🚩การคัดกรองภาวะเสี่ยงของสตรีตั้งครรภ์

การคัดกรองปัจจัยเสี่ยงของ
ครรภ์เสี่ยงสูง

ปัจจัยเสี่ยงเฉพาะประเด็น

ปัจจัยเสี่ยงโดยรวม

ปัจจัยส่วนบุคคล (sociodemographic factors)

🖊แบบแผนสุขภาพ เช่น การรับประทาน
อาหาร การพักผ่อนนอนหลับ

🖊เชื้อชาติหรือชนชาติ

🖊การสนับสนุนทางสังคม เช่น สถานภาพ
สมรส ลักษณะครอบครัว

🖊อายุ อายุมากกว่า 35 ปี หรือน้อยกว่า 17 ปี
เป็นการตั้งครรภ์ความเสี่ยงสูง

🖊การไม่ฝากครรภ์หรือฝากครรภ์ไม่ครบตามเกณฑ์

🖊ไม่มีรายได้หรือรายได้น้อย

ปัจจัยด้านจิตใจ (psychological factors)

🖊คัดกรองการทำร้ายของคู่สมรส (intimate partner violence)

🖊คัดกรองภาวะซึมเศร้า (depression)

🖊คัดกรองความเครียด (stress) สตรีตั้งครรภ์ที่มีความเครียดสูงจะมีการเจ็บครรภ์คลอด ก่อนกำหนดมากกว่าสตรีตั้งครรภ์ที่ไม่มีความเครียดได้ถึง 2.1 เท่า และมีความสัมพันธ์กับการตายคลอด

ปัจจัยด้านชีวฟิสิกส์ (biophysical factors)

🖊ปัจจัยด้านโภชนาการ (nutritional status) เช่น การตั้งครรภ์วัยรุ่น หรือ มีการตั้งครรภ์มากกว่า 3 ครั้งในระยะ 2 ปีที่
ผ่านมา


🖊ปัจจัยที่เกี่ยวข้องทางพันธุกรรม (genetic Considerations) เช่น ตั้งครรภ์แฝด,โรคทางพันธุกรรมของสตรีตั้งครรภ์และคู่

🖊ปัจจัยความผิดปกติทางด้านการแพทย์
และสูติกรรม (medical and obstetric disorders)
เช่น การแท้งหรือการสูญเสียทารกในครรภ์

ปัจจัยด้านสิ่งแวดล้อม (environmental factors)

🖊การได้รับรังสี สารเคมี มลภาวะที่เป็นภาวะอันตรายจากโรงงานอุตสาหกรรม
**สามีที่ทำงานสัมผัสสารก่อมะเร็งมีความสัมพันธ์กับการแท้งของสตรีตั้งครรภ์

🖊การติดเชื้อ

🖊ภาวะเสี่ยงเฉพาะการเจ็บครรภ์คลอดก่อนกำหนด

🖊ภาวะเสี่ยงต่อการเกิดโรคเบาหวานในระยะตั้งครรภ์

การแบ่งกลุ่มสตรีตั้งครรภ์
ตามระดับของภาวะเสี่ยง

🖊กลุ่มเสี่ยงปานกลาง (moderate risk) คือ กลุ่มที่ต้องได้รับการตรวจวินิจฉัย เฝ้าระวังภาวะแทรกซ้อน เช่น อายุมากกว่า 35 ปี

🖊กลุ่มเสี่ยงสูง (high risk) คือ กลุ่มที่ภาวะเสี่ยงมีผลกระทบอย่างรุนแรงต่อมารดาและทารก ต้องได้รับการดูแลอย่างใกล้ชิดตั้งแต่ระยะตั้งครรภ์ คลอดและหลังคลอด และต้องได้รับการตรวจติดตามจากแพทย์ตามความรุนแรงของภาวะเสี่ยง เช่น มีความดันโลหิตสูง ตั้งครรภ์เกินกำหนดเป็นต้น

🖊กลุ่มเสี่ยงต่ำ (low risk) คือ กลุ่มที่ไม่มีภาวะแทรกซ้อน
ในการตั้งครรภ์ปัจจุบันและอดีต ทารกในครรภ์มีการเจริญเติบโตและพัฒนาการเป็นปกติไม่จำเป็นต้องได้รับการตรวจวินิจฉัยพิเศษใดๆ

dFQROr7oWzulq5FZXVQUzZpYV8KeQmPRscCpQ56cJA6zgbxika6oE44cwsm2UEbapKn

แบบประเมินความเสี่ยง
ของสตรีตั้งครรภ์

การประเมินคัดกรองโรค

การประเมินคัดกรองเบื้องต้น

1.แบบประเมินความเสี่ยงของสตรีตั้งครรภ์ (classifying form)

🖊เป็นแบบประเมินจากการซักประวัติ จำนวน18 ข้อ

🖊ใช้ประเมินสตรีตั้งครรภ์ทุกรายเมื่อฝากครรภ์ครั้งแรก

🖊ในรายที่มีประวัติอย่างใดอย่างหนึ่ง ให้ส่งพบแพทย์เพื่อการตรวจวินิจฉัยภาวะเสี่ยง รับการตรวจวินิจฉัย และรักษา

2.เกณฑ์เสี่ยงทั่วไปทางสูติกรรมของบุญปรีดี ศิริวงค์

🖊คะแนนรวมอยู่ในช่วง 0-2 เป็นกลุ่มเสี่ยงต่ำ (low risk)

🖊คะแนนรวมอยู่ในช่วง 3-6 เป็นกลุ่มเสี่ยงปานกลาง (morderate risk)

🖊คะแนนรวมตั้งแต่ 7 ขึ้นไป เป็นกลุ่มเสี่ยงสูง (high risk)

3.แบบประเมินสตรีตั้งครรภ์เสี่ยงสูงของเมอร์ค(Merck manual)

🖊เป็นแบบประเมินเพื่อคัดกรองการตั้งครรภ์เสี่ยงสูง

🖊คะแนนตั้งแต่ 10 ขึ้นไป จัดเป็นครรภ์เสี่ยงสูงที่ต้องส่งต่อสูติแพทย์

👤 นางสาวสุธิตา หมื่นนันทะ เลขที่ 141 รหัสนักศึกษา 612401144 ชั้นปีที่ 2 รุ่น 29

1.แบบประเมินสภาวะสุขภาพสำหรับการคัดกรองโรค

🖊แบบประเมินสุขภาพจิต 3 ส่วน

  • ส่วนที่ 1 เป็นการประเมินความเครียด (ST-5)
  • ส่วนที่ 2 คัดกรองโรคซึมเศร้า
  • ส่วนที่ 3 ประเมินปัญหาการดื่มสุรา

🖊แบบทดสอบวัดระดับการติดนิโคติน เพื่อรับการบำบัดรักษา

  1. การประเมินครรภ์เสี่ยงสูงที่จะเกิดการคลอดก่อนกำหนด

🖊เกณฑ์เสี่ยงการคลอดก่อนกำหนดของครีซี กรัมเมอร์ลิกกินส์ ให้คะแนนตามปัจจัยเสี่ยงและรวมคะแนนทั้งหมด คะแนนตั้งแต่ 10 ขึ้นไป จะจัดเป็นกลุ่มเสี่ยงสูง (High risk)

  1. การคัดกรองกลุ่มเสี่ยงสูงต่อโรคทางอายุรกรรม

🖊นิยมใช้เกณฑ์คัดกรองความเสี่ยงเฉพาะปัญหา เช่น การคัดกรองเบาหวานขณะตั้งครรภ์ ซึ่งกระทรวงสาธารณสุข กำหนดให้ตรวจคัดกรองตามความเสี่ยงที่กำหนดในแนวทางเวชปฏิบัติ
สำหรับเบาหวาน ทั้งนี้สมาคมโรคเบาหวานแห่งประเทศไทยฯ (2557)
🔓 พบบ่อยในระยะตั้งครรภ์ เช่น เบาหวาน โรคตับอักเสบบี โรคโลหิตจาง

หลักการช่วยเหลือเบื้องต้น
และการส่งต่อเพื่อรับการรักษา

แนวทางการคัดกรองเบาหวานในระยะตั้งครรภ์

🖊1.เสี่ยงต่ำ ไม่จำเป็นต้องตรวจคัดกรองเบาหวาน

  • อายุน้อยกว่า 25 ปี
  • น้ำหนักก่อนตั้งครรภ์อยู่ในเกณฑ์ปกติ อยู่ในชุมชนที่มีความชุกของเบาหวานขณะตั้งครรภ์ต่ำ
  • ไม่มีประวัติความผิดปกติของคงทนต่อน้ำตาลกลูโคส

🖊2.เสี่ยงปานกลาง ควรตรวจคัดกรองเบาหวานขณะอายุครรภ์ 24-28 สัปดาห์


🖊3.เสี่ยงสูง ต้องคัดกรองเบาหวานเมื่อฝากครรภ์ครั้งแรก ถ้าผลปกติต้องตรวจซ้ำขณะอายุครรภ์ 24-28 สัปดาห์

  • BMI มากกว่าหรือเท่ากับ 30 kg/m2
  • มีประวัติเคยเป็นเบาหวานขณะตั้งครรภ์
  • ตรวจพบน้ำตาลในปัสสาวะ
  • น้ำหนักเพิ่มขึ้นมากกว่า 4 กิโลกรัมต่อเดือน

33f7f03a49ce0261acdbde16664ed7b6

unnamed

การวิเคราะห์ข้อมูลเพื่อคัดกรอง
ภาวะเสี่ยงและผลกระทบ
ต่อสุขภาพของมารดาและทารก

การตรวจร่างกาย

การตรวจครรภ์

การซักประวัติ

การตรวจทางห้องปฏิบัติการ

การประเมินด้านจิตสังคม

ใช้หลัก risk approch 3 เมื่อตรวจพบ
ภาวะเสี่ยงของสตรีตั้งครรภ์ที่เป็นครรภ์เสี่ยงสูง

🖊2.ให้การดูแลรักษาอย่างเหมาะสมในแต่ละเกณฑ์เสี่ยง
โดยคำนึงถึงความพร้อมด้านอุปกรณ์ บุคลากร

🖊3.การดูแลและการส่งต่อสตรีตั้งครรภ์
ที่มีภาวะเสี่ยงอย่างเหมาะสม
ต้องได้รับการตรวจวินิจฉัยและการรักษาจากแพทย์ตั้งแต่ระยะตั้งครรภ์ เช่น โรคธาลัสซีเมีย เบาหวาน เป็นต้น แต่ภาวะเสี่ยงบางประการเป็นภาวะเสี่ยงในระยะคลอด เช่น ทารกอยู่ในท่าผิดปกติ ศีรษะทารกไม่ได้สัดส่วนกับช่องเชิงกราน เป็นต้น

🖊1.ค้นหาสตรีในระยะตั้งครรภ์ที่มีภาวะเสี่ยง
มีการปรึกษาหารือกันระหว่างพยาบาลผดุงครรภ์และแพทย์
เพื่อจะเป็นแนวปฏิบัติของแต่ละโรงพยาบาล โดยคำนึงถึงขีดความสามารถในการดูแล และความสะดวกรวดเร็วในการส่งต่อ

แนวทางการดูแล
ตามระดับความเสี่ยง

🖊เสี่ยงต่ำ การดูแลในระดับโรงพยาบาลประจำตำบลได้และส่งต่อไปยังโรงพยาบาลอำเภอเมื่อมีความผิดปกติเกิดขึ้น

🖊เสี่ยงปานกลาง การดูแลในโรงพยาบาลอำเภอหรือโรงพยาบาลทั่วไปเพื่อตรวจวินิจฉัยเบื้องต้นและเฝ้าระวังความรุนแรง

🖊เสี่ยงสูง การดูแลในโรงพยาบาลขนาดใหญ่ที่มีแพทย์เฉพาะทางหรือโรงพยาบาลศูนย์ โดยรับไว้ดูแลในคลินิกภาวะเสี่ยงสูง (high risk clinic)

pngtree-cartoon-cartoon-ambulance-simple-hospital-ambulance-png-image_3898411

click to edit