Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
กลุ่มยาระบบทางเดินหายใจ (Respiratory drugs) - Coggle Diagram
กลุ่มยาระบบทางเดินหายใจ (Respiratory drugs)
Dextromethrophan
รูปแบบ
ยาเม็ด
ยาน้ำเชื่อม
ยาอม
ขนาดและวิธีใช้
ยาน้ำเชื่อม
เด็กอายุ 6-12 ปี รับประทาน 5-10 มก. ทุก 4 ชั่วโมง หรือ 15 มก. ทุก 6-8 ชั่วโมง อย่าเกิน 60 มก. ต่อวัน เด็กอายุต่ำกว่า 4 ปี ควรปรึกษาแพทย์
เด็กอายุ 4-6 ปีให้ยา 3.5 มิลลิกรัมทุก 4 ชั่วโมง หรือ 7.5 มิลลิกรัมทุก6-8 ชั่วโมงตามความจำเป็น
เด็กและทารกถึง 4 ปีไม่แนะนำให้ใช้ยา
ยาเม็ด
ขนาดยาใช้ในผู้ใหญ่และเด็กอายุเกิน 12 ปี รับประทานครั้งละ 10-30 มก. ทุก 4-8 ชั่วโมง อย่าเกิน 120 มก. ต่อวัน รับประทานวันละ 3-4 ครั้ง เมื่อมีอาการไอ
ยาอม
เด็ก อายุ 4 ถึง 6 ปี ขนาด 2.5 ถึง 5 มิลลิกรัมทุก 4 ชั่วโมง หรือ 7.5 มิลลิกรัมทุก 6 ถึง 8 ชั่วโมง ขนาดยาสูงสุด 30 มิลลิกรัมต่อวัน
อายุมากกว่า 6 ปีถึง 12 ปี ขนาด 5 ถึง 10 มิลลิกรัมทุก 4 ชั่วโมง หรือ 15 มิลลิกรัม ทุก 6 ถึง 8 ชั่วโมง ขนาดยาสูงสุด 60 มิลลิกรัมต่อวัน
ชื่อทางการค้า
A-Tussin, Dextroral, Eifcof-G, Icolid, Lohak, Manodextro, Pusiran, Romilar, Stripsils Dry Cough, Throatsil Dex, Terco-D
ข้อบ่งใช้
ใช้ระงับอาการไอแบบไม่มีเสมหะ ที่มีสาเหตุจากไข้หวัด ไข้หวัดใหญ่ หลอดลมอักเสบ
หรือ การสูดสิ่งที่ท าให้เกิดระคายเคืองต่อทางเดินหายใจ
ฤทธิ์ข้างเคียง
ยานี้อาจก่อให้เกิดอาการอันไม่พึงประสงค์ ซึ่งเกิดขึ้นได้น้อย ได้แก่ อาการมึนงง รบกวนการทำงานของระบบทางเดินอาหาร ง่วงซึม สับสน ตื่นตัว ระคายเคือง กลุ่มอาการเซโรโทนิน กดระบบทางเดินหายใจ เกิดผลข้างเคียงต่อระบบผิวหนัง เช่น เกิดผื่น
คำแนะนำ
1.ยานี้อาจทำให้ง่วงซึม จึงไม่ควรขับขี่ยานยนต์หรือทำงานเกี่ยวกับเครื่องจักรกล หรือทำงาน
ที่เสี่ยงต่อการ พลัดตกจากที่สูง
2.หลีกเลี่ยงเครื่องดื่มที่มีแอลกอฮอล์ขณะกินยานี้
ข้อควรระวัง
1.ยานี อาจท้าให้โรคอื่นรุนแรงขึ นหากท่านมีโรคประจ้าตัวดังต่อไปนี
-โรคหอบหืด โรคถุงลมโป่งพอง หลอดลมอักเสบเรื้อรัง โรคตับ
2.ระมัดระวังการใช้ยานี ใน เด็กอายุน้อยกว่า 12 ปี หรือสตรีให้นมบุตร เนื่องจากไม่มีข้อมูล
ยืนยันความปลอดภัย
3.ไม่ควรใช้ยานี ร่วมกับ ยานอนหลับหรือยากล่อมประสาท และไม่ควรดื่มแอลกอฮอล์
เพราะอาจท าให้เกิดอาการง่วงซึม โดยเฉพาะอย่างยิ่งในช่วงเริ่มต้นของการรักษา
กลไกการออกฤทธิ์
ออกฤทธิ์ยับยั้งศูนย์ควบคุมการไอในระบบประสาทส่วนกลาง ผ่านการกระตุ้นตัวรับซิกมา (Sigma) ในสมองส่วนเมดัลลา (Medulla) เป็นผลให้เกิดการลดลงของความไวตัวรับการไอ และยังขัดขวางการส่งผ่านสัญญาณการไอในระบบประสาทส่วนกลาง
Ammon Mixt
รุปแบบ
ยาน้ำ
ขนาดและวิธีใช้
เด็ก 6-12 ปี รับประทานครั้งละ 2 ช้อนชา (10 มิลลิลิตร)
เด็ก 3-6 ปี รับประทานครั้งละ 1 ช้อนชา ( 5 มิลลิลิตร)
เด็ก 1-3 ปี รับประทานครั้งละ 1/2 ช้อนชา (2.5 มิลลิลิตร)
ชื่อการค้า
Ammonium Carbonate and Glycyrrhyiza Mixture
กลไกการออกฤทธิ์
มีฤทธิ์กระตุ้นผนังเนื้อเยื่อของหลอดลมให้หลั่งเมือกออกมา ช่วยขับเสมหะและบรรเทาอาการไอได้
ฤทธิ์ข้างเคียง
อาเจียน
อุจจาระร่วง
ปวดหัว
คำแนะนำ
1.ไม่ควรใช้ยานี้หากมีอาการการทำงานของตับหรือไตบกพร่อง
2.หากมีอาการแพ้หลังใช้ยา ให้หยุดยาทันทีและไปพบแพทย์
3.ไม่ควรใช้ยานี้ร่วมกับยาแก้ไอชนิดอื่น
ข้อควรระวัง
ห้ามใช้ในเด็กอายุต่ำกว่า 6 ปี และผู้สูงอายุ
ข้อบ่งใช้
บรรเทาอาการไอ ขับเสมหะ
Guaifenesin
รูปแบบ
ยาเม็ด
ยาน้ำ
ข้อบ่งใช้
บรรเทาอาการไอชั่วคราวที่เกิดจากการติดเชื้อระบบทางเดินหายใจเช่น ไซนัสอักเสบอักเสบ, หลอดลมอักเสบและโรคหอบหืด เนื่องจากมีเสมหเหนียวเป็นปริมาณมาก ทำลดการอักเสบของหลอดลมเนื่องจากการไอ
กลไกการออกฤทธิ์
อกฤทธิ์แบบ systemic โดยเชื่อว่าฤทธิ์ในการขับเสมหะเกิดจากความสามารถในการเพิ่มปริมาตรของเมือกโดยเพิ่มปริมาณของเหลว ร่วมกับการลดความหนืดของเมือกที่หลั่งจากหลอดลมและถุงลม ไกวเฟเนซินอาจมีฤทธิ์ที่เกี่ยวข้องกับการเพิ่มประสิทธิภาพการขับเสมหะจากการไอ
คำแนะนำ
เนื่องจากยาที่มีขายตามท้องตลาดมีทั้งรูปแบบยาเดี่ยว รูปแบบยาผสม ที่อาจจะมีการผสมยายาแก้แพ้ต้านฮีสตามิน ยากดอาการไอ ยาแก้คัดจมูก ดังนั้นจึงไม่ควรซื้อยารับประทานเอง และควรจะดื่มน้ำให้มากพอเพื่อที่เสมหะจะได้ไม่เหนียว หากอาการไอไม่ดีขึ้นใน 7 วันหรือมีไข้อาการแย่ลง ควรปรึกษาแพทย์
ข้อควรระวัง
1.โดยทั่วไปการใช้ยานี้ในเด็กอายุ 2-12 ปี ต้องใช้อย่างระมัดระวัง โดยให้ใช้ตามที่ระบุในวิธีใช้สำหรับเด็กวัยนี้บนฉลากยาเท่านั้น
2.เนื่องจากยานี้อาจมีอยู่ในผลิตภัณฑ์ยาสูตรผสมอื่นๆ ดังนั้น ในระหว่างที่ใช้ยานี้จึงไม่ควรใช้ผลิตภัณฑ์ยารักษาอาการไออื่นๆ ด้วยตนเองโดยไม่ได้ปรึกษาแพทย์ก่อน เพื่อป้องกันการได้รับยามากเกินไป
3.ยานี้จะทำให้มีอาการง่วงซึมได้ ควรหลีกเลี่ยงการขับรถหรือการทำงานเกี่ยวข้องกับเครื่องจักรหลังจากรับประทานยา
ฤทธิ์ข้างเคียง
ปวดท้อง ท้องเสีย
คลื่นไส้ อาเจียน
มึนงง ง่วงนอน ปวดศีรษะ
ขนาดและวิธีใช้
เด็กอายุ 4-5 ปี รับประทานยาครั้งละ 50-100 มิลลิกรัม ทุก 4 ชั่วโมง เมื่อมีอาการ ปริมาณยาสูงสุดไม่เกิน 600 มิลลิกรัม/วัน
เด็กอายุ 6-11 ปี รับประทานยาครั้งละ 100-200 มิลลิกรัม ทุก 4 ชั่วโมง เมื่อมีอาการ ปริมาณยาสูงสุดไม่เกิน 1,200 มิลลิกรัม/วัน
เด็กอายุ 12 ปีขึ้นไป รับประทานยาปริมาณเท่ากันกับผู้ใหญ่
ผู้ใหญ่ รับประทานยาครั้งละ 200-400 มิลลิกรัม ทุก 4 ชั่วโมง เมื่อมีอาการ
ยาชนิดออกฤทธิ์นาน รับประทานครั้งละ 600-1,200 มิลลิกรัม ทุก 12 ชั่วโมง ปริมาณยาสูงสุดไม่เกิน 2,400 มิลลิกรัม/วัน
ชื่อการค้า
Bronchonyl, Glycolate, Qualiton, Robitussin, Royalin, Salmol Expectorant, Tolbin Expectorant
Mixt. Tussis Scill.
รูปแบบ
ยาน้ำ
ขนาดและวิธีใช้
เขย่าขวดก่อนใช้ยา รับประทานวนัละ 3-4คร้ัง
ผู้ใหญ่รับประทานครั้งละ 1-2 ช้อนโต๊ะ
เด็กอายุ 6-12 ปีครึ่ง- 1 ช้อนชา
ชื่อการค้า
ยาแก้ไอน้ำดำตราองค์การเภสัชกรรม (Brown mixture GPO), ยาแก้ไอน้ำดำตราเสือดาว (Leopard medical brand Brown mixture), ยาแก้ไอน้ำดำตรางู (Brown mixture TRA NGOO), ยาแก้ไอน้ำดำโอสถอินเตอร์แล็บ (Brown Mixture Osoth Interlab), ทัสซิส (ยาแก้ไอน้ำดำ) ตำรับศิริราช (Tussis)
ข้อบ่งใช้
บรรเทาอาการไอ และช่วยขับเสมหะ
คำแนะนำ
1.ให้เขย่าขวดก่อนใช้ยาทุกครั้ง
2.สำหรับอาการไอ นอกจากการใช้ยาดังกล่าวแล้ว การปฏิบัติตนให้ถูกต้องก็มีส่วนช่วยในการบรรเทาอาการไอได้เป็นอย่างมากเช่นกัน เช่น การไม่ดื่มน้ำเย็น หลีกเลี่ยงอาหารที่ระคายคอ (เช่น อาหารมัน อาหารรสจัด) เป็นต้น
ข้อควรระวัง
1.ห้ามใช้ยานี้ในเด็กที่มีอายุต่ำกว่า 6 ปี ผู้สูงอายุ และหญิงตั้งครรภ์
2.เมื่อเปิดใช้แล้วมีอายุการใช้งานประมาณ 3 เดือน หรือเมื่อยาเสื่อมสภาพ
3.ยานี้มีแอลกอฮอล์ผสม ควรใช้ด้วยความระมัดระวัง
4.ห้ามใช้ยานี้ติดต่อกันนานเกิน 7 วัน เนื่องจากมีส่วนประกอบที่อาจทำให้เกิดการเสพติดให้โทษ
กลไกการออกฤทธิ์
ยาที่ส่วนประสมของสารสกัดจากฝิ่น หรือโคเดอีน (Codeine) ยาไปออกฤทธิ์กดศูยน์ไอ จึงไปช่วยกดการไอ
ฤทธิ์ข้างเคียง
อาจทำให้มีอาการมนึงง ปวดศีรษะ ง่วงซึม ท้องผูก