Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
การพยาบาลผู้ป่วยที่มีภาวะ Shock (การ Monitor ในผู้ป่วย shock…
การพยาบาลผู้ป่วยที่มีภาวะ Shock
ภาวะช็อก (shock)
กลุ่มอาการที่เป็นผลจากการลดลงของการไหลเวียนโลหิตสู่อวัยวะและเนื้อเยื่อส่วนปลาย (inadequatetissue perfusion) ทำให้เนื้อเยื่อส่วนปลายได้รับออกซิเจนและสารอาหารไม่เพียงพอ ส่งผลให้เซลล์ขาดออกซิเจน เสียสมดุลระหว่างออกซิเจนที่ขนส่งไปที่เซลล์ (oxygen delivery) กับความต้องการใช้ออกซิเจนที่เซลล์ (oxygen consumption)
สาเหตุของ shock
• Hypovolumic shock
• Cardiogenic shock
• Distributive shock : septic shock, anaphylaxisshock , neurogenic shock
• Obstructive shock: cardiac tamponade,tension pneumothorax, pulmonary embolism,AS
• Endocrine shock: adrenal insufficiency
การ Monitor ในผู้ป่วย shock
ระบบหัวใจและหลอดเลือด
ระบบหายใจ
อุณหภูมิร่างกาย
ระดับความรู้ตัว (conscious)
ปริมาณปัสสาวะ
การตรวจเลือดเพื่อดูค่าทางห้องปฏิบัติการ
ภาวะ shock สามารถแบ่งได้เป็น 3 stages ใหญ่ ๆ
Non progressive stage
ภาวะshock ที่ร่างกายสามารถมีกลไกลปรับชดเชย (compensatorymechanism) ให้เข้าสู่ปกติโดยไม่ต้องการการรักษาจากภายนอกร่างกาย
Progressive stage (ระยะที่ช็อคมีความรุนแรงมากขึ้น)
ภาวะที่shock ดำเนินต่อไปและแย่ลงเรื่อย ๆ โดยมี feedback จากร่างกายเกิดขึ้น ซึ่งจะทำให้แย่ลงเรื่อย ๆ เป็น vicious cycle ในช่วงนี้ร่างกายไม่สามารถปรับชดเชยได้เองต้องการการรักษาจากภายนอก
Irreversible stage
ภาวะ shock ที่ดำเนินต่อไปเรื่อย ๆ มีการล้มเหลวของหลาย ๆ อวัยวะ จนไม่สามารถมีวิธีใด ๆ ที่จะแก้ไขหรือปรับให้สภาวะร่างกายกลับมาสู่ปกติได้(multiple organ dysfunction syndrome ; MODS)
การประเมินผู้ป่วยที่มาด้วยภาวะช็อค
1.ซักประวัติ
• หากมีไข้ร่วมด้วย ควรนึกถึง septic shock
• การสูญเสียเลือด ( ถ่ายเป็นเลือด ถ่ายดำหรืออาเจียนเป็นเลือด)หรือการสูญเสียน้ำจากการถ่ายเหลว นึกถึง hypovolemic shock
• อาการเหนื่อย นอนราบไม่ได้ เจ็บหน้าอก => cardiogenic shock
• ซักประวัติยาหม้อ สมุนไพร ยาชุด ยาลูกกลอน หรือมีประวัติได้รับ steroid=>adrenal shock
2.ตรวจร่างกาย
• ภาวะ dehydration จากการตรวจร่างกาย
• ตรวจร่างกายเพื่อแยก cardiogenic
shock ออกไป
ตรวจร่างกายหาลักษณะของ cushingoidapperance เช่น moon face ,buffalohump, truncal obesity,stria purpura
การส่งตรวจทางห้องปฏิบัติการ
• Hypovolemic shock – urinespecific gravity ,BUN/Cr CBC (ภาวะซีด)
• Cardiogenic shock – CXR,EKG
• Septic shock – CBC ( ดูว่ามีภาวะleukocytosis) + Septic work up
• Adrenal shock - serum cortisol
การรักษา
การให้ Preload อย่างเหมาะสม
การลด Afterload
การให้ O2 ที่เพียงพอและเหมาะสม
การส่งเสริมการทำงานของหัวใจ
การรักษาสาเหตุ
ประเภทของShock
Hypovolemic shock
Acute hemorrhage เกิดจากมีการบาดเจ็บเสียเลือดออก
จากระบบไหลเวียนโลหิต
Water and electrolyte loss จากท้องเสียหรืออาเจียน
รุนแรง หรือจาก third space loss เช่น edema, cellulitis
เกิดขึ้นเมื่อ volume ในระบบไหลเวียนโลหิตลดลง โดยสาเหตุอาจ
เกิดจาก สูญเสีย น้ำเลือด หรือ พลาสมา
Burn ทำให้เสียน้ำเกลือแร่ และ plasma
อาการและอาการแสดงลักษณะของผู้ป่วยที่เป็น hemorrhage shock ขึ้นอยู่กับความรุนแรงของการเสียเลือด
โดย American College of Surgeons Committee on Trauma
การรักษา1. การรักษาเฉพาะโรค (Specific treatment)
การรักษาตามอาการและประคับประคอง
Cardiogenic shock
สาเหตุ
สาเหตุจากหัวใจเอง
กล้ามเนื้อหัวใจ เช่น ภาวะกล้ามเนื้อหัวใจตายเฉียบพลัน, กล้ามเนื้อหัวใจพิการ(cardiomyopathy), กล้ามเนื้อหัวใจถูกกดจาก septic shock
สาเหตุจากโครงสร้างของหัวใจผิดปกติ เช่น โรคของลิ้นหัวใจ, ผนังระหว่างหัวใจรั่ว
หัวใจเต้นผิดปกติ (arrhythmia)
สาเหตุภายนอกหัวใจ
หัวใจโดนกดจากเลือด, น้ า หรือลมในช่องเยื่อหุ้มหัวใจ (cardiac tamponade)หรือจากเยื่อหุ้มหัวใจที่หนาตัวขึ้น (constrictive pericarditis)
ปอดมีพยาธิสภาพท าให้หัวใจปั๊มเลือดออกไปไม่ได้เช่น pulmonary embolism,emphysema, bronchopneumonia, pulmonary hypertension อย่างรุนแรง
ให้น้ าหรือเลือดมากเกินไป
ภาวะท้าย ๆ ของ hypovolemic shock
อาการและอาการแสดง
•มีหลอดเลือดดาที่คอโป่ง (engorged neck vein)
•CVP สูง
•เจ็บแน่นหน้าอกจากกล้ามเนื้อหัวใจตาย
•ตรวจพบมีเสียงหัวใจผิดปกติ,
•มีการเต้นผิดจังหวะของหัวใจ
•มีเสียงปอดผิดปกติแล้วแต่สาเหตุของการเกิด
การรักษา
การรักษาเฉพาะโรค
2.การรักษาตามอาการและประคับประคอง
ดูแลเรื่องการหายใจ โดยให้ออกซิเจน และถ้าจำเป็นอาจต้องช่วยหายใจ
ส่งเสริมการทำงานของหัวใจ โดยให้ยากระตุ้นการทำงานของหัวใจ
ลดความต้านทานของหลอดเลือดแดง เพื่อให้หัวใจทำงานง่ายขึ้น โดยใช้ยาขยายหลอด
Anaphylactic shock
เกิดจากการแพ้สารแปลกปลอมหรือแพ้ยา
อาการและอาการแสดง
1.ผิวหนัง
mucous membrane บวมเฉพาะที่ (angioedema) เช่น ริมฝีปาก ตา
แดง (erythema, rash) - ลมพิษ (uticaria)
ระบบทางเดินหายใจ
กล่องเสียงบวม (laryngeal edema) - หลอดลมหดเกร็ง (bronchospasm)
อาการทางระบบนี้จะทำให้ผู้ป่วยมีอาการเสียงแหบ ไอ หอบ หายใจลำบาก ฟังเสียงปอดได้ยินเสียง wheezy ถ้าเป็นมากจะมี cyanosis
ระบบไหลเวียน
ชีพจรเบา
BP ต่ำ
ระบบทางเดินอาหาร
คลื่นไส้ อาเจียน
ปวดท้อง ท้องเสีย
การรักษา
การรักษาเฉพาะโรค
การรักษาตามอาการและประคับประคอง
septic shock
การรักษาที่ต้องกระทำ ภายใน 3 ชั่วโมงนับจากการคัดแยกผู้ป่วย
ตรวจวัดระดับซีรั่มแลคเตท (serum lactate) ในเลือด
เจาะเลือดเพื่อเพาะเชื้อ ก่อนเริ่มให้ยาต้านจุลชีพ
ให้ยาต้านจุลชีพชนิดออกฤทธิ์กว้าง
ให้สารน้ำประเภท crystalloid ปริมาณ 30 มิลลิลิตร/กิโลกรัม ในกรณีความดัน โลหิตต่ า หรือระดับซีรั่มแลคเตทเลือดมากกว่าหรือเท่ากับ4 มิลลิโมล/ลิตร
Endocrine shock
สาเหตุ
ป่วยหลั่ง cortisol ไม่พอ
อาการและอาการแสดง
•ผู้ป่วยจะมีความดันเลือดต่ำจนถึงช็อค
• หมดสติ
• มือเท้าเย็นซีด
• หลอดเลือดตีบตันทั่วไป
• มีอาการของระบบทางเดินอาหาร อาเจียน ท้องเสีย
•อุณหภูมิกายลดต่ำร่วมด้วย
การรักษา
การรักษาเฉพาะโรค
การรักษาตามอาการและประคับประคอง
Neurogenic shock
สาเหตุ
สาเหตุจากจิตใจ เช่น ความเจ็บปวดหรือความกลัว,
ความตกใจ เช่น เห็นเลือด, ได้ข่าวร้าย
สาเหตุอื่น ๆ เช่น อวัยวะภายในโดนดึงรั้ง เช่น acute gastric dilatation, spinal cordinjury, high spinal/epidural anesthesia
การรักษา
การรักษาเฉพาะโรค กำจัดสาเหตุถ้าทำได้ เช่น ใส่ N-G tube ในรายที่มีacute gastric dilatation หยุดดึงรั้งอวัยวะภายใน หยุดการทำหัตถการที่ทำให้ผู้ป่วยเจ็บปวดหรือกลัว
การรักษาตามอาการและประคับประคอง
อาการและอาการแสดง
•อาการเป็นลม ซึ่งเกิดจากเลือดไปเลี้ยงสมองไม่พอ
•ผู้ป่วยจะมีมือเท้าอุ่น และผิวหนังแดงจากผลของหลอดเลือดขยายตัว ซึ่งต่างจากช็อคจากสาเหตุอื่น
•ความดันโลหิตอาจจะต่ำ
•ชีพจรเต้นช้า
