Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

กลุ่มฟลอเรนซ์ ไนติงเกล กระบวนการพยาบาล Nursing Process (คุณลักษณะของกระบว…

- - - - ความหมายในลักษณะคำกิริยา:การให้การวินิจฉัยเป็นกระบวนการสืบค้นหาปัญหาของผู้รับบริการ ด้วยการวิเคราะห์ข้อมูลที่รวบรวมมาได้ โดยใช้เหตุผลและความรู้ต่างๆอย่างรอบคอบ ที่เรียกว่า กระบวนการวินิจฉัยทางการพยาบาล
      - ความหมายในลักษณะคำนาม:ข้อวินิจฉัยการพยาบาล เป็นผลของการสรุปเกี่ยวกับการตอบสนองของผู้รับบริการต่อปัญหาสุขภาพ หรือภาวะสุขภาพดี ก็ได้
    - - 1.ความรู้
      - 2.การใช้กระบวนการคิดอย่างมีวิจารณญาณ
      - 3.การใช้เหตุผล
        
        การใช้เหตุผลอุปมาน(Inductive reasoning):เป็นการหาปัญหาจากข้อมูลย่อยๆที่รวบรวมมาได้นำมาวิเคราะห์ความสัมพันธ์ระหว่างกันแล้วจึงสรุปผลเป็นปัญหา
        
        การใช้เหตุผลอนุมาน(reductive reasoning):เป็นการตั้งปัญหา หรือสมมติฐานขึ้น แล้วหาข้อมูลย่อยๆมาสนับสนุนปัญหาที่ตั้งไว้ว่าเป็นจริง
      - 4.การตัดสินใจ(decision making)
      - 5.มีความเป็นปรนัย(objectively)
    - - การวิเคราะห์ข้อมูล
        
        แปลความหมายของข้อมูล(interpretation)
        
        จัดกลุ่มข้อมูล(classification)
        
        ตรวจสอบความถูกต้อง(validation)
      - การกำหนดภาวะสุขภาพ/ระบุปัญหา
        
        ปัญหาที่มีแนวโน้มจะเกิด
        
        ปัญหาเสี่ยง
        
        ปัญหาที่กำลังเกิดอยู่
      - การจำแนกกลุ่มการตอบสนอง
        
        กลุ่มปัญหา
        
        กลุ่มสาเหตุ/ปัจจัยที่เป็นเหตุให้เกิดปัญหา
  - - - 2.การวางแผนระหว่างการดูแล (ongoing planning)
        
        พยาบาลผู้ที่ดูแลผู้รับบริการจะเป็นผู้วางแผนการพยาบาล ในระหว่างการดูแล เมื่อผู้รับบริการให้ความไว้วางใจหลังจากอยู่ในความดูแล
        การวางแผนระหว่างการพยาบาล ทำได้ในการทำงานแต่ละวัน และแต่ละเวร (เช้า/บ่าย/ดึก)
      - 3.การวางแผนเพื่อการจำหน่าย (discharge planning)
        
        เป็นการวางแผนและจัดสรรบริการในการดูแลรักษา ผู้ป่วยที่ต้องการการดูแลต่อเนื่องหลังการจำหน่ายอย่างเป็นระบบ องค์รวม มีการประสานงานของ สหสาขาวิชาชีพในการสนับสนุน และเสริมพลัง ผู้ป่วยและครอบครัวเป็นรายกรณี รวมทั้งเตรียมการให้ผู้ป่วยและญาติ สามารถดูแลสุขภาพได้ด้วยตัวเอง
      - 1.การวางแผนระยะเริ่มต้น (initial planning)
        
        พยาบาลเริ่มจากประเมินสภาพผู้รับบริการ เมื่อผู้รับบริการเข้ารักษาตัวในโรงพยาบาล จะเป็นผู้ที่ได้ข้อมูลที่ได้จากกิริยา ท่าทาง การพูดคุย แต่ข้อมูลอาจไม่สมบูรณ์ จึงวางแผนการพยาบาลข้อมูลที่มี มาปรับปรุงให้ละเอียด
    - - goals / outcomes
        
        สิ่งที่พยาบาลและผู้รับบริการ คาดหวังจะให้เกิด หลังจากปฏิบัติกิจกรรมการพยาบาลไปแล้ว
        
        ต้องมีเกณฑ์สำหรับประเมินผลเป้าหมาย เพื่อตรวจสอบว่าสำเร็จจริงหรือไม่
      - intervention
        
        เป็นวิธีปฏิบัติเพื่อให้ ผู้ป่วยมีการเปลี่ยนแปลงจากภาวะที่ไม่พึ่งประสงค์ ไปสู้เป้าหมายที่กำหนด
      - problem / diagnosis
        
        การตอบสนองต่อภาวะสุขภาพ ต่อสุขภาพที่เบี่ยงเบน
    - - การกำหมดเป้าหมาย/วัตถุประสงค์การพยาบาล
      - การกำหนดเกณฑ์ประเมินผล
      - การลำดับข้อวินิจฉัยการพยาบาล
      - การกำหนดกิจกรรมการพยาบาล
  - - - การประเมินผลการพยาบาล หมายถึง กระบวนที่ทำอย่างรอบคอบ และเป็นระบบในการตัดสินเกี่ยวกับคุณภาพ ความมีค่า หรือคุณค่าของพยาบาล โดยการเปรียบเทียบกับเกณฑ์ หรือมาตรฐานที่วางไว้ หรือที่กำหนดไว้ก่อนแล้ว
    - - เป็นขั้นตอนสุดท้ายของกระบวนการพยาบาล และแทรกอยู่ในทุกขั้นตอน
      - มีกระบวนการที่เป็นระเบียบแบบแผน
      - ผลที่ได้จากการประเมินผลการพยาบาลจะบอกให้ทราบถึงประสิทธิภาพของพยาบาล วิธีปฏิบัติการพยาบาล และพฤติกรรมที่เกิดขึ้นกับผู้รับบริการ
      - นำผลการประเมิน จนต้องเริ่มตั้งแต่กำหนดปรัชญา วัตถุประสงค์ขององค์กร จนถึงการควบคุมการพยาบาล
    - - เชิงโครงสร้าง (Structure)
        
        จุดเน้น คือ หน่วยงาน
        
        จะตรวจสอบการจัดระบบสำหรับให้การดูแล
        
        ปัจจัยที่มีผล คือ การบริหาร งบประมาณ การสื่อสาร กระบวนการพัฒนาตนเอง แบบแผนการจัดกำลังคน คุณภาพ สิ่งอำนวยความสะดวก เครื่องมือเครื่องใช้
      - เชิงกระบวนการ Process
        
        จุดเน้น คือ กิจกรรมของผู้ให้การดูแล
        
        พิจารณาจาก กิจกรรมอะไรที่ให้ผู้รับบริการ การดูแลที่ให้เกี่ยวข้องกับความต้องการของผู้รับบริการ หรือไม่ การดูแล เหมาะสม สมบูรณ์ และถูกเวลา ทักษะของผู้ให้การดูแลเป็นอย่างไร คุณภาพของการปฏิบัติของผู้ให้การดูแลเป็นอย่างไร
      - เชิงผลลัพธ์ (Outcome)
        
        จุดเน้น คือ การตอบสนองของผู้รับบริการ
        
        เปรียบเทียบการเปลี่ยนแปลงหรือการตอบสนองของผู้รับบริการ กับเป้าหมายที่พยาบาลและผู้รับบริการคาดหวัง โดยพยาบาลจะประเมินว่าบรรลุเป้าหมายสุขภาพที่ตั้งไว้หลังให้การพยาบาลแล้ว หรือประสบความสำเร็จระดับไหน เพียงใด
        
        สามารถกระทำได้ 2 ลักษณะ คือ
        
        การะประเมินผลในขณะปฏิบัติการพยาบาล (Formative/ongoing evaluation) : เป็นการประเมินผลที่กระทำอยู่ตลอดเวลา ในขณะที่กำลังใช้กระบวนการพยาบาลในขั้นตอนอื่นๆ
        
        การประเมินผลเมื่อการพยาบาลสิ้นสุดในช่วงเวลาหนึ่งๆ (Summative/Intermittent evaluation) : เป็นการประเมินผลรวบยอดในช่วงเวลานั้นๆ
    - - 1) ทบทวนเป้าหมายที่ตั้งไว้ในแผนการพยาบาล
      - 2) รวบรวมข้อมูลที่สัมพันธ์กับเป้าหมายที่วางไว้
      - 3) เปรียบเทียบข้อมูลทีไ่ด้ขณะนั้นกับเกณฑ์การประเมินผลเป้าหมายที่คาดหวังที่ตั้งไว้ ว่าผลบรรลุตามเกณฑ์ทั้งหมด หรือบรรลุบางส่วน หรือไม่บรรลุผลเลย
      - 4) เขียนข้อความเกี่ยวกับผลการประเมินทั้งส่วนภาวะสุขภาพ และข้อมูลสนับสนุนภาวะสุขภาพนั้น
      - 5) เชื่อมโยงกิจกรรมการพยาบาลกับผลการประเมิน
      - 6) ทบทวนและปรับปรุงแก้ไขแผนตามความจำเป็น ขึ้นกับการสำเร็จตามเป้าหมาย และการเปลี่ยนแปลงภาวะสุขภาพของผู้รับบริการ
  - - - เป็นการนำแผนการพยาบาลที่กำนหดไว้ ไปทำให้เกิดผลเป็นจริง ภายใต้ระบบการพยาบาลที่เหมาะสมกับสถานการณ์และทรัพยากรที่มีอยู่ อาจเป็นระบบการปฏิบัติการพยาบาลเป็นทีม (Team nursing) หรือระบบการปฏิบัติการพยาบาลตามหน้าที่ (Functional nursing) หรือระบบการปฏิบัติการพยาบาลแบบเจ้าของไข้ (Primary nursing) หรือผสมผสานกันระหว่างระบบ
    - - เป็นการนำแผนไปสู่การกระทำ
      - ไม่ได้จำกัดเพียงในโรงพยาบาล สามารถปฏิบัติได้ในครอบครัว จนถึงชุมชน
      - จะบรรลุผลสำเร็จอย่างมีประสิทธิภาพและคุณภาพ ต้องมีการเตรียมการที่ดีและมีความพร้อม
      - ภายหลังให้การพยาบาลแล้ว ต้องบันทึกการปฏิบัติการพยาบาลที่ให้
    - - 1) ขั้นเตรียมการ (Preparing)
        
        เตรียมผู้ปฏิบัติการ
        
        คุณสมบัติที่ต้องพัฒนาให้เกิดขึ้นในผู้ปฏิบัติ คือ 4H ได้แก่ Head , Heart , Hands และ Heels
        
        เตรียมผู้รับบริการ
        
        เตรีมอุปกรณ์ / เครืองมือเครื่องใช้
        
        เตรียมทบทวนแผนการพยาบาล
      - 2) ขั้นปฏิบัติการ Doing/Delegating
        
        สิ่งที่ต้องคำนึงถึง
        
        ความปลอดภัย (Safety)
        
        ประสิทธิภาพและประสิทธิผล (Efficiency and effectiveness)
        
        ประหยัด (Economuzation)
        
        ความสุชสบาย (Comfort)
        
        สิทธิและหน้าที่ตามกฎหมาย
        
        ทักษะจำเป็น
        
        ด้านสติปัญญา (Intellectual and cognitive skills)
        
        การคิดอย่างมีวิจารณญาณ (Critical thinking)
        
        สร้างความสัมพันธ์ระหว่างบุคคล (Interpersonal skills)
        
        ด้านการปฏิบัติ (Teaching/Psychomotor skills)
        
        การมอบหมายงานและการนิเทศงาน (Delegation and supervision)
      - 3) ขั้นการบันทึก (Documentation/Recording)
        
        บันทึกโดยเน้นแหล่งข้อมูลเป็นหลัก (Source-oriented record)
        
        บันทึกโดนเน้นปัญหาเป็นหลัก (Problem-oriented record)
        
        บันทึกรายการปัญหา (Problem list)
        
        บันทึกตามกระบวนการพยาบาล
        
        บันทึกด้วยคอมพิวเตอร์ (Computerized record)
        
        บันทึกแบบบรรยายตามเหตุการณ์ (Narrative records)
  - - - ชนิดข้อมูล(types of data)
        
        ข้อมูอัตนัย(subjective data) : symptom
        
        ข้อมูลปรนัย(objective data):sign
      - แหล่งข้อมูล(sources of data)
        
        แหล่งปฐมภูมิ(primary sources):ตัวผู้รับบริการ
        
        แหล่งข้อมูลทุติยภูมิ(secondary sources)
        :ครอบครัว ผู้ประสบเหตุ บุคลากรทีมสุขภาพ
        :แฟ้มประวัติและผลตรวจทางห้องปฏิบัติการ
      - วิธีการรวบรวมข้อมูล(data collection method)
        
        การสัมภาษณ์/การซักประวัติ(Interview )
        
        ชนิดการสัมภาษณ์
        
        แบบกำหนดทิศทาง(directive):มีรูปแบบชัดเจน
        
        แบบไม่กำหนดทิศทาง(non directive):ผู้รับบริการได้พูดตามที่ต้องการ
        
        ขั้นตอน
        
        1.ขั้นเตรียมการสัมภาษณ์:ตั้งเป้าหมาย คิดคำถามไว้กำหนดช่วงเวลาท่ีไม่ถูกรบกวนและต้องพิจารณาอารมณ์และความพร้อมของผู้รับบริการด้วย
        
        2.ขั้นสัมภาษณ์: สร้างสัมพันธภาพ โดยการทักทาย แนะนำตนเอง ถามชื่อผู้รับบริการแสดงท่าทีถึงการยอมรับและให้เกียรติ ใช้คำนำหน้าและสรรพนามที่เหมาะสม ควรจัดที่นั่งให้ทำมุมเฉียง ไม่ประจันหน้ากันโดยตรง ลักษณะการถามเป็นการสนทนามากกว่าการซักถาม ใช้คำถามปลายเปิด และควรสังเกตพฤติกรรมและการแสดงออกของผู้รับบริการตลอดเวลาที่ซักประวัติ ผู้สัมภาษณ์ต้องตั้งสติ สบตาและตั้งใจฟังสิ่งที่ผู้รับบริการพูด
        
        3.ขั้นปิดการสัมภาษณ์:เมื่อยุติการสัมภาษณ์ ควรสรุปสิ่งที่คุยมาเพื่อให้ผู้รับบริการได้ตรวจความถูกต้องของข้อมูล ตามกรอบการรับรู้ของพยาบาลที่เกี่ยวกับปัญหาสำคัญ
        
        เทคนิคการสัมภาษณ์
        
        1.การส่งเสริม(facilitation)
        
        2.การทำความเข้าใจ(clarification)
        
        3.การสะท้อนกลับ(reflection)
        
        4.การกล่าวซำ้(restatement )
        
        5.การแปลความหมาย(interpretation)
        
        6.อาการเงียบ(silence)
        
        หัวข้อในการซักประวัติ
        
        1.รายละเอียดทั่วไป(Inroductory data)
        
        2.อาการสำคัญ(Chief complaint)
        
        3.ประวัติปัจจุบัน(Present illness)
        
        4.ประวัติเจ็บป่วยในอดีต(Past history)
        
        5.ประวัติเจ็บป่วยในครอบครัว(Family history)
        
        6.ประวัติส่วนตัว(Personal history)
        
        7.การทบทวนอาการตามระบบอวัยวะ(Review of system)
        
        การสังเกต(Observation)
        
        ใช้ความรู้สึกของพยาบาลในการรวบรวมข้อมูลด้วยความระมัดระวัง รอบคอบ
        
        พยาบาลต้องฝึกเป็นคนช่างสังเกต ผู้รับบริการมีรูปร่าง ลักษณะอย่างไร กำลังทำอะไร แสดงอาการอะไรที่เป็นการบ่งบอกสิ่งผิดปกติ
        
        เมื่อเข้าใกล้ผู้ป่วย ให้สังเกตผู้ป่วยอย่างใกล้ชิด
        
        สังเกตสิ่งแวดล้อมรอบตัวผู้ป่วย
        
        การตรวจร่างกาย(physical examinations)
        
        ให้ข้อมูลปรนัย(Objective data)
        
        การตรวจร่างกายแบบสมบูรณ์
        
        วิธีตรวจตั้งแต่ศีรษะจรดปลายเท้า(head to toe)
        
        วิธีตรวจตามระบบ
        
        วิธีตรวจตามกรอบแนวคิดของศาสตร์ทางการพยาบาล
        
        เทคนิคการตรวจร่างกาย
        
        1.การดู(inspection)
        
        2.การคลำ(palpation)
        
        3.การเคาะ(percussion)
        
        4.การฟัง(auscultation)
    - - ความสำคัญ
        
        เพื่อไม่ให้พลาดข้อมูลที่ถูกต้องและสำคัญกับปัญหาของผู้ป่วย
        
        เพื่อกำจัดความผิดพลาดของผู้ประเมิน ความอคติ
        
        ไพื่อไม่ให้รีบสรุป หรือเน้นในทางที่ผิด
      - สาเหตุ
        
        ควรตรวจสอบเมื่อข้อมูลอัตนัยและปรนัยไม่สอดคล้องกัน
        
        ผู้รับบริการให้ข้อมูลเรื่องเดียวกันในแต่ละครั้งไม่เหมือนกัน
        
        ควรตรวจสอบเมื่อข้อมูลที่ได้มาผิดปกติมากๆและมีปัจจัยบางประการที่ทำให้ข้อมูลไม่ตรง
      - วิธีการ
        
        ตรวจสอบข้อมูลอย่างน้อย2ครั้ง โดยตรวจซำ้และเปรียบเทียบกับข้อมูลเดิม โดยเฉพาะข้อมูลอัตนัยกับปรนัย
        
        หาปัจจัยส่งเสริมหรือยับยั้ง
        
        ถามผู้เชี่ยวชาญ/ญาติ ผู้ใกล้ชิด/ผู้มีประสบการณ์
        
        ทำความเข้าใจข้อมูลด้วยการถามซำ้หรือสังเกตพฤติกรรม
    - - นำข้อที่รวบรวมและตรวจสอบแล้ว มาจัดหมวดหมู่ เชื่องโยงข้อมูลเข้าด้วยกัน จัดข้อมูลที่เกี่ยวข้องกันไว้ด้วยกัน(ตามแนวคิด/ทฤษฎีและเครื่องมือประเมินที่ใช้เป็นแนวทาง)
      - ช่วยให้มองเห็นปัญหาสุขภาพ ปัจจัยเสี่ยง และส่วนดีที่มีอยู่ของผู้รับบริการในขณะที่มีปัญหา
      - อาจจัดระบบข้อมูลตามกรอบแนวคิดที่แตกต่างกัน เช่น กรอบแนวคิดทางการพยาบาล และ กรอบแนวคิดที่ไม่ใช่ทางการพยาบาล
      - กรอบแนวคิดทางการพยาบาล ได้แก่ กรอบแนวคิดแบบแผนสุขภาพของกอร์ดอน กรอบแนวคิดการดูแลตนเอง กรอบแนวคิดการปรับตัว กรอบแนวคิดความสามารถในการดูแลตนเอง เป็นต้น
      - กรอบแนวคิดที่ไม่ใช่ทางการพยาบาล ได้แก่ ลำดับขั้นความต้องการของมาสโลว์
    - - ต้องบันทึกสิ่งที่ประเมินได้ เพื่อจะได้สื่อสารให้ผู้อื่น(ที่เกี่ยวข้องกับทีมการดูแลรักษา)ได้รับรู้ และ/หรือ รายงานความผิดปกติที่พบ เพื่อให้การดูแลรักษาทันที
      - การบันทึกและรายงานเป็นปัจจัยที่จะให้การวินิจฉัยและรักษาในทันที ช่วยให้การปฏิบัติที่ไม่ถูกต้องลดลง แต่อาจทำให้การดูแลรักษาไม่ได้ผล จากการบันทึกและการรายงานที่ขาดความระมัดระวัง รอบคอบ
      - การรายงานสิ่งสำคัญที่พบ อาจทำก่อนบันทึกทั้งหมดได้ เช่น วัดอุณหภูมิกายได้ 39.5 องศาเซลเซียส ต้องรายงานแพทย์ก่อนแล้วจึงบันทึกลงในแบบฟอร์ม เป็นต้น
- - - - การดูแลรักษา
      - การส่งเสริม
      - การป้องกันโรค
      - การฟื้นฟู
    - - ประยุกต์ได้ทุกวัน
      - ภาวะเร่งด่วน
      - เฉียบพลัน
      - เรื้อรัง
      - ตั้งเเต่เกิดจนวาระสุดท้ายของชีวิต
- - - - เครื่องตรวจหู (otoscope)
      - เครื่องตรวจตา(opthalmoscope)
  - - - หลังมือ
        
        ใช้แยกแยะความแตกต่างอุณหภูมิ
      - ปลายนิ้ว
        
        ใช้ตัดสินองค์ประกอบหรือแนวกล้ามเนื้อและขนาดของสิ่งที่คลำ
      - ผิวฝ่ามือ
        
        ไวต่อการสั่นไหว ใช้คลำบริเวณเหนือหัวใจ คอ
    - - คลำเบา(lightly palpation)
        
        ตรวจเกือบทุกส่วนทั่วร่างกายกดอย่างนุ่มนวล และอาจวนๆมือไปด้วย มักใช้ตรวจเต้านม กระเพาะปัสสาวะ คลำชีพจร ตรวจอัตรการเต้นของหัวใจ
      - คลำลึก(deeply palpation)
        
        ตรวจท้อง เพื่อหาตำแหน่ง และขนาดของอวัยวะหรือหาก้อนผิดปกติ วิธีนี้ต้องใช้2มือ มือที่ถนัดมือหนึ่งกดอีกมือวางซ้อนมือที่กดเพื่อถ่ายทอดความรู้สึกโดยใช้การเพิ่มแรงกด สังเกตการแสดงสีหน้าและการเคลื่อนไหวของร่างกายผู้ป่วยระหว่างคลำจะได้ข้อมูลช่วยประเมินความรุนแรงของความเจ็บปวด หรือความไม่สุขสบายได้
  - - - เคาะโดยตรง(direct percussion
        
        ใช้นิ้วมือเดียวหรือหลายนิ้ว เคาะบนผิวหนังของร่างกายบริเวณที่ตรวจ เคาะโพรงอากาศบริเวณกระดูกใบหน้าดูความเจ็บป่วย
      - เคาะโดยอ้อม(indirect percussion)
        
        การวางนิ้วชี้หรือนิ้วกลางของมือหนึ่ง ลงบนผิวหนังบริเวณที่ตรวจ แล้วเคาะปลายนิ้วของอีกมือลงบนข้อต่อของนิ้วที่วางบนผู้ป่วย
    - - เสียงทึบมาก(flat)
        
        เป็นเสียงความถี่ต่ำ เกิดจากการเคาะบนกระดูกหรือกล้ามเนื้อ
      - เสียงทึบ(dull)
        
        เป็นเสียงความถี่ปานกลาง เสียงหนักและอาจได้ยินเมื่อเคาะบนตักหรือม้าม
      - เสียงโปร่ง(resonant)
        
        เป็นเสียงที่ได้ยินชัด เกิดจากการเคาะบนปอดที่มีลม
      - เสียงก้อง(tympanic)
        
        เป็นเสียงดังความถี่สูง ฟังได้ยินเมื่อเคาะบนกระเพาะอาหารที่มีลม หรือกระพุ้งแก้มที่ถูกทำให้โป่ง
  - - - โดยตรง
        
        ไม่ใช้เครื่องมือในการตรวจหาดสียง
      - โดยอ้อม
        
        ฟังโดยใช้หูฟัง(stethoscope)
        
        มักใช้ตรวจคุณลักษณะของปอด หัวใจ และเสียงลำไส้ ทำให้สามารถบอกได้ถึงความถี่ ความแรง คุณภาพ และช่วงเวลาของเสียงที่ได้ยิน เช่น ดสียงวีดส์ (wheeze)