Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
IRAITZ_APARATUA (ANATOMIA ((URETERRAK:Giltzurrunak gernu-maskuriarekin…
IRAITZ_APARATUA
SARRERA:
Gure gorputzak sortutako hondakinak kanporatzea du helburu.
Substantzia horiek odolera igarotzen dira eta odola iraitz-organoetara eramaten ditu gorputzetik kanporatu ahal izateko
ANATOMIA
URETERRAK:Giltzurrunak gernu-maskuriarekin konektatzen dituzten hodiak. Gihar lisoz osatuta eta gihar horrek uhin peristaltikoak ahalbidetu.
GILTZURRUNAK: Organo iraizleak dra. Organismoan
bi ditugu eta odola iraiztearen ondorioz gernua eratzen dute. Egunero 200 litro pdpl inguru iragazi eta 2 litro gernu ekoitzi.
GILTZURRUNAREN BASKULARIZAZIOA: Aorta abominala- giltzurrun arteria- arteriolak- glomeruloko kapilarrak- benulak- giltzurrun zaina- beheko kaba zaina
EGITURA MAKROSKOPIKOA:
- Azala kanpoaldeko zatia
- Muina azalaren azpian eta Malpinghiren piramideak kono formako egitura osatuta.
- Giltzurrun- pelbisa: inbutu txura duen barrunbea
EGITURA MIKROSKOPIKOA:
Milioi at nefrona. Nefronak gltzurrunen unitate funtzionalak dira: han gernua ekoitzi
MASKURIA: Organo huts eta gihartsua da, barrutik mukosaz estalita eta aurretik pelbisean finkatuta. Geruza muskularraren bitartez gernua kanporatu. Maskuria beteta dagoenean giharra erlaxatuta, pixa egiteko, giharra uzkurtu.
URETRA: Maskuria kanoaldearekin lotzen duen hodia. Bi esfinter ditu: barnekoa eta kanpooa. Lehenengo uzkurdura ez borondatezkoa eta bigarrena borondatezkoa. Gernu-meatua bukaeran kanpora irteteko zuloa.
GERNUA: Usain bereziko likido urtsu, gardena eta horixka da. Gernu aparatuaren bidez ekoiztu eta kanporatu.
FUNTZIOAK:
- Zelulen metabolismoan sortutako substantzia toxikoak sortu.
- Drogengatik sortutako substantzia toxikoak kanporatu.
-Oreka azido-baikoaren kontrola
-Erregulazio hidrikoa, tentsioa kontrolatzeko
KONPOSIZIOA
%96 ura eta %4 substantzia ezberdinak daude: slutu ez organioak eta organikoak daude.
EZAUGARRI FISIKOAK:
Gardena, kolorea, usaina, dentsitatea eta ph.
FISIOLOGIA
-
-
BESTE FUNTZIO BATZUK:
- Funtzio endokrinoa: hormonak, sortu, metabolizatu eta kanporatu
- Eritropoietinaren bidez, globulo gorriak sortzea hezur muinean, odolean oxigeno falta somatzean
- D bitamina aktibatu ondorioz, kaltzioa hezurretan atxikitu
- Giltzurrunak tentsio arteriala ere kontrolatu
INKONTINENTZIA: gernuaren galera ez borondatezkoa, higiene arazoak, psikologikoak eta sozialak eragin
FAKTOREAK
INGURUMEN-FAKTOREAK:
- Hesi arkitektonikoak: alfonbrak, altzairuak gaizki jarrita
- Argiztapen eskasa
- Gela partekatzea, intimitatea
FAKTORE PERTSONALAK
- Arazo fisikoak; oheratuta egotea
- Arazo psikikoak: dementzia
Arazo sozialak: bakarrik bizitzea
ZER EGIN INKONTINENTZIA AURREAN?
- Ebaluatu inkontinentziaren arrazoiak eta arazoak
- Konponbideak aukeratu
- Ariketak, pelbiseko giharretakoa
- Zehaztu txisa egiteko ordutegia
- Bainua eskuragarri eta higienea zaindu