การประเมินสุขภาพทารกในครรภ์

NST : Non stress test

รูปแบบการเต้นของหัวใจทารกในครรภ์ (fetal heart rate pattern)

ครรภ์เสี่ยงสูงที่จำเป็นต้องตรวจ

วิธีการตรวจ

เพื่อ ตรวจดูการตอบสนองของ FHR เมื่อทารกเคลื่อนไหว บ่งบอกถึงความสมบูรณ์ทางกายภาพ การทำงานของระบบประสาทส่วนกลาง ระบบหัวใจและหลอดเลือดของทารก ควรเริ่มเมื่อ 🐸 GA 32 wks.

FHR variability
การแปรปรวนของการเต้นของหัวใจ

FHR acceleration
การเพิ่มขึ้นของ FHR อย่างฉับพลัน

FHR baseline
ทารกปกติจะอยู่ระหว่าง 110-160 bpm

FHR deceleration
การลดลงของ FHR

✅ Minimal variability
สังเกตเห็นความแปรปรวนของ FHR ได้แต่มีขนาดน้อยกว่าหรือเท่ากับ 5 bpm

✅ Moderate (normal) variability
ช่วงขนาดของความแปรปรวนอยู่ระหว่าง
6-25 bpm

✅ Absent variability
ไม่มีความแปรปรวนของ FHR เมื่อมองด้วยตาเปล่า

การตายจากขาดอากาศ (ASPHYXIA)

ภาวะเลือดเป็นกรด (acidosis)

✅ Marked variability
ความแปรปรวนของ FHR มากกว่า 25 bpm

พบในทารกปกติ

สัมพันธ์กับการเคลื่อนไหวของทารกในครรภ์ หรือ การตอบสนองต่อภาวะขาดออกซิเจน

JA03

JA04

ก่อนอายุครรภ์ 32 สัปดาห์

หลังอายุครรภ์ 32 สัปดาห์

FHR สูงจาก baseline มากกว่า 10 bpm เป็นเวลามากกว่า 10 วินาที

FHR สูงจาก baseline มากกว่า 15 bpm เป็นเวลามากกว่า 15 วินาที

Late deceleration

Variable deceleration

Early deceleration

สัมพันธ์กับการหดรัดตัวของมดลูก ช่วงที่ต่ำที่สุดเกิดพร้อมกับการหดรัดตัวของมดลูกที่สูงที่สุด

  • สาเหตุส่วนใหญ่เกิดจากศรีษะของทารกถูกกด จะเกิดในช่วงที่มีการเปิดของปากมดลูก
    4 ถึง 7 เซนติเมตร
    -หรือขณะที่มดลูกหดรัดตัวมีการกดทับสายสะดือ ทำให้ออกซิเจนไม่สามารถไปเลี้ยงได้

AFT_1a

สัมพันธ์กับการหดรัดตัวของมดลูก โดยช่วงที่ต่ำที่สุด เกิดขึ้นตามหลังกับการหดรัดตัวของมดลูกที่สูงที่สุด

  • สาเหตุจาก Uteroplacental insufficiency , มารดามีความดันโลหิตที่ต่ำลง ทำให้ปริมาณเลือดที่ไปเลี้ยงมดลูกไม่พอ
    ⚠ รุนแรง

AFT_1b

ไม่สัมพันธ์กับการหดรัดตัวของมดลูก สัมพันธ์
กับภาวะที่สายสะดือของทารกถูกกด
ลดลงมากกว่า 15 bpm เป็นเวลามากกว่า 15 วินาทีแต่น้อยกว่า 2 นาที เป็น U shape

AFT_1c

Prolong deceleration

มีการลดลงของ FHS ต่ำกว่า baseline อย่างน้อย 15 bpm และเป็นเวลาอย่างน้อย 2 นาที แต่ไม่ถึง 10 นาที นับตั้งแต่เริ่มต่ำลงจนถึง กลับเข้าสู่ rate ปกติ

Intrauterine growth restriction:IUGR
ภาวะทารกในครรภ์เจริญเติบโตช้า

Postterm pregnancy ครรภ์เกินกำหนด

Oligohydramnios / Polyhydramnios ภาวะความผิดปกติของน้ำคร่ำ

Previous unexplained fetal demise ทารกในครรภ์เสียชีวิตไม่ทราบสาเหตุ

Decreased fetal movement ทารกดิ้นน้อยลง

Multiple gestation ครรภ์แฝด

Preeclampsia
ครรภ์เป็นพิษ

จัดท่า semi-Fowler หรือ ท่านอนตะแคงซ้าย จะดีกว่าท่านอนหงายซึ่งมักทำให้เกิด supine hypotension มีผลต่อการแปลผล NST

วัดความดันโลหิต

ติดเครื่อง electronic fetal monitoring โดยติดหัวตรวจ tocodynamometer เพื่อบันทึกการหดรัดตัวของมดลูก ไว้ที่ตำแหน่งยอดมดลูก และหัวตรวจ FHR ไว้ที่ตำแหน่งหลังของทารกที่ได้ยินเสียงการเต้นของหัวใจชัดที่สุด

บันทึก นาน 20นาที ถ้ายังแปลผลไม่ได้ให้บันทึกต่ออีก 20 นาที รวมเป็น 40 นาที

การแปลผล

Reactive
โดยที่ FHR baseline อยู่ในช่วง 110-160 bpm และ baseline variability อยู่ในช่วง 5-25 bpm

ก่อนอายุครรภ์ 32 สัปดาห์

หลังอายุครรภ์ 32 สัปดาห์

มีการเพิ่มขึ้นของ FHR อย่างน้อย 10 bpm และนานกว่า 10 วินาที

การเพิ่มขึ้นของ FHR มากกว่าหรือเท่ากับ 15 bpm และนานกว่า 15 วินาที อย่างน้อย 2 ครั้งในช่วงการตรวจ 20 นาที

Nonreactive
การเพิ่มขึ้นของ FHR ไม่เป็นไปตามเกณฑ์หรือไม่มีการเพิ่มขึ้นเลยในการตรวจนาน 40 นาที

ความจำเพาะสูง มากกว่า 90% แต่ความไวต่ำประมาณ 45-55% ซึ่งก็คือมี ผลบวกลวงสูง
เน้นบอกว่าทารกในครรภ์สุขภาพดี

CST : Contraction stress test

เป็นการทดสอบดูการเปลี่ยนแปลงของ FHR
ในครรภ์ ขณะที่มดลูกหดรัดตัวเพื่อตรวจคัดกรองหญิงมีครรภ์ที่มีภาวะเสี่ยงสูงว่าจะมีเลือดไปเลี้ยงมดลูกและรกพอไหม

การพยาบาล

ซักถามประวัติการทานยาที่มีผลต่อระบบประสาทส่วนกลาง

ดูแลจัดให้มารดานอนท่าที่สบาย อาจเพิ่มการตะแคงซ้ายยกขาเล็กน้อย วัดระดับความดันโลหิตก่อนทำการตรวจ

อธิบายขั้นตอนการทำเพื่อลดความเครียด ดูแลให้มารดาทานข้าวมาให้เรียบร้อย

ควรตรวจในช่วงเวลา 08.00-16.00 ตามวงจรการหลับตื่น

❎ ถ้าพบ NST ผิดปกติ ดูแลให้อ็อกซิเจน นอนตะแคงซ้าย ให้สารน้ำ

เหมือน NST แต่เพิ่มการกระตุ้นการหดรัดตัว

ครรภ์ทีี่ห้ามในการทำ CST

1)เคยได้รับการผ่าตัดคลอดทางหน้าท้อง

2)มีประวัติเจ็บครรภ์คลอดก่อนกำหนด

3)ปากมดลูกหย่อนสมรรถภาพ

4)ตั้งครรภ์แฝดหรือครรภ์แฝดนํ้า

5)มีเลือดออกขณะตั้งครรภ์

6)ภาวะรกเกาะตํ่า

7)Premature Rupture Of Membranes

วิธีการตรวจ

จัดท่า semi-Fowler หรือ ท่านอนตะแคงซ้าย จะดีกว่าท่านอนหงายซึ่งมักทำให้เกิด supine hypotension มีผลต่อการแปลผล

วัดความดันโลหิต และวัดระหว่างการตรวจทุก 10 นาที

ติดเครื่อง electronic fetal monitoring โดยติดหัวตรวจ tocodynamometer เพื่อบันทึกการหดรัดตัวของมดลูก ไว้ที่ตำแหน่งยอดมดลูก และหัวตรวจ FHR ไว้ที่ตำแหน่งหลังของทารกที่ได้ยินเสียงการเต้นของหัวใจชัดที่สุด

บันทึกรูปแบบการเต้นของหัวใจ ระหว่างที่มีการหดรัดตัวของมดลูก ซึ่งควรมี 3 ครั้งใน 10 นาที นานครั้งละ 40-60 วินาที(Duration)
❌ถ้าไม่ได้ตามนี้ให้ชักนำด้วยวิธีดังต่อไปนี้

ถ้าพบ late deceleration(FHR drop ขณะที่มดลูกคลายตัวแล้ว) ทุกครั้งที่มีการหดรัดตัวของมดลูก ถึงแม้จะยังไม่ถึง 20 นาที ก็ให้หยุดทดสอบได้

หลังหยุดสังเกตการหดรัดตัวของมดลูกจนมดลูกคลายตัว ใช้เวลาทั้งหมดประมาณ 90 นาที

  1. กระตุ้นด้วย oxytocin โดยให้ทางหลอดเลือดดำ เริ่มที่ 0.5 mU/เพิ่มได้ทีละ 2 เท่า ทุก 15-20 นาที จนกระทั่งมี การหดรัดตัวของมดลูก 3 ครั้งใน 10 นาที แต่ละครั้งนาน 40-60 วินาที
  1. การทำ nipple stimulation โดยใช้มือคลึงที่หัวนมทั้งสองข้างอย่างต่อเนื่อง หรือ คลึงไปมาที่หัวนมข้างเดียวนาน 2 นาที แล้วหยุด 5 นาที ถ้าการหดรัดตัวยังไม่ถึงเกณฑ์ให้กระตุ้นแบบเดิมต่อ / กระตุ้นหัวนมด้วยผ้าชุบนํ้าอุ่น นวดหัวนม 2 นาที หรือจนมดลูกมีการหด

แปลผล

Positive

Equivocal

Negative

Unsatisfactory

การหดรัดหัวของมดลูก 3 ครั้งใน 10 นาที โดย 🚫ไม่มี : Late deceleration หรือ Variable deceleration

✅ Late deceleration มากกว่า 50 % เมื่อมดลูกมีการหดรัดหัว (แม้ว่าการหดรัดหัวของมดลูกน้อยกว่า 3 ครั้งใน 10 นาที)

Suspicious

มี Late deceleration หรือ Variable deceleration น้อยกว่า 50%

Hyperstimulation

มี Late deceleration โดยมี interval ทุก 2 นาที หรือ มี Duration นานกว่า 90 วินาที หรือหดรัดหัวตลอดเวลา (Tetanic contraction) ⏲

wม่สามารถอ่านผลของ FHR ได้หรือการหดรัดหัวของ มดลูกไม่พอเพียงคือ น้อยกว่า 3 ครั้งใน 10 นาที


วิธีนี้มีความไว 50% มีความจำเพาะ 80% คือ มีผลลบลวงน้อย เน้นเอาไว้ตรวจกรณที่ NST ไม่ปกติ
‼ อันตรายต่อมารดา คืออาจทำให้คลอดก่อนกำหนดได้

การพยาบาล

1)จัดให้มารดานอนพักทำตะแคงซ้าย ศีรษะสูง 30 องศา เพื่อให้เลือดไปเลี้ยงมดลูกเพิ่มขึ้น

2)ประเมินการหดรัดหัวของมดลูก ทุก 15 นาทีและควบคุมการหดรัดหัวของมดลูก ไม่ให้เกิน 60 วินาทีหรือหดรัดหัวไม่เกิน 3 ครั้งต่อ 10 นาที เพื่อให้การคลอดปกติ

3)ประเมินการเต้นของหัวใจทารกในครรภ์ทุก 15-30 นาที

4)ประเมินความหันโลหิต ชีพจรและการหายใจ ทุก 15 นาที

5)แนะนำการดูแลตนเองระหว่างและหลังการตรวจเพื่อให้สามารถดูแลตนเองมากขึ้น

6)เตรียมการให้ออกซิเจนและการฟื้นคืนชีพแก่ทารกแรกเกิดระหว่างการชักนำการคลอด

7)ให้ข้อมูลเกี่ยวกับการตรวจพบต่างๆ และการช่วยเหลือที่มารดาจะได้รับ เพื่อให้ มารดามั่นใจต่อการดูแลยิ่งขึ้น

1 🍑

2 🍍

BPP : Biophysical profile

3 💘

เป็นการศึกษา Biophysical Activity ของทารกในครรภ์ แล้วนำมาคิดคะแนนเป็น Fetal biophysical profile scoring 💚 เม้นยำกว่า NST+CST เริ่มทำ BPP ได้ตั้งแต่อายุครรภ์ 25 สัปดาห์


Parameter ที่ใช้

ความตึงตัวของทารก (Fetal tone = FT)

หัวใจทารกตอบสนองเมื่อทารกเคลื่อนไหว (Reactive fetal heart rate)

การเคลื่อนไหวของ ทารกทั้งร่างกาย
(Gross body movement = FM)

ปริมาณน้ำครํ่า (Amniotic fluid volume)

การหายใจของทารก
(Fetal breathing movement = FBM)

Acute marker
คุมด้วยระบบประสาทส่วนกลาง ที่ไวต่อภาวะขาดออกซิเจน

Chronic marker
เกิดเรื้อรังมานาน ค่อยเป็นค่อยไป

การแสดงคะแนน

7432

7433

ปัจจัยที่มีผลกระทบต่อ biophysical profile score

ปัจจัยทางมารดา 👥

ปัจจัยด้านทารก 👶🏻

การได้รับยาหรือสารต่าง ๆ เช่น กลุ่มยานอนหลับ, ยาที่มีผลข้างเคียงทำให้ง่วงซึม เช่น aldomet ซึ่งเป็นยาลดความดันโลหิต, กลุ่มยากระตุ้นประสาท เช่น theophylline, ยาหรือสารเสพติด เช่น โคเคน แอมเฟตามีน ยา indomethacin เป็นต้น

สูบบุหรี่

ภาวะน้ำตาลในเลือดสูง เช่น มีเบาหวานขณะตั้งครรภ์ หรือได้รับยาที่มีผลต่อระดับน้ำตาลในเลือด

ภาวะน้ำตาลในเลือดต่ำ เช่น ทุพโภชนาการ

ภาวะแทรกซ้อนทางสูติศาสตร์ เช่น ชัก รกลอกตัวก่อนกำหนด หรือ ketoacidosis

การแปรปรวนของพฤติกรรมทารกในครรภ์ บางครั้งอาจจะลดลงได้

มีการหายใจอย่างต่อเนื่อง

การเคลื่อนไหวที่ไม่ได้เป็นรูปแบบปกติทั่วไป

ภาวะน้ำคร่ำน้อย

ภาวะ acidosis ของทารกในครรภ์

การเปลี่ยนแปลงของพฤติกรรมเล็กน้อย โดยที่น้ำคร่ำปกติ

ครรภ์ความเสี่ยงสูง

ความดันโลหิตสูงในขณะตั้งครรภ์

ทารกโตช้าในครรภ์

เจ็บครรภ์คลอดก่อนกำหนด

เบาหวาน

ครรภ์เกินกำหนด

Doppler ultrasound

4 🌲

เป็นการเปลี่ยนแปลงของสัญญาณคลื่นเสียงที่สะท้อนกลับเมื่อเป้าที่สัญญาณไปกระทบนั้นมีการเคลื่อนไหว ทำให้เห็นพยาธิสภาพการไหลเวียนของเลือดที่รกรวมถึงทารก

เส้นเลือดที่นิยมตรวจ

✏ Umbilical artery

🎉Ductus venosus และ umbilical vein

🍾Middle cerebral artery

เมื่อมี uteroplacental insufficiency หรือ มีการลดลงของเลือดที่ไปเลี้ยงมดลูก รกมีแรงต้านมากขึ้น รูปคลื่นที่จะเห็นได้ คือ

  1. diatole wave ต่ำลง ถ้ารุนแรงมากก็จะมีลักษณะ AEDV : absent end diastolic velocity
  2. REDV : reverse end diastolic velocity มีการสะท้อนและไหลกลับ ถ้าพบลักษณะนี้พิจารณายุติการตั้งครรภ์เร็วที่สุด

ในรายที่มีปัญหา ซีด / uteroplacental insufficiency / hypoxia / แฝดที่มีปัญหา / IUGR จะมีการพยายามส่งเลือดไปเลี้ยงส่วนสำคัญไว้ให้มากที่สุด เช่น สมอง ทำให้มีการไหลเวียนเลือดในสมองมากขึ้น เรียก brain sparing effect เพราะฉะนั้นรูปคลื่นที่จะเห็นได้คือ

  • diastolic wave มีขนาดสูงขึ้น

AFT_7a

แบบปกติ

AEDV

REDV

AFT_7b

แบบปกติ

brain sparing effect

บ่งชี้ถึงการทำงานของหัวใจ ตรวจดู venous Doppler

ductus venosus

a wave ที่บอกถึง atrial contraction จะลดลง หายไป หรือไหลย้อนกลับก็ได้

umbilical vein

ปกติจะมีลักษณะเป็น monophasic wave ไม่ขึ้นหรือลง ถ้าในรายที่มีความผิดปกติชนิดรุนแรงจะเห็นการไหลเวียนเป็นรูปคลื่น (pulsation)

AFT_8a

ปกติ

decreased a wave

reverse a wave

AFT_8b

ปกติ

pulsation

Down Syndrome

เป็นโรคความผิดปกติทางด้านพันธุกรรมของโครโมโซมคู่ที่ 21 ทำให้มีการพัฒนาด้านสติปัญญาช้า ปัญหาการเจริญเติบโตของระบบต่างๆรวมถึงมีลักษณะที่แปลกไปของรูปร่างภายนอก ⚠ เสี่ยงในมารดาอายุ > 35 ปี

5 🍇

การวินิจฉัย

ก่อนอายุครรภ์ 20 สัปดาห์

สตรีตั้งครรภ์ที่มีความเสี่ยงสูง

เคยตั้งครรภ์ทารกกลุ่มอาการดาวน์ หรือ trisomy อื่นๆ

มีความผิดปกติของโครโมโซมชนิด translocation หรือ inversion หรือ aneuploidy ของตัวสตรีตั้งครรภ์เองหรือสามี

ผลการตรวจอัลตราซาวด์พบความผิดปกติของโครงสร้างทารกชนิด major อย่างน้อย 1 อย่าง หรือชนิด minor อย่างน้อย 2 อย่างขึ้นไป

  1. การตรวจคัดกรอง 🏴
  1. การตรวจยืนยัน ✅ (หาจำนวนโครโมโซมของทารก)

ตรวจเลือดมารดา

ตรวจหาปริมาณของ alpha-feto protein (AFP), unconjugated estriol (uE3) และ human chorionic gonadotropin (hCG) ในการตั้งครรภ์ ไตรมาสที่สอง (Triple test)

ตรวจหาปริมาณของสารเคมีของ triple screen และ inhibin A ในการตั้งครรภ์ ไตรมาสที่สอง (Quadruple screen)

ตรวจหาปริมาณของ pregnancy associaled plasma protein A (PAPP-A) และ human chorionic gonadotropin (hCG) ในการตั้งครรภ์ ไตรมาสแรก

ตรวจโดยการใช้เครื่องอัลตราซาวด์วัด nuchal translucency (NT=ถุงน้ำใต้ต้นคอ) ที่บริเวณต้นคอของทารกในการตั้งครรภ์ไตรมาสแรก

ตรวจโดยการใช้เครื่องอัลตราซาวด์เพื่อหาความผิดปกติของทารกในครรภ์ (genetic sonogram) ในการตั้งครรภ์ไตรมาสที่สอง

2.1 Amniocentesis / การเจาะน้ำคร่ำ

PAPP-A จะมีค่าต่ำลงและค่า free beta-hCG มีค่าสูงขึ้น

AFP มีค่าต่ำ ค่าhCG) มีค่าสูง และค่า uE3 ต่ำ

หนากว่าปกติ

👍 ทำในช่วงอายุครรภ์ 16-18 สัปดาห์

วิธีทำ

ตรวจคลื่นเสียงความถี่สูงเพื่อวัดสัดส่วนของทารก และค้นหาความพิการแต่กำเนิดที่อาจพบได้

เลือกตำแหน่งของการเจาะน้ำคร่ำให้เป็นบริเวณที่ไม่เสี่ยงต่อการถูกทารก

ใช้เข็ม Spinal needle เบอร์ 20-22G เจาะผ่านทางหน้าท้องมารดา ⚠ โดยมองแนวเข็มที่เจาะอยู่ตลอดเวลาผ่านการตรวจด้วยคลื่นเสียงความถี่สูง ป้องกันการบาดเจ็บของทารก

ดูดน้ำคร่ำทิ้งประมาณ 2 ซีซี เนื่องจากอาจปนเปื้อนกับเซลล์ของมารดาได้มาก และทำให้การแปลผลคลาดเคลื่อนได้

ดูดน้ำคร่ำออกมาเป็นจำนวน 8 ซีซี ทั้งหมด 2 กระบอกเพื่อส่งตรวจโครโมโซม

😃 หลังการเจาะให้นอนพักประมาณ 20 นาทีและถ้าไม่มีภาวะแทรกซ้อนใดๆจึงให้กลับบ้านได้ และควรงดการทำงานหนักหรือยกของหนัก และงดการมีเพศสัมพันธ์ประมาณ 7 วัน

CounDown17

2.2 Cordocentesis / การเจาะเลือดสายสะดือทารก

ทำในช่วงอายุครรภ์ประมาณ 18-22 สัปดาห์
🚫 โอกาสแท้งจากการเจาะถือว่าสูงกว่าวิธีอื่น
จะมีีข้อบ่งชี้ คือ

วิธีทำ

อายุครรภ์เกิน 20 สัปดาห์

ทารกในครรภ์มีความจำเป็นต้องได้รับการวินิจฉัยก่อนคลอดในโรคอื่นๆที่ต้องใช้การตรวจเลือดสายสะดือร่วมกันในคราวเดียว เช่น ธารัสซีเมีย

  1. หาตำแหน่งสายสะดือที่เหมาะสม ควรเจาะที่ตำแหน่งสายสะดือที่เกาะที่รก (Placental cord insertion)

3.ฉีดยาชาบริเวณหน้าท้องมารดาในตำแหน่งที่เจาะ

  1. ตรวจคลื่นเสียงความถี่สูงเพื่อยืนยันอายุครรภ์และหาความพิการแต่กำเนิดที่อาจพบ
  1. ใช้เข็มSpinal needle เจาะลงไปในเส้นเลือดดำสายสะดือ โดยพยายามหลีกเลี่ยงการเจาะในเส้นเลือดแดง ❗ (Umbilical arteries)

อาจทำให้เกิดการหดรัดตัวของเส้นเลือดและทำให้มีการเต้นของหัวใจทารกที่ช้าลงได้ (Vasospasm and fetal bradycardia)

5.ดูดเลือดทารกประมาณ 0.5 ซีซี (หรือ 1 ซีซี ในกรณีส่งตรวจทั้งเรื่องโครโมโซมและธาลัสซีเมีย)

ในหลอดบรรจุเลือดที่ต้องการส่งตรวจโครโมโซมต้องบรรจุสารป้องกันการแข็งตัวของเลือด เช่น Heparin

  1. ให้สตรีตั้งครรภ์นอนพักสังเกตอาการประมาณ 20 นาที ถ้าไม่มีภาวะแทรกซ้อนใดๆจึงให้กลับบ้านได้ และนัดมาฟังผลในอีก 2 สัปดาห์ถัดมา

ภาวะแทรกซ้อน Cord hematoma / Feto-maternal hemorrhage / Fetal bradycardia สามารถหายไปเองได้โดยไม่ต้องการการรักษาใดๆ

💥 ถ้าพบภาวะDown Syndrome

  1. ยุติการตั้งครรภ์
  1. ตั้งครรภ์ต่อไปตามปกติ

ถ้าทราบผลการวินิจฉัยก่อนคลอดค่อนข้างเร็วตั้งแต่ช่วงอายุครรภ์ยังไม่เกิน 12 สัปดาห์ การยุติการตั้งครรภ์สามารถทำได้ง่ายยิ่งขึ้น เช่น ใช้วิธีการขูดมดลูก หรือ ใช้ยาเป็นแบบผู้ป่วยนอก

2.3Chorionic Villous Sampling : CVS / การตัดชิ้นเนื้อรก

👍 ช่วงอายุครรภ์ 11-14 สัปดาห์

มักเลือกใช้ในสตรีไตรมาสแรก

วิธีทำ

  1. เจาะผ่านหน้าท้องมารดาไปยังตำแหน่งรก
  1. ใช้เข็มชนิดที่ใช้เจาะน้ำไขสันหลัง เจาะผ่านหน้าท้องมารดาไปยังตำแหน่งรก
  1. ต่อกระบอกฉีดยาซึ่งมีน้ำเกลืออยู่ภายในเล็กน้อย ประมาณ 1-2 ซีซี เข้ากับเข็ม
  1. ฉีดยาชาบริเวณนั้น
  1. ดึงกระบอกฉีดยาให้เกิดเป็นแรงดันสูญญากาศภายใน จากนั้นจึงทำการขยับเข็มขึ้นลง 2-3 ครั้งเพื่อให้เนื้อเยื่อของรกส่วนที่จะนำมาตรวจหลุดออกจากรกโดยรอบ
  1. หาตำแหน่งที่เหมาะสมสำหรับการเจาะ

ไม่ให้เจาะผ่านถุงน้ำคร่ำและไม่โดนตัวทารกในครรภ์

  1. ดึงเข็มและกระบอกฉีดยาออกพร้อมกัน โดยยังรักษาให้เกิดแรงดันสูญญากาศภายในตลอดเวลา จะพบว่าได้ชิ้นส่วนของเนื้อรกติดมาในกระบอกฉีดยาด้วย
  1. ผ่านทางช่องคลอดและปากมดลูก

7478

CounDown16

Ultrasound / การตรวจอัลตราซาวด์

6 ⛰

ใช้คลื่นความถี่สูง ส่งคลื่นเสียงผ่านหัวตรวจไปยังเนื้อเยื่อหรืออวัยวะที่ต้องการตรวจ เมื่อคลื่นเสียงกระทบกับเนื้อเยื่อร่างกายต่างชนิดกันจะหักเหสะท้อนกลับมาสู่หัวตรวจต่างกันไปตามแต่ชนิดของเนื้อเยื่อ จากนั้นเครื่องอัลตราซาวด์จะนำคลื่นเสียงที่สะท้อนกลับนี้แปลงเป็นภาพ 2 มิติ ซึ่งเคลื่อนไหวอย่างต่อเนื่องตามการเคลื่อนที่ของหัวตรวจในขณะนั้น และสามารถนำมาสร้างภาพเป็น 3 มิติ เหมื่อนการถ่ายรูป

ข้อบ่งชี้ในการตรวจ

ตรวจดูทารกในครรภ์ ได้แก่ 👶🏼

  • ดูความเจริญเติบโต
  • ตรวจอายุครรภ์
  • ตรวจหาตำแหน่ง และความสมบูรณ์ของรก
  • ดูความผิดปกติของทารกในครรภ์
  • ดูเพศของทารก ชัดเจนในช่วงอายุครรภ์ 16 สัปดาห์ขึ้นไป
    ฯลฯ

ข้อดีของการตรวจด้วยอัลตราซาวด์

ผู้ป่วยไม่เจ็บตัว และไม่เป็นอันตราย หรือภาวะแทรกซ้อนต่อผู้ป่วย รวมทั้งทารกในครรภ์

การเตรียมตัวและวิธีการตรวจไม่ยุ่งยาก

ราคาต่อหน่วยไม่สูง

สามารถทำได้ 2 ทาง คือ ผ่านทางหน้าท้องและผ่านทางช่องคลอด

การตรวจ

ไตรมาสที่ 1 🤰🏻
ทำช่วงอายุครรภ์ 11 – 13 สัปดาห์

ใช้ตรวจคัดกรองทารกกลุ่มอาการดาวน์ได้ โดยการวัดความหนาของต้นคอทารกและดูกระดูกบริเวณดั้งจมูกของทารก

ตรวจเพื่อยืนยันอายุครรภ์

ไตรมาสที่ 2 🤰
ทำช่วงอายุครรภ์ 18 – 22 สัปดาห์

ยืนยันอายุครรภ์ในมารดาที่มาฝากครรภ์ช้า

ตรวจอวัยวะต่างๆ เช่น สมอง กระดูกสันหลัง หัวใจ ตับ ไต

ตรวจดูตำแหน่งรกและปริมาณน้ำคร่ำ

ตรวจการไหลเวียนโลหิตของเส้นเลือดที่มาเลี้ยงมดลูกซึ่งเชื่อมต่อมายังทารก

ในมารดามีประวัติ คลอดก่อนกำหนดในครรภ์ก่อน แพทย์จะทำการวัดวัดความยาวของปากมดลูกในช่วงอายุครรภ์นี้ผ่านเครื่องอัลตราซาวนด์ เพื่อทำนายในการที่จะเกิดการคลอดก่อนกำหนดซ้ำ

ไตรมาสที่ 3 🤰🏼
ทำในช่วงอายุครรภ์ 28 – 32 สัปดาห์

ตรวจดูพัฒนาการของทารกในครรภ์

ตรวจดูอัตราการเจริญเติบโตของทารก

img-tips-pregnancy02-02

ประเภท

วิธี Color Doppler Image *วิธีตรวจทางหน้าท้อง

วิธี 3D *วิธีตรวจทางหน้าท้อง

วิธี Ultrasonotomography

วิธี 4D *วิธีตรวจทางหน้าท้อง

เป็นวิธีที่แสดงข้อมูลที่ได้รับจากการสะท้อนของคลื่นอัลตราโซนิกเป็นภาพ 2 มิติ (แนวราบ) และเป็นวิธีการตรวจที่ใช้กันมากที่สุด


มีทั้งแบบตรวจทางช่องคลอดและทางหน้าท้อง
ใช้ในการตรวจสอบการเจริญเติบโตของทารก และตรวจสภาพมดลูกและรังไข่ของมารดา

เป็นวิธีการตรวจอัลตราซาวด์ที่สามารถตรวจวัดปริมาณและความเร็วของกระแสเลือด ซึ่งทำให้รู้ถึงความผิดปกติของการไหลเวียนเลือดของทารก
ดูการเจริญเติบโตในอายุครรภ์น้อยๆ
ฟ้องแนวโน้มการเกิด IUGR ได้ดีกว่า u/s ธรรมดา เพราะเห็นระบบไหลเวียนเลือดสารอาหารได้ตั้งแต่ก่อนเกิด

เป็นวิธีที่ช่วยให้เห็นรูปร่างจริงแบบ 3 มิติของทารกในท้อง

จะแสดงเป็นภาพเคลื่อนไหวที่มีมิติเวลาเพิ่มจากวิธี 3D โดยจะสามารถเห็นการเคลื่อนไหวของทารกได้

img-tips-pregnancy02-06

img-tips-pregnancy02-05

img-tips-pregnancy02-04

นริศรา นายโรง เลขที่ 26

1.umbilical arteryจากหัวใจวิ่งเข้ารก
umbilical veinจากรกไปหัวใจเด็ก(ถ้าไม่ดีชหัวใจเด็กมีปัญหา)

ผิดปกติ คือ revert wave การไหลเวียนไม่ดีมีการย้อนกลับเพราะหลอดเลือดมีอะไรขวาง

2.cerebralของเด็ก

ช้อยสุดท้ายที่เลือกตรวจ

ไม่นิยม