้เวลาจากจุดเริ่มต้นจนถึงจุดต่ำสุดมากกว่าหรือเท่ากับ 30 วินาที
- - - - หรือผลผิดปกติเป็นการทำนายว่าทารกอยู่ในสภาวะผิดปกติหมายถึง การมี late deceleration มากกว่าร้อยละ 50 เมื่อมดลูกมีการหดรัดตัว
    - - หรือผลปกติเป็นการทำนายว่าอยู่ทารกอยู่ในสภาวะปกติหมายถึง ไม่มี Late deceleration เกิดขึ้นเลย แนะนำให้มาตรวจซ้ำภายใน 24 ชั่วโมง
    - - หรือผลก้ำกึ่งไม่อาจแปลผลได้ แนะนำให้มาตรวจซ้ำภายใน 24 ชั่วโมง
        
        Hyperstimulation หมายถึงมดลูกหดรัดตัวนานกว่า 90 วินาที หรือความถี่ทุก 2 นาทีและพบ late deceleration
        
        Suspicious หมายถึง มดลูกหดรัดตัวจะพบ late deceleration มากกว่าร้อยละ 50
        
        Unsatisfactory หมายถึง ไม่สามารถอ่านผลการหดรัดตัวของมดลูกหรืออัตราการเต้นของหัวใจได้ เช่น ในกรณีหญิงตั้งครรภ์อ้วนมาก
- - - - ปกติ
        
        หายใจ 1 ครั้งใน 30 นาที
      - ผิดปกติ
        
        ไม่มีการหายใจใน 30 นาที
    - - ปกติ
        
        มีการเคลื่อนไหวมากกว่า 2 ครั้งใน 30 นาที
      - ผิดปกติ
        
        การเคลื่อนไหวน้อยกว่า2 ครั้งใน 30 นาที
    - - ปกติ
        
        มีการงอแขนหรือเหยียดแขนอย่างน้อย 1 ครั้ง
      - ผิดปกติ
        
        มีการงอหรือเหยียดอย่างช้า
    - - ปกติ
        
        มีการตอบสนองของหัวใจอย่างน้อย 2ครั้งใน 30 นาที
      - ผิดปกติ
        
        หัวใจไม่ตอบสนองต่อการเคลื่อนไหวอย่างน้อย 1 ครั้งใน 30 นาที
    - - ปกติ
        
        มีถุงน้ำคร่ำมากกว่า1ถุง
      - ผิดปกติ
        
        ไม่มีถุงน้ำคร่ำ
  - - - เฝ้าติดตาม
    - - ถ้าครบกำหนด พิจารณาให้คลอด
      - ถ้าไม่ครบกำหนด ให้ตรวจสัปดาห์ละ 2 ครั้ง
    - - ถ้าน้อยกว่า 36 สัปดาห์ ให้ตรวจซ้ำใน 24 ชั่วโมง
        
        น้อยกว่า 6 คะแนน พิจารณาให้คลอด
        
        มากกว่า 6 คะแนน ให้ดูแลรักษาตามคะแนนที่ได้
      - ถ้ามากกว่า 36 สัปดาห์ พิจารณาให้คลอด
    - - ถ้าน้อยกว่า 32 สัปดาห์ ให้ตรวจซ้ำทุกวัน
      - ถ้ามากกว่า 32 สัปดาห์ พิจารณาให้คลอด
    - - ให้คลอดถ้ามากกว่า 26 สัปดาห์
- - - - ความผิดปกติของรูปคลื่นเสียงนี้ อาศัยหลักการที่ เมื่อมีปัญหา uteroplacental insufficiency การไหลเวียนของเลือดที่รกจะลดลง ความต้านทานของรกจะเพิ่มขึ้น ทำให้การไหลเวียนของเลือดในจังหวะคลายตัวน้อยลง ลักษณะรูปคลื่นที่ผิดปกติจะเห็น diastole(d) wave ต่ำลง ถ้าในรายที่รุนแรง ลักษณะของ d wave จะหายไป หรือคือ absent end diastolic velocity(AEDV) หรืออาจะจะมีการสะท้อนหรือไหลย้อนกลับเป็น reverse end diastolic velocity(REDV) ได้ ดังรูป ซึ่งถ้าพบลักษณะ REDV ควรพิจารณาให้คลอดให้เร็วที่สุด
    - - เป็นการวัดการไหลเวียนของเลือดในสมองของทารก ในรายที่มีปัญหา uteroplacental insufficiency ถึงแม้การไหลเวียนของเลือดในร่างกายจะลดลง แต่การไหลเวียนที่ไปยังสมองจะเพิ่มขึ้นตรงข้ามกันกับ umbilical artery เป็นผลของ brain sparing effect ที่เลือดพยายามไหลเวียนไปยังอวัยวะที่มีความจำเป็นต่อการดำรงชีวิต ลักษณะรูปคลื่นจึงเห็น d wave สูงขึ้น จึงนำมาใช้ในการตรวจสุขภาพภาวะทารกโตช้าในครรภ์ร่วมกับ umbilical artery จะเพิ่มความแม่นยำมากยิ่งขึ้น
    - - เป็นการตรวจคลื่นเสียงดอพเลอร์ในเส้นเลือดดำ ซึ่งจะเป็นตัวที่บ่งชี้ถึงการทำงานของหัวใจ ในรายที่มีการทำงานของหัวใจล้มเหลวจากสาเหตุต่าง ๆ เช่น ทารกโตช้าในครรภ์ชนิดรุนแรง หัวใจพิการ เป็นต้น หรือเป็นทารกบวมน้ำ (Hydrops fetalis) การตรวจดู venous Doppler ไม่ว่าจะเป็น ductus venosus หรือ inferior vena cava จะประเมินความรุนแรงของโรคได้
- - - - การตรวจ nuchal translucency (NT)
      - การตรวจ pregnancy-associated plasma protein A (PAPP-A)
      - การตรวจฮอร์โมน hCG โดยจะตรวจในอายุครรภ์ 11 – 14 สัปดาห์ (ประมาณเดือนที่ 3 ของการตั้งครรภ์)
    - - สำหรับตรวจเมื่ออายุครรภ์ 14-16 สัปดาห์ มี 2 ทางเลือก
        
        Triple screening เป็นการตรวจโดยการเจาะเลือดของมารดาเพื่อหาค่าของสารเคมีในเลือด 3 ชนิด ได้แก่
        
        AFP( alpha-fetoprotein ) เป็นโปรตีนที่สร้างจากตัวอ่อน
        
        hCG:( human chorionic gonadotropin ) เป็นฮอร์โมนที่ผลิตจากรก
        
        striol( estriol) เป็นฮอร์โมนที่ผลิตจากทารก และรก
        
        Quadruple screening เป็นการตรวจเลือดมารดาเพื่อหาสารเคมีในเลือกมารดา 4 ชนิด เพื่อคนหาเด็กพิการแต่กำเนิด
        
        Inhibin-A: inhibin-A เป็นโปรตีนที่ผลิตจากรกและรังไข่
        
        AFP( alpha-fetoprotein ) เป็นโปรตีนที่สร้างจากตัวอ่อน
        
        hCG:( human chorionic gonadotropin ) เป็นฮอร์โมนที่ผลิตจากรก
        
        striol( estriol) เป็นฮอร์โมนที่ผลิตจากทารก และรก
      - กลุ่มที่มีความเสี่ยงสูงต่อการที่ทารกในครรภ์เป็นดาวน์ซินโดรม ให้ตรวจวินิจฉัยก่อนคลอดด้วยวิธีการเจาะน้ำคร่ำ (Amniocentesis)
    - - ถ้าตรวจวิธีคัดกรองในช่วงไตรมาสแรกพบเป็นกลุ่มที่มีความเสี่ยงต่ำให้ตรวจ Quadruple screening ในไตรมาสสองต่อ ถ้าพบเป็นกลุ่มที่มีความเสี่ยงสูงให้ตรวจวินิจฉัยก่อนคลอดด้วยการ เจาะน้ำคร่ำ (Amniocentesis)
        
        เป็นการดูดเอาน้ำคร่ำ (น้ำที่อยู่รอบๆ ตัวทารกในครรภ์) มาส่งตรวจทาง ห้องปฏิบัติการเพื่อตรวจนับโครโมโซมของทารกในครรภ์ โดยทั่วไปมักใช้เวลาประมาณ 3-4 สัปดาห์ จึงจะทราบผล
        
        ภาวะแทรกซ้อนที่พบได้ อาจเจ็บบริเวณที่เจาะหรือปวดเกร็งบริเวณท้องน้อย โอกาสการแท้ง ทารกตาย หรือเจ็บครรภ์ก่อนกำหนด พบประมาณร้อยละ 0.5
        
        โอกาสแท้งบุตร ร้อยละ 0.3-0.5
        
        แพทย์จะใช้น้ำยาฆ่าเชื้อทาบริเวณท้องน้อยตรงตำแหน่งที่จะทำการเจาะโดยใช้เข็มขนาดเล็กเจาะผ่านหน้าท้องและผนังมดลูก เข้าสู่ถุงน้ำคร่ำใช้อัลตราซาวด์ช่วยเพื่อป้องกันเข็มถูกตัวทารก ดูดน้ำคร่ำประมาณ 10-20 มิลลิลิตรใช้เวลาในการเจาะ 5-10 นาที