Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
หลอดเลือดดำอักเสบ (Thrombophlebitis) (การประเมินและการวินิจฉัย…
หลอดเลือดดำอักเสบ (Thrombophlebitis)
ความหมาย
การอักเสบของเยื่อบุหลอดเลือดพร้อมกับการเกิดลิ่มเลือดเกิดการอุดตันของหลอดเลือดบางส่วน การอักเสบมักเกิดขึ้นบริเวณหลอดเลือดบริเวณขา และการอักเสบของหลอดเลือดดำอุ้งเชิงกราน
สาเหตุ
เกิดการคั่งของเลือด การแข็งตัวของเลือดง่ายกว่าปกติ และการบาดเจ็บของหลอดเลือด
ปัจจัยเสี่ยง
ประวัติเคยมีการอักเสบของหลอดเลือดดำมาก่อน
มีหลอดเลือดดำขอดพอง
เคยผ่าตัดเกี่ยวกับช่องท้องและอุ้งเชิงกราน
ภาวะอ้วน
ได้รับบาดเจ็บจากการคลอด
คลอดยากเบ่งคลอดนาน
สูบบุหรี่
ถูกจากัดกิจกรรมบนเตียง
มีโรคประจาตัว
มีการติดเชื้อที่มดลูก
ตั้งครรภ์ครั้งที่ 3 ขึ้นไป
พยาธิสภาพ
หลังคลอดมดลูกลดขนาดลงเลือดที่ไหลผ่านลดลงทันที จึงส่งผลทาให้เกิดการคั่งของเลือด รวมทั้งระหว่างการคลอดเกิดการบาดเจ็บของหลอดเลือด โดยเฉพาะในรายที่ผ่าตัดคลอดทางหน้าท้อง ทาให้เกิดการอักเสบของหลอดเลือดดำ เมื่อหลอดเลือดดำถูกทาลายจึงส่งเสริมให้เกิด การสร้างลิ่มเลือด
การประเมินและการวินิจฉัย
การซักประวัติ
ประเมินความเสี่ยงในการเกิดหลอดเลือดดำอักเสบ เช่น ประวัติเคยมีการอักเสบของหลอดเลือดดำมาก่อน เคยผ่าตัดเกี่ยวกับช่องท้องและอุ้งเชิงกราน สูบบุหรี่ มีโรคประจำตัว มีภาวะอ้วน BMI เกิน มารดาคลอดยาก เบ่งคลอดนาน
ตรวจร่างกาย
จะพบอาการแสดง เช่น มีไข้ มีหลอดเลือดดาขอดพองบริเวณขา เคยผ่าตัดเกี่ยวกับช่องท้องและอุ้งเชิงกราน และมีการติดเชื้อที่มดลูก ผิวหนังร้อน แต่มองไม่เห็นหรือคลาไม่ได้ ดันปลายเท้าเข้าหาลาตัวให้น่องตึงจะรู้สึกปวดมาก (Homan’s sign positive) กล้ามเนื้อน่องเกร็ง ปวดตื้อๆที่น่องหรือที่ขา
การตรวจทางห้องปฏิบัติการและการตรวจพิเศษ
ตรวจเลือดติดตามการแข็งตัวของเลือด การอัลตราซาวนด์ (doppler ultrasonography) การเอกซเรย์ดูเส้นเลือด (venography)
อาการและอาการแสดง
แบ่งตามชนิดของหลอดเลือดดำ
ที่เกิดการอักเสบ
การอักเสบของหลอดเลือดดาบริเวณส่วนผิว จะมีอาการปวดน่องเล็กน้อย บวม แดงร้อน หลอดเลือดดาที่ขาจะแข็ง
มีการอักเสบของหลอดเลือดดาส่วนลึก มีไข้ต่าๆ ผิวหนังร้อน แต่มองไม่เห็นหรือคลาไม่ได้ กดหลอดเลือดดาส่วนลึก ดันปลายเท้าเข้าหาลาตัวให้ น่องตึงจะรู้สึกปวดมาก(Homan’s sign positive) กล้ามเนื้อน่องเกร็ง ปวดตื้อๆที่น่องหรือที่ขา มีอาการบวมบริเวณขาเนื่องจากหลอดเลือดดาอุดตัน
แบ่งตามตำแหน่งของอวัยวะที่เกิดหลอดเลือดดำอักเสบ
การอักเสบของหลอดเลือดดาบริเวณขา เกิดประมาณ 10 วันหลังคลอด พบอาการ ดังนี้ มีไข้ หนาวสั่น ไม่สุขสบาย ปวดเมื่อยร่างกาย มักจะมีอาการปวด บวมที่ขาเนื่องจากสร้างลิ่มเลือดในหลอดเลือดดาที่ขา ส่งผลให้การไหลเวียนของเลือดไม่สะดวก ขาข้างที่เป็นจะมีอาการแข็ง เจ็บปวด แดงร้อน และบวม ผิวหนังบริเวณที่ถูกยืดจากการบวมของขามักมีลักษณะบวมตึงและมีสีขาวซีด
การอักเสบของหลอดเลือดดาที่อุ้งเชิงกราน เกิดขึ้นประมาณ 2 สัปดาห์หลังคลอด เป็นภาวะแทรกซ้อนที่รุนแรงใน ระยะหลังคลอด โดยเฉพาะเมื่อมีการติดเชื้อ มักพบอาการ เช่น มีไข้สูง หนาวสั่น ปวดบริเวณหน้าท้องส่วนล่าง หัวใจเต้นเร็ว หายใจเร็ว ปวดเมื่อยตามร่างกาย
การรักษา
ให้ยาต้านการจับตัวเป็นลิ่มเลือด (anticoagulant therapy)
ยาปฏิชีวนะ
การผ่าตัดในรายที่มีอาการรุนแรง
ยาบรรเทาปวด
ข้อวินิจฉัยทางการพยาบาล
เสี่ยงต่อการเกิดภาวะหลอดเลือดดำอักเสบ
ไม่สุขสบายเนื่องจากมีการอักเสบของหลอดเลือดดำ