Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
Meningitis (การวินิจฉัยโรค (จากประวัติการติดเชื้อในระบบทางเดินหายใจ เช่น…
Meningitis
การวินิจฉัยโรค
-
-
ตรวจดู Kernig's sign ได้ผลบวก(โดยให้ผู้ป่วยนอนหงายขาตรง งอข้อสะโพกข้างใดข้างหนึ่งให้โคนขาตั้งฉากกับแนวราบ แล้วค่อยๆจับขาเหยียดข้อเข่าออกให้ตรง ผู้ป่วยจะปวดและตึงที่ขามาก)
Brudzinski's sign ได้ผลบวก(โดยให้ผู้ป่วยนอนหงาย แล้วประคองศีรษะผู้ป่วยขึ้นให้คางชิดอก ผู้ป่วยจะงอเข่าและสะโพกเข้าหาตัวทันที)
ตรวจเลือดพบเชื้อ เจาะหลังอาจพบว่าน้ำไขสันหลังมีลักษณะผิดปกติ(เชื้อแบคทีเรียจะขุ่นหรือเป็นหนอง เชื้อวัณโรคจะเป็นสีหลือง) มีความดันของน้ำไขสันหลังสูง มีโปรตีนในน้ำไขสันหลังสูง
ตรวจร่างกายพบ คนไข้มีคอแข็ง อุณหภูมิ 37.4 องศา ความดันโลหิต 105/70 มม.ปรอทpulse 100 bpm. O2sat 100% ผลตรวจทางห้องปฎิบัติการ ฮีโมโกลบิน 125 กรัม/ลิตร WCC 3.53x10 นิวโทฟิว 2.40x10 ลิมโฟไซด์ 0.68x10 เกล็ดเลือด 189x10 โปรตีน 14 ด้รับการเจาะน้ำไขกระดูกสันหลัง พบWCC 2/mm3 โปรตีน 0.4 glucose 3.2
-
การพยาบาล
ควบคุมการติดเชื้อจนกระทั่ง 24 ชั่วโมงหลังจากให้ยาปฏิชีวนะ ป้องกันการติดเชื้อทั้งเสมหะจากช่องปากและจมูก คือ น้ำมูกและน้ำลาย
ดูแลให้ผู้ป่วยได้รับน้ำอย่างสมดุลเพื่อป้องกันเยื่อหุ้มสมองบวม เช่น บันทึกปริมาณน้ำเข้า-น้ำออก ปริมาณสารน้ำทางหลอดเลือดดำ ชั่งน้ำหนักทุกวัน ดูแลให้ได้รับน้ำอย่างเพียงพอ
ป้องกันการเกิดภาวะแทรกซ้อน เช่น ภาวะช็อกเนื่องจากการติดเชื้อในกระแสเลือด (Septic shock) และการไหลเวียนล้มเหลว (Circulatory collapse) เป็นต้น และป้องกันภาวะแทรกซ้อนจากการเคลื่อนไหวไม่ได้ เช่น แผลกดทับและปอดบวม
-
ป้องกันการเกิดอุบัติเหตุจากการชักหรือการรู้สึกตัวลดลง ชั่งน้ำหนักตัวทุกวัน ติดตามผลอิเล็กโทรไลต์ในซีรั่ม ปริมาณปัสสาวะ
อาการ
มีไข้ คลื่นไส้ และอาเจียน ปวดศีรษะ ซึ่งเป็นอาการของความดันในกะโหลกศีรษะเพิ่มขึ้น มีอาการคอแข็ง(Stiff neck)คอแอ่นไปข้างหลัง
-
-
สาเหตุ
การอักเสบของเยี่อหุ้มสมองเกิดจากการติดเชื้อเข้าทางน้ำไขสันหลัง ได้แก่ เชื้อแบคทีเรีย เชื้อวัณโรค เชี้อไวรัส เชื้อรา และพยาธิ ซึ่งส่วนใหญ่เกิดจากภาวะแทรกช้อนจากการติดเชี้อแบคทีเรียในกระแสเลือด เช่น มีหนองในโพรงเยี่อหุ้มปอด เยื่อหุ้มหัวใจอักเสบ กระดูกอักเสบ ปอดอักเสบ เป็นต้นอาจเกิดจากการติดเชื้อจากฝีในสมอง สมองอักเสบ ไขสันหลังอักเสบ หูชั้นกลางอักเสบ โพรงจมูกอักเสบ บางรายเกิดตามหลังการได้รับอุบัติเหตุหรือการตรวจ เช่น การผ่าตัดกระดูก กะโหลกศีรษะ การเจาะหลัง กะโหลกศีรษะร้าว ทำทางเชี่อมในโพรงสมอง เป็นต้นนอกจากนี้อาจเกิดจากเชื้อไวรัส
การรักษา
ให้ยาปฏิชีวนะที่สามารถผ่านไปที่ช่องว่างในชั้นเยี่อหุ้สมองอะแร็ชนอยด์ (Subarachnoid space) ให้เพนิชิลลิน (Ampicillin, Piperacillin) หรือ Cephalosporins (Ceftriaxone sodium. Cefotaxime sodium), Vancomycin hydrochloride อย่างเดียว หรือให้ร่วมกับ Rifampin เพื่อฆ่าเชื้อแบคทีเรีย จะต้องให้ขนาดสูงทางหลอดเลือดดำ อาจให้ Dexamethasone ในรายที่เป็น Acute bacterial meningitis และ pneumococcal meningitis ให้ 15-20 นาที ใน dose แรก และ 6 ชั่วโมงต่อไปสำหรับ 4 วันต่อมา สเตียรอยด์จะช่วยลดการเสี่ยงต่อการเกิดเลือดออกในทางเดินอาหาร(GI bleeding) รักษาภาวะขาดน้ำและภาวะช็อกโดยการให้ fluid และการให้ยาปฏิชีวนะทางหลอดเลือดดำในขนาดสูงๆตามเชื้อที่ตรวจพบ อาการชักอาจเกิดขึ้นในระยะแรกของโรคได้ ควบคุมโดย Phenytoin (Dilantin) อาจต้องรักษาภาวะความดันในสมองสุง Increase intracranial pressure, ICP)
พยาธิสภาพ
เยื่อหุ้มสมองประกอบด้วยเยื่อสามชั้น เมื่อรวมกับน้ำหล่อสมองไขสันหลังแล้วนับเป็นโครงสร้างที่คอยห้อมล้อมปกป้องสมองและไขสันหลังซึ่งเป็นโครงสร้างหลักของระบบประสาทส่วนกลางเอาไว้ เยื่อเปียเป็นเยื่อละเอียดยึดติดกับผิวเนื้อสมองรวมทั้งรอยหยักทั้งหมด ไม่ให้สารใดผ่านได้ เยื่ออะแร็กนอยด์ (มีรูปร่างคล้ายใยแมงมุมจึงชื่อว่าอะแร็กนอยด์) ห่อหุ้มเยื่อเปียอยู่อย่างหลวมๆ โดยมีช่องว่างใต้เยื่ออะแร็กนอยด์แยกระหว่างเยื่อเปียและเยื่ออะแร็กนอยด์ หล่อด้วยน้ำหล่อสมองไขสันหลัง ชั้นนอกสุดคือเยื่อดูรา หนาและทนกว่าชั้นอื่นๆ ยึดติดกับเยื่ออะแร็กนอยด์และกะโหลกศีรษะ