Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

ความดันโลหิตสูงในมารดาตั้งครรภ์ (ปัจจัยเสี่ยง (ระยะห่างของการตั้งครรภ์ห่าง…

- - - - • มีความดันโลหิตสูงจากการตั้งครรภ์
        • ไม่พบโปรตีนในปัสสาวะ หรือ trace หรือ protein urea < 300 mg
    - - • มีความดันโลหิตสูงจากการตั้งครรภ์
        • พบโปรตีนในปัสสาวะ ( protein urea )
        
        2.1. Mild Preeclampsia
        • BP ≥ 140/90 mmHg
        • Protein urea ≥ 300 mg / ปัสสาวะ 24 hr. หรือ dipstick 1+
        
        2.2. Severe Preeclampsia
        • BP ≥ 160/110 mmHg
        • Protein urea ≥ 2 g / ปัสสาวะ 24 hr. หรือ dipstick 2+
        • มีอาการอย่างใดอย่างหนึ่งหรือร่วมกันทั้งหมด ดังนี้ ตาพร่ามัว ปวดศีรษะ จุกแน่นลิ้นปี่ ปัสสาวะออก < 25 ml/dL
        • Serum creatinine > 1.2 g/dL
        • เอนไซม์ของตับเพิ่มขึ้น ( ALT, AST )
        • มีภาวะปอดบวมน้ำ ( pulmonary edema )
        
        แบ่งความรุนแรงได้เป็น 3 ระดับดังนี้
    - - • ชักหรือเกร็ง โดยไม่ได้เกิดจากสาเหตุอื่น
- - - - • เซลล์ของรก (Trophoblasts) ไม่สามารถฝังตัวหรือฝังตัวได้ไม่ดี ในเยื่อบุโพรงมดลูก (endometrium) ทำให้หลอดเลือดของรก ไม่สามารถเชื่อมต่อกับหลอดเลือดของมดลูก (spiral artery)
      - • หลอดเลือดของมดลูก (spiral artery) อาจมีลักษณะตีบกว่าปกติและไม่สามารถแตกแขนง (Angiogenesis) เข้าสู่รกได้
    - - เกิดจากสารยับยั้งการสร้างหลอดเลือดที่มีมากและสารที่ส่งเสริมการสร้างหลอดเลือดมีน้อย ทำให้เกิดความไม่สมดุลกัน ทำให้หลอดเลือดของรกไม่สามารถเชื่อมต่อกับหลอดเลือดของมดลูก เกิดการขาดเลือดไปเลี้ยงที่รกอย่างต่อเนื่อง ทำให้ผนังหลอดเลือดเสื่อมลงและมีการหดรัดตัวของหลอดเลือด ทำให้เกิดภาวะความดันโลหิตสูง
- - - - 2.bed rest ให้ได้มากที่สุด
      - 3.รับประทานอาหารที่มีประโยชน์ ตรวจ protein urea อย่างน้อยวันละ 1 ครั้ง
      - อธิบายให้สตรีตั้งครรภ์เข้าใจถึงเหตุผลที่ต้องอยู่โรงพยาบาล
      - 4.วัดความดันโลหิต ทุก 4 ชั่วโมง ยกเว้นหลังเที่ยงคืน เพื่อหลีกเลี่ยงการรบกวนการนอนหลับ
      - 5.ส่งเลือดและปัสสาวะ 24 ชั่วโมง โดยอธิบายเหตุที่ต้องเจาะเลือด และแนะนำวิธีการเก็บปัสสาวะ 24 ชั่วโมง
      - 6.เตรียมสตรีตั้งครรภ์เพื่อรับการตรวจต่างๆ เช่น ultrasound/NST และแนะนำสตรีตั้งครรภ์ให้นับจำนวนครั้งการดิ้นของทารกในครรภ์
      - 7.ถ้ามีอาการปวดศีรษะ หน้ามืด ตาพร่ามัว ให้งดการให้ breast feeding
    - - • Admit โรงพยาบาล ประมาณ 1-2 วัน
        • ให้ผู้ป่วยได้พักผ่อน และผลตรวจทางห้องปฏิบัติการ เช่น นํ้าหนัก ความดันโลหิต protein urea, serum creatinin, Hct, platelet, liver function test (ALT, AST)
        • ultrasound เพื่อดู ขนาดทารก ปริมาณนํ้าครํ่า
        • NST
        • ประคับประคองจนกว่าจะตั้งครรภ์ครบกำหนด ยกเว้น severe preeclampsia หรือ fetal distress
    - - • ให้ผู้ป่วยได้พักผ่อน
        • ประเมินอาการ อาการแสดง
        • Labs เช่น serum creatinin, Hct, Plt., LFT
        • ประเมินสุขภาพทารกในครรภ์
  - - - การตรวจติดตามทารกในครรภ์ (Antenatal fetal testing) : พิจารณาทำ Non-stress test (NST) ทุก 1 – 2 สัปดาห์ในรายที่เป็น Chronic hypertension ที่ได้รับยา, fetal IUGR, superimposed preeclampsia แต่โดยทั่วไป จะพิจารณาทำ NST ในทุกราย
      - การป้องกันการเกิด superimposed preeclampsia : ให้ Aspirin เนื่องจาก Chronic hypertension เป็นหนึ่งใน High risk factors ต่อการเกิด Preeclampsia
      - ควบคุมความดันโลหิต SBP 120 - 160 mmHg และ DBP 80 -110 mmHg กรณีที่ตั้งแต่ก่อนตั้งครรภ์ ไม่ได้รับยาลดความดันโลหิตมาก่อน หรือวินิจฉัยครั้งแรกขณะตั้งครรภ์ จะเริ่มยาลดความดันโลหิตก็ต่อเมื่อ ความดันโลหิตสูงกว่า 160/110 mmHg
      - เฝ้าระวังการเกิด IUGR : Ultrasound เพื่อประเมินน้ำหนักทารก (US growth) ในช่วงไตรมาสที่ 3 (ประมาณอายุครรภ์ 28 – 32 สัปดาห์) 1 ครั้ง, จะนัดตรวจติดตาม US growth หรือ ตรวจอื่นๆ เพิ่มเติม ให้พิจารณาตามความเหมาะสม
      - ช่วงเวลาที่พิจารณาให้คลอด
        
        Chronic hypertension ที่ไม่ได้รับยาลดความดันโลหิต : ไม่แนะนำให้คลอดก่อนอายุครรภ์ 38 สัปดาห์
        
        Chronic hypertension ที่ได้รับยาลดความดันโลหิต: ไม่แนะนำให้คลอดก่อนอายุครรภ์ 37 สัปดาห์
  - - - ป้องกันการชักซ้ำ ฉีด 10% MgSO4 5 g.
      - ให้ O2
      - Suction clear air way
      - NPO
      - รักษาทางเดินหายให้โล่ง ด้วยการใส่ oral air way ป้องกันการกัดลิ้น
      - ยุติการตั้งครรภ์ภายหลังควบคุมอาการชักได้แล้ว 1-2 ชั่วโมง
    - - 1.ให้ความช่วยเหลือโดยใช้อุปกรณ์กดลิ้นเพื่อมิให้สตรีตั้งครรภ์กัดลิ้น หรือกันมิให้ลิ้นไปอุดทางเดินหายใจ พร้อมทั้ง ช่วยแพทย์ในการดูดเสมหะ และให้ออกซิเจน
      - จัดให้สตรีตั้งครรภ์นอนตะแคงซ้ายเพื่อมิให้สำลักน้ำลาย
      - เตรียม 10% MgSO4 เพื่อฉีดให้กล้ามเนื้อคลายตัวและป้องกันการชักซ้ำตามแผนการรักษาของแพทย์
      - ให้การดูแลสตรีตั้งครรภ์อย่างใกล้ชิด เนื่องจากในระยะหลังชักสตรีตั้งครรภ์จะอยู่ในภาวะ semi-coma ระยะนี้จะกินเวลาประมาณ 1-4 ชั่วโมง
      - ประเมินสุขภาพของทารกในครรภ์อย่างใกล้ชิด เพราะทารกอาจขาดออกซิเจนได้ขณะที่มารดาชัก และขณะเดียวกันก็อาจเกิดภาวะรกลอกตัวก่อนกำหนด
      - ประเมินการหดรัดตัวของมดลูก เพราะ อาการเจ็บครรภ์มากอาจกระตุ้นให้เกิดการชักซ้ำได้อีก
      - เมื่อความดันโลหิตลดลง จึงให้การแนะนำในการดูแลตนเองและบุตร
      - 10.หากมารดาอยู่ในภาวะรู้สึกตัวดี ควรให้มารดาได้พบทารกบ้าง และพยาบาลควรอยู่กับมารดาและทารกด้วย ไม่ควรปล่อยให้มารดาและทารกอยู่กันตามลำพัง เพราะอาจเกิดอุบัติเหตุได้
      - 9.ในระยะหลังคลอดยังคงต้องให้มารดาพักผ่อนอย่างเพียงพอ โดยเฉพาะในรายที่ความดันโลหิตยังสูงอยู่ การจำกัดผู้ที่มาเยี่ยมเป็นสิ่งจำเป็น
      - 8.ควรระวังการตกเลือดภายหลังคลอดโดยเฉพาะในรายที่มี placental abruption หรือผู้ที่มีเกล็ดเลือดต่ำ
      - เตรียมพร้อมเพื่อช่วยในการคลอดภายหลังควบคุมอาการชักได้แล้ว
  - - - • ป้องกันภาวะชัก
        • ยุติการตั้งครรภ์โดยเร็ว ยกเว้นในราย อายุครรภ์น้อยกว่า 34 สัปดาห์ แพทย์อาจให้ corticosteroid หลังจากนั้นจึงให้คลอดได้
        • ควบคุมความสมดุลของน้ำและ electrolyte ประเมินการทำงานของไต ตับ ความข้นของเลือดและเกร็ดเลือด
        • ให้ยาป้องกันชัก MgSO4 ในขณะฉีด MgSO4 ควรมียา 10% Calcium gluconate ไว้ข้างเตียงเสมอ โดยถ้าพบว่า หญิงตั้งครรภ์ หยุดหายใจ ให้ฉีด 10% Calcium gluconate 10 มิลลิลิตรเข้าหลอดเลือดเลือดดำโดยฉีดช้าๆ ประมาณ 3 – 5 นาที
        
        พิจารณาการคลอด
        < 23 weeks = terminate
        23 – 32 weeks = corticosteroid
        33 – 34 weeks = corticosteroid 48 hr จึงให้คลอด
        34 weeks = MgSO4 จนควบคุมความดัน โลหิตได้ ให้คลอดได้
    - - 3.ก่อนให้ MgSO4 อธิบายถึงความจำเป็นที่ต้องให้ยา อาการร้อนทั่วร่างกายขณะแพทย์ให้ยา
      - 4.ขณะแพทย์ฉีด MgSO4 (loading dose) วัดความดันโลหิต ทุก 5 นาที หาก diastolic ตํ่ากว่า 90 mmHg.ต้องรายงานแพทย์ เพราะอาจเกิด fetal distress
      - 2.เตรียม MgSO4 และ Calcium gluconate ให้พร้อม
      - 5.ขณะหยด MgSO4 ทางหลอดเลือดดำ ให้เฝ้าระวังสิ่งต่อไปนี้ ทุก 1 ชั่วโมง
        • record urine ต้องออกไม่น้อยกว่า 25 ml/hr.
        • Diastolic > 90 mmHg.
        • อัตราหายใจ > 14 ครั้ง/นาที
        • Deep tendon reflex ไม่น้อยกว่า 1+ (Biceps reflex, Triceps reflex, Brachioradialis reflex, Achilles reflex, Patellar reflex)
      - 1.จัดให้นอนพักในห้องที่สงบ ไม่พลุกพล่าน ควรนอนตะแคงซ้ายเพื่อให้เลือดไปเลี้ยงรกได้ดีขึ้น
      - 9.ประเมินการเกิดภาวะแทรกซ้อน เช่น placenta abruption (ปวดมดลูก, vital signs, fetal heart sound)
      - 7.ประเมินสุขภาพทารกในครรภ์ โดยติด Doppler auscultation เพื่อประเมินการเต้นหัวใจของทารก
      - 8.เตรียม O2 ให้พร้อม
      - 6.รายที่ได้รับ Hydralazine ในขณะแพทย์ฉีดยา พยาบาลต้องวัดความดัน ทุก 5 นาที และสังเกตอาการข้างเคียง เช่น ใจสั่น ปวดศีรษะ อาเจียน
      - 10.ดูแลสภาพจิตใจ โดยอยู่ใกล้ชิด ให้ความช่วยเหลือ ลดความไม่สุขสบายต่างๆ สร้างความอบอุ่นใจ
      - 11.ประเมินอาการเตือน ที่จะเกิดอาการชัก เช่น ความดันโลหิตสูง ปวดศีรษะ ตาพร่ามัว จุกแน่นลิ้นปี่ คลื่นไส้อาเจียน ตรวจพบโปรตีนในปัสสาวะ
      - 12.เตรียมคลอด เมื่อควบคุมความรุนแรงของโรคได้ตามความเหมาะสม