Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

[Cog3-9] Prebiotic vs probiotic (Prebiotic (กลไก (♦ กระตุ้นการเติบโตของจุล…

- - - - กลุ่มแรก : เป็นกลุ่มก่อโรค
        
        มักไม่อยู่ในทางเดินอาหาร แต่ถ้าเข้ามาในทางเดินอาหารมาก พอจะก่อโรค เช่น V. cholerae, Shigella, Salmonella
    - - กลุ่มที่สอง เป็นกลุ่มฉวยโอกาสก่อการอักเสบ หากมีการเสียดุล
        
        เช่นได้ยาปฏิชีวนะทำลายเชื้อดีๆให้ลดลง เชื้อกลุ่มนี้กลายเป็นเชื้อหมู่มากก็จะฉวยโอกาสก่อโรค ได้แก่ pseudomonas, staphylococci, protease, clostridium, veillonellae.
    - - กลุ่มที่สาม เป็นกลุ่มที่อยู่กลางๆ อาจฉวยโอกาสก่อโรค
        
        หรือทำหน้าที่ป้องกันได้ ได้แก่ E. coli, streptococci, bacteroides และ enterococci. กลุ่มนี้ใช้ทั้งแป้งและโปรตีนเป็นอาหาร.
    - - กลุ่มที่สี่ เป็นกลุ่มที่ทำหน้าที่ปกป้องทางเดินอาหาร
        
        เชื้อ bifidobacteria, lactobacilli และ eubacteria
        
        กลุ่มนี้หมักใยอาหารที่ไม่ย่อยที่ลำไส้ส่วนบน เช่นพวกแป้งย่อยยาก (resistant starch), โอลิโกแซ็กคาไรด์ (oligosaccharides) และ อินูลิน (inulin).
      - แหล่งที่มา
        
        ทารก ได้ bifidobacteria จากการกลืนน้ำคร่ำ = เชื้อดี
        ในช่องคลอด (ถ้าผ่าคลอดจะไม่ได้จุลินทรีย์จากช่องคลอด)
        จากการกินนมแม่. (ได้ทั้ง bifidobact และอาหารเลี้ยง oligosac , lactose )
        
        เข้าไปเกาะยึดพื้นที่ลำไส้ไว้ได้ก่อน (window of opportunity) ทำให้เชื้อฉวยโอกาสก่อโรคมีโอกาสเข้าเกาะผิวเยื่อบุลำไส้ได้น้อย
        
        เปรียบเทียบ
        
        ทารกที่กินนมแม่
        
        ทารกกินนมวัวผสม
        
        bacteriodes ส่วนใหญ่
        
        มีภาวะเป็นด่าง ( pH 7.0-7.5)
        กรดไขมันห่วงสั้นเป็นกรดอะเซติก proprionic acid, butyric acid
        
        Butyric ทำให้เกิดลำไส้เน่าในทารกแรกเกิดน้ำหนักตัวน้อย
        แต่เป็นพลังงานแก่ลำไส้ใหญ่อันเป็นประโยชน์ในเด็กและผู้ใหญ่ด้านการช่วยดูดซึมเกลือและน้ำในลำไส้ใหญ่
        และอาจป้องกันการเกิดมะเร็งลำไส้ใหญ่ในผู้ใหญ่และผู้สูงอายุ.
        
        มีทั้ง bifidobact และอาหารเลี้ยง oligosac , lactose
        
        มีภาวะเป็นกรด ( pH 5.0-5.7)
        กรดไขมันห่วงสั้นเป็นอะเซติก และแล็กติก
        
        ทำให้เยื่อบุลำไส้เล็กแบ่งตัวเติบโตแข็งแรง
        
        ทำการย่อยและดูดซึมสารอาหารได้ดี
        
        กรดช่วยยับยั้งการเติบโตของเชื้อที่อาจก่ออันตราย.
        
        ได้วัคซีน VS ไม่ได้วัคซีน
        เด็กที่ได้รับจุลินทรีย์สุขภาพเมื่อได้รับวัคซีน พบว่าระดับภูมิต้านทานสูงมากกว่ากลุ่มที่ไม่ได้รับ (เช่น โปลิโอ ไทฟอยด์) มีหน้าที่เป็นตัวทำให้วัคซีนได้ผลดี (vaccine adjuvant).
      - บทบาท
        ป้องกันโรคและภูมิคุ้มกัน
        
        การสื่อสารกันระหว่างเชื้อจุลินทรีย์และเยื่อบุลำไส้ (bacterial-epithelial cross talk) มีผลดังนี้
        
        ♦ กระตุ้นการสร้างเยื่อเมือกให้ชั้นเยื่อเมือกหนาขึ้นและมีคุณภาพเฉพาะสำหรับล่อให้เชื้อไวรัส โรต้า (pseudoreceptor) จับแทน ที่จะจับที่เซลล์เยื่อบุ.
        
        ♦ กระตุ้นเม็ดเลือดขาวให้เคลื่อนไหวมายังตำแหน่งที่เชื้อโรครุกล้ำเข้ามาสู่ร่างกาย.
        
        ♦ กระตุ้นเม็ดเลือดขาวให้จับกินแบคทีเรีย.
        
        ♦ ทำให้เนื้อเยื่อที่อักเสบบรรเทาลง.
        
        ♦ ซ่อมแซมเซลล์ที่บาดเจ็บให้ฟื้นตัว
        
        GALT = sensor
        
        ในโพรงลำไส้มีเชื้อแบคทีเรียหลากหลาย ซึ่งเซลล์จะต้องแยกแยะให้ออกว่าเป็นเชื้อดีหรือเชื้อร้าย.
        ใต้เซลล์เยื่อบุมีเยื่อน้ำเหลืองเรียกว่า Gut Associated Lymphoid Tissue (GALT) เป็น sensor บอกว่าเชื้อนั้นเป็นเชื้อดี จะไม่สร้างความต้านทานมากำจัด
        แต่ถ้าเป็นเชื้อร้ายก็จะสร้าง secretory IgA ออกมากำจัด.
        เชื้อดีจึงเกาะฉาบบนชั้นเยื่อเมือกหยุดยั้ง แย่งการเกาะจับของเชื้อก่อโรค
        
        Streptococcus thermophilus). ช่วยย่อย น้ำตาลแล็กโทสในนม ทำให้กินนมแล้วท้องไม่อืด ถ่ายง่าย และไม่เป็นผื่นผ้าอ้อม.
        
        ต่อการกระตุ้นภูมิคุ้มกันด้านการป้องกันโรคทางเดินหายใจและภูมิแพ้
      - บทบาท ด้านโภชนาการ
        
        เชื้อจุลินทรีย์เช่น Streptococcus thermophilus จะช่วยย่อยน้ำตาลแล็กโทสในน้ำนมได้ แม้ว่าเชื้อชนิดนี้จะไม่จัดเข้าไว้ในกลุ่มโพรไบโอติกเพราะเป็นเชื้อที่ไม่เคยอยู่ในลำไส้มาก่อน
        
        ♦ ช่วยย่อยและดูดซึมสารอาหารต่างๆ.
        
        ♦ สังเคราะห์วิตามิน.
        
        ♦ หมักใยอาหารและโอลิโกแซ็กคาไรด์
        
        ลดการเกิดลำไส้เน่า (necrotizing enterocolitis)
  - - - วิธี 2 วิธี
        
        วิธีแรก คือ เสริมจุลินทรีย์ในอาหาร (microbes for food)
        
        วิธีที่สอง ให้อาหารกระตุ้นการเจริญเติบโตของเชื้อจุลินทรีย์สุขภาพในโพรงลำไส้ (food for microbes) ให้เติบโตได้สมดุลกับเชื้อกลุ่มอื่นๆ.
      - กลไกของ จุลินทรีย์สุขภาพ
        
        เชื้อจุลินทรีย์สุขภาพเกาะบนผิวเยื่อบุลำไส้ไว้ก่อน ไม่ให้เชื้อก่อโรคเกาะจับที่ผิวเยื่อบุลำไส้.
        
        การหมักใยอาหาร oligosaccharides ได้ผลผลิตเป็น acetic acid และ Lactic ซึ่งยับยั้งการเติบโตของเชื้อฉวยโอกาสก่อโรคอื่น
        
        3.ปล่อยสาร bacteriocin ทำลายเชื้ออื่นๆ.
        
        4แย่งอาหารไม่ให้เชื้อฉวยโอกาสก่อโรคได้กิน จะได้ไม่เติบโต มีจำนวนเชื้อไม่มากเกิน.
        
        5.กระตุ้นภูมิคุ้มกันโดยการสื่อสารกับเนื้อเยื่อน้ำเหลืองในชั้นใต้เยื่อบุลำไส้ (gut- associated lymphocyte tissue, GALT) ทำให้มีการสร้างสารป้องกันและกระตุ้นภูมิคุ้มกันให้เข้าสู่ภาวะสมดุลนำไปสู่การตอบสนองของระบบภูมิคุ้มกันของร่างกายแบบป้องกัน. มากกว่าการตอบสนองแบบก่อการอักเสบ หรือภูมิแพ้
      - คือ : ทำให้จุลินทรีย์สุขภาพเพิ่มขึ้น
- - - - ♦ ฟรักโทโอลิโกแซ็กคาไรด์ (Fructo-oligosaccharides, FOS ).
      - ♦ กาแล็กโทโอลิโกแซ็กคาไรด์ (Galacto-oligosaccharides, GOS ).
      - ♦ โอลิโกแซ็กคาไรด์เชิงซ้อน (Complex oligosaccharides) ในนมแม่.
  - - - Ex. B.bifidum , B.longum , B.breve, B.infantis
    - - L.acidophilus, L.casei, L.shitrota
      - L.plantarum, L.ulgaricus, L.rhamnosus