Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

การประเมินภาวะสุขภาพทารกในครรภ์ (BPP : Fetal Biophysical Profile :pencil2:…

- - - - การทำงานของระบบประสาทส่วนกลางของทารก
      - ระบบหัวใจและหลอดเลือดของทารก
    - - ทารกหลับ (ไม่มีการเคลื่อนไหว)
  - - - ภาวะในครรภ์เจริญเติบโตช้า
    - - เป็นภาวะที่มีความแตกต่างกันของขนาดตัวและน้ำหนักของทารกแฝดแต่ละคนอย่างชัดเจน
    - - มารดามีอายุ > 35 ปี
  - - - จะดีกว่าท่านอนหงาย
        
        ทำให้เกิด Supine hypotension
        
        มีผลต่อการแปลผล NST :
    - - ติดหัวตรวจ tocodynamometer เพื่อบันทึกการหดรัดตัวของมดลูก
        
        ติดที่ตำแหน่งยอดมดลูก
      - หัวตรวจ FHR ไว้ที่ตำแหน่งของทารกที่ได้ยินเสียงการเต้นของหัวใจชัดที่สุด
    - - ถ้าแปลผลไม่ได้ให้บันทึกต่ออีก 20 นาที
  - - - อัตราการเต้นของหัวใจทารกเพิ่มขึ้นมากกว่า 15 ครั้ง/นาทีและคงอยู่นานอย่างน้อย 15 วินาที
      - เกิดขึ้นอย่างน้อย 2 ครั้งภายในช่วงเวลา 20 นาทีติดต่อกัน
      - โดย baseline FHR 120-160 bpm
      - ให้ตรวจสุขภาพทารกตามความเสี่ยงเดิม :!!:
    - - ผลที่ได้ไม่เป็นไปตาม Reactive
      - ไม่พบการเปลี่ยนแปลงของอัตราการเต้นของหัวใจทารกในครรภ์ขณะที่มีการเคลื่อนไหวหรือไม่มีการเคลื่อนไหวในระยะเวลานาน 40 นาที
      - ให้ตรวจยืนยันด้วยวิธีอื่นเพิ่มเติมร่วมกับการตรวจ ultrasound เพื่อประเมินความผิดปกติของทารกในครรภ์ ปริมาณน้ำคร่ำ ร่วมด้วย :!!:
  - - - ได้รับยาลดความดัน
        
        Beta-blocking agent
        
        ลดระดับ baseline FHR ให้ต่ำลงและลดความถี่ของการเกิด Acceleration
      - ได้รับยากดประสาท
        
        ทำให้ variability และ acceleration ลดลง
      - ได้รับสารกระตุ้นบางอย่าง
        
        cocaine nicotine
        
        เพิ่ม baseline FHR แต่ละความแรงของ acceleration
        
        ระยะเวลาในการตรวจนานขึ้น
    - - อายุครรภ์ก่อนกำหนดมากจะมี acceleration น้อย
        
        เกิด acute hypoxemia
        
        ทารกเคลื่อนไหวลดลง
        
        ไม่ค่อยมี acceleration ของ FHR
        
        เกิด chonic hypoxia
        
        ต้องใช้เวลาเป็นวันหรือสัปดาห์ในการตรวจ ซึ่งขึ้นกับความรุนแรง
- - - - ท่านอนหงายจะทำให้เกิด
        
        supine hypotension
        
        มีผลต่อการแปลผล NST
    - - ติดหัวตรวจ tocodynamometer เพื่อบันทึกการหดรัดตัวของมดลูก
        
        ที่ตำแหน่งยอดมดลูก
      - หัวตรวจ FHR ไว้ที่ตำแหน่งหลังของทารกที่ได้ยินเสียงการเต้นของหัวใจชัดที่สุด
    - - 3 ครั้งใน 10 นาที นานครั้งละ 40 - 60 วินาที
        
        ถ้าไม่มีการชักนำด้วย :red_cross:
        
        กระตุ้นด้วย oxytocin โดยให้ทางหลอดเลือดดำ เริ่มที่ 0.5 mU/เพิ่มได้ทีละ 2 เท่า ทุก 15-20 นาที จนกระทั่งมี การหดรัดตัวของมดลูก 3 ครั้งใน 10 นาที แต่ละครั้งนาน 40-60 วินาที
        
        การทำ nipple stimulation โดยใช้มือคลึงที่หัวนมทั้งสองข้างอย่างต่อเนื่อง หรือ คลึงไปมาที่หัวนมข้างเดียวนาน 2 นาที แล้วหยุด 5 นาที ถ้าการหดรัดตัวยังไม่ถึงเกณฑ์ให้กระตุ้นแบบเดิมต่อ
  - - - มดลูกหดรัดตัว 3 ครั้งใน 10 นาที
      - Late deceleration, Variable deceleration :red_cross:
    - - ทุกครั้งที่มดลูกหดรัดตัว
        
        ช่วงท้าย FHR ลดลง
      - พบ late deceleration มากกว่าเท่ากับ 50% ของ uterine contraction
    - - Hyperstimulation
        
        Interval < 2 นาที, Duration > 90 วินาที
        
        tetanic contraction
      - Unsatisfactory
        
        ไม่สามารถอ่านผลของ FHR
        
        ไม่มี Uterine contraction
      - Suspicious
        
        มี Late deceleration < 50% ของ uterine contraction
- - - - การเต้นของหัวใจ :<3:
      - การเคลื่อนไหว
      - การหายใจ
      - tone ของกล้ามเนื้อ
    - - ลักษณะของรก
        
        เริ่มมีการเสื่อมสภาพ
        
        มี calcification ภายในจะทำให้การไหลเวียนและแลกเปลี่ยนสารอาหารไม่ดี
        
        สัมพันธ์กับ abnormal fetal heart rate pattern
        
        สัมพันธ์กับภาวะรกลอกตัวก่อนกำหนด (Placental abruption)
      - ปริมาณน่ำคร่าลดลง
        
        เกิดจากภาวะ redistribution ของเลือดที่กระจายไปเลี้ยงทุกส่วนของร่างกาย
        
        ไหลเวียนไปยังอวัยวะที่สำคัญเพิ่มมากขึ้น
        
        ทำให้การไหลเวียนโลหิตไปที่ไตน้อยลง
        
        มีผลลดการสร้างปัสสาวะของทารกในครรภ์
        
        ปริมาณน้ำคร่ำน้อย
  - - - fetal breathing movement จัดเป็นการเคลื่อนไหวแบบ paradoxical
        
        จังหวะหายใจเข้า จะมีการยุบเข้าของทรวงอกกะบังลมจะเลื่อนต่ำลงไปด้วย
        
        ขณะหายใจออก ทรวงอกจะขยายทางด้านข้าง ส่วนกะบังลมจะเลื่อนขึ้นตามไปด้วย
        
        ถ้ามีการเคลื่อนไหวของทรวงอกและกะบังลมหรือสะอึกนานต่อเนื่อง อย่างน้อย 30 วินาทีตั้งแต่หนึ่งครั้งเป็นต้นไปใน 30 นาที ถือว่าปกติ
      - การหายใจสัมพันธ์กับ...
        
        อายุครรภ์
        
        ปริมาณออกซิเจนที่ได้รับ
        
        ระดับน้ำตาลในกระแสเลือดมารดา
        
        การได้รับยากดประสาทอื่นๆ
      - ทารกจะหายใจมากหลังอาหารเช้า และจะน้อยลงเรื่อยๆจนตํ่าสุดในเวลา 19.00 – 24.00 น.และ เริ่มอีกในเวลา 4.00 – 7.00 น.
      - สามารถหยุดหายใจได้นานถึง 122 นาที
    - - การขยับแขนขาหรือมือ แตะแรงหรือเบาๆ ต้องเห็นอย่างน้อย 3 ครั้งใน 30 นาที
      - การเคลื่อนไหวของแขนขาและลำตัว พร้อมๆกัน ถือว่าเป็น 1 ครั้ง ไม่นับแยกกัน
    - - การเคลื่อนไหวแบบเหยียดงอของแขนขาหรือกำและคลายมือ (flexion and deflexion) อย่างน้อย 1 ครั้ง แปลว่าปกติ
    - - บ่งบอกได้ถึงภาวะเครียดของทารก
        
        ทำให้สร้างปัสสาวะได้น้อย
        
        เป็นปัจจัยให้เกิดภาวะขาดออกซิเจน
      - ปริมาณน้ำคร่ำในที่นี้ใช้แอ่งที่ลึกที่สุด (deep vertical pocket, DVP)
      - โดยตามเกณฑ์ต้องมีอย่างน้อย 1 แอ่งที่มีความลึกมากกว่า 2 เซนติเมตร แปลผลว่า ปกติ
      - ปริมาณน้ำคร่ำมากผิดปกติหรือครรภ์แฝดน้ำ (polyhydramnios) ซึ่งแอ่งที่ลึกที่สุดมีค่ามากกว่า 8 เซนติเมตร
        
        ตรวจหา
        
        ความผิดปกติของทางเดินอาหาร
        
        ความผิดปกติของโครโมโซม
        
        ความผิดปกติของระบบประสาท
      - ปริมาณน้ำคร่ำน้อยผิดปกติ (oligohydramnios ) หรือมีแอ่งน้ำคร่ำที่ลึกที่สุดน้อยกว่า 2 เซนติเมตร
        
        มักจะสัมพันธ์กับภาวะทารกโตช้าในครรภ์และมีแนวโน้มที่จะเกิดอันตรายต่อทารกในครรภ์
  - - - 2 คะแนน : หายใจอย่างน้อย 1 ครั้ง นาน 30 วินาที
      - 0 คะแนน : ไม่มีการหายใจใน 30 นาที มีการหายใจแต่ไม่ถึง 30 วินาที :red_cross:
    - - 2 คะแนน : มีการเคลื่อไหว > 2 ครั้ง ใน 30 นาที
      - 0 คะแนน : การเคลื่อนไหว < 2 ครั้งใน 30 นาที
    - - 2 คะแนน : มีการงอแขนหรือเหยียดแขนอย่างน้อย 1 ครั้ง
      - 0 คะแนน : มีการงอหรือเหยียดอย่างช้า
    - - 2 คะแนน : Reactive
      - 0 คะแนน : Non - reactive
    - - 2 คะแนน : มีแอ่งน้ำคร่ำที่วัดได้ในแนวดิ่งอย่างน้อย 2 cm อย่างน้อย 1 แอ่ง
      - 0 คะแนน : แอ่งน้ำคร่ำที่วัดได้ในแนวดิ่ง < 2 cm
  - - - < 6 คะแนน : .ให้คลอด
      - มากกว่า 6 คะแนน : เฝ้าติดตาม
  - - - การได้รับยาหรือสารต่างๆ
        
        กลุ่มยานอนหลับ, ยาที่มีผลข้างเคียงทำให้ง่วงซึม
        
        aldomet (ยาลดความดันโลหิต)
        
        ยากระตุ้นประสาท
        
        theophyline
        
        ยาเสพติด
        
        โคเคน
        
        แอมเฟตามีน
        
        ยา indomethacin
      - สูบบุหรี่
      - ภาวะน้ำตาลในเลือดสูง
        
        มีเบาหวานขณะตั้งครรภ์
        
        ได้รับยาที่มีผลต่อระดับน้ำตาลในเลือด
      - ภาวะน้ำตาลในเลือดต่ำ : ทุพโภชนาการ
      - ภาวะแทรกซ้อนทางสูติศาสตร์
        
        รกลอกตัวก่อนกำหนด
        
        ketoacidosis
    - - การแปรปรวนของพฤติกรรมทารกในครรภ์ บางครั้งอาจจะลดลงได้
      - มีการหายใจอย่างต่อเนื่อง
      - การเคลื่อนไหวที่ไม่ได้เป็นรูปแบบปกติทั่วไป
      - ภาวะน้ำคร่ำน้อย
      - ภาวะ acidosis ของทารกในครรภ์
      - การเปลี่ยนแปลงของพฤติกรรมเล็กน้อย โดยที่น้ำคร่ำปกติ
- - - - ประเมินอายุครรภ์
      - ขนาดทารก
      - การเกาะของรก
      - ปริมาณน้ำคร่ำ
      - เพศทารก
    - - การตรวจอัลตร้าซาวด์ทางหน้าท้องใช้ในการตรวจครรภ์ในระยะไตรมาสที่ 2 – 3 เพื่อที่จะได้เห็นภาพของทารกและรกที่ชัดเจนมากขึ้น
      - การตรวจอัลตร้าซาวด์ทางช่องคลอดใช้ตรวจครรภ์ในช่วงไตรมาสแรก เพื่อที่ได้เห็นภาพ ของปากมดลูก มดลูก ถุงน้ำคร่ำ ตัวอ่อน และโครงสร้างลึกๆของอุ้งเชิงกราน
  - - - สำหรับภาวะฉุกเฉินภาวะการมีเลือดออก :warning:
        
        ภาวะแท้ง
        
        การตั้งครรภ์ในโพรงมดลูกที่ผิดปกติ (Abnormal intrauterine pregnancy)
        
        การตั้งครรภ์นอกมดลูก (Ectopic pregnancy)
      - ตำแหน่งของถุงการตั้งครรภ์ เพื่อแยกการตั้งครรภ์นอกโพรงมดลูก
        
        ลักษณะถุงการตั้งครรภ์
        
        ถุงไข่แดง (Yolk sac)
        
        ความยาวของตัวอ่อน (Crown Rump Length)
        
        ตัวอ่อน
      - การเต้นของหัวใจตัวอ่อน จำนวนตัวอ่อน
        
        เป็นครรภ์แฝด :!:
        
        Amnionicity
        
        Chorionicity
      - ลักษณะของมดลูก รวมถึงอวัยวะอื่นๆในอุ้งเชิงกราน
    - - สำหรับภาวะฉุกเฉินภาวะการมีเลือดออก :warning:
        
        รกเกาะต่ำ (Placenta previa)
        
        รกลอกตัวก่อนกำหนด (placental abruption)
        
        สายสะดือเกาะที่เยื่อหุ้มเด็กโดยผ่านปากมดลูกด้านใน (Vasa previa)
        
        เลือดออกบริเวณขอบรก (Marginal sinus separation)
      - ส่วนนำ (Presntation)
      - การเต้นของหัวใจ
      - ปริมาณน้ำคร่ำ
      - การประเมินอายุครรภ์
      - การคาดคะเนน้ำหนักทารก
      - ประเมินมดลูก, ปีกมดลูกและปากมดลูก
      - ลักษณะความผิดปกติของทารกในครรภ์
      - จำนวนทารก, ขนาดทารก, ปริมาณน่ำคร่ำและเพศของทารก
        
        เป็นครรภ์แฝด :!:
        
        Amnionicity
        
        Chorionicity
    - - ให้ดื่มน้ำและกลั้นปัสสาวะ ถ้าตรวจ ultrasound ทางหน้าท้องจะเปิดหน้าท้องแล้วใช้ครีมทาหน้าท้องและใช้หัวนำเสียงวางบนครีม
  - - - วัดปริมาณไหลเวียนเลือดโดยตรง เป็นวิธีที่มีข้อจำกัดด้านการวัด มีความคลาดเคลื่อนได้มากจึงไม่แนะนำให้วิธีใช้ :green_cross:
      - การเมินทางอ้อมโดยการวิเคราะห์รูปคลื่น Doppler waveform เป็นที่นิยมมากว่า :check:
    - - Umbilical artery :fountain_pen:
        
        สามารถตรวจหาได้ง่าย ไม่จำเป็นต้องเห็นตำแหน่งของสายสะดือ
        
        ปัญหามักสัมพันธืกับการไหลเวียนของเลือดมาที่รกลดลง มีความต้านทานที่รกเพิ่มขึ้น
      - Middle cerebral artery : :fountain_pen:
        
        เป็นการวัดการไหลเวียนของเลือดในสมองทารก
        
        ทารกที่มีปัญหา hypoxia หรือ IUGR จะมีการไหลเวียนเลือดที่เพิ่มมากขึ้นไปยังอวัยวะสำคัญ
        
        brain sparing effect
        
        ช่วยวินิจฉัยภาวะ IUGR สำหรับทารกที่มีปัญหาเรื่องซีด
      - Ductus venosus และ umbilical vein :fountain_pen:
        
        เป็นตัวที่บ่งชี้ถึงการทำงานของหัวใจ
        
        ในรายที่มีการทำงานของหัวใจล้มเหลวจากสาเหตุต่างๆ
        
        สามารถประเมินความรุนแรงของโลกได้
        
        ทารกโตช้าในครรภ์ชนิดรุนแรง
        
        หัวใจพิการ
        
        ทารกบวมน้ำ (Hydrops fetalis)
    - - ค่า Dlopper ปกติ :red_flag: ในทารกขนาดตัวเล็กโดยธรรมชาติแต่ไม่เป็น IUGR
      - ค่า Dlopper ผิดปกติ ในรายที่เป็น IUGR :red_flag:
        
        การเสื่อมของเส้นเลือดบริเวณรก
- - - - ตรวจเมื่ออายุครรภ์ 11-13 wk.
      - สามารถคัดกรอง 80%
      - โดยตรวจสารชีวเคมีในเลือดหญิงตั้งครรภ์
        
        Human Chorionic Gonadotropin (hCG)
        
        ถ้าเป็นดาวน์ซินโดรม ค่า hCG จะสูงกว่าปกติ
        
        ผลิตจากรก
        
        Pregnancy-associated placenta protein A (PAPP-A)
        
        ผลิตจากถุงไข้แดงของตัวอ่อนและตับ
        
        ถ้าเป็นดาวน์ซินโดรม PAPP-A จะต่ำกว่าปกติ
        
        Nuchal translucency (NT)
        
        ตรวจอัลตราซาวน์เพื่อวัดความหนาของน้ำที่สะสมบริเวณด้านหลังคอ
    - - Alpha-fetoprotein (AFP)
        
        ผลิตจากถุงไข่แดงของตัวอ่อนและตับ
        
        ถ้าเป็นดาวน์ซินโดรม AFP จะต่ำกว่าปกติ
      - Human Chorionic Gonadotropin (hCG)
        
        ผลิดจากรก
        
        ถ้าเป็นดาวน์ซินโดรม hCG จะสูงกว่าปกติ
      - Unconjugated estriol (uE3)
        
        ผลิตจากรกและต่อมหมวกไตของตัวอ่อน
        
        ถ้าเป็นดาวน์ซินโดรม ค่า uE3 จะต่ำกว่าปกติ
      - Quadruple marker test
        
        สามารถคัดกรองได้ 80%
        
        ผลิตจากรก
        
        ถ้าเป็นดาวน์ซินโดรมค่าจะสูงกว่าปกติ
      - ในกลุ่มที่มีความเสี่ยงให้ตรวจวินิจฉัยก่อนคลอดด้วยวิธีการเจาะน้ำคร่ำ (Amniocentesis)
    - - สามารถคัดกรองได้ 90%
      - หญิงตั้งครรภ์ที่ผลการตรวจคัดกรองอยู่ในกลุ่มความเสี่ยงสูงจะได้รับคำแนะนำและให้ทางเลือกในการตรวจวินิจฉัยก่อนคลอด
      - ส่วนหญิงตั้งครรภ์ที่ผลการตรวจคัดกรองอยู่ในกลุ่มความเสี่ยงต่ำจะได้รับการตรวจคัดกรองในไตรมาสสองต่อ
  - - - การตรวจเนื้อรก
        
        ผ่าน cervix
        
        ผ่านผนังหน้าท้อง
      - อาศัย ultrasonogram
      - อายุครรภ์ที่เหมาะสมในการตรวจคือ GA 8-11 wk. :!:
      - คัดกรองแม่ที่เสี่ยง :question:
        
        แม่ที่มีอายุ > 35 ปี :!:
        
        เสี่ยง Down's syndrome :!:
      - หลังทำ เสี่ยงแท้งมากที่สุด :!!:
    - - การเจาะเลือดจากสายสะดือ
      - อายุครรภ์ที่เหมาะสมในการตรวจคือ GA 20-22 wk. :!:
      - ภาวะแทรกซ้อน คือ การแท้งบุตร :!!:
    - - การตรวจน้ำคร่ำ
      - อายุครรภ์ที่เหมาะสมในการตรวจคือ GA 16-18 wk. :!:
      - คัดกรองแม่ที่เสี่ยง :question:
        
        เสี่ยง Down's syndrome :!:
        
        Thalassemia
      - เสี่ยงติดเชื้อ :warning:
      - หลังทำ งด! ออกแรง :no_entry:
        
        ยกของหนัก :no_entry:
        
        งดมีเพศสัมพันธ์ 4-5 วัน :no_entry:
  - - - มีความเสี่ยงสูงกว่า 1 ใน 200
      - มีความเสี่ยงเช่นเดียวกับหญิงตั้งครรภ์ที่มากกว่า 35 ปี
      - คำแนะนำจากแพทย์
        
        ให้ทางเลือกในการตรวจโครโมโซม
        
        ตรวจน้ำคร่ำ
        
        การตัดเชื้อเนื้อรก
    - - มีความเสี่ยงต่ำกว่า 1 ใน 200
      - มีโอกาสเกิดน้อยมาก
      - ไม่มีความจำเป็นต้องทำการตรวจวินิจฉัยต่อไป