Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

ANC (ผลตรวจทางห้องปฏิบัติการ (UA (07/01/63 color : yellow light clear …

- - - - มารดารับประทานอาหารปรุงสก สะอาด ไม่รับประทานอาหารประเภทปิ้งย่าง ไหม้ และอาหารติดมัน
      - งดการดื่มเครื่องดื่มที่มีแอลกอฮอล์
      - ทารกที่เกิดมาจะได้รับการฉีดวัคซีน HBV,HBIG 1 เข็มภายใน 24 ชั่วโมงแรกเกิด
        , 1 เดือน , 2 เดือน , 6 เดือน และ 12 เดือน
      - อธิบายถึงไวรัสตับอักเสบB ที่ส่งผลถึงคุณแม่ทารก เพื่อให้หญิงตั้งครรภ์เข้าใจและทราบถึงปัญหา
    - - มีโอกาสเกิดเบาหวาน และความดันโลหิตสูง
        มีเลือดออกทางช่องคลอด
        เจ็บครรภ์คลอดก่อนกำหนดและแท้งบุตรได้
  - - - ประเมินสุขภาพของทารกในครรภ์
        ตรวจหาค่า Alpha-Fetoprotein (AFP) ใน16-20 wk
        และคลื่นความถี่สูง เพื่อดูความพิการแต่กำเนิดของทารก
      - เมื่ออายุครรภ์ถึง 20-28wkขึ้นไป แนะนำมารดาให้บันทึกลูกดิ้น
        โดยให้สังเกตหลังรับประทานอาหารควรดิ้นมากกว่า 10 ครั้ง/วัน
      - การควบคุมระดับน้ำตาลในเลือดให้อยู่ในเกณฑ์ปกติ ควรมีการตรวจระดับน้ำตาลในเลือด ด้วยตนเองเป็นประจำ เพื่อติดตามการเปลี่ยนแปลงของน้ำตาลในเลือดอย่างใกล้ชิด
      - การออกกำลังกาย ส่งเสริมการเผาผลาญ กลูโคสถูกนำไปใช้มากขึ้น ทำให้อินซูลินดูดซึมเร็วขึ้น และความต้องการอินซูลินลดลง ควรเริ่มออกกำลังกายในระยะเวลาสั้น แต่สม่ำเสมอ แบ่งทำวันละ 3-4 ครั้ง ครั้งละ10-20 นาที
      - แนะนำมารดาให้เลี้ยงนมบุตรด้วยน้ำนม เพราะช่วยลดอัตราการเกิดเบาหวานในอนาคต
      - ปรับเปลี่ยนการรับประทานอาหารโดยมี 3 มื้อหลัก+มื้อว่าง 2-3 มื้อ และไม่ทานจุกจิก
      - เลือกรับประทานข้าวและกับข้าวที่เน้นเนื้อสัตว์และผักเป็นส่วนใหญ่ ส่วนอาหารมื้อว่างให้เลือกรับประทานนมและผลไม้
        เลือกผลไม้ที่มีน้ำตาลน้อย รสไม่หวานจัด เช่น ฝรั่ง ชมพู่ ส้มเขียวหวาน ส้มโอ มะละกอ แอปเปิ้ล สาลี่ แก้วมังกร
      - เนื้อสัตว์และไข่ โดยเน้นรับประทานเนื้อสัตว์ที่มีไขมันต่ำ และไม่ติดมัน ไม่ติดหนัง เช่น เนื้อปลา เนื้อไก่ หมูเนื้อแดง ไข่
      - หลีกเลี่ยงอาหารที่ใช้น้ำมันในการปรุงมาก ได้แก่ อาหารประเภททอด ผัด หากจำเป็นควรใช้ไขมันจากพืช เช่น น้ำมันถั่วเหลือง
      - ควรเลือกรับประทานข้าวซ้อมมือ หรือขนมปังโฮสวีต ซึ่งจะมีใยอาหารมากกว่าข้าวขัดขาว และควรหลีกเลี่ยงข้าวเหนียว เพราะมีพลังงานที่สูง
  - - - เพิ่มปริมาณใยอาหารทำให้อุจจาระนิ่ม ช่วยทำให้การบีบตัวของลำไส้เป็นปกติมากขึ้น ได้แก่ ผลไม้ ผัก เมล็ดถั่ว ถั่วเปลือกแข็ง ขนมปังโฮลวีท ข้าวกล้อง และข้าวไม่ขัดสี ข้าวโอ๊ต รำข้าว ลูกพรุน
      - ดื่มน้ำมากๆ เพราะน้ำช่วยให้ใยอาหารทำงานได้ดี 6-8 แก้วต่อวัน หรือเครื่องดื่มอื่นๆ เช่น น้ำผลไม้ ซุป นมถั่วเหลือง น้ำลูกพรุน
      - บริโภคผลิตภัณฑ์จากนมที่มีส่วนผสมของพรีไบโอติกและ
        โพรไบโอติก ได้แก่ โยเกิร์ต หรือ นมเฉพาะสำหรับหญิงตั้งครรภ์
      - ทำกิจกรรมที่มีการเคลื่อนไหวของร่างกาย ช่วยกระตุ้นให้ลำไส้ทำงานเป็นปกติ และลดอาการท้องผูก ได้แก่ ว่ายน้ำ ประมาณ 20-30 นาที และไม่น้อยกว่า 3 ครั้ง/wk
      - งดการเบ่งถ่ายเป็นเวลานานและไม่ใช้แรงเบ่งมากเกินไป
- - - - ภาวะไขมันสะสมในตับ (Fatty liver)เกิดขึ้นเนื่องจากภาวะที่มีระดับน้ำตาล
        และไขมันในเลือดสูง ร่วมกับภาวะดื้อต่ออินซูลิน จึงทำให้
        มีการสะสมของเนื้อเยื่อไขมันในเซลล์ตับและอวัยวะอื่นๆของร่างกาย
        มักพบร่วมกับภาวะเบาหวานและความดันโลหิตสูงขณะตั้งครรภ์
      - เบาหวานขณะตั้งครรภ์(Gestational diabetes mellitus)
        การสะสมของเนื้อเยื่อไขมันในร่างกายท้าให้
        เกิดภาวะดื้อต่ออินซูลิน
        ทำให้เกิดภาวะเสียสมดุลในการควบคุมระดับน้ำตาลในเลือด
      - ภาวะความดันโลหิตสูงร่วมกับการตั้งครรภ์ (Gestational hypertension)
        กล้ามเนื้อเรียบของหลอดเลือดแข็งตัวและสูญเสียความยืดหยุ่น ร่วมกับมีการอุดตันของคราบไขมันในหลอดเลือด (atherosclerosis) จึงทำให้เกิดภาวะความดันโลหิตสูงขึ้น
      - การคลอดก่อนกำหนด
      - การผ่าตัดคลอดทารกทางหน้าท้อง (Cesarean section)
        จากการชักนำการคลอดไม่สำเร็จ
      - การตกเลือดหลังคลอด (postpartum hemorrhage)
        อาจเนื่องจากทารกมีขนาดใหญ่ มีภาวะน้ำคร่้า
        มากกว่าปกติ กล้ามเนื้อมดลูกหดรัดตัวไม่ดี หลังได้รับยาแมกนีเซี่ยมซัลเฟท หรือได้รับยาออกซิโทซินสูง
    - - ทารกมีขนาดใหญ่ (large-for-gestational age fetus)
      - ทารกมีน้ำหนักน้อย (small-for-gestational age fetus)
      - ทารกเสียชีวิตในครรภ์(Intrauterine fetal death)
      - ทารกมีความพิการแต่กำเนิด (congenital malformations)
      - เกิดภาวะอ้วนในเด็กที่เกิดมา
    - - อาหาร
        
        โปรตีน ได้จากเนื้อสัตว์ทุกประเภท รวมทั้งไข่และถั่วต่างๆ โปรตีนจะช่วยสร้างเนื้อเยื่อต่างๆ ของร่างกาย เช่น กล้ามเนื้อ ศีรษะ ปอด มันสมอง ตา ผิวหนัง
        
        แคลเซียม ได้จากอาหารประเภท นม งา แนะนำให้ดื่มนมสดอย่างน้อยวันละ 500 ml ( 2 กล่อง )
        
        วิตามินและเกลือแร่ มีในผัก ผลไม้ ช่วยให้ผิวพรรณ สดชื่นและระบบขับถ่ายดีขึ้น
        
        แป้ง น้ำตาล และไขมัน อาหารที่ให้พลังงานแก่ร่างกาย ให้รับประทานในปริมาณพอดีไม่ควรมากเกินไป
        
        ห้ามดื่มเหล้า เบียร์หรือเครื่องดื่มผสมแอลกอฮอล์ทุกชนิด เนื่องจากทำให้เกิดความพิการต่อทารกในครรภ์ได้
        
        งด กาแฟ ( รวมทั้งเครื่องดื่มชูกำลัง )
        
        ควรดื่มน้ำอย่างน้อยวันละ 6-8 แก้ว ช่วยให้ผิวพรรณสดใสและระบบขับถ่ายดีขึ้น
      - การออกกำลังกาย
        
        ควรออกกำลังกายหากไม่มีภาวะแทรกซ้อน ความดันโลหิตสูง
        เบาหวาน ครรภ์เป็นพิษ แต่ไม่หักโหมหรือใช้แรงกระแทก
        แนะนำการเดิน ว่ายน้ำ เต้นแอโรบิก โยคะ
        ระมัดระวังอุบัติเหตุ เช่นหกล้มหรืออันตรายต่อหน้าท้อง
        หากรู้สึกเหนื่อยให้หยุกกิจกรรมทันที
        
        ในช่วง 3 เดือนแรกไปแล้วถ้าไม่มีอาการแพ้ท้องสามารถออกกำลังกายเล็ก ๆ น้อย ๆ ได้ หรือชนิดที่เรียกกันว่า "ยืดเส้นยืดสาย" พอไม่ให้รู้สึกเหนื่อย
        เมื่อพ้น 3 เดือนแรกไป ส่วนใหญ่จะไม่แพ้ท้องแล้ว ควรหันมาสนใจเรื่องสุขภาพร่างกายด้วยการออกกำลังกาย คุณแม่ควรออกกำลังกายทุกวันหรืออย่างน้อยสัปดาห์ละ 3-4 วัน วันละ 30-40 นาที
      - ประเมิน BMI ชั่งน้ำหนัก
        
        ควรประเมินจากระดับ BMI ก่อนการตั้งครรภ์
        หากหญิงตั้งครรภ์มีน้ำหนักเกินกว่าเกณฑ์ปกติ (BMI 25-29.9)
        น้ำหนักที่ควรเพิ่มทั้งหมดขณะตั้งครรภ์ 6.8-11.3 kg
        ไม่ควรเพิ่มอย่างรวดเร็วมากกว่า 2.9 kg/month
        
        ชั่งน้ำหนักและบันทึกความเปลี่ยนแปลงทุกสัปดาห์ เพื่อประเมินค่า BMI
        
        มารดาน้ำหนัก 91 kg ส่วนสูง 150 cm มีBMI 40.4kg/m2
        จากก่อนตั้งครรภ์ 85 kg
        น้ำหนักที่เพิ่มขึ้นทั้งหมด 6 kg
        
        น้ำหนักที่ควรเพิ่มขึ้นทั้งหมด 5-6.8 kg
        น้ำหนักควร เพิ่มขึ้นเฉลี่ย0.2kg2wk
  - - - การแท้งบุตร (Miscarriage)
        
        อาจแท้งได้ทั้งตัวอ่อนที่มีชุดโครโมโซมปกติและผิดปกติ
        มักเกิดการแท้งในช่วงอายุครรภ์ 6 -14 wk จากคุณภาพไข่ที่ลดลง และการเปลี่ยนแปลงของมดลูกและฮอร์โมนในร่างกาย
      - การตั้งครรภ์นอกมดลูก (Ectopic pregnancy)
        
        มีความเสี่ยงเพิ่มขึ้น 4-8 เท่า เชื่อว่าเกิดจากความผิดปกติของโครโมโซมที่ทำให้เกิดรกผิดปกติ หรือการทำงานของท่อนำไข่ที่เสื่อมลง ทำให้ไข่ที่ถูกผสมไม่สามารถเคลื่อนตัวไปฝังตัวในตำแหน่งที่เหมาะสมได้
      - การตั้งครรภ์แฝด (Multiple gestation)
        
        ตั้งครรภ์ที่มีอายุมากจะมีความชุกของการตั้งครรภ์แฝดที่เพิ่มขึ้น
    - - ความเสี่ยงต่อการเกิดความผิดปกติด้านโครโมโซม พบสูงขึ้น ที่พบได้บ่อย ได้แก่ Down’s syndrome
        
        เป็นโรคที่เกี่ยวข้องกับพันธุกรรมที่พบได้บ่อย โดยจะมีโครโมโซมคู่ที่ 21 เกินมา 1 แท่ง (รวมเป็น 3 แท่ง) จากความผิดปกตินี้จะทำให้เด็กที่เกิดมามีความผิดปกติในการพัฒนาร่างกายและสติปัญญา
        
        การตรวจคัดกรอง
        
        คัดกรองในช่วงไตรมาส 1
        (First-trimester sceening)
        
        การตรวจแบบ NIPs หรือ NIPT(Non-invasive prenatal testing)
        เห็นผล 80% อายุครรภ์ 10 - 13 wk
        วัดความหนาแน่นของน้ำที่สะสมบริเวณต้นคอทารกโดยใช้อัลตร้าซาวด์ ร่วมกับการตรวจหาค่าสารชีวเคมี ในกระแสเลือดของสตรีตั้งครรภ์ 2 ชนิด คือ BHCG และ PAPP-A
        
        ไตรมาส 2
        (Second-trimester screening)
        
        Triple screening เห็นผล 60% เป็นการวัดฮอร์โมน 3ตัวAFP( alpha-fetoprotein ) โปรตีนสร้างจากตัวอ่อน hCG( human horionic gonadotropin ) ฮอร์โมนที่ผลิตจากรก striol( estriol) เป็นฮอร์โมนที่ผลิตจากทารก และรก
        
        ค่า AFP สูงอาจจะหมายถึงทารกมีความผิดปกติของระบบประสาทเช่น spina bifida หรือ anencephaly
        
        ค่า AFP ต่ำและมีความผิดปกติของค่า hCG และ estriol อาจจะมีความผิดปกติของพันธุกรรม
        เช่น Trisomy 21( Down syndrome), Trisomy 18 (Edwards Syndrome)
        
        Quadruple screening เห็นผล 80% ตรวจเลือดแม่เพื่อหาสารเคมีในเลือกแม่สี่ชนิด คือ AFP , hCG , Estriol, and nhibin-A. เพื่อคนหาทารกพิการแต่กำเนิด
        
        ไตรมาส 1 ร่วมกับ 2
        (Sequential first and second-trimester screening)
        
        การเจาะน้ำคร่ำ (Amniocentesis) เห็นผล 90%
        มาพบแพทย์ตั้งแต่ไตรมาสแรก แนะนำให้ตรวจวิธีนี้
        หรือหลังตรวจในไตรมาส 2 ถ้าพบเป็นกลุ่มที่มีความเสี่ยงสูงให้ตรวจวินิจฉัยก่อนคลอดด้วย
        แนะนำในมารดาที่อายุมากกว่า 35 ปีขึ้นไป
        
        หลังเจาะน้ำคร่ำหากมีอาการเหล่านี้ให้มาพบแพทย์ทันที
        
        ปวดเกร็งหน้าท้องมากหรือไม่หายไปหลังจากนอนพัก
        
        ไข้ ภายใน 2 สัปดาห์หลังการเจาะน้ำคร่ำ
        
        มีน้ำหรือเลือดออกทางช่องคลอด
        
        ควรพักหลังการเจาะน้ำคร่ำ เป็นเวลา 1-2 วัน
        หลังจากนั้นควรงดการออกแรงมาก เช่น ยกของหนัก
        และงดการร่วมเพศ อีก 4-5 วัน
        ไม่ควรเดินทางไกลภายใน 7 วัน หลังการเจาะน้ำคร่ำ
      - ความพิการแต่กำเนิด จากพัฒนาการที่ผิดปกติด้านโครงสร้างขณะที่เป็นตัวอ่อน
      - เสียงต่อการเกิดน้ำหนักตัวน้อย
      - เสี่ยงต่อการเกิดตัวใหญ่กว่าปกติเนื่องจากมารดามีภาวะอ้วน
      - อัตราตายปริกำเนิดเพิ่มขึ้นเนื่องจากโรคทางอายุรกรรมทำให้เกิดรกลอกตัวก่อน กำหนด คลอดก่อนกำหนด และความพิการแต่กำเนิด มีผลให้ทารกเสียชีวิต
    - - เบาหวานขณะตั้งครรภ์ (gestational diabetes, GDM)
        
        การตรวจ
        
        Glucose challenge testให้รับประทานกลูโคสขนาด 50 กรัม ขณะอายุครรภ์ที่ 24-28 wk
        ถ้าระดับ Plasma glucose เท่ากับ 140 มก./ดล.หรือมากกว่า ถือว่าผิดปกติ ให้ตรวจวินิจฉัยต่อด้วย 100 กรัม OGTT
        
        oral glucose tolerance test (OGTT)เจาะเลือดขณะอดอาหารและหลังให้รับประทานกลูโคส 100 กรัม ที่ 1, 2 และ 3 ชั่วโมงตามลำดับ เกณฑ์ที่ใช้วินิจฉัย ACOG แนะนำให้ใช้ของ Carpenter และ Coustan และ ของ The National Diabetes Data Group
        
        มักตรวจซ้ำในไตรมาสที่ 2-3
        
        ปัจจัย
        
        ประวัติโรคเบาหวานในครอบครัว :check:
        
        มีประวัติคลอดบุตรน้ำหนักมากกว่า 4000 กรัม
        
        มีประวัติทารกตายคลอด
        
        ความดันโลหิตสูงขณะตั้งครรภ์
      - ภาวะความดันโลหิตสูงขณะตั้งครรภ์ (Pregnancy-induced hypertension : PIH)
      - การคลอดก่อนกำหนด (Preterm Labor)
      - การคลอดยาก มีอัตราการผ่าคลอด C/S เพิ่มสูงขึ้น
      - การตกเลือดหลังคลอด ( Postpartum Hemorrhage : PPH )
    - - ดูแลให้มีการฝากครรภ์ตั้งแต่ทราบว่าตั้งครรภ์ ให้มาตรวจตามนัดทุกครั้ง เพื่อดูการเจริญเติบโตของทารกในครรภ์
      - ให้คำแนะนำให้ทราบและเข้าใจถึงความเสี่ยง และภาวะแทรกซ้อนของการตั้งครรภ์ที่พบได้ในหญิงตั้งครรภ์อายุมาก รวมทั้งการป้องกันและรักษา
      - การอธิบายถึงความจำเป็นในการตรวจคัดกรองและวินิจฉัยความผิดปกติของ
        โครโมโซมทารกในครรภ์ เช่น การตรวจอัลตราซาวด์ (ultrasonography) การเจาะน้ำคร่ำ (amniocenthesis) การเจาะเลือดจากสายสะดือของทารก (chorionic villus sampling : CVS) เป็นต้น
      - นับลูกดิ้น เมื่ออายุครรภ์ตั้งแต่ 20 wk ขึ้นไปจะรู้สึกว่าทารกดิ้น ให้มารดาบันทึกจำนวนครั้งที่ลูกดิ้นเป็นประจำทุกวัน
        เริ่มนับหลังรับประทานอาหาร
        หากดิ้นตั้งแต่ 10ครั้งขึ้นไปเป็นอาการปกติ
        ถ้าทารกดิ้นน้อยกว่า 10 ครั้งหรือไม่ดิ้นควรมาพบแพทย์