Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
Cancer (Acute Lymphoblastic Leukemia (อาการและอาการแสดง (ภาวะซีด,…
Cancer
-
Lymphoma
ความหมาย
มะเร็งที่มีต้นกำเนิดมาจากต่อมน้ำเหลืองหรือเนื้อเยื่อน้ำเหลืองมีภาวะที่มีการเจริญ
เติบโตที่มีมากเกินไปในระบบน้ำเหลือง ระบบน้ำเหลืองของร่างกายมีหน้าที่ต่อสู้เชื้อโรคโดยการขนส่งน้ำเหลืองไปตามหลอดน้ำเหลืองทั่วร่างกาย ชนิดของมะเร็งต่อมน้ำเหลือง มะเร็งต่อมน้ำเหลืองมี 2 ประเภท ได้แก่ มะเร็งต่อมน้ำเหลือง (Non-Hodgkin lymphoma(NHL) และชนิด Hodgkin disease (HD)
พยาธิสรีรวิทยา
จากสาเหตุต่างๆจะทำให้เกิดการเปลี่ยนแปลงในยีนและโครโมโซม ทำให้เกิดการ
กระตุ้นการทำงานของเซลล์ก่อมะเร็ง โรคมะเร็งต่อมน้ำเหลืองนอนฮอดจ์กิน เกิดจากความผิดปกติของการแบ่งตัวของ B-Lymphodyte และ T-Lymphocyte ทำให้เกิดมะเร็งต่อมน้ำเหลืองหลายชนิด เช่น มะเร็งต่อมน้ำเหลืองลิมโฟบลาสติก(Lymphoblastic Lymphoma) มะเร็งต่อมน้ำเหลืองเบอร์กิต(Burkitt's Lymphoma) มะเร็งต่อมน้ำเหลืองชนิดที่มีเซลล์ลิมโฟมาขนาดใหญ่ (Large cell Lymphoma)
อาการและอาการแสดง
พบก้อนที่บริเวณต่างๆของร่างกาย เช่น ที่คอ รักแร้ หรือ ขาหนีบ โดยก้อนที่เป็นมะเร็งต่อมน้ำเหลืองนั้น มักไม่เกิดต่างจากการติดเชื้อที่มักมีอาการเจ็บที่ก้อน
-
-
-
-
-
-
-
-
การรักษา
-
การรักษาด้วยการฉายรังสี: เป็นการใช้รังสีขนาดสูงเพื่อไปทำลายเซลล์มะเร็งในแต่ละบริเวณ มักพิจารณาการรักษาด้วยวิธีนี้ในผู้ป่วยมะเร็งต่อมน้ำเหลืองระยะแรกๆ
การรักษาด้วยแอนตี้บอดี้ เป็นการรักษาโดยการใช้ยาที่เป็นสารสังเคราะห์ไปจับกับโปรตีนบนผิวของเซลล์มะเร็งแล้ว ส่งผลให้มีการกระตุ้นการทำลายของเซลล์มะเร็งเพิ่มขึ้น ในปัจจุบันมีทั้งที่ใช้เดี่ยวๆ หรือใช้ร่วมกับยาเคมีบำบัด
การรักษาด้วยการปลูกถ่ายเซลล์ต้นกำเนิดเม็ดเลือด (Stem cell transplantation) – คือการให้ยาเคมีบำบัดในขนาดสูงเพื่อทำลายเซลล์มะเร็งที่เหลืออยู่ แล้วตามด้วยการให้เซลล์ต้นกำเนิดเม็ดเลือดแก่ผู้ป่วย มักพิจารณาการรักษาด้วยวิธีนี้ในผู้ป่วยมะเร็งต่อมน้ำเหลืองที่ดื้อต่อการรักษาหรือในผู้ที่มีโรคกลับ
ปัญหาและการพยาบาล
เสี่ยงต่อการเกิดภาวะติดเชื้อในร่างกาย เนื่องจาก ภูมิต้านทานของร่างกายลดลงจากผลข้างเคียงของยาเคมีบำบัด
-
-
-
-
- แนะนำให้ผู้ป่วยดูแลความสะอาดผัวหนังและทำความสะอาดปากและฟันบ่อยๆ
- รับประทานอาหารที่ปรุงสุกสะอาด ดื่มน้ำสะอาด
-
Brain tumor
ความหมาย
เนื้อที่เกิดจากการเจริญเติบโตอย่างผิดปกติของเซลล์ในสมองหรือบริเวณเนื้อเยื่อและต่อมต่าง ๆ บริเวณใกล้เคียงกับสมอง ซึ่งอาจรบกวนระบบประสาทและการทำงานของสมอง จนทำให้มีอาการต่าง ๆ ตามมา ตั้งแต่ปวดหัว คลื่นไส้ อาเจียน มีปัญหาด้านพฤติกรรม บุคลิกภาพ การพูด การได้ยิน การมองเห็น ความจำ ไปจนถึงอาจเกิดอาการชัก เป็นอัมพาตครึ่งซีก หรือลุกลามเป็นมะเร็งในระยะอันตรายได้หากไม่ได้รับการรักษาให้ทันการณ์ โดยเนื้องอกที่เกิดขึ้นในสมองไม่ใช่เนื้อร้ายหรือมะเร็งเสมอไป
พยาธิสรีรวิทยา
1.) อาการที่เกิดจากเนื้องอกสมองไปรบกวนการทำงานที่ผิดปกติของสมองเฉพาะจุด เช่น อาการชักกระดุก หรือเกร็งเฉพาะที่ ซึ่งอาจเป็นมาถึงขั้นหมดสติ , อาการอ่อนแรงของแขน,ขาหรือกล้ามเนื้อบริเวณใบหน้า
-
-
-
-
การวินิจฉัย
-
-
-
-
ทำการทดสอบทางประสาทวิทยาก่อน เช่น ตรวจทัศนวิสัยในการมองเห็น การได้ยิน การทรงตัว ความแข็งแรงของกล้ามเนื้อและปฏิกิริยาตอบสนองทางร่างกาย
-
การรักษา
-
การฉายแสง (Radiation Therapy):ทำลายเนื้องอกในสมองที่เป็นเซลล์มะเร็ง สามารถทำได้ทั้งวิธีการฉายรังสีจากภายนอก และการฝังรังสี (Brachytherapy)
เคมีบำบัด (Chemotherapy): เป็นการใช้ยารักษาและฆ่าเซลล์เนื้องอก มีทั้งรูปแบบยารับประทานและยาฉีดเข้าเส้นเลือด
-
การให้ยาเจาะจงเซลล์มะเร็ง : สำหรับเนื้องอกที่เป็นเนื้อร้าย ใช้ยาบีวาชิซูแมบ (Bevacizumab) ฉีดเข้าสู่กระแสเลือด เพื่อรักษาเนื้องอกไกลโอบลาสโตมา ด้วยการยับยั้งการสร้างเซลล์เลือดใหม่ ไม่ให้เลือดไปเลี้ยงเนื้อเยื่อที่เป็นเนื้องอก และฆ่าทำลายเซลล์เนื้องอกในที่สุด
ปัญหาและการพยาบาล
-
-
2.ส่งเสริมให้ได้รับสารอาหารอย่างเพียงพอ ลักษณะอาหารควรเป็นอาหารอ่อน ย่อยง่าย รสไม่จัด มีคุณค่าทางโภชนาการสูง
3.จัดให้เด็กรับประทานอาหารทีละน้อยแต่บ่อยครั้ง เพื่อป้องกันมิให้อาหารแน่นกระเพาะจนเกินไปงดอาหารที่มีไขมันและมีก๊าซมาก
หลีกลเลี่ยงอาหารที่มีกลิ่นเพราะจะทำให้คลื่นไส้ได้ งดอาหารที่มีส่วนผสมของคาเฟอีนและอาหารที่มีสีแดง
4.จัดเครื่องดื่มที่ใส เย็น ไม่หวานจัด เช่น น้ำส้มคั้น น้ำเก๊กฮวย น้ำมะนาว น้ำแอปเปิ้ล อาหารเสริมที่ให้พลังงาน
เช่น นม เพื่อให้เด็กป่วยได้สารน้ำและอาหารที่เพียงพอกับความต้องการของร่างกาย
- ในรายที่อาเจียนต้องประเมินภาวะขาดน้ำโดยชั่งน้ำหนักและบันทึกปริมาณน้ำเข้าและออกจากร่างกายทุกวัน
เพื่อประเมินความต้องการสารน้ำทดแทนทางเส้นเลือดดำ
- ติดตามอาการและสอนให้เด็กป่วยสังเกตเกี่ยวกับอาการผิดปกติที่แสดงถึงความไม่สมดุลของอิเล็กทรอไลท์
เช่น เวียนศีรษะ หน้ามืด กระสับกระส่าย หายใจเร็ว ชาตามปลายมือปลายเท้า หรือสั่นกระตุก เป็นต้น
7.ติดตามผลยูริคในเลือดเนื่องจากกรดยูริคจะตกผลึกในทางเดินปัสสาวะ ป้องกันได้โดยพยายามให้เด็กดื่มน้ำมากๆ อย่างน้อย 1,000 cc.
ในเด็กเล็ก และ 2,000 cc. ในเด็กโต และดูแลให้ได้รับยา allopurinol ตามแผนการรักษา เพื่อลดการสร้างยูริค
Wilms’ Tumor
ความหมาย
มะเร็งไตเกิดมาจากเซลล์ที่มีความเฉพาะอย่างยิ่ง ในตัวอ่อน ซึ่งมีชื่อว่า “Metanephric blastema ” เซลล์เหล่านี้มีส่วนเกี่ยวข้องในการพัฒนาไตของเด็กขณะที่อยู่ในครรภ์ เซลล์นี้มักจะหายไปเมื่อเด็กคลอดออกมา แต่ในเด็กหลายคนที่เป็นโรคมะเร็งไตในเด็ก กลุ่มของเซลล์ไตพื้นฐาน ซึ่งเรียกว่า กลุ่มเซลล์ดงค้าวพื้นฐานของไต (nephrogenic rests) ยังสามารถพบได้ภายในร่างกาย
พยาธิสรีรวิทยา
มะเร็งที่ไตหรือเนื้องอกที่ไตเป็นเนื้องอกที่มีขนาดใหญ่มีเปลือกหุ้มชัดเจน อาจเกิดตรงกลางของไตแล้วลุกลามออกไปทั่วไต หรือออกไปนอกไต ถ้าลุกลามออกมานอกไตมักเข้าไปในส่วนของอุ้มเชิงกราน อาจกระจายไปยังต่อมน้ำเหลืองหลอดเลือดดำที่ไตหรือหลอดเลือดดำ vena cava และอวัยวะอื่นๆเช่นปอด
-
การวินิจฉัย
-
-
-
อัลตราซาวน์ , CT, MRI , เอกซเรย์ปอด และการตรวจสแกนกระดูก
-
ปัญหาและการพยาบาล
-
- ประเมินและบันทึกสัญญาณชีพทุก 4 ชั่วโมง. เพื่อสังเกตอาการเจ็บปวดของเด็กป่วย
- ดูแลให้พักผ่อนอย่างน้อย 10 ชั่วโมง โดยจัดให้อยู่ในห้องที่สงบเงียบเพื่อลดการใช้ออกซิเจนและช่วยเหลือเด้กในการปฏิบัติกิจวัตรประจำวัน
- จัดนันทนาการที่เหมาะสมกับวัยเด็ก พัฒนาการ และสภาพอาการของเด็กป่วย เพื่อลดความเครียดโดยใช้ประเภทที่ไม่ต้องใช้กำลังมาก เช่น อ่านหนังสือ เล่านิทาน ระบานสี
- เปิดโอกาสให้เด็กป่วยได้มีการระบายออกถึงความรู้สึกเจ็บปวด อาจโดยการให้ได้พูดคุยบอกความเจ็บปวดให้เล่นของเล่นที่ได้ระบายความรู้สึกเจ็บปวด เช่น ของเล่นพลาสติกที่สามารถบีบหรือเคาะได้ รวมถึงเข้าใจและยอมรับต่อปฏิกิริยาของเด็กป่วย
- บรรเทาอาการปวดของเด็กป่วยด้วยการใช้เทคนิคต่างๆ เช่น เทคนิคการหายใจการผ่อนคลอายการช่วยให้กล้ามเนื้อคลายตัว การประคบน้ำอุ่น เป็นต้น
Neuroblastoma
ความหมาย
ความผิดปกติของเซลล์ตัวอ่อนของระบบประสาท Sympathetic nervous system ซึ่งเจริญไปเป็นเซลล์ของอะดรีนอล เมดัลลา สามารถพบได้จากเนื้องอกส่วนของอะดรีนอล เมดัลลา หรืออวัยวะอื่นๆ เช่น ศีรษะ คอ อก อุ้งเชิงกรานพบบ่อยที่ต่อมหมวกไต(adrena’ medulla)
พยาธิสรีรวิทยา
มะเร็งเนื้อเยื้อประสาทเกิดจาก Neural crest ซึ่งจะกลายไปเป็นต่อมอะดรีนอล เมดัลลา ประสาทซิมพาเทติก ดังนั้นผู้ป่วยจึงมักมาด้วยก้อนเนื้องอกที่ต่อมอะดรีนอล (Adrenal gland) พบก้อนในท้องหรือบริเวณส่วนกลางของลำตัวก้อนที่เกิดขึ้นอาจกดประสาทไขสันหลังเกิดเป็นอัมพาต อาจมีการหลั่งสารแคททีโคลามีน คือ อิพิเนฟรินและนอร์อิฟิเนฟรินออกมา ทำให้ผู้ป่วยมีอาการผิดปกติ ได้แก่ หัวใจเต้นเร็ว หายใจเร็ว ความดันเลือดสูง และเหงื่อออกมาก นอกจากนี้ยังมีการสร้างสารวีเอ็มเอ(Vanillymandelic acid;VMA)และการเปลี่ยนแปลงทางพยาธิสภาพยังขึ้นอยู่กับตำแหน่งของก้อนเนื้องอกของเนื้อเยื่อประสาท
-
การวินิจฉัย
-
- การตรวจเลือดมักพบ normochromic normocytic anemia ซึ่งอาจเกิดจากเลือดออกเข้าไปในก้อนมะเร็ง มีการขาดสารอาหารหรือมีการลุกลามของมะเร็งเข้าไขกระดูก
3.กาตรวจไขกระดูก Neuroblastoma ซึ่งลามเข้ามาในไขกระดูกเรียงตัวกันเป็นวงลักษณะคล้ายดอกกุหลาบ (rosette like formation)
การรักษา
โรคกลุ่มความรุนแรงต่ำ จะใช้การผ่าตัดรักษาเพียงวิธีการเดียว ตามด้วยการจตรวจติดตามจากแพทย์เป็นระยะๆเพื่อคอยเฝ้าติดตามโรค
โรคในกลุ่มมีความรุนแรงปานกลาง และกลุ่มความรุนแรงสูง การรักษา คือ การผ่าตัดร่วมกับยาเคมีบำบัด และอาจร่วมกับรังสีรักษาเป็นกรณีไป(เช่น กรณีผ่าตัดไม่ได้ หรือผ่าตัดได้ไม่หมด) เป็นต้น
ปัยหาและการพยาบาล
-
- ประเมินและบันทึกสัญญาณชีพทุก 4 ชั่วโมง. เพื่อสังเกตอาการเจ็บปวดของเด็กป่วย
- ดูแลให้พักผ่อนอย่างน้อย 10 ชั่วโมง โดยจัดให้อยู่ในห้องที่สงบเงียบ
เพื่อลดการใช้ออกซิเจนและช่วยเหลือเด็กในการปฏิบัติกิจวัตรประจำวัน
- จัดนันทนาการที่เหมาะสมกับวัยเด็ก พัฒนาการ และสภาพอาการของเด็กป่วย
เพื่อลดความเครียดโดยใช้ประเภทที่ไม่ต้องใช้กำลังมาก เช่น อ่านหนังสือ เล่านิทาน ระบานสี
- เปิดโอกาสให้เด็กป่วยได้มีการระบายออกถึงความรู้สึกเจ็บปวด อาจโดยการให้ได้พูดคุยบอกความเจ็บปวดให้เล่นของเล่นที่ได้ระบายความรู้สึกเจ็บปวด
เช่น ของเล่นพลาสติกที่สามารถบีบหรือเคาะได้ รวมถึงเข้าใจและยอมรับต่อปฏิกิริยาของเด็กป่วย
- บรรเทาอาการปวดของเด็กป่วยด้วยการใช้เทคนิคต่างๆ เช่น เทคนิคการหายใจการผ่อนคลายการช่วยให้กล้ามเนื้อคลายตัว การประคบน้ำอุ่น เป็นต้น
-