Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
การเปลี่ยนแปลงของมารดาในระยะหลังคลอด (น้ำคาวปลา (Lochia rubra = 1-3 วันแรก…
การเปลี่ยนแปลงของมารดาในระยะหลังคลอด
กายวิภาคและสรีรวิทยา
มดลูก
หลังคลอดมดลูกจะลดระดับลงมาอยู่ที่ระดับสะดือ จากนั้นจะลดระดับวันละประมาณ 1/2 - 1 นิ้ว เรียก
มดลูกเข้าอู่ (involution of uterus)
กรณีศึกษา :red_flag: หลังคลอด 24 hr แรก คลำระดับมดลูกเท่ากับสะดือ = 6 นิ้ว | และลดลงเรื่อยๆ วันละ 1 นิ้ว คือ 5 นิ้ว, 4 นิ้ว ตามลำดับ
น้ำคาวปลา
Lochia rubra
= 1-3 วันแรก สีแดงเข้ม
Lochia serosa
= 4-9 วัน สีแดงจาง, ชมพู
Lochia alba
= >10 วัน สีจางลง, เหลืองจาง, ขาวนวล
กรณีศึกษา :red_flag: 24 hr แรกหลังคลอด = Lochia rubra | pp day 1 = Lochia rubra | pp day 2 Lochia serosa
ฝีเย็บ
การประเมิน
REEDA scale
Redness
Edema
Ecchymosis
Discharge
Appoximation
กรณีศึกษา :red_flag: REEDA score = 0 คะแนน
ชนิด
Medio-lateral episiotomy
Median episootomy
J-shape episiotimy
Lateral episiotomy
กรณีศึกษา :red_flag: Right medio-lateral episiotomy
เต้านม
ในระยะ Lactation ขนาดเต้านมจะใหญ่ ลานนมขยายกว้างและสีเข้มขึ้น ต่อมไขมันมีขนาดใหญ่มองเห็นได้ชัด
Let down reflex
เกิดจาก progesterone และ estrogen ลดลง ทำให้
prolactin
หลั่ง บวกกับ cortisol, insulin ทำให้เกิดการ
สร้างน้ำนม
prolactin ที่มากจะไปกระตุ้นให้
oxytocin
หลั่ง ทำให้กล้ามเนื้อรอบๆ alveoli และ milk duct บีบรัดและขับ
หลั่งน้ำนม
ออกมา
ลักษณะน้ำนม
Colostrum
= 2-3 วันแรก lสีเหลืองข้น มีโปรตีนสูง น้ำตาลและไขมันต่ำ มี IgA ป้องกันการติดเชื้อ GI มีฤทธิ์เป็นยาระบาย
Transition milk
= 7-10 วัน ถึง 2 สัปดาห์ ปริมาณสารต่างๆ จะลดลง แต่ lactose และ vitamin ละลายน้ำ (C,E) มาก
Mature milk
= หลังคลอด 2 สัปดาห์ มีน้ำ 87%
กรณีศึกษา :red_flag: 24 hr แรก น้ำนมยังไหลได้ไม่ดี แต่เมื่อกระตุ้นเริ่มมี colostrum เมื่อ pp day 1 และ pp day 2
กรณีศึกษา :red_flag: มีเต้านมขนาดใหญ่ ลานนมขยายกว้าง มีสีเข้ม เป็นสีน้ำตาล พบต่อมไขมันชัดเจน
ผิวหนัง
estrogen และ progesterone ลดลง ทำให้ลานนม ต้นขาด้านใน linear nigre ผิวบนใบหน้าจางลง
กรณีศึกษา :red_flag: ยังคงพบ ลานนม ต้นขาด้านใน linear nigre ผิวบนใบหน้ามีสีน้ำตาล
การขับถ่าย
ปัสสาวะ
ความรู้สึกอย่ากถ่ายลดลง ปกติควรปัสสาวะใน 4-6 hr แรกหลังคลอด เพื่อให้มดลูดหดรัดตัวได้ดี ป้องกันการตกเลือด
กรณีศึกษา :red_flag: สามารถปัสสาวะได้หลังคลอดใน 6 hr โดยปัสสาวะวันละ 4-5 ครั้ง/วัน
อุจจาระ
progesterone ลดลง + NPO + ปวดฝีเย็บ = ไม่กล้าเบ่งถ่าย โดยปกติจะกลับมาเป็นปกติใน 2-3 วันหลังคลอด
กรณีศึกษา :red_flag: 24 hr แรกไม่ถ่ายอุจจาระ เริ่มถ่ายเมื่อพ้น day 1 ไปแล้ว โดยอุจจาระ 1 ครั้ง/วัน