Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

METİN (SANATSAL METİNLER (Göstermeye Bağlı Edebî Metinler (TİYATRO (Temel…

- - - - Herhangi bir olay, durum veya tasarının sahnede canlandırılması amacı ile yazılmış eserlere "dramatik metinler" denir. Bu metinlerin sahnede canlandırılması ile ortaya çıkan sanat da tiyatro olarak adlandırılır.
      - Tiyatro kelimesi Eski Yunan'da "bir oyunun oynandığı yer"i karşılamaktaydı. Tiyatro belirli bir metne dayalı olarak sahnelendiği için hem edebî bir tür hem de güzel sanatların bir dalı olarak değerlendirilir.
      - Tiyatro pek çok diğer sanat dalı gibi dinî törenlerden doğmuş, zamanla bu niteliğinden sıyrılarak bir sanat hâline gelmiştir.
      - Batılı anlamda tiyatro türü Türk edebiyatına Tanzimat Dönemi'nde girmiştir. Tanzimat'a kadar Türk edebiyatında Karagöz, kukla, orta oyunu ve meddah hikâyeleri, köy seyirlik oyunları gibi türler tiyatro türünün yerini tutmuştur.
      - Şinasi'nin "Şair Evlenmesi" adlı eseri, Batılı anlamda tiyatronun edebiyatımızdaki ilk örneği kabul edilir.
      - Modern Tiyatro Türleri
        
        Komedi
        
        Konusunu günlük hayattan, sosyal olaylardan seçer.
        
        Kahramanları sıradan insanlar, eğitim görmemiş ya da sonradan görme kişilerdir.
        
        Üslupta kusursuzluk aranmaz, kaba sayılan hatta küfürlü sözlere yer verilir.
        
        Çirkin, kaba olaylar seyircinin gözü önünde işlenir.
        
        Üç birlik kuralına uyar.
        
        Trajedi
        
        Konusunu seçkin kimselerin hayatından ya da mitolojiden yani tanrılar arasındaki ilişkilerden seçer.
        
        Kahramanları tanrılar ya da soylu kimselerdir. İnsan müsveddesi sayılan sıradan insanlara yer verilmez.
        
        İşlenmiş, kusursuz bîr üslubu vardır; kaba sayılan sözlere yer verilmez.
        
        Çirkin olaylar (cinayet, kavga vs.) seyircinin gözü önünde gerçekleştirilmez.
        
        Üç birlik kuralına uyar. Bu, yer, zaman ve olay birliğidir.
        
        Dram
        
        Konusunu günlük hayattan ya da tarihin herhangi bir devrinden seçebilir.
        
        Hem acıklı hem komik olaylar aynı oyunda iç içe bulunur.
        
        Kahramanlar hem soylulardan hem sıradan insanlar arasından seçilir.
        
        Üç birlik kuralına uymak zorunda değildir.
        
        Her tür olay seyircinin karşısında gerçekleştirilebilir.
        
        Şiir, düzyazı karışık halde bulunur.
      - Geleneksel Tiyatro Türleri
        
        Karagöz
        
        Orta oyunu
        
        Meddah
        
        Köy Seyirlik Oyunları
        
        Kukla
      - Temel Tiyatro Terimleri
        
        Adaptasyon: Yabancı bir eseri yer ve kişi adları, deyimleri, gelenek ve görenekleriyle yerli hayata uygulayarak çevirme; uyarlama.
        
        Dekor: Tiyatroda, sahneyi eserin konusuna göre döşeyip hazırlamada kullanılan eşyanın toplu adı.
        
        Dublör: Tiyatroda ve sinemada bir rolün yedek oyuncusu.
        
        Tirat: Sahnede kişilerin birbirlerine karşı söyledikleri uzun sözler.
        
        Suflör: Tiyatroda, kuliste durarak oyunculara sözlerini fısıltıyla söyleyip hatırlatan yardımcı
        
        Senaryo: Tiyatroda yazılı metin.
        
        Perde: Tiyatro eserinde bir perdenin açılmasından kapanmasına kadar geçen bölüm.
        
        Mizansen: Bir tiyatro eserinin sahneye konması, sahneye göre düzenlenip uygulanması.
        
        Feeri: Masalların tiyatro sahnesinde dramatize edilmesinden doğma, bir tiyatro türü. Feerinin kişileri cin, melek, şeytan, dev gibi olağanüstü yaratıklardır; olaylar gerçekdışı bir alemde geçer.
        
        Jest: Tiyatro sahnesinde, sanatçıların el, kol, ayak ve benzeri beden hareketleri.
        
        Diyalog: İki kişi arasında karşılıklı konuşma.
        
        Aksesuar: Tiyatro sahnesinde kullanılan eşya.
        
        Fars (Farce): Sanat yönü az, kaba bir tür komedi
        
        Dramatize etmek: Bir olayı, duyguyu, düşünceyi canlandırmak.