Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
การติดเชื้อหลังคลอด (puerperal infection) (ปัจจัยเสี่ยง (การตรวจภายในบ่อยใ…
การติดเชื้อหลังคลอด (puerperal infection)
ความหมาย
การมีไข้หลังคลอด (puerperal fever)
ภาวะที่ทำให้สตรีหลังคลอด มีอุณหภูมิร่างกาย ตั้งแต่ 38 องศาเซลเซียสขึ้นไป ติดต่อกันอย่างน้อย 4 ครั้งต่อวัน ช่วง 2 ใน 10 วันแรกหลังคลอด ซึ่งไม่นับ 24 ชั่วโมงแรกหลังคลอด
การติดเชื้อในระบบสืบพันธุ์หลังคลอด (puerperal sepsis)
อาการมีไข้ อุณหภูมิกาย ≥ 38 องศาเซลเซียส นานเกิน 24 ชั่วโมง
เกิดซ้ำตั้งแต่วันที่ 2 – 10 หลังคลอดหรือหลังการแท้ง
การติดเชื้อในระบบสืบพันธุ์เกิดขึ้นตั้งแต่มีการเจ็บครรภ์หรือถุงน้ำคร่ำแตก จนถึง 42 วันหลังคลอด
มีไข้ ≥ 38.5 องศาเซลเซียส
การติดเชื้อหลังคลอด (puerperal infection)
การติดเชื้อในระบบสืบพันธุ์ร่วมกับ การติดเชื้อในระบบอื่นๆ เช่น ระบบทางเดินปัสสาวะ เต้านม ระบบทางเดินหายใจ ระบบทางเดินอาหาร มาลาเรีย ไทฟอยด์
การรักษา
การรักษาการติดเชื้อลุกลามออกไปนอกมดลูก
หากเป็นก้อนฝีหนองในช่องท้องต้องผ่าระบายออก
กรณีเยื่อบุช่องท้องอักเสบ ในรายที่มีท้องอืดมาก ดูแลทำ nasogastric suction ในรายที่รุนแรงต้องได้รับการผ่าตัด
ภาวะ septic pelvic thrombophlebitis แพทย์มักรักษาด้วย heparin
ภาวะ femoral thrombophlebitis ดูแลให้ยาปฏิชีวนะ ยาระงับปวด ให้ heparin ให้นอนยกขาสูง ห้ามเดินจนกว่าอุณหภูมิจะลดลง 1 สัปดาห์
การรักษาการติดเชื้อเฉพาะที่
ถอดไหมออก เปิดแผลให้หนองระบายได้ดี
ดูแล hot sitz bath
อบแผลจะช่วยในการบรรเทาอาการปวด
ดูแลให้ได้รับยาปฏิชีวนะ ทางหลอดเลือดดำ และ ชนิดรับประทาน
ยาระงับปวด
สาเหตุ
การติดเชื้อจากโรงพยาบาล (nosocomial infection)
การติดเชื้อจากภ ายนอก (exogenous infection)
การติดเชื้อจากตัวผู้ป่วยเอง (endogenous infection)
พยาธิสภาพ
การติดเชื้อเฉพาะที่ บริเวณที่ติดเชื้อมักจำกัดอยู่ที่ตำแหน่งใด ตำแหน่งหนึ่งเท่านั้น
การติดเชื้อของแผลฝีเย็บ (perineal infection)
ปากช่องคลอด (vulvitis)
ช่องคลอด (vaginitis)
ปากมดลูก (cervicitis)
เยื่อบุโพรงมดลูก (endometritis)
อาการและอาการแสดง
อาการเฉพาะ
แผลฝีเย็บ : ขอบแผลเป็นสีน้ำตาลแดง เนื้อเยื่อบวม ขอบแผลเน่า มีน้ำเหลืองไหล เป็นหนอง แผลแยก
ช่องคลอด : เยื่อบุช่องคลอดจะบวมแดง เนื้อเน่าหลุดลอก อาจเกิดน้ำเหลืองอักเสบ และแพร่กระจายไปอวัยวะอื่นได้
ปากมดลูก : มีการฉีกขาด ปากมดลูก อาจลึกเข้าไปถึงฐานของbroad ligament เป็นจุดตั้งต้นของหลอดน้ำเหลืองอักเสบ parametritis
อาการทั่วไป
ไข้ต่ำกว่า 38.5 องศาเซลเซียส อาจมีอาการปัสสาวะลำบาก
1.2 การติดเชื้อของเยื่อบุโพรงมดลูก (endometritis) หรือการติดเชื้อของมดลูก (metritis)
มีไข้สูงระหว่าง 38.5 – 40 องศาเซลเซียส ชีพจรเร็ว หนาวสั่น
ปวดท้องน้อย บริเวณมดลูกและปีกมดลูก
น้ำคาวปลามีกลิ่นเหม็นหรือมีหนองปน โดยเฉพาะการติดเชื้อ anaerobes
มดลูกเข้าอู่ช้า มีเลือดออกทางช่องคลอดเล็กน้อย
การติดเชื้อลุกลามออกไปนอกมดลูก
การแพร่กระจายไปตามหลอดเลือดดำ
infected emboli หลุดไปตามกระแสเลือด ทำให้เกิด pelvic thrombophlebitis
มีไข้สูงลอย
ปวดท้องน้อยข้างใดข้างหนึ่ง หรือทั้งสองข้าง
femoral thrombophlebitis จะมีอาการ ขาบวมตึง กดไม่บุ๋ม ปวดกล้ามเนื้อน่อง เมื่อกระดกปลายเท้า
การแพร่กระจายไปตามระบบน้ำเหลือง
เนื้อเยื้ออุ้งเชิงกรานอักเสบ (pelvic cellulitis, parametritis)
มีไข้สูงลอย
ปวดท้องน้อย อาจเป็นข้างเดียวหรือสอง
กดเจ็บที่มดลูก
อาจคลำพบก้อนบริเวณ broad ligament
เยื่อบุช่องท้องอักเสบ (peritonitis)
ไข้สูง หนาวสั่น ชีพจรเร็ว
ปวดท้องรุนแรง ท้องโป่งตึง กดเจ็บ มี rebound tenderness , bowel soundลดลง
มีฝีในอุ้งเชิงกราน ถ้าไม่ได้รับการรักษาฝีจะแตกหนองเข้าสู่ช่องท้อง เกิด septic shock
ปัจจัยเสี่ยง
การตรวจภายในบ่อยในระยะรอคลอด โดยเฉพาะในรายที่ถุงน้ำคร่ำแตกแล้ว
ระยะเจ็บครรภ์และการคลอดยาวนาน
ภาวะทุพโภชนาการ ภาวะโลหิตจางตั้งแต่ตั้งครรภ์ การขาดน้ำหรือการตกเลือดระหว่าง การคลอด
การประเมินอัตราการเต้นของหัวใจทารก ชนิด internal fetal heart monitoring
เทคนิคการทำคลอดไม่ถูกต้อง มีการแพร่กระจายเชื้อเข้าไปโดยตรง หรือผ่าตัดคลอดทางหน้าท้อง
ทำหัตถการล้วงรก หรือมีการตรวจภายใน ขูดมดลูกในรายที่มีเศษรกค้างหรือมีเลือดออกมากผิดปกติ
ทำให้เชื้อโรคเข้าไปในช่องคลอดขณะตรวจได้
การทำคลอดโดยใช้สูติศาสตร์หัตถการ หรือการคลอดยาก
เศษรกค้างในโพรงมดลูก เนื่องจากเนื้อเยื่อตายเป็นแหล่งอาหารอย่างดีแก่แบคทีเรีย
การดูแลแผลฝีเย็บที่ไม่ถูกต้อง หรือขาดการดูแลความสะอาดอวัยวะสืบพันธุ์ภายนอก