Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

การดูแลหญิงตั้งครรภ์ ANC preg (Problem risk :explode: (สตรีตั้งครรภ์ GA…

- - - - Total weight gain
        
        ไตรมาสแรก
        
        ในไตรมาสที่ 1 สตรีตั้งครรภ์มี น้ำหนักลด :no_entry: 1.3 kg.
        :warning::นํ้าหนักที่ควรเพิ่มขึ้นช่วงในไตรมาสแรก คือ 2.3 kg.
        
        ไตรมาสที่ 2
        
        ในไตรมาสที่ 2 สตรีตั้งครรภ์มีน้ำหนักเพิ่มขึ้น 6.2 kg
        น้ำหนักเพิ่มขึ้นแต่ละสัปดาห์คิดเป็น 0.8 kg./wk :check:
        น้ําหนักที่ควรเพิ่มขึ้นแต่ละสัปดาห์ในช่วงไตรมาสที่สองและสาม คือ 0.5 kg.
        
        ไตรมาสที่ 3
        
        ในไตรมาสที่ 3 สตรีตั้งครรภ์มี น้ำหนักเพิ่มขึ้น 3.5 kg.
        น้ำหนักเพิ่มขึ้นแต่ละสัปดาห์คิดเป็น 0.35 kg./wk
        
        :warning:น้ําหนักที่ควรเพิ่มขึ้นแต่ละสัปดาห์ในช่วงไตรมาสที่สองและสาม คือ 0.5 kg.
        
        total weight gain
        
        ตลอดการตั้งครรภ์สตรีตั้งครรภ์ มีน้ำหนักเพิ่มขึ้น 11.0 kg.
        
        :warning: ในสตรีตั้งครรภ์ที่มี BMI น้อยกว่ามาตรฐาน ควรมีน้ำหนักเพิ่มขึ้นตลอดการตั้งครรภ์ 12.5 - 18 kg.
      - BMI
        
        น้ำหนักปกติ BMI 19.8 - 26.0
        น้ำหนักน้อยกว่าปกติ BMI < 19.8
        น้ำหนักมากกว่าปกติ BMI >26.0
    - - วันที่ 20 สิงหาคม 2562
        
        ตรวจคัดกรองธาลัสซีเมีย
        
        ภรรยา
        
        MCV : 87.6 fL
        
        Hb E screen (DCIP) : Negative
        
        แปลผล
        
        สตรีตั้งครรภ์ไม่เป็นธาลัสซีเมีย
        
        ตรวจปัสสาวะ
        
        Albumin : Negative
        
        Glucose : Negative
        
        การตรวจโลหิตวิทยา
        
        Hb :12.8 g/dL
        
        Hct :36.5 %
        
        WBC : 11.95 10^3/uL
        
        VDRL : Non-reactive
        
        HIV Ag : Negative
        
        HBsAg : Negative
        
        ABO gr : B
        
        Rh : Positive
        
        Ab screening : Negative
      - วันที่ 13 กุมภาพันธ์ 2563
        
        การตรวจโลหิตวิทยา
        
        Hb :11.6 g/dL
        
        Hct :35.0 %
        
        WBC : 11.83 10^3/uL
        
        VDRL : Non-reactive
        
        HIV Ag : Negative
        
        HBsAg : Negative
        
        MCV : 92.6 fL
    - - Ultrasound
        
        วันที่ 21 พฤศจิกายน 2562
        
        Presentation : Cephalic presentation
        
        CRL (mm/wks) : -
        
        BPD (mm/wks) : 46 mm./19+3 wk
        
        HC (mm/wks) : 179 mm./20+3 wk
        
        AC (mm/wks) : 149 mm./19+5 wk
        
        FL (mm/wks): 3.5 mm./19+6 wks
        
        Placental Location / grading : Anterior
        
        Est. fetal weight (gm) : 326 g.
        
        GA by US (week) : 19+5 wk
        
        Amniotic fluid index (cm.) / DVP (cm.) : Normal
    - - ตรวจครรภ์ด้วย Leopold's maneuver
        
        ท่าที่ 1 Fundal grip
        
        ตรวจวัดระดับของยอดมดลูก อยู่ที่ระดับ 2/4 > สะดือ
        ขนาดของยอดมดลูก 32 ซม.
        คลำพบก้นที่ยอดมดลูก แสดงว่าส่วนนำของทารกเป็นศีรษะ
        
        ท่าที่ 2 Umbilical grip
        
        คลำพบ large part อยู่ทางด้านซ้ายของมารดา
        และพบว่า small part อยู่ทางด้านขวาของมารดา
        แสดงว่า เด็กอยู่ในท่า LOT
        
        ท่าที่ 3 Pawlik grip
        
        ตรวจหาส่วนนำของทารก และattitude ของทารก ส่วนนำคลำได้แข็ง ๆ แสดงว่าส่วนนำของทารกเป็นศีรษะ และ ตรวจไม่พบ ballottement แสดงว่าทารกเข้าสู่อุ้งเชิงกรานแล้ว (Engagement)
        
        ท่าที่ 4 Umbilical inguinal grip
        
        ตรวจหาระดับของส่วนนำของทารก ตรวจแล้วพบว่า ไม่สามารถสอบกันได้ แสดงว่าศีรษะของทารกเข้าสู่อุ้งเชิงกรานแล้ว
        
        การฟังเสียง FHS
        
        ฟังเสียงได้ 150 ครั้ง/นาที อยู่ทางด้านล่างซ้ายของท้องมารดาเข้าใกล้แนว midline
        
        นับลูกดิ้น
        
        ทารกดิ้นน้อยลง
      - ตรวจร่างกายตามระบบ
        
        ศีรษะ : ศีรษะสมมาตรกันดี ไม่มีบาดแผล ศีรษะไม่มัน ไม่มีรังแค
        
        ตา : เยื่อบุตามีสีแดงดี ไม่ซีด
        
        จมูก : สมูกสมมาตร เยื่อบุจมูกแดงดี ไม่มีโพรงจมูกอักเสบ
        
        ริมฝีปาก : ริมฝีปากแดงดี ไม่แห้ง ไม่เป็นขลุย
        
        ปาก : ภายในช่องปากดี ไม่มีฟันผุ ไม่มีเหงือกอักเสบ ไม่มีแผลในปาก ลิ้นแดงดี ไม่มีฝ้าขาว
        
        คอ : คลำไม่พบก้อน ไม่มีต่อมทอลซิลโต
        
        เต้านม: เต้านมสมมาตรกัน คลำไม่พบก้อน เต้านมไม่คัดตึง ลานนมนิ่ม ไม่แข็ง หัวนมปกติ ไม่สั้น บอด บุ๋ม
        
        หน้าท้อง :หน้าท้องสมมาตรดี มีlinea ligaชัดเจนดี มี stadium gravidarum สีชมพู
        
        อวัยวะสืบพันธุ์ : มีตกขาวสีเหลือง มีอาการคันบริเวณช่องคลอด
        
        ขา : ไม่มีบวม ไม่มีกดบุ๋ม ไม่มีเส้นเลือดขอด
- - - - WHO :check: : ให้คำจำกัดความว่าเป็นการเจ็บครรภ์คลอดขณะที่อายุครรภ์น้อยกว่าหรือเท่ากับ 37 สัปดาห์ หรือ 259 วันนับจากวันแรกของการมีประจำเดือนครั้งสุดท้าย (LMP)
        ประเทศไทย :check: : ให้คำจำกัดความว่าการเจ็บครรภ์คลอดก่อนกำหนดว่าเป็นการเจ็บครรภ์คลอดที่เกิดขึ้นเมื่ออายุครรภ์ 28 - 37 สัปดาห์
      - ภาวะที่มดลูกบีบตัวอย่างสม่ำเสมอ (Regular uterine contraction) ทำให้ปากมดลูกเปิด (Cervical change) ก่อนอายุครรภ์ 37 สัปดาห์ :check:
    - - ประวัติการตั้งครรภ์และการคลอด
        
        มีประวัติโพรงมดลูกผิดปกติ เช่น เนื้องอกมดลูก
        
        มีประวัติรกลอกตัวก่อนกำหนด
        
        มีประวัติเคยแท้งในไตรมาสที่ 2 เสี่ยงต่อการคลอดก่อนกำหนดมากที่สุด
      - ประวัติการตั้งครรภ์ปัจจุบัน
        
        การเจ็บป่วยของมารดาโดยเฉพาะโรคติดต่อ
        
        มารดาที่มีภาวะเลือดออกในระหว่างตั้งครรภ์
        
        มารดาครรภ์แฝด
        
        การตั้งครรภ์ที่ทารกมีความพิการ
      - มารดา
        
        มารดาที่มีภาวะเครียด
        
        การออกกำลังกายอย่างหนักและหักโหมในช่วงไตรมาสที่ 3 ของการตั้งครรภ์
        
        มารดาสูบบุหรี่ และดื่มสุรา
        
        อายุน้อยกว่า 20 ปี หรืออายุมากกว่า 35 ปี
        
        มารดาที่มีน้ำหนักน้อยกว่า 50 kg. หรือ น้ำหนักเพิ่มน้อยกว่า 5 kg. หรือน้ำหนักเพิ่มน้อยกว่า 0.24 kg. ต่อสัปดาห์
        
        มารดาที่ผ่านการคลอดมามากกว่า 5 ครั้ง
        
        ,มารดาที่มี น้ำคร่ำแตกก่อนกำหนดคลอด หรือPROM
        
        มารดาที่มีโรคประจำตัว เช่น โรคเบาหวาน ความดันโลหิตสูง เป็นต้น
      - การติดเชื้อของระบบสืบพันธุ์
    - - Cervical change
        
        การเปลี่ยนแปลงของปากมดลูกเปิดมากกว่า 3 cm
      - Fetal fibronectin
        
        ใช้แยก True preterm labor ออกจาก false labor (positive : Fetal fibronectin concentration≥ 50 ng/ml)
        
        Fetal fibronectin คือ glycoproteinที่สร้างจากเซลล์หลายชนิด ซึ่งจะพบได้ที่ cervicovaginal secretions ของสตรีตั้งครรภ์ครบกำหนดที่ถุงน้ำไม่แตก
      - อาการ
        
        เจ็บครรภ์ถี่ขึ้น (True labor: Regular contraction and cervical change) อาจจะเป็นอาการที่ไม่เฉพาะเจาะจงเช่น ปวดเอวหรือหลัง ปวดหน่วงลงช่องคลอด หรือมี vaginal discharge
      - Vaginal Cervical length
        
        Vaginal Cervical length สามารถนำประเมินความเสี่ยงในการคลอดก่อนกำหนด หรือแยกระหว่างTrue labor / false labor
        
        ถ้าในสตรีที่อายุครรภ์น้อยกว่า 34 สัปดาห์และมีอาการของเจ็บครรภ์ก่อนกำหนด การวัด cervical length < 20 mm ถือว่ามีความเสี่ยงสูงที่จะคลอดภายใน 7 วัน แต่หาก cervical length > 30mmถือว่ามีความเสี่ยงต่ำที่จะคลอดภายใน 7 วัน ดังนั้นจึงมีการแนะนำให้ใช้ Vaginal cervical length ร่วมกับ fetal fibronectin ในการแยก True labor ซึ่งสามารถลดการให้ยาโดยไม่จำเป็นได้
    - - ปอดของทารกไม่สมบูรณ์
      - ทารกมีน้ำหนักตัวน้อย
      - ทารกในครรภ์มีพัฒนาการช้า
      - ทารกมีปัญหาเกี่ยวกับทางเดินหายใจ
      - โลหิตจาง
    - - อายุครรภ์ต่ำกว่า 24 สัปดาห์ :!!:
        
        ไม่ยับยั้งการเจ็บครรภ์คลอด และไม่ให้คอร์ติโคสเตียรอยด์
      - อายุครรภ์มากกว่า 34 สัปดาห์ :!!:
        
        ไม่ยับยั้งการเจ็บครรภ์คลอด หรืออาจยับยั้งการเจ็บครรภ์คลอด แต่ไม่ให้คอร์ติโคสเตียรอยด์ เพื่อยืดอายุครรภ์ลดภาระของ NICU ให้ยาปฏิชีวนะป้องกัน GBS ในระยะคลอด
      - อายุครรภ์ 24-34 สัปดาห์ :!!:
        
        รับไว้ในโรงพยาบาล Bed rest ให้สารน้ำเพียงพอ
        
        ค้นหาสาเหตุ ตรวจนับเม็ดเลือด ปัสสาวะ ตรวจอัลตราซาวด์ค้นหาความพิการของทารก และประมาณน้ำหนัก
        
        ยับยั้งการเจ็บครรภ์หรือการหดรัดตัวของมดลูก (tocolysis) ในกรณีอายุครรภ์ 24-34 สัปดาห์ ร่วมกับปากมดลูกเปลี่ยนแปลง
        
        ยาลำดับแรกอาจเป็น nifedipine หรือ indomethacin
        
        ลำดับรองลงไปได้แก่ terbutaline
        
        ในกรณีเจ็บครรภ์คลอดก่อนกำหนดที่สัมพันธ์กับปริมาณน้ำคร่ำมากยับยั้งด้วย indomethacin
        
        :warning: กรณีที่ยับยั้งด้วยยาตัวแรกไม่ได้ผล อาจเลือกใช้ยาตัวลำดับต่อไป แต่ไม่ควรให้ร่วมกัน
        
        ให้ Corticosteroid เร่งการเจริญของปอดทารก โดยให้ dexamethasone 6 มก. ฉีดเข้ากล้ามจำนวน 4 ครั้งห่าง 12 ชั่วโมง
        
        ในกรณียับยั้งเจ็บครรภ์คลอดได้สำเร็จ อาจให้ยาชนิดฉีดเข้าใต้ผิวหนัง 0.25 มก. ทุก 6 ชั่วโมง อีก 3 วัน แล้วเปลี่ยนเป็นชนิดรับประทานวันละ 15-20 มก. จนกระทั่งถึงอายุครรภ์ 36 สัปดาห์
        
        ในกรณีที่ต้องคลอดก่อนกำหนด ให้ยาปฏิชีวนะในระยะคลอด (สำหรับป้องกัน GBS ในทารกแรกคลอด) ได้แก่ Penicillin G ในระยะคลอด 5 ล้านยูนิต IV ตามด้วย 2.5 ล้านยูนิตทุก 4 ชม. หรือampicillin 2 กรัมทางหลอดเลือดดำ ตามด้วย 1 กรัมทุก 4 ชั่วโมงจนคลอด
    - - ระยะตั้งครรภ์
        
        ให้ความรู้เกี่ยวกับสาเหตุของการเจ็บครรภ์คลอดก่อนกำหนด
        
        การรับประทานอาหารและยา ให้มารดารับประทานอาหารที่มีประโยชน์ และเพียงพอต่อความต้องการของร่างกายและทารกในครรภ์ จากการศึกษาพบว่า สตรีตั้งครรภ์ที่มีภาวะทุพโภชนาการและมีน้ำหนักขึ้นระหว่างการตั้งครรภ์น้อยจะมีโอกาสเกิดการเจ็บครรภ์คลอดก่อนกำหนด
        
        แนะนำให้รับประทานอาหารที่มีกรดโฟลิก เช่น ส้ม ผักใบเขียว ธัญพืช เป็นต้น เนื่องจากการขาดกรดโฟลิกขณะตั้งครรภ์อาจจะทำให้เกิดการเจ็บครรภ์คลอดก่อนกำหนดได้
        
        แนะนำให้ดื่มน้ำอย่างน้อยวันละ 8 แก้วหรือดื่มน้ำผลไม้บ่อย ๆ การที่ได้รับน้ำดพียงพอจะช่วยลดการหลั่งกรดแอนติไดยูเรติกฮอร์โมน และออกซิโตซิน การได้รับน้ำที่เพียงพอจะช่วยลดการหลังฮอร์โมนแอนติไดยูเรติก และออกซิโตซิน จากต่มใต้สมองซึ่งจะไปกระตุ้นให้เกิดการเจ็บครรภ์คลอดก่อนกำหนด
        
        แนะนำให้มารดาป้องกันการเกิดการติดเชื้อทางเดินปัสสาวะ ไม่ให้กลั้นปัสสาวะเนื่องจากสตรีตั้งครรภ์จะมีการขยายของมดลูกทำให้กระเพาะปัสสาวะมีขนาดเล็กลง จึงทำให้ปัสสาวะบ่อยและเกิดการติดเชื้อได้ง่ายถ้ามารดากลั้นปัสสาวะ
        
        ให้มารดานอนหลับพักผ่อนให้เพียงพอ นอนกลางคืนอย่างน้อย 8 ชั่วโมง และนอนกลางวันอย่างน้อย 2 - 3 ชั่วโมง
        
        แนะนำให้มารดานอนตะแคงซ้ายเพื่อช่วยให้เลือดไหลเวียนไปสู่มดลูกได้ดีขึ้น ทำให้การหดรัดของมดลูกลดลง
        
        แนะนำให้มารดามีความผ่อนคลาย เพื่อลดการหลั่งสารCatecholamine ซึ่งมีผลทำให้เลือดไปเลี้ยงมดลูกลดลง และทำให้Prostaglandin หลั่งออกมากระตุ้นการเจ็บครรภ์คลอดก่อนกำหนด
        
        ให้หลีกเลี่ยงการออกกำลังกาย ซึ่งอาจจะทำให้เกิดการเจ็บครรภ์คลอดก่อนกำหนดได้
        
        หลีกเลี่ยงการใช้สารเสพติด หรือดื่มเครื่องดื่มที่มีแอลกอฮอล์ คาเฟอีน เพราะมีผลทำให้เลือดไปเลี้ยงมดลูกลดลง
        
        งดการมีเพศสัมพันธุ์ หรือใช้ถุงยางอนามัยในขณะมีเพศสัมพันธุ์ เนื่องจากเมื่อถึงจุดสุดยอด และน้ำอสุจิจะไปกระตุ้น Prostaglandin ทำให้เกิดการหดรัดตัวของมดลูก ดังนั้นหลังมีเพศสัมพันธุ์ควรสังเกตก่ีหดรัดตัวของมดลูก 2 - 3 ชั่วโมง
        
        หลีกเลี่ยงการกระตุ้นหัวนม เนื่องจากการกระตุ้นหัวนมจะกระตุ้นการหลั่ง Oxytocin ทำให้มดลูกหดรัดตัวและอาจจะทำให้เกิดการเจ็บครรภ์คลอดก่อนกำหนดได้
        
        แนะนำให้สตรีตั้งครรภ์สังเกตุอาการเจ็บครรภ์คลอดก่อนกำหนด :star: :star:
        
        มดลูกบีบตัวแรงขึ้น และถี่มากกว่า 4 ครั้งใน 1 ชั่วโมง หรือ ทุก 15 นาที แม้ขณะนอนพัก
        
        ปวดเกร็งท้องคล้ายปวดประจำเดือน อาจปวดแล้วหายไป หรือปวดตลอด
        
        ปวดบริเวณต้นขา หรือหลังช่วงล่าง อาจปวดเป็นพัก ๆ หรือปวดตลอด
        
        ปวดถ่วงอุ้งเชิงกราน หรือรู้สึกคล้ายกับทารกดันลงมา
        
        ท้องเสีย หรือลำไส้ปิดตัวจนปวดท้อง
        
        มีสารคัดหลั่งออกมาจากช่องคลอด อาจจะเป็นมูก มูกปนเลือด เลือด หรือน้ำคร่ำ
      - ระยะก่อนการตั้งครรภ์
        
        ให้ความรู้เกี่ยวกับการเจ็บครรภ์คลอดก่อนกำหนด เช่น สาเหตุ ผลกระทบ อาการ
        
        การตรวจร่างกายก่อนการตั้งครรภ์ เพื่อเตรียมความพร้อมในตั้งครรภ์
        
        การฉีดวัคซีนป้องกันโรค เช่น วัคซีนป้องกันหัดเยอรมัน ซึ่งเป็นสาเหตุของการเจ็บครรภ์ก่อนกำหนด
        
        แนะนำเรื่องการรับประทานอาหาร ควรรับประทานอาหารให้ครบทุกชนิด และเพียงพอต่อความต้องการของร่างกาย
        
        แนะนำให้ดูแลความสะอาดของร่างกาย หลีกเลี่ยงจากผู้ป่วยโรคติดต่อต่าง ๆ
        
        การนอนหลับ ให้มารดานอนหลับให้เพียงพอต่อความต้องการของร่างกาย
- - - - การพยาบาล
        
        ให้สังเกตุอาการเจ็บครรภ์
        
        เจ็บครรภ์จริง true labor pain
        (ต้องมาโรงพยาบาล)
        
        มดลูกจะแข็งตัวบ่อยครั้งเป็นจังหวะสม่ำเสมอ ประมาณ 10 นาทีจะเจ็บอย่างน้อย 1 ครั้ง และเจ็บ มากขึ้นบ่อยขึ้นทุก3 - 5 นาที ีเจ็บแต่ละครั้งนาน35 - 45 วินาทีบางคนจะร้าวไปที่ขาหลัง
        
        อาการเจ็บจะไม่หายไป ถึงจะนอนจะนั่งพักแล้ว แต่ก็ยังเจ็บเป็นจังหวะสม่ำเสมอ
        
        มีมูกเลือดหรือน้ำใสๆ คล้ายปัสสาวะออกจาก
        ช่องคลอด เรียกว่า น้ำเดิน
        
        ลักษณะการเจ็บจะเจ็บจากบั้นเอวด้านหลังร้าว
        มาหน้าท้อง
        
        เจ็บครรภ์หลอก false labor pain
        (ยังไม่ต้องมาโรงพยาบาล)
        
        เมื่อใกล้กำหนดคลอด มดลูกจะมีการแข็งตัว
        ระยะสั้นๆไม่สม่ำเสมอ และมักไม่มีอาการเจ็บครรภ์แต่จะรู้สึกแน่นๆ หน่วงๆ
        
        มักมีอาการในตอนกลางคืน เวลาพลิกตัว เวลาพยุงตัวจะลุกขึ้นนั่ง แต่เมื่อเวลานอนพักจะค่อย ๆ หายไป
        
        ไม่มีมูก ไม่มีน้ำใส ๆ คล้ายปัสสาวะ ออกทางช่องคลอด
        
        ลักษณะการเจ็บจะเจ็บจากหน้าท้องร้าวไปบั้นเอวด้านหลัง
        
        แนะนำวิธีบรรเทาปวดจากมดลูกหดรัดตัว
        
        การสัมผัสและการนวด
        
        เป็นการกระตุ้นใยประสาทขนาดใหญ่ที่ผิวหนังยับยั้งการส่งสัญญาณประสาทความปวดจาก SG cell ไปยัง T cell ที่อยู่ใน dorsal horn ส่งผลให้ระบบการ
        ควบคุมประตูที่ระดับไขสันหลังปิด จึงลดการส่งกระแส ประสาทความปวดไปยังระดับสมองท าให้การรับรู้ความปวดลดลง นอกจากนั้นยังช่วยทำให้กล้ามเนื้อผ่อนคลายลดอาการปวดเกร็งของกล้ามเนื้อ และช่วยให้การไหลเวียนของเลือดดี
        
        การนวดและการสัมผัสนี้ส่วนใหญ่จะทำบริเวณก้นกบหรือตำแหน่งที่ผู้คลอดปวดโดยใช้มือนวดลึกๆ เป็นวงกลมที่บริเวณก้นกบขณะมดลูกมีการหดรัดตัว น้ำหนักมือให้คงที่สม่ำเสมอ
        
        การใช้เทคนิคการหายใจ
        
        เป็นวิธีที่ลดความปวดได้ดีเป็นวิธีที่ได้รับความนิยมเนื่องจากปฏิบัติได้ง่ายไม่ยุ่งยากสามารถปฏิบัติได้เองโดยการหายใจแบบล้างปอด (Cleansing breath)
        
        เริ่มจากการหายใจเข้า-ออกลึกๆ ทางจมูก และหายใจออกทางปาก ช้าๆ 1 ครั้ง หลังจากนั้นหายใจแบบลึกๆ ช้าๆ (Slow-deep chest breathing) โดย หายใจเข้าลึกๆ ทางจมูกช้าๆ (พร้อมกับนับในใจ
        1-4) แล้วผ่อนการหายใจออกทางปากช้าๆ (พร้อมกับนับในใจ
        1-5) โดยทำในประมาณ 6-9 ครั้งต่อนาที ให้ทำในขณะที่มดลูกหดรัดตัว
        
        กระตุ้นทางผิวหนังด้วยการสัมผัส
        
        สามารถลดความปวดได้จากการกระตุ้นเส้นใยประสาทขนาดใหญ่ให้ส่งสัญญาณไปปิดประตูความปวดที่ไขสันหลังทำให้การรับรู้การความปวดลดลง เนื่องจากขณะที่เราลูบหน้าท้อง
        
        วิธีการลูบหน้าท้องทำโดยการใช้ปลายฝ่ามือทั้ง 5 นิ้ว นวดเป็นวงกลมด้วยจังหวะที่สม่ำเสมอบริเวณหน้าท้องโดยวนเป็นรูปวงกลม ทำซ้ำเวลามดลูกหดรัดตัว พบว่าความปวดลดลง
        
        ลดความกลัว ความวิตกกังวล
        
        โดยการให้ข้อมูลความรู้เกี่ยวกับการคลอดในการ
        เผชิญกับการเจ็บครรภ์คลอดจะช่วยให้ผู้คลอดได้รับรู้
        
        การแช่น้ำ
        
        แช่ในน้้ำอุ่น หรือน้ำธรรมดาเพื่อให้รู้สึกผ่อนคลาย ลดความตึงเครียดการแช่ในน้ ายังส่งผลให้มีการหลั่ง
        Endorphin การไหลเวียนเลือดไปที่มดลูกดีขึ้น ช่วยให้มีการหลั่งฮอร์โมนซิโทซินออกมา
        จึงช่วยให้มดลูกมีการหดรัดตัวดีขึ้น
        
        แช่ในน้ำอุ่นที่มีอุณหภูมิไม่เกิน 38
        องศาเซลเซียส เป็นเวลา 25 นาที
        
        แนะนำอาการสำคัญ
        ที่ต้องรีบมาโรงพยาบาล
        
        ท้องแข็ง เจ็บครรภ์ทุก ๆ 5 - 10 นาที
        
        มีมูกเลือดหรือมีเลือดสด ออกจากช่องคลอด
        
        มีน้ำเดิน (คล้ายปัสสาวะราด)
        
        ลูกดิ้นน้อยลง
        
        ปวดศีรษะ ตาพร่ามัว จุกแน่นลิ้นปี่ บวม
        
        ทารกดิ้นน้อยลง หรือไม่ดิ้น
        
        การเตรียมตัวเพื่อการคลอด
        
        ระยะใกล้คลอดสตรีตั้งครรภ์จะมีความวิตกกังวล กลัวเกี่ยวกับการคลอด พยาบาลควรมีการเตรียมสตรีตั้งครรภ์ในระยะใกล้คลอด บางโรงพยาบาลอาจจัดให้สตรีตั้งครรภ์ได้ไปเยี่ยมชมห้องคลอด ซึ่งข้อมูลทั้งหมดจะช่วยให้สตรีตั้งครรภ์ได้มีการเตรียมความพร้อมในการคลอด พยาบาลควรเตรียมความพร้อมให้สตรีตั้งครรภ์ใกล้คลอดเพื่อลดการปวดในระยะคลอด
  - - - การพยาบาล
        
        ขณะตั้งครรภ์
        
        แนะนำให้สตรีตั้งครรภ์ไปตรวจ Ultrasound เพิ่มเติม เพื่อดูขนาดของทารก
        
        แนะนำให้สตรีตั้งครรภ์ ใช้กราฟโภชนาการในสตรีตั้งครรภ์ (Vallop Curve)
        
        เป็นการประเมินภาวะโภชนาการของทารกในครรภ์
        
        ถ้าตลอดการตั้งครรภื เครื่องหมายอยู่ในแถบล่างและน้ำหนักเพิ่มไปตามเส้นประ คาดว่าทารกจะมีน้ำหนักมากกว่า 2500 กรัม
        
        ถ้าตลอดการตั้งครรภ์ เครื่องหมายอยู่ในแถบกลางและน้ำหนักเพิ่มไปตามเส้นประ คาดว่าน้ำหนักของทารกจะมากกกว่า 2500 กรัม
        
        ถ้าตลอดการตั้งครรภ์ เครื่องหมายอยู่บนแถบและเพิ่มขึ้นเล็กน้อยไม่เป็นไปตามแถบทึบ คาดว่าทารกจะจะมีน้ำหนัก 3000 กรัม
        
        ถ้าเครื่องหมายอยู่ในแถบบนและน้ำหนักเพิ่มไปตามเส้นทึบ คาดว่าทารกในครรภ์จะมีน้ำหนัก มากกว่า 3000 กรัม
        
        ประเมินภาวะโภชนาการของสตรีตั้งครรภ์
        
        BMI ≥30kg/m2(obesity) ควรมีน้ำหนักตัวเพิ่มขึ้น 5-9 kg
        (ไตรมาสแรก 0.5-2 kg, ไตรมาสสองและสาม 0.25 kg/week)
        
        BMI 25-29.9kg/m2 (overweight) ควรมีน้ำหนักตัวเพิ่มขึ้น 7-11.5 kg
        (ไตรมาสแรก 0.5-2 kg, ไตรมาสสองและสาม 0.25 kg/week)
        
        BMI < 18.5kg/m2 (underweight) ควรมีน้ำหนักตัวเพิ่มขึ้น 12.5-18 kg
        (ไตรมาสแรก 0.5-2 kg, ไตรมาสสองและสาม 0.5 kg/week)
        
        แนะนำการรับประทานอาหารให้สตรีตั้งครรภ์
        
        ปริมาณแคลอรี่ (Calories)
        
        มารดาที่ตั้งครรภ์เดี่ยวควรเพิ่มปริมาณแคลอรี่ 340kcal/day ในช่วงไตรมาสที่2 และเพิ่ม 450 kcal/dayในไตรมาสที่3 ส่วนในไตรมาสแรกไม่จำเป็นต้องเพิ่มปริมาณแคลอรี่
        
        นับจำนวนลูกดิ้นใน1วัน โดยอาจจะนับหลังกินอาหาร(เช้า กลางวัน เย็น) ไปแล้ว 1 ชั่วโมง หรืออาจจะระหว่างวัน ถ้านับได้มากกว่า 10 ครั้งขึ้นไปถือว่าปกติ แตถ้านับได้น้อยกว่า 3 ครั้งใน1วัน ถือว่าผิดปกติ
  - - - การพยาบาล
        
        ส่งเสริมการผ่อนคลาย เช่น การหายใจ
        
        หายใจแบบช้า (Slow Breathing)
        
        หายใจตื้น เร็ว เบา (shallow accelerated)
        
        หายใจตื้น เร็ว เบา เป่าปาก(pant - blow)
        
        ดูแลให้สตรีตั้งครรภ์อยู่ในท่าที่สุขสบา่าย และเหมาะสม โดยให้สตรีตั้งครรภ์นอนตะแครงซ้าย
        
        กระตุ้นผิวหนัง โดยการนวด การเช็ดหน้า
        
        เบียงเบนความสนใจ โดยการลูบหน้าท้อง