Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
Hoofdstuk 13 Zenuwstelsel (13.2 Cellen in het zenuwstelsel (Gliacellen…
Hoofdstuk 13 Zenuwstelsel
13.1 Het centrale zenuwstelsel
Zenuwstelsel
Perifere Zenuwstelsel
Uitlopers
Verbinden zintuigen met het CZS
Verbinden CZS met spieren
Zenuwen
Motorisch
Sensorisch
Centrale zenuwstelsel (CZS)
Neuronen
Uit de hersenen
Grijze stof
Cellichamen van neuronen
Cellichamen aan buitenzijde,
uitlopers myeline binnenzijde
Van het ruggenmerg
Witte stof
Myeline
Cellichamen binnenzijde,
uitlopers myeline buitenzijde
Hersenen
Grote hersenen
Twee helften
Verbonden via de hersenbalk
Informatie uit omgeving ordenen en verwerken
Hersenschors
Sensorische centra
Secundair gehoorcentrum
Geluid koppelen aan geheugeninformatie
--> interpreteren
Verwerken neuronen informatie van zintuig
Primaire gehoorcentrum
Impulsen vanuit gehoor komen binnen
--> bewustwording geluid
Reflex = reactie op prikkel
zonder bewustwording
Beschermen --> snelle reacties
Aangeleerde reflexen
Niet vanaf geboorte aanwezig
Aangeboren reflexen
Vanaf geboorte aanwezig
Motorische centra
Secundaire motorisch schors
Bevat informatie over het
gecoördineerd uitvoeren van
bewegingen van de spieren
Primaire motorisch schors
Kleine gebieden met neuronen,
sturen eigen groep spieren aan
Rechterhersenhelft bestuurt
linkerzijde van het lichaam
Linkerhersenhelft bestuurt
rechterzijde van het lichaam
Hersenstam
Middenhersenen
Spelen rol bij
reflexen -->
zien & horen
Pons
Verbindt grote
met kleine hersenen
Tussenstation: evenwichtszintuig
(middenoor) & kleine hersenen
Verlengde merg
Overgangsgebied: hersenen -->
ruggenmerg
Zenuwbanen kruisen -->
linkerhersenhelft informatie
uit rechterslichaamshelft
Bevat regelcentra voor:
ademhaling, hartslag, slikken,
hoesten, slapen + andere vitale functies
Gaat over in ruggenmerg
Verbindt hersenen
met perifere zenuwstelsel
Uitlopers aan rugzijde
= sensorische neuronen
Voeren impulsen van
zintuigen naar hersenen
spinaal ganglion
= verdikking cellichamen
Uitlopers aan buikzijde
= motorische neuronen
Impulsen van ruggenmerg
naar spieren gaan hier langs
Liggen in grijze stof
Aan rugzijde:
cellichamen schakelneuronen
Buiten ruggenmerg: grensstrengen
Vervoeren impulsen van
motorische neuronen in ruggenmerg
naar organen (bijv. longen & hart)
Kleine hersenen
Coördineren van bewegingen
Samenwerking grote hersenen,
hersenstam & ruggenmerg
Hypothalamus
Betrokken bij homeostase
Aansturen van hypofyse
Thermostaat
Regelen lichaamstemperatuur
Regelen biologische klok
Thalamus
Selecteren informatie
Liggen in schedel
Bescherming
Hersenvloeistof
Bloed-hersenbarrière
Tight junctions
13.2 Cellen in het zenuwstelsel
Neuronen
Schakelneuronen
Schakelen de impulsen van sensorische neuronen en andere neuronen uit het CZS door
Hebben niet allemaal een myelineschede
Motorische neuronen
Voeren de impulsen van het CZS naar spieren of via de grensstreng naar klieren
Dentriet --> kort en sterk vertakt
Axon (met myelineschede) --> tot 1,5 m lang
Uitlopers
Axon
Is aan het eind meestal vertakt
Voert impulsen af
Iedere aftakking eindigt in meerdere synapsen
Plaatsen waar het neuron zijn informatie overdraagt aan een ander neuron
Via een neurotransmitter
Dendrieten
Voeren impulsen van zintuigcellen of andere neuronen naar het cellichaam
Cellichaam
Bevat de celkern
Maken informatieoverdracht mogelijk
Sensorische neuronen
Ontvangen impulsen van zintuigcellen en voeren die naar het CZS
Cellichamen liggen in de romp, vlak voor het ruggenmerg bijeen in spinale ganglia
Dentriet (met myelineschede) --> tot 1,5 m
Axon --> kort --> van spinaal ganglion naar het ruggenmerg
Gliacellen
Astrocyten
Regelen de uitwisseling van stoffen tussen neuronen en het bloed
Leveren steun aan de neuronen
Spelen een rol bij het herstel van neuronen na beschadiging
Oligodendrocyten
Vormen een myelineschede om uitlopers van neuronen in het CZS
Isoleert de zenuwvezels
Maak een snellere geleiding van impulsen mogelijk
Ependymcellen
Produceren hersen- en ruggenmergsvocht
Laten ze rondstromen m.b.v. hun trilharen
Microgliacellen
Veranderen in fagocyten bij weefselbeschadiging
Beschermen de neuronen tegen ziekteverwekkers
Cellen van Schwann
Maken een isolerende myelineschede om lange zenuwuitlopers in het perifere zenuwstelsel
Spelen een rol bij het herstellen van beschadigde neuronen
Bieden bescherming (bloed-hersen-barrière)
Voeden en steunen neuronen
Ruimen beschadigde cellen op
Verwijderen stoffen die een rol spelen bij het doorgeven van impulsen
Zenuw
Bundels uitlopers van gemyeliniseerde neuronen
Bindweefsel
Bloedvaten
Gemengde zenuwen
Dendrieten van sensorische neuronen
Axonen van motorische neuronen
Impulsen gaan in de dendrieten en axonen in de tegengestelde richting
Sensorische zenuwen
Geven impulsen van zintuigen door aan de hersencentra
Motorische zenuwen
Sturen spieren aan
Legenda
Functie/Wat er gebeurt --> Geel
Soorten --> Rood
Subcategorie --> Turquoise
Bestaat uit --> Groen
Komt van --> Lila/Blauw
Extra informatie --> Paars
Bouw --> Oranje