Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
pathology of parasitic infection (โรคที่เกิดจากพยาธิตัวกลม (nematodes)…
pathology of parasitic infection
เชื้อปรสิต (parasite)
การติดเชื้อปรสิต (parasitic infection)
แหล่งที่ทำให้เกิดการติดเชื้อ
พาหะนำเชื้อ (carrier) เช่น คน หรือ แมลง ยุง
แหล่งเพาะเชื้อ (reservoir) เช่น สุนัข แมว หมู วัว
ผู้ป่วย
ระยะติดต่อในวงจรชีวิตของปรสิต
(infective stage in life cycle)
ระยะ cyst ของ E.histolytica ไข่ของพยาธิปากขอ
ตัวอ่อนระยะติดต่อของพยาธิตัวกลม ชนิด filaria
วิธีการติดเชื้อเพื่อผ่านเข้าสู่ร่างกายคน (mode of transmission)
ผิวหนัง
รก
ปาก
การร่วมประเวณี
เป็นสิ่งมีชีวิตขนิดเช่นเดียวกับเชื้อแบคทีเรีย
เชื้อราและไวรัส
โรคติดเชื้ออะมีบาเกิดจากเชื้อปรสิตเซลล์เดียว
Amoebic liver abscess
เชื้อ trophozoites ที่อยู่ในผนังลำไส้อาจไปตามกระแสโลหิตหรือน้ำเหลืองและไปติดเชื้อที่ตับ ทำให้เกิดฝีในตับ
อาการปวดท้องใต้ชายโครงขวา หรืออาจปวดทรวงอกขวา หรือปวด ไหล่ขวา หรือปวดท้องแถว epigastrium
Amoebic colitis
อาการทางคลินิก
อาการปวดถ่วงในท้องน้อย ถ่ายเหลว
เป็นมูกเลือดบางครั้ง อาการท้องผูกสลับกับท้องร่วงได้ในบางราย ถ้าเป็นนานจะมีอาการเพลีย วิงเวียนศีรษะ อาเจียน หรือปวดทั่วไปในท้อง โดยเฉพาะทางด้านขวา
ทำให้เกิดการอักเสบในช่องท้อง (peritonitis)
Cerebral amoebiasis
เกิดฝีหนองในปอดหรือสมอง
ภายในหนองฝีพบ centrosome ชัดเจน และเซลล์ trophozoite ของเชื้อ Entamoeba histolytica
Amoeboma (amoebic granuloma)
ทำให้ผนังลำไส้ใหญ่มีการอักเสบเรื้อรังเกิดพังผืด(fibrosis)
อาการต่างๆกัน ท้องเสียสลับกับท้องผูก น้าหนักลด ไข้ต่ำๆ บางคนมีอาการปวดท้องน้อย และคลำก้อนได้ ในท้อง
Primary amoebic meningoencephalitis
เป็น อะมีบาที่มีวงจรชีวิตอิสระ(free-living amoeba) ได้แก่ชนิด Naegleria และ
ชนิด Acanthamoeba โดยทั่วไปพบว่าชนิด Naegleria fowleri เป็นตัวเกิดโรคนี้ในคน
ต่างชนิดกับ E.histolytica
Acanthamoeba meningoencephalitis
เชื้อชนิด Acanthamoeba
เกิดกับผู้ป่วยที่อ่อนแอและเป็นโรคเรื้อรัง หรือผู้ป่วยเอดส์
และผู้ป่วยที่ได้รับการรักษาด้วยยากดภูมิคุ้มกัน
Balantidiasis
ผู้ป่วยส่วนมากมีประวัติอาชีพเลี้ยงและขายหมู
เชื้อปรสิตที่ทำให้เกิดโรคนี้มีชื่อว่า Balantidiumcoli
พบได้ในหมู, ลิง และหนู
อาการทางคลินิกและพยาธิสภาพจากเชื้อปรสิตในคน
ทำให้เกิดอันตรายต่ออวัยวะของคนโดยตรง (direct injurious effect)
แย่งอาหารจากร่างกายคน (robbing effect) เช่น พยาธิปากขอ ดูดเลือดจากผนังลำไส้ ทำให้ผู้ป่วยเกิดเป็นโรคโลหิตจาง (anemia) และขาดวิตามิน (vitamin deficiency)
เมื่อเชื้อปรสิตไปอยู่ตามอวัยวะต่างๆแล้ว ร่างกายคนจะมีปฏิกิริยาโต้ตอบต่อเชื้อปรสิตเพื่อกาจัดมันด้วยวิธีการ
ปฎิกิริยาเฉพาะที่ (local reaction)
เกิดการอักเสบ (inflammatory reaction)
การกินเชื้อปรสิต (phagocytosis)
เกิดการสะสมของเยื้อพังพืด (fibrosis)
เกิดการพอกของสารแคลเซียม (calcification)
ปฎิกิริยําทั่วไป (systemic reaction) ผู้ป่วยจะมีไข้และมีภูมิคุ้มกัน (immunity) มากขึ้น
Amoebiasis
เชื้อปรสิตเซลล์เดียว มีชื่อว่า Entamoeba histolytica
วงจรชีวิต E.histolytica ในร่างกายคนมี 2 ระยะ
ระยะ cyst ส่วนมากพบได้ในอุจจาระ
ระยะ trophozoite พบได้ตามอวัยวะที่ติดเชื้อและในอุจจาระ
การติดต่ออาจผ่านทางเพศสัมพันธ์ในหมู่รักร่วมเพศ
นอกจากนั้นเชื้ออะมีบายังสามารถติดต่อผ่านเครื่องมือ ที่ใช้ในการสวนล้างลำไส้ใหญ่(colonic irrigation)
จากคนหนึ่งไปสู่อีกคนหนึ่ง
โรคที่เกิดจากเชื้อปรสิตเซลล์เดียวชนิดมีหนวด (flagellate protozoa)
Trichomoniasis
เชื้อ Trichomonas vaginalis อาศัยอยู่ในช่องอวัยวะเพศทั้งในสตรีและบุรุษ
การติดเชื้อในช่องคลอดสตรี มีความสำคัญในการวินิจฉัยมะเร็งของปากมดลูก
Trypanosomiasis
พยาธิสภาพ ต่อมน้ำเหลืองพบการเพิ่มจานวนของ lymphoid follicle และพบ fibrosis ตรวจพบเชื้อ trypanosomes ใน ต่อมน้ำเหลืองและกระแสเลือด
เชื้อปรสิต Trypanosoma gambiense มีแมลง tsetse fly เป็นพาหะ
เมื่อแมลงกัดสัตว์ที่เป็นแหล่งเก็บเชื้อ เชื้อเข้าสู่ลำไส้แมลง แบ่งตัวและเจริญเติบโตเป็นตัวอ่อนระยะติดต่อ metacyclic trypanosomes อยู่ในต่อมน้ำลายของแมลง พร้อมติดต่อไปยังสัตว์อื่นต่อไป
American trypanosomiasis
พาหะนำเชื้อ ได้แก่ แมลง bittingbugs
เชื้อปรสิต Trypanosoma cruzi
Chronic Chagas'disease ระยะเรื้อรังเป็นหลังจากติดเชื้อนานเป็นปีหรือนับสิบปี ส่วนมากพบเป็นกับหัวใจโต
Acute Chagas'disease ผู้ป่วยมีตุ่มแผลที่ผิวหนัง เรียกว่า Chagoma พร้อมกับมีต่อมน้าเหลืองโต
Leishmaniasis
Cutaneous leishmaniasis
Tropical sore (Oriental sore) เกิดจากเชื้อ Leishmania tropica ซึ่งทำให้เกิดผื่นที่ผิวหนัง
Disseminated anergic cutaneous leishmaniasis ปัจจุบันนี้เข้าใจว่าเกิดจากความผิดปกติทางด้านภูมิคุ้มกัน มากกว่าเกิดจากเชื้อleishmania ชนิดอื่น พยาธิสภาพของโรคนี้เริ่มแรกจะเกิดเป็นตุ่ม(nodule)
Mucocutaneous leishmaniasis ส่วนมากเกิดจากเชื้อ Leishmania braziliensis โรคนี้จะเกิดแผลแบบเดียวกับ tropical sore ที่ผิวหนังก่อน อาจเกิดที่แขน ขา หรือตามลำตัว
Visceral leishmaniasis
การเพิ่มจานวนของเซลล์ phagocytes หรือ กลุ่มเซลล์ RE system พร้อมกับเชื้อ leishmanias ใน เซลล์ของอวัยวะต่างๆ ที่สำคัญได้แก่ ตับ ม้าม และไขกระดูก
เชื้อปรสิตชนิด Leishmania donovani
สัตว์ที่เป็นแหล่งเก็บเชื้อที่สำคัญได้แก่ แมว หนู และสุนัข
เชื้อปรสิต genus Leishmania พาหะนำเชื้อ คือ พวก sandflies
Giardiasis
โรคที่เกิดจากการติดเชื้อปรสิตชนิด Giardia lambia
ปวดบิด (colic) บางครั้งเกิดปวดทันทีหลังทานอาหาร
ผู้ป่วยเด็กอาจทาให้การดูดซึมอาหารผ่านลำไส้ไม่ดี เกิดภาวะทุโภชนาการ(malnutrition)
พบ trophozoites ได้ที่ common bile duct และ ถุงน้ำดี (gall bladder) เชื่อว่าน้ำดีเป็นตัวช่วยในการเจริญเติบโตของปรสิตชนิดนี้
โรคที่เกิดจากโปรโตซัวชนิดมีสปอร์ (sporozoans
Malaria (ไข้จับสั่น)
เชื้อปรสิตชนิดนี้มีชื่อทางการแพทย์ว่า Plasmodium มีอยู่ 4 ชนิด คือ P.vivax, P.falciparum, P.malariae และ P.ovale คนเป็น reservoir ที่สำคัญ พาหะนาโรคนี้ได้แก่ ยุงก้นปล่องตัวเมีย (Anopheles)
วงจรชีวิต
แบบไม่อาศัยเพศ(asexual or schizogony) อยู่ในคน
แบบอาศัยเพศ(sexual or sporogony)อยู่ในยุง
ยุงกัดคน เชื้อ sporozoites จากยุงเข้าสู่กระแสเลือด และเข้าไปสู่เซลล์ตับ
ผู้ป่วยส่วนมากมีเหงื่อออกมาก และผิวหนังเย็นชื้น พร้อมกับอุณหภูมิในร่างกายลดลง เกิดการหนาวสั่น
Congenital malaria
เด็กแรกเกิดได้รับเชื้อมาจากมารดาโดยตรงในขณะตั้งครรภ์ และผ่านเข้าสู่ทารกในระหว่างคลอด
พยาธิสภาพ
เชื้อมาลาเรียในเม็ดเลือดแดง ถูกพัดพาไปตามหลอดเลือดต่างๆในร่างกาย จนถึงระดับเส้นเลือดฝอยของอวัยวะ ต่างๆ
ไตมีขนาดโตขึ้นเล็กน้อยและบวม
ม้ามโตกว่าปกติ มีสีเทาคล้ำ
ห้องทั้งสี่ของหัวใจขยายออกกว้าง
ตับ พบว่าหนักกว่าปกติ มีสีเทาเข้มหรือเหลือง
ไขกระดูก ตรวจพบ malarial pigment
สมอง พบว่าสมองมีลักษณะบวม และหนักกว่าปกติ
แม่ติดเชื้อมาลาเรียพบเชื้อจำนวนมากในกระแสเลือดส่วนของแม่ในตัวรก
Isosporiasis (Coccidiosis)
เชื้อ coccidia เป็นปรสิตในทางเดินอาหาร ทำให้เกิดโรคท้องร่วงอย่างเฉียบพลันหรือเรื้อรังในคนและสัตว์ โดยเฉพาะใน genus isospora ที่มีชื่อว่า Isospora belli จัดว่าเป็นตัวการสำคัญที่ทาให้เกิดโรคในคน
วงจรชีวิต
ในคนพบได้ทั้งสองระยะภายในเซลล์เยื่อบุผิวลาไส้ จากนั้น gametocytes จะสร้าง sporulated oocyst ปะปนออกมากับอุจจระ หรืออาจฟักตัวเป็น sporozoites
พยาธิสภาพ: พบการอักเสบทั่วไปในผนังลำไส้เล็ก villi ของเยื่อบุผนังสาไส้มีการหดสั้นลง และ crypt มีลักษณะยื่นลึกลงไปในผนัง
Cryptosporidiosis
วงจรชีวิต: เชื้อปรสิตชนิดนี้อาศัยอยู่ใน host ได้หลายชนิดรวมทั้งคนด้วย
พยาธิสภาพ: ตรวจทางกล้องจุลทรรศน์พบแบบเดียวกับที่พบใน Isosporiasis ผิดกันตรง ลักษณะของเชื้อปรสิตที่พบ สำหรับ Cryptosporidiosis นั้นพบเชื้อมีขนาดกลมเล็ก
Toxoplasmosis
มักพบในสัตว์เลี้ยงลูกด้วยนม โดยเฉพาะสัตว์เลี้ยงตามบ้านเช่น สุนัข แมว หนู หมู ไก่ เป็ด และคน รวมทั้งในสัตว์จำพวกนก
ชนิดเป็นมาแต่กำเนิด (congenital toxoplasmosis)
เกิดกับเด็กทารก เชื้อผ่านจากรกเข้าสู่เส้นเลือดดำสายสะดือ ไปที่ตับก่อน จากนั้นเชื้อกระจายไปตามหลอดเลือดและท่อน้าเหลืองเพื่อไปติดตามอวัยวะต่างๆ เช่น ทำให้เกิดปอดอักเสบ
ชนิดเป็นหลังเกิด (acquired toxoplasmosis)
ชนิดเฉียบพลัน (acute toxoplasmosis) ต่อมน้ำเหลืองโต และอวัยวะต่างๆมักติดเชื้อนี้
ชนิดเรื้อรัง (chronic toxoplasmosis) ตรวจพบโดยตรวจทางภูมิคุ้มกัน เช่น พบในมารดาที่ตั้งครรภ์
Toxoplasma lymphadenitis มีไข้ ต่อมน้ำเหลืองโตบริเวณคอและหลังหู
Toxoplasma encephalitis ในสมองพบหย่อมการตกเลือดและการตายของเนื้อสมอง
Pneumocystosis
โรคนี้เกิดจากเชื้อปรสิตชื่อว่า Pneumocystis carinii
โรคที่เกิดจากพยาธิใบไม้ในตับ (Liver flukes)
Clonorchiasis
เกิดจากพยาธิใบไม้ในตับที่มีชื่อเรียกว่า Clonorchis sinensis พยาธิสภาพของการเกิดโรคเหมือนกับ opisthorchiasis
Opisthorchiasis
วงจรชีวิต ตัวแก่อาศัยอยู่ในท่อน้ำดีปล่อยไข่ที่มีตัวอ่อน(embryonated eggs) ปะปนออกมากับอุจจาระ จากนั้นสัตว์จำพวก หอย (snail) มาทานไข่เหล่านี้เข้าไปตัวอ่อนเพิ่มจำนวน
พยาธิสภาพ ระยะแรกตัวอ่อน metacercariae ทำให้เกิดการอักเสบในท่อน้าดี และเนื้อเยื่อบริเวณพอทัล
Fascioliasis
พยาธิใบไม้ชนิด Fasciolar hepatica ส่วนมากพบในสัตว์เลี้ยงพวกวัวควายและแกะ
วงจรชีวิต ตัวแก่อาศัยอยู่ในท่อน้ำดีขนาดใหญ่ของสัตว์จาพวกวัวควาย วางไข่(operculated ova) ปะปนออกมากับอุจจาระ
พยาธิสภาพ เยื่อบุท่อน้ำดีมีการเพิ่มจำนวนมากขึ้น
Fasciolopsiasis
ส่วนมากเกิดจากพยาธิ Fasciolopsis buski ตัวแก่อาศัยอยู่ในลำไส้ส่วนต้นของคน สุนัข และหมู
พยาธิสภาพ โดยทั่วไปพบเป็นแผลและมีการอักเสบบริเวณแผลพร้อมกับมีจุดเลือดออกทั่วไปที่ผนังลำไส้เล็ก
โรคที่เกิดจากพยาธิใบไม้ในปอด (Lung flukes)
Paragonimiasis
พยาธิสภาพและอาการทางคลินิก เกิดจากการไชไปในอวัยวะต่างๆในร่างกายคน ตามทางเดินในวงจรชีวิตหรือนอกทางเดิน ปกติของมัน
Cutnaneous paragonimiasis
ตรวจพบก้อนหรือซิสที่ผิวหนัง อาจไม่มีพยาธิสภาพที่ปอดเลย
Cerebral paragonimiasis
ทางเดินของตัวอ่อนผ่านตามกระแสโลหิตหรือเยื่อรอบๆหลอดเลือดและเส้นประสาท
Pulmonary paragonimiasis
เมื่อตัวอ่อนไชทะลุเข้าสู่ปอดจะทำให้เกิดช่องว่างขนาดเล็กทั่วไปในเนื้อปอด และเกิดการอักเสบขึ้น
Abdominal paragonimiasis
อาการปวดท้องและท้องเสีย บางครั้งคลำก้อนได้ในท้อง อาจตรวจพบตัวพยาธิได้ในตับและตับอ่อน
วงจรชีวิต ตัวแก่ที่อาศัยอยู่ในปอดจะผลิตไข่ซึ่งมีตัวอ่อนของพยาธิไว้ในหลอดลมเป็นจำนวนมาก ไข่เหล่านี้จะถูกไอออกมาจาก ปอดหรือกลืนลงสู่ทางเดินอาหารและปะปนออกมากับอุจจาระ
โรคนี้เกิดจากพยาธิ Paragonimus westermani
โรคที่เกิดจากพยาธิใบไม้ในเลือด (blood flukes)
Schistosomiasis
อาการทางคลินิก
Chronic schistosomiasis
Hepatosplenic schistosomiasis ไข่ของพยาธิใบไม้ บางครั้งถูกกระแสโลหิตพัดพามาสู่ตับ ทำให้เกิดเป็น granuloma ในตับ
Cardiopulmonary schistosomiasis : สืบเนื่องจากการเกิด hepatosplenic schistosomiasis ไข่ที่อยู่ในตับอาจหลุดเข้า สู่ oral system และถูกพัดพาไปที่ปอด
Intestinal schistosomiasis เกิดพยาธิสภาพในลำไส้ โดยเฉพาะชนิด S. mansoni และ S. japonicum ทำให้เกิดจุดเลือดออกหรือก้อนเลือด
Cerebrospinal schistosomiasis พยาธิสภาพชนิด granulomatous inflammation ในสมองและเยื่อหุ้มสมอง ส่วนใหญ่จะเป็นชนิด S. japonicum ผู้ป่วยเกิดภาวะชักแบบ Jacksonian epilepsy
Urogenital schistosomiasis เกิดจากไข่ของ S.haematobium ทำให้เกิดพยาธิสภาพต่อไต ท่อปัสสาวะ กระเพาะปัสสาวะ และเนื้อเยื่อที่เกี่ยวข้องกับอวัยวะเพศ
Bilharziomas เป็นพยาธิสภาพที่เกิดเป็นกลุ่มก้อนบริเวณ serosa ของลำไส้ ก้อนเหล่านี้ประกอบด้วย fibrous tissue และเซลล์อักเสบพร้อมกับไข่เป็นจำนวนมากปะปนในก้อน Bilharziomas
Acute Schistosomiasis
ถ่ายอุจจาระเป็นมูกเลือด
พยาธิชนิดนี้ไม่ทำอันตรายต่อผู้ป่วย แต่ถ้าหากตัวแก่ตาย เช่น ถูกฆ่าด้วยยา จะทำให้เกิดเป็นก้อนลอยไปในกระแสโลหิตไปที่ตับหรือปอด ทำให้เกิดการอักเสบในอวัยวะดังกล่าว
พยาธิใบไม้ชนิด Schistosoma ซึ่งมีอยู่ 3 ชนิดที่พบในคน ได้แก่ Schistosoma haematobium, Schistosoma mansoni และ Schistosoma japonicum
วงจรชีวิต ตัวแก่อาศัยอยู่ในเส้นเลือดของลำไส้หรือทางเดินปัสสาวะปล่อยไข่พร้อมตัวอ่อนอยู่ภายในออกมาจากเส้นเลือดที่ผนังของลำไส้หรือทางเดินปัสสาวะ
โรคที่เกิดจากพยาธิตัวตืด (cestodes, tape worm)
Taeniasis (โรคพยาธิตัวตืด) โรคที่เกิดจากพยาธิตัวตืด ชนิด Taenia
Tniasis solium
Taeniasis saginata การอักเสบของลำไส้ เช่นไส้ติ่งอักเสบ ไส้อักเสบทะลุ
เกิดจากคนทานเนื้อวัวหรือเนื้อหมูอย่างดิบๆสุกๆที่มีตัวอ่อนฝังตัวอยู่
Cysticercosis (โรคถุงพยาธิตืดหมู) โรคที่เกิดจากตัวอ่อนของพยาธิตืดหมู (T. solium) ไปฝังตัวตามอวัยวะต่างๆของร่างกายคน
Echinococcosis วงจรชีวิต ตัวแก่ E. granulosus อาศัยอยู่ในลำไส้ของ definitive host ซึ่งได้แก่สัตว์กินเนื้อทั้งหลายโดยเฉพาะสุนัข ตัวแก่ ปล่อย gravid proglottids ปะปนออกมากับอุจจาระ
Diphyllobothriasis โรคที่เกิดจากพยาธิตัวตืด Diphyllothrium latum ส่วนมากพบในประชากรที่ชอบกินปลาดิบ
Sparganosis คนไม่ใช่ที่อยู่ตามธรรมชาติในวงจรชีวิตของมัน ตัวอ่อนไม่สามารถเจริญเป็นตัวแก่ ในร่างกายคนได้ มันจึงเดินเพ่นพ่านไปตามเนื้อเยื่อต่างๆในร่างกาย ส่วนมากพบตามผิวหนัง ลูกตา และสมอง
Cutaneous and Ocular sparganosis พบตัวอ่อน sparganum ได้ที่ subconjunctiva ของตา
Cerebral sparganosis ตัวอ่อน sparganum อาจไชไปที่สมอง ทำให้เกิดอาการของ space-occupying lesion ในสมอง ได้ เช่น ปวดและวิงเวียนศีรษะ คลื่นไส้ อาเจียน แขนขาอ่อนแรง
โรคที่เกิดจากพยาธิตัวกลม (nematodes)
Trichuriasis (trichocephaliasis โรคพยาธิแส้ม้า)
อาการทางคลินิก ส่วนมากไม่มีอาการ แต่ถ้าตัวแก่มีมากเกินไป จะทำให้มีอาการท้องร่วง และปอด ท้องอย่างแรง อาการท้องร่วงอาจรุนแรงทาให้ถ่ายเป็นมูกเลือดได้
พยาธิสภาพ ลำไส้มีสีคล้ำจากเลือดคั่ง และมีการบวมที่เยื่อบุผิว บางครั้งอาจพบแผลที่ผนังลำไส้ได้
Gnathostomiasis (โรคพยาธิตัวจี๊ด)
ตัวอ่อนของพยาธิตัวกลม มีชื่อว่า Gnathostoma spp. เป็นโรคที่จัดอยู่ในพวก "cutaneous larva migrans"
วงจรชีวิต ปกติตัวแก่ของพยาธิชนิดนี้อาศัยอยู่ในกระเพาะของสัตว์ที่เป็น definite host ได้แก่สัตว์จาพวกแมว เสือชนิดต่างๆ และสุนัข
พยาธิสภาพ พบว่าผิวหนังบริเวณที่ตัวอ่อนชอนไช มีลักษณะบวมน้ำ พบจุดเลือดออกเป็นหย่อม เซลล์อักเสบประกอบด้วย eosinophils, lymphocytes, plasma cells
การวินิจฉัย พบตัวอ่อนหรือตัวแก่ Gnathostoma spinigerum ในบริเวณที่อักเสบ หรือจากการหาปฏิกิริยาทางภูมิคุ้มกัน ต่อพยาธิตัวจี๊ดที่ผิวหนัง
Ascariasis (โรคติดเชื้อพยาธิไส้เดือน)
เกิดจากพยาธิตัวกลมชนิด Ascaris lumbricoides คนที่มีพยาธินี้อยู่จะไม่ค่อยมีอาการทางคลินิกปรากฏออกมา นอกจากมีอาการปวดท้องเล็กน้อย
Ancylostomiasis (โรคพยาธิปากขอ)
โรคที่เกิดจากพยาธิตัวกลมชนิด Ancylostoma duodenale
วงจรชีวิต ตัวแก่อาศัยอยู่ในลำไส้เล็กของคน ตัวเมียจะปล่อยไข่ออกมากับอุจจาระ ไข่จะเจริญเติบโตต่อไปเป็นตัวอ่อนระยะ ต่างๆตามพื้นดิน จนได้ตัวอ่อนระยะติดต่อ filariform ตัวอ่อนระยะนี้จะไชผ่านผิวหนังคนเข้าไปในหลอดน้ำเหลือง (lymphatic vessels) และหลอดเลือดดำเล็กเพื่อไปสู่ปอด
ตัวอ่อน filariform ไชผ่านผิวหนังของคนจะทำให้เกิดอาการคันที่บริเวณนั้น โดยเฉพาะที่ง่ามเท้า ทำให้เกิด dermatitis
Enterobiasis (โรคพยาธิเส้นด้าย)
โรคที่เกิดจากพยาธิตัวกลม มีชื่อว่า Enterobius vermicularis
อาการทางคลินิก คือ คันบริเวณปากทวารหนัก (puritus ani) โดยเฉพาะเวลากลางคืน เนื่องจากตัวเมียออกมาวางไข่ และยังทำให้เกิดการอักเสบของทางเดินปัสสาวะในเด็กผู้หญิงได้
พยาธิสภาพที่พบมักเป็นแบบ granulomatous inflammation ตรงกลางเป็นเศษเนื้อตาย ล้อมรอบด้วยเซลล์ epitheloid, giant cells และผลึก Charcot-Leyden
Trichinosis
วงจรชีวิต ตัวแก่เพศผู้และเพศเมียอาศัยอยู่ในลำไส้เล็กส่วนปลายและลาไส้ใหญ่ส่วนต้น ของสัตว์เลี้ยงลูกด้วยนม เช่น หมู หรือ คน
Intestinal capillariasis
โรคที่ทำให้เกิดท้องร่วงรุนแรงและเรื้อรัง
อาการทางคลินิก ส่วนมากเป็นในผู้ใหญ่ อายุระหว่าง 20-40 ปี มีอาการปวดท้อง ท้องอืด มีเสียงลำไส้เคลื่อนไหวดัง
พยาธิสภาพ พบว่าผนังลำไส้เล็กหนา พื้นผิวนูน ลำไส้มักจะพองและมีของเหลวขังอยู่ภายใน เป็นสาเหตุทำให้การดูดซึมอาหารเป็นไปด้วยความลำบาก
Strongyloidiasis
พยาธิชนิดนี้มีวงจรชีวิตที่แปลกกว่าพยาธิตัวกลมชนิดอื่น คือ ตัวแก่เพศเมียเมื่อผสมพันธุ์กับตัวแก่เพศผู้จะฝัง ตัวอยู่ในผนังลำไส้เล็กบริเวณ duodenum และ jejunum พร้อมกับวางไข่ที่ผสมแล้วไว้ในเยื่อบุผนังลำไส้ ส่วนตัวแก่เพศผู้จะ หลุดปะปนกับอุจจาระออกมา
ผู้ป่วยติดเชื้อ Strongyloides stercoralis ส่วนมากไม่เกิดอาการ
เกิดจากพยาธิตัวกลมขนาดเล็กชนิดหนึ่งมีชื่อว่า Strongyloides stercoralis
Disseminated strongyloidiasis
เกิดในกรณีที่ผู้ป่วยติดเชื้อ Strongyloides steroralis มีร่างกายอ่อนแอ หรือมีภาวะภูมิคุ้มกันปกพร่อง หรือได้รับยากด ภูมิคุ้มกัน เช่น ยา corticosteroid
Angiostrongyliasis
วงจรชีวิต ตัวแก่ที่อาศัยอยู่ในเส้นเลือดแดงของปอดจะฝังไข่จำนวนมากไว้ในปอดหนู
พยาธิสภาพ เยื่อหุ้มสมองจะหนาและขุ่นขาว โดยเฉพาะบริเวณฐานสมองส่วนหน้าและสมองส่วนหลัง นอกจากนี้ยังพบหย่อม หรือจุดเลือดออกของเยื่อหุ้มสมองส่วน subdural และ subarachnoid บริเวณส่วน cortex ของสมอง
โรคหนอนพยาธิที่สำคัญโรคหนึ่งที่เกิดกับคน พยาธิตัวกลมชนิด Angiostrongylus cantonensis ซึ่งปกติเป็นพยาธิในปอดหนู
Larva migrans
การเคลื่อนที่ไปตามอวัยวะต่างๆภายในร่างกายและหรือผิวหนังของผู้ถูกอาศัย โดยตัวอ่อนของพยาธิบางชนิด ส่วนมากเป็นพยาธิตัวกลมและผู้ถูกอาศัยเหล่านี้เป็นสิ่งผิดปกติที่ตัวอ่อนไปอาศัยอยู่ เช่น คน
Cutaneous larva migrans โรคผิวหนังติดเชื้อที่เกิดจากการเคลื่อนที่ไปตามผิวหนังของตัวอ่อนของพยาธิพยาธิสภาพบนผิวหนังว่า creeping eruption โดยมากพบร่องในลักษณะนี้หลายๆร่อง เช่น พบตามหัวเข่า ต้นขา หน้าแข้ง
Visceral larva migrans กลุ่มอาการ (syndrome) อย่างหนึ่งที่พบได้บ่อยในเด็กที่มีอายุต่ำกว่า 4 ขวบ ในเลือดตรวจพบ eosinophils สูงเป็นเวลานาน พร้อมกับมีไข้ ตับ ม้ามโต และมีอาการทางระบบหายใจ
โรคที่เกิดจากพยาธิตัวกลมชนิด filaria
Onchocerciasis
โรคที่เกิดจากพยาธิฟิลาเรีย ที่มีชื่อว่า Onchocerca volvulus โดยพบการติดเชื้อพยาธิฟิลาเรียได้ที่ผิวหนัง เนื้อเยื่อ subcutaneous tissues ท่อน้าเหลือง ต่อมน้าเหลือง และในลูกตา
ภําพ ผิวหนังที่เกิดโรคมักพบเป็นตุ่มบวมคันและสีคล้ำ โดยมากพบเป็นที่ขาข้างเดียว ไม่ค่อยพบที่แขน ต่อมน้ำเหลืองมักโต และพบเป็นแบบ follicular hyperplasia
Dirofilariasis
เป็นโรคในสัตว์ ส่วนมากเกิดจากพยาธิ Dirofilaria immitis ซึ่งเป็นพยาธิหัวใจ สุนัข
(dog heartworm) พยาธิ Dirofilaria tenuis เป็นพยาธิของแรคคูน และพยาธิ Dirofilaria repens เป็นพยาธิในสุนัข และแมว โรคนี้ติดต่อสู่คนโดยยุงกัดคนและปล่อยตัวอ่อน microfilaria เข้าทางผิวหนัง
อาการทางคลินิก
Pulmonary dirofilariasis ส่วนมากเกิดกับผู้ใหญ่ โดยมากไม่มีอาการ แต่ตรวจพบโดยภาพรังสีเห็นเป็นแผลกลมในปอด
Subcutneous dirofilariasis ส่วนมากตรวจพบพยาธิที่เยื่อบุตา หนังตา ถุงหุ้มอัณฑะ เต้านม แขนและขา
Loiasis
โรคที่เกิดจากพยาธิ Loa Loa คนและลิง baboons เป็น definitive hosts โดยมีพาหะนาเชื้อได้แก่ แมลงชนิด mango flies ใน genus Chrysops แมลงเหล่านี้จะปล่อยตัวอ่อนระยะติดต่อ microfilaria เข้าสู่กระแสโลหิตเมื่อมันมากัดคนหรือสัตว์
พยาธิสภาพ ตัวแก่ของพยาธิชนิดนี้สามารถพบเห็นและดึงออกมาได้ตามผิวหนัง และsubcutaneous tissue ในที่ต่างๆของร่างกาย เช่น ที่ตา หนังศีรษะ นิ้วมือ และถุงไส้เลื่อน
Dracunculiasis
เกิดจากตัวแก่เพศเมียของพยาธิตัวกลม Dracunculus medinensis
วงจรชีวิต ตัวแก่เพศเมียปล่อยตัวอ่อนผ่านตามรอยแตกของผิวหนังของสัตว์เลี้ยงลูกด้วยนมที่มันอาศัยอยู่ ตัวอ่อนเหล่านี้เมื่ออยู่ในน้ำจะถูกตัวไรกิน และเจริญเติบโตเป็นตัวอ่อนระยะที่สามซึ่งเป็นระยะติดต่อ
ผู้ป่วยมีอาการคันที่ผิวหนัง เกิดผื่นลมพิษ หายใจลำบาก หน้ามืดเป็นลม วิงเวียน คลื่นไส้อาเจียน ท้องเสีย มีไข้
Filariasis โรคเท้าช้าง
วงจรชีวิต ยุงขณะกัดผู้ป่วยจะดูดเลือดที่มีตัวอ่อน microfilariae ลงสู่กระเพาะ ตัวอ่อนไชทะลุกระเพาะไปฝังตัวอยู่ตามกล้ามเนื้อหน้าอกของยุง เจริญเติบโตไปเป็นตัวอ่อนระยะติดต่อ และเคลื่อนตัวไปอยู่ที่ปากของมัน เมื่อยุงกัดคน infective larvae เข้าสู่ผิวหนังไปตามหลอดน้ำเหลือง
พยาธิสภาพ ต่อมน้ำเหลืองโตเกิดจากตัวแก่ของพยาธิชนิดนี้