Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
การตรวจกระดูกสันหลังและ ระบบประสาท (การตรวจ Craial nerves (Accessory…
การตรวจกระดูกสันหลังและ
ระบบประสาท
การประเมินความรู้สึกตัว
ความรู้สึกตัว
-ความตื่นตัว (alertness) รวดเร็ว ความถูกต้องของการตอบสนอง
-ความสำนึกรู้ (awareness) การรู้ตนเองและสิ่งแวดล้อม
-ความคิด การตัดสินใจ ความจำ
ระดับความรู้สึกตัว
-ความรู้สึกตัวดี = Alert
-งุนงง (Clouding of Consciousness) ความรู้สึกตัวดี แต่ขาดสมาธิ
-งุนงง สับสน (Confusional State) ความรู้สึกตัวดี เสียการสำนึกรู้ต่อตนเอง
-คลั่งเสียสติ (Delirium) ความรู้สึกตัวดี เสียการควบคุมความคิดและอารมณ์
-ง่วงซึม (Drowsiness) ความรู้สึกตัวต่ำกว่าปกติ ไม่กระตุ้นจะหลับ
-ซึมมาก (Stuporous) ความรู้สึกตัวต่ำกว่าปกติมาก ต้องกระตุ้นเสมอ
-หมดสติอย่างอ่อน (Semicoma) ไม่เคลื่อนไหวเอง เมื่อหยิกจะหดมือหนี
-หมดสติอย่างสิ้นเชิง (Coma) ไม่ตอบสนองต่อการกระตุ้น
Glasgow Coma Scale (GCS)
ทำหลังจาก resuscitate เท่านั้น
M = motor response
M1 = ไม่ขยับ
M2 = Decerebration
M3 = Decortication
M4 = Response to pain
M5 = Localized to pain
M6 = Obey to command
V = Verbal response
V1 = ไม่ออกเสียง
V2 = ออกเสียงไม่เป็นภาษา
V3 = ออกเสียงเป็นภาษาเป็นคำๆ
V4 = ออกเสียงเป็นประโยคแต่สับสน
V5 = พูดคุยได้ตามปกติ
E = eye opening
E1 =ไม่ลืมตาเลย
E2 =ลืมตาเมื่อเจ็บ
E3 =ลืมตาเมื่อเรียก
E4 =ลืมตาเอง
Ec =ตาบวมปิด (closed)
การสังเกต
ท่าทาง
สัตเกตความสมมาตรของสัดส่วนร่างกาย
ส่วนโค้งกระดูกสันหลัง
Spinal curvatures
ระดับคอแอ่น 29-40 องศา
ระดับอกโก่ง 20-45 องศา
ระดับเอวแอ่น 40-60 องศา
ท่าเดิน
ปกติ
-ระยะที่เท้าสัมผัสพื้น (Stance phase)
-ระยะแกว่งเท้า (Swing phase)
ผิดปกติ
-เดินเกร็ง (Spastic gait)
-เดินขาถ่าง (Wide-based gait)
-เดินเซ (Ataxic gait)
-เดินเท้าตก (Foot drop gait)
แนวกระดูกสันหลัง
แนวศีรษะเอียงผิดปกติ เกิดจากกระดูกสันหลังคด
ผิวหนัง
สีผิว รอยพับ รอยแผลผ่าตัด อักเสบ
การคลำ
คลำหาแนว Spinous process C7,T1
ตำแหน่งของ iliac crest
คลำหาจุดกดเจ็บ ต่อมน้ำเหลือง การเคลื่อนของกระดูกสันหลัง
ถ้ากดเจ็บบริเวณ iliac crest ระดับ L4-L5 แสดงว่ามีการระคายเคืองต่อเส้นประสาท
การเคาะ
เคาะตามแนวกระดูกสันหลังเพื่อดูอาการเจ็บ
การฟัง
ฟังเสียงลั่นที่ผิดปกติ
การตรวจ Craial nerves
Vestibulo Cochlear never : การตรวจด้วยซ่อมเสียง
Glossopharyngeal, Vagus nerve : ฟังเสียงขึ้นจมูก และ Gag reflex ใช้ไม้กดลิ้นแตะที่คอหอยด้านหลังและดูปฏิกิริยา
Facial nerve : .ให้ผู้ป่วยหลับตาดูรอยย่นรอบตา ในรอยโรค upper motor neurone หลับตาได้สนิทแต่มุมปากอ่อนแรง
Accessory nerve
ตรวจกล้ามเนื้อ Sternocleidomastoid ให้ผู้ป่วยหันหน้าไปด้านตรงข้ามผู้ตรวจดันคางกลับมาที่เดิมโดยให้ผู้ป่วยต้านไว้
ตรวจกล้ามเนื้อTrapezius ให้ผู้ป่วยยกไหล่ทั้ง2ข้างผู้ตรวจกดไหล่ลง ในคนปกติจะต้านแรงได้
Trigeminal nerve : .ให้ผู้ป่วยกัดฟัน แล้วแตะที่ขมับและแก้ม เพื่อดูกำลังกล้ามเนื้อ temperalis, masseter
Hypoglossal nerve : ให้ผู็ป่วยแลบลิ้น ว่ามี atrophy หรือ fasciculation ถ้าเฉไปด้านใดแสดงว่ามีความพิการของเส้นประสาทด้านนั้น
Oculomotor, Trochlear, Abducen nerve : ตรวจ direct light reflex, consensual light reflex, reaction to convergence, nystagmus test
Optic nerve : ตรวจ visual field, visual acuity
Olfactory nerve : ให้ผู้ป่วยหลับตาแล้วดมกลิ่นต่างๆ
การตรวจระบบประสาท
พยาธิสภาพทำให้ผู้ป่วยที่สูญเสียกำลังกล้ามเนื้อและการรับรู้ความรู้สึกเกิดที่สมอง ไขสันหลัง รากประสาท และเส้นประสาทส่วนปลาย
การตรวจกำลังกล้ามเนื้อ
ตรวจขนาดความตึง และกำลังกล้ามเนื้อ
ถ้ามากปกติพบในผู้มีพยาธิสภาพสูงกว่า anterior cell ถ้าน้อยพบในผู้ที่มีพยาธิสภาพต่ำกว่า anterior horn cell
ระดับกำลังกล้ามเนื้อ
0 =ไม่มีการหดตัวของกล้ามเนื้อ
1= มีการหดตัวของกล้ามเนื้อ แต่ไม่มีการเคลื่อนไหว
2=เคลื่อนไหวแนวราบได้เต็มที่ ไม่ต้านแรงโน้มถวง
3=เคลื่อนไหวแนวราบได้เต็มที่ ต้านแรงโน้มถ่วงได้
4=เคลื่อนไหวแนวราบได้เต็มที่ ต้านแรงโน้มถ่วงได้ ต้านแรงผู้ตรวจได้บ้าง
5=เคลื่อนไหวแนวราบได้เต็มที่ ต้านแรงโน้มถ่วงได้ ต้านแรงผู้ตรวจได้เต็มที่
การตรวจการรับความรู้สึก
Dermatome
-ต้นแขน C3-4
-ใต้กระดูกสะบัก c5
-รักแร้ T1
-ราวนม T4
-ลิ้นปี่ T6
-สะดือ T10
-ขาหนีบL1
-ต้นขา L2
-หัวเข้า L3
-หน้าแข้ง L4,L5
-นิ้วก้อยเท้า S1
การรับความรู้สึกเจ็บปวด
การรับรู้สัมผัส
การรับรู้อุณหภูมิ
การรับรู้ตำแหน่งข้อ
การรับรู้การสั่นสะเทือน
การตรวจ Reflex
Deep tendon reflex
Biceps Reflex
ผู้ตรวจวางนิ้วโป้งไว้บนตำแหน่งเอ็นกล้ามเนื้อ bicepsที่บริเวณข้อศอกของผู้ป่วยใช้ค้อนยางเคาะบนนิ้วโป้งของตนเองกล้ามเนื้อ biceps จะมีการหดตัว
knee jerk
การใช้ค้อนยางเคาะที่เข่าของผู้ป่วยบริเวณเหนือข้อต่อลูกสะบ้า เพื่อสังเกตการหดตัวของกล้ามเนื้อ quadriceps และขาท่อนล่างเด้งมาข้างหน้า
Triceps reflex
ประคองให้แขนผู้ป่วยห้อยลง ข้อศอกงอ เคาะค้อนยางที่ด้านหลังของแขนบริเวณกล้ามเนื้อ biceps กล้ามเนื้อจะหดตัว
Ankle jerk
ผู้ป่วยนั่งให้เท้าลอยพื้น ผู้ตรวจใช้มือดันบริเวณนิ้วเท้า ยืด achilles'tendon ฝ่าเท้าจะกระดกลงเมื่อมีการหดตัวของachilles'tendon
ระดับการตรวจ Deep tendon reflex
o = ไม่พบ Reflex
1=น้อยกว่าปกติ
2=ปกติ
3=ไวกว่าปกติ
4=ตรวจพบ Clonus
Superficial reflex
Superficial abdominal reflex (T8-T12)
ใช้ด้ามโลหะอุปกรณ์เคาะreflexขูดที่ผิวหนังรอบสะดือ สังเกตการเคลื่อนของสะดือเข้าหาตำแหน่งที่ขูด ถ้ามีผลจะเป็นบวก rectus abdominis
เป็น reflex ของ upper motor neuron ต้องกระตุ้นผ่านผิวหนัง โดยถ้าตรวจพบ superficial reflexes เป็นปกติ ถ้าไม่พบแสดงว่ามีพาธิสภาพของ corticospinal tract ด้านเดียวกัน
Superficial cremasteric reflex (L1-L2)
ตรวจเฉพาะเพศชาย ใช้ด้ามโลหะอุปกรณ์เคาะreflexขูดที่ผิวหนังด้านในต้นขาใกล้กับลูกอัณฑะ ถ้าลูกอัณฑะข้างนั้นเลื่อนขึ้นสูงกว่าอีกข้างจะให้ผลบวก
Superficial anal wink reflex(S2-S4)
ผู้ป่วยนอนหงายบนเตียงงอเง่าและสะโพกทั้ง2ข้าง กางขาออกใช้เข็มจิ้มเบาๆที่ผิวหนังรอบทวารหนัก จะเป็นผลบวกถ้ากล้ามเนื้อหูรูดทวารหนักหดตัว
Bolbocavernosus reflex ผู้ตรวจใช้นิ้วสอดเข้าไปในทวารหนักของผู้ป่วย และบีบที่หัวอวัยวะเพศชาย ในเพศหญิงกระตุัน clitsris ถ้าหูรูดทวารหนักหดรัดตัวรอบนิ้วมือ การตรวจจะให้ผลบวก
Pathologic reflex
Babinski's reflex ใช้ด้ามโลหะอุปกรณ์เคาะreflex ขูดฝ่าเท้าจากด้านนอกเข้าหาด้านในบริเวณนิ้วหัวแม่เท้า ถ้านิ้วงอจะให้ผลลบ ถ้านิ้วเท้าแยกออกและนิ้วหัวแม่เท้ากระดกจะให้ผลบวก
Clonus ให้ผู้ป่วยนอนงอเข่าแบะเท้า2ข้างออกผู้ตรวจใช้มือดันฝ่าเท้าขึ้น ถ้าข้อเท้ากระดกขึ้นลงต่อเนื่องหลายครั้งจะเป็นผลบวก
การตรวจ Coordination
Finger to nose ให้ผู้ป่วยเหยียดแขนข้างที่ไม่ถนัดไปข้างหน้า และใช้นิ้วชี้ของแขนอีกข้างมาสัมผัสที่จมูก จากนั้นให้ผู้ป่วยใช้นิ้วชี้ของแขนข้างสัมผัสจมูกไปสัมผัสกับนิ้วชี้ของแขนที่เหยียด ถ้าผู้ป่วยช้าและทำไม่ถูก แปลว่ามีพยาธิสภาพของสมองน้อย
การตรวจพิเศษ
Straight leg raising test (SLRT)
การตรวจที่ทำให้เส้นประสาท Sciatic และรากประสาท (L4,L5,S1) รวมถุงหุ้มไขสันหลังที่อักเสบถูกยืด ตรวจโดยการจับข้อเท้าและค่อยๆยกขาขึ้นให้ข้อเข่าอยู่ท่าเหยียด ถ้าผู้ป่วยปวดสะโพกร้าวมาด้านหลังของต้นขาถึงข้อเท้าการตรวจจะเป็นผลบวก วัดมุมได้ 30-70 องศา
นางสาวอาระยา ด้วงลำพัน เลขที่46ห้องA
