Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

การตรวจประเมินสุขภาพทารกในครรภ์ :<3: :<3: (CST (การพยาบาล CST (3…

- - - - ultrasound ที่ใช้อยู่สามารถทำให้เราเห็นภาพขณะนั้น เราสามารถเห็นภาพหัวใจเด็กเต้น เห็นการเคลื่อนไหวของแขน ขา ทำให้เราสามารถติดตามการพัฒนาของทารก จำนวนของทารก ตำแหน่งของทารก และตำแหน่งของรก ประโยชน์อีกอันหนึ่งคือ Doppler ultrasound ซึ่งทำให้เราได้ยินเสียงหัวใจเด็กเต้น
  - - - วัดรอบศีรษะเด็กเพื่อประเมินอายุครรภ์
      - วินิจฉัยครรภ์ไข่ปลาอุ และครรภ์นอกมดลูก
      - ตำแหน่งของทารก การเต้นของหัวใจ
      - ประเมินว่าตั้งครรภ์ผิดปกติ
      - ใช้วินิจฉัยว่าตั้งครรภ์หรือไม่
    - - ไตรมาส 2
        
        อายุครรภ์และอัตราการเจริญเติบโตของเด็ก
        
        ประเมินขนาดของทารกว่าเหมาะสมกับอายุหรือไม่
        
        ตั้งครรภ์แฝด
        
        วินิจฉัยว่าทารกตายในท้อง
        
        พิการของอวัยวะ
        
        ปริมาณน้ำคร่ำในมดลูกวินิจฉัยว่าน้ำคร่ำมากหรือน้อย
        
        วินิจฉัยทารกพิการแต่กำเนิดพิการแต่กำเนิดบางชนิด เช่น ศีรษะ กระดูกสันหลัง แขน ขา หัวใจ
        
        ประเมินสุขภาพทารก
      - ไตรมาส 3
        
        การเคลื่อนไหวของเด็ก
        
        ตรวจความผิดปกติของช่องเชิงกราน
        
        ท่าของเด็ก
        
        ช่วยในการเจาะน้ำคร่ำ
        
        วินิจฉัยเด็กตาย
        
        ช่วยแพทย์ในการเลือกวิธีคลอดเช่น เด็กตัวโตมากก็แนะนำผ่าตัด
        
        ตำแหน่งของรก
  - - - Middle cerebral artery (MCA)
        
        เป็นการวัดการไหลเวียนของเลือดในสมองทารก ในรายที่มีปัญหา uteroplacental insufficiency ถึงแม้การไหลเวียนเลือดในร่างกายจะลดลง แต่การไหลเวียนไปยังสมองงจะเพิ่มขึ้นตรงกันข้ามกับ umbilical artery ที่เป็นผลของ brain sparing ที่เลือดพยายามไหลไปเลี้ยงอวัยวะที่มีความจำเป็นต่อการดำรงชีวิต จึงนำมาใช้ร่วมกับการตรวจ Umbilical arteries จะมีความแม่นยำมากขึ้น
      - Ductus venosus / umbilical vein
        
        เป็นการตรวจคลื่นดอพเพอร์ในเส้นเลือดดำ ซึ่งจะเป็นตัวที่บ่งชี้การทำงานของหัวใจ ในรายที่มีการทำงานของหัวใจล้มเหลวจากสาเหตุต่าง เช่น ทารกเจริญเติบโตในครรภ์ชนิดรุนแรง หัวใจพิการ
      - Umbilical arteries (UA)
        
        เมื่อมีปัญหา uteroplacental insufficiency การไหลเวียนของเลือดที่รกจะลดน้อยลง ความต้านทานของรกจะเพิ่มขึ้น ทำให้การไหลเวียนของเลือดในจังหวะคลายตัวลดลง
- - - - Reactive
        
        การเพิ่มขึ้นของ FHR มากกว่าหรือเท่ากับ 15 bpm และนานกว่า 15 วินาที อย่างน้อย 2 ครั้งในช่วงการตรวจ 20 นาที โดยระหว่างที่ตรวจสามารถกระตุ้นการเคลื่อนไหวด้วย การกระตุ้นครั้งละ 1-2 วินาทีที่หน้าท้องมารดา
        
        รูปแบบการเต้นของหัวใจของทารกในครรภ์
        
        FHR variability
        
        การแปรปรวนของการเต้นของหัวใจ ถ้าเป็นความแปรปรวนระหว่างการเต้นแต่ละครั้ง เรียกว่า beat to beat variability หรือ short term variability แต่ถ้าเป็นความแปรปรวนของ baseline FHR ในแต่ละช่วงเวลา เรียกว่า long term variability ซึ่งแบ่งตามขนาดของความแปรปรวนซึ่งบ่งชี้สุขภาพทารกในครรภ์ได้ดังนี้
        
        4 more items...
        
        FHR deceleration
        
        การลดลงของ FHR ซึ่งแบ่งเป็น 3 ชนิด คือ early variable และ late deceleration
        
        4 more items...
        
        FHR baseline
        
        ทารกปกติจะอยู่ระหว่าง 110-160 bpm
        
        FHR acceleration
        
        การเพิ่มขึ้นของ FHR อย่างฉับพลัน มากกว่าหรือเท่ากับ 15 bpm และนานกว่า 15 วินาที แต่น้อยกว่า 2 นาที แต่ถ้านานกว่า 2 นาที แต่ไม่ถึง 10 นาที จัดเป็น prolonged deceleration แต่ในรายที่อายุครรภ์น้อยกว่า 32 สัปดาห์ เกณฑ์การวินิจฉัยลดลงเป็น เพิ่มขึ้น 10 bpm นานกว่า 10 วินาที
      - Nonreactive
        
        การเพิ่มขึ้นของ FHR ไม่เป็นไปตามเกณฑ์หรือไม่มีการเพิ่มขึ้นของ FHR เลยในการตรวจนาน 40 นาที
- - - - จัดเป็นการเคลื่อนไหวแบบ paradoxical คือ ในจังหวะหายใจเข้า จะมีการยุบเข้าของทรวงอกกะบังลมจะเลื่อนต่ำลงไปด้วย แต่ในขณะหายใจออก ทรวงอกจะขยายทางด้านข้าง ส่วนกะบังลมจะเลื่อนขึ้นตามไปด้วย ถ้ามีการเคลื่อนไหวของทรวงอกและกะบังลมหรือสะอึกนานต่อเนื่อง อย่างน้อย 30 วินาทีตั้งแต่หนึ่งครั้งเป็นต้นไปใน 30 นาที ถือว่าปกติ
    - - การตรวจ tone(fetal tone, FT) คือ การเคลื่อนไหวแบบเหยียดงอของแขนขา หรือ กำและคลายมือ (flexion และ deflexion) จะทำได้ยากขึ้นถ้าทารกอยู่ในท่างอตัว ทำให้เห็นการเคลื่อนไหวไม่ค่อยชัด แต่ถ้า tone หายไปจริง แสดงว่าผิดปกติ มีโอกาสเกิด acidosis ของทารกในครรภ์ค่อนข้างสูง รวมถึงเพิ่มความเสี่ยงของทารกเสียชีวิตในครรภ์ ถ้ามีการเคลื่อนไหว ในลักษณะกำและคลายมือเต็มที่และกำมือใหม่ หรือ งอแล้วเหยียดของลำตัวหรือ แขนขา โดยต้องเป็นลักษณะของ complete flexion อย่างน้อย 1 ครั้ง แปลผลว่าปกติ
        การเคลื่อนไหว (fetal movement, FM) การขยับแขนขาหรือมือ แตะแรงหรือเบา ก็จัดว่าเป็นการเคลื่อนไหวของทารกได้หมด โดยต้องเห็นอย่างน้อย 3 ครั้งใน 30 นาที การเคลื่อนไหวของแขนขาและลำตัว พร้อม ๆ กัน ถือว่าเป็น 1 ครั้ง ไม่นับแยกกัน
    - - ซึ่งจะมีความหมายมากในรายที่น้ำคร่ำน้อย เพราะบ่งชี้ได้ถึงภาวะเครียดของทารกทำให้สร้างปัสสาวะได้น้อย หรือ อาจเป็นปัจจัยให้เกิดภาวะขาดออกซิเจน ได้อีกด้วย ปริมาณน้ำคร่ำในที่นี้ใช้แอ่งที่ลึกที่สุด (deep vertical pocket, DVP) ซึ่งวัดด้วยอัลตราซาวด์ โดยวางหัวตรวจให้อยู่ในแนวตั้ง หาแอ่งที่มีน้ำคร่ำลึกมากที่สุด โดยที่ไม่มีส่วนของทารกหรือสายสะดืออยู่บริเวณนั้น จากนั้นให้หมุนหัวตรวจ 90 องศา ในแนวตั้งฉาก เพื่อดูว่าเป็นแอ่งที่มีปริมาณน้ำคร่ำมากจริง จึงทำการวัดความลึกในบริเวณนั้น โดยตามเกณฑ์ต้องมีอย่างน้อย 1 แอ่งที่มีความลึกมากกว่า 2 เซนติเมตร แปลผลว่า ปกติ
  - - - การดูแลรักษา
        
        6-8 คะแนน ให้พิจารณาตามปริมาณน้ำคร่ำ ถ้าน้ำคร่ำปกติ โอกาสเกิด asphyxia น้อย แต่ต้องตรวจ BPP ซ้ำใน 24 ชั่วโมง แต่ถ้าน้ำคร่ำน้อย โอกาสเกิด asphyxia สูงขึ้น
        
        0-4 คะแนน ทารกอยู่ในภาวะคับขัน ควรรีบให้คลอด
        
        8-10 คะแนน โดยที่ปริมาณน้ำคร่ำปกติ แปลผลว่าทารกในครรภ์ยังปกติดี ไม่จำเป็นต้องรีบให้คลอด
- - - - วัดความหนาของผัวหนังบริเวณต้นคอทารกในครรภ์ สามารถทำได้เฉพาะในช่วงอายุครรภ์ 10-14 สัปดาห์เท่านั้น
      - อายุครรภ์อยู่ระหว่าง 14-18 สัปดาห์ หฯิงตั้งครรภ์สามารถรับการตรวจเลือดเพื่อคัดกรองทารกดาวน์ในไตรมาสในไตรมาสที่สอง เรียกว่า Triple screening แทนได้
      - เป็นวิธีที่มีประสิทธิภาพสูงสุด สามารถตรวจคัดกรองได้ถึงร้อยละ 80-90% ไม่เสี่ยงต่อการแท้งบุตร
  - - - หมายความว่าคุณแม่มีความเสี่ยงต่อการเกิดทารกดาวน์สูงกว่า 1 ใน 200 (ณ ขณะที่ตรวจเลือด) ซึ่งมีความเสี่ยงเช่นเดียวกับคุณแม่ที่อายุมากกว่า 35 ปี คุณแม่ในกลุ่มนี้จะได้รับคำแนะนำจากแพทย์ และให้ทางเลือกในการตรวจโครโมโซมของทารกโดยการเจาะตรวจน้ำคร่ำหรือการตัดชิ้นเนื้อรกไปตรวจ
    - - คุณแม่มีความเสี่ยงต่อการเกิดทารกดาวน์ต่ำกว่า 1 ใน 200 (ณ ขณะที่ตรวจเลือด) ซึ่งถือว่ามีความเสี่ยงน้อย และไม่มีความจำเป็นต้องทำการเจาะน้ำคร่ำตรวจโครโมโซมของทารก เพราะอาจไม่คุ้มต่อความเสี่ยงของการแท้งจากการเจาะน้ำคร่ำหรือการตรวจเนื้อรก
  - - - สามารถทำได้ในช่วงอายุครรภ์ 11-14 สัปดาห์ ดังนั้นมักเป็นวิธีที่เลือกใช้ในกรณีสตรีตั้งครรภ์มารับการตรวจคัดกรองค่อนข้างเร็วตั้งแต่ช่วงไตรมาสแรก ซึ่งขั้นตอนการทำ CVS นั้นสามารถทำได้ทั้งเจาะผ่านทางหน้าท้องมารดา หรือ ใช้เครื่องมือเข้าไปคีบบางส่วนของเนื้อรกผ่านทางช่องคลอดและปากมดลูก ภาวะแทรกซ้อน คือ การแท้งบุตร
    - - โดยการเจาะตรวจน้ำคร่ำขณะอายุครรภ์ 16-18 สัปดาห์ ทำให้ทราบว่าทารกมีโครโมโซมผิดปกติหรือไม่ แต่การเจาะตรวจน้ำคร่ำมีอัตราเสี่ยงต่อการแท้งบุตรประมาณ 1 ใน 350 ราย ดังนั้นสูติแพทย์จึงแนะนำการเจาะตรวจน้ำคร่ำในคุณแม่ที่มีความเสี่ยงสูงเท่านั้น เช่น คุณแม่อายุตั้งแต่ 35 ปีขึ้นไป คุณแม่ที่คลอดลูกคนก่อนเป็นทารกดาวน์ คุณแม่ที่ทำการตรวจคัดกรองเลือดแล้วได้ผลบวก หรืออัลตราซาวด์พบความผิดปกติ
    - - ตรวจวินิจฉัยความผิดปกติทางโครโมโซมโดยเฉพาะกลุ่มอาหารดาวน์ การตรวจวินิจฉัยโรค ติดเชื้อแต่กำเนิด ภาวะแทรกซ้อนคือ เลือดออก
- - - - Unsatisfactory หมายถึง ไม่สามารถอ่านผลการหดรัดตัวของมดลูก หรืออัตราการเต้นของหัวใจได้ เช่น ในกรณี หญิงตั้งครรภ์อ้วนมาก
      - Suspicious หมายถึง มดลูกหดรัดตัวจะพบ late decelerlation มากกว่าร้อยละ 50
      - Hyperstimulating หมายถึง มดลูกหดรัดตัวนานกว่า 90 วินาที หรือความถี่ทุก 2 นาที และพบ late deccleration
  - - - กรณีที่แพทย์จะไม่ทำ CST
        
        -preterm premature rupture of membranes
        -Previous cesarean section
        -multiple gestation
        -hydramious
  - - - อาศัยกลไกการหลั่ง Oxytocin จากการกระตุ้นหัวนม กล่าวคือ เมื่อมีการกระตุ้นหัวนม จะทำให้มดลูกมีการหดรัดตัว
    - - เป็นการชักนำให้เกิดการหดรัดตัวของมดลูกโดยให้ oxytocin ทาง intravenous drip