Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

บทที่ 6 การบำบัดทางจิต : กรณีศึกษา นางสาวสุดสวย (ยาทางจิตเวช…

- - - - CPZ (100) CPZ (Chlorpromazine)
        
        สรรพคุณ
        
        -ใช้รักษาและควบคุมอาการโรคจิตชนิดคุ้มคลั่ง และโรคจิตเภท
        -ใช้ลดอาการกระสับกระส่าย ก่อนผ่าตัด
        -ควบคุมอาการคลื่นไส้ อาเจียนที่เกิดขึ้น หลังผ่าตัด
        
        กลไก
        
        ยับยั้ง การเก็บกลับของserotonin และnorepineprhine น้อย ทำให้มีปริมาณของสารสื่อประสาททั้ง2 ชนิดนี้เพิ่มขึ้นและมีผลต่อระบบcholinergic
        
        มีฤทธิ์ block และ Adrenoceptor
        
        มีฤทธิ์ Anticholinergic
        
        ยับยั้ง 5 HT receptor
        
        ยับยั้ง Histamine H1 receptor
        
        ยับยั้ง prolactin - release inhibitory factor
        
        ผลข้างเคียง
        
        ตาพร่า ความดันในลูกตาเพิ่ม ปากคอแห้ง ท้องผูก และปัสสาวะคั่ง
      - H 5 mg. (Haloperidol)
        
        สรรพคุณ
        
        ใช้รักษาโรคจิตเภทลดอาการหวาดระแวง (paranoid) สับสน, คลุ้มคลั่ง, กระวนกระวาย
        
        ผลข้างเคียง
        
        หัวใจเต้นเร็วใจสั่นมีนงงหลงลืมกระสับกระส่ายอ่อนเพลียเลือดออกผิดปกติ
        
        กลไก
        
        ยับยั้งการหลั่ง Dopamine
      - P8, P16
        Phenothiazine/Perphenazine
        
        สรรพคุณ
        
        ใช้รักษาอาการทางจิตเภท
        
        กลไก
        
        ยับยั้ง Dopamine D2 receptor, 5 HT receptor ทำให้กดภาวะประสาทหลอนของผู้ป่วยโรคจิตและยับยั้ง Histamine H1 receptor เป็นผลให้ผู้ป่วยง่วงหิวและรับประทานมากขึ้น
        
        ผลข้างเคียง
        
        กระสับกระส่ายสับสนเคลื่อนไหวผิดปกติอ่อนเพลีย
    - - กรณีศึกษามีพฤติกรรม ก้าวร้าว ด่าเก่ง ปาก้อนหินใส่บ้านข้างๆ เดินเรื่อยเปื่อยชอบเอาดอกไม้มาทัดหู
      - กรณีศึกษากลางคืนไม่ยอมนอน หูแว่ว ได้ยินเสียงคนมาพูดจีบ เห็นแม่ตัวเองมายืนด่า
    - - 3.หากผู้ป่วยมีปัญหาในการจดจำขนาดของการรับประทานยาพยาบาลควรแนะนำให้ผู้ป่วยใช้กระดาษบันทึกการรับประทานยา ให้ได้รับขนาดยาที่ถูกต้องในแต่ละวัน
      - 2.ติดตามประเมินผลข้างเคียงของยาอย่างต่อเนื่องหากมีอาการปากแห้ง
        ตาพร่า ปัสสาวะไม่ออก ความดันโลหิตต่ำจากการเปลี่ยนท่า หัวใจเต้นเร็ว ใจสั่น
      - ให้ความรู้เกี่ยวกับการรับประทานยาและผลข้างเคียงของยาแก่ผู้ป่วย หากลืมรับประทานยาภายใน 3-4ชม.ให้รับประทานยาได้มื้อนั้นเลยแต่หากเกิน4ชม.ให้งดยามื้อที่ลืม
  - - - กรณีศึกษามีพื้นฐานทางอารมณ์เป็นคนหงุดหงิดง่าย ก้าวร้าว
    - - Encorate chrono (200)
        
        สรรพคุณ
        
        ใช้รักษา อาการของโรคลมชัก โรคอารมณ์แปรปรวนชนิดอารมณ์สองขั้ว (Bipolar disorders) และใช้ป้องกันอาการโรคไมเกรน
        
        ผลข้างเคียง
        
        ไม่สามารถควบคุมอาการชักได้
        
        อ่อนเพลียมาก หรือวิงเวียนศีรษะ มึนงง สับสน
        
        อาเจียนมากแต่ไม่มีอะไรออกมา
        
        มีเลือดออกผิดปกติหรือจ้ำเลือดตามร่างกาย
        
        เบื่ออาหาร ตาเหลือง ตัวเหลือง คลื่นไส้ อาเจียน
        
        กลไก
        
        ลดปริมาณสาร Phosphatidyl inositol (3, 4, 5) - trisphospate (PIP3) และเข้าไปปิดกั้นกระบวนการทำงานของเกลือโซเดียม รวมถึงทำให้เกิดการเพิ่มขึ้นของ GABA
    - - 1.เฝ้าระวังอาการแพ้ยา เช่นมีไข้ เจ็บคอผื่นตามผิวหนังแผลในปากคลื่นไส้อาเจียน ตัวเหลืองตาเหลือง
      - 2.ให้ผู้ป่วยรับประทานยาพร้อมอาหารหรือหลังอาหารทันทีเพื่อป้องกันอาการระคายเคืองในระบบทางเดินอาหาร
      - 3.ป้องกันการติดเชื้อ โดยให้ผู้ป่วยรักษาความสะอาดของร่างกาย ช่องปาก เสื้อผ้า และผ้าปูที่นอน
  - - - Fluoxetine (20)
        
        สรรพคุณ
        
        ลดความกลัว ความวิตกกังวล ความคิดที่ไม่ต้องการ และช่วยลดจำนวนครั้งของอาการตื่นตระหนก นอกจากนี้ยาอาจช่วยลดการทำพฤติกรรมซ้ำ เช่น การล้างมือบ่อยครั้ง
        
        ผลข้างเคียง
        
        อาการคัน มีผื่น มีผื่น ลมพิษ กระสับกระส่าย
        
        กลไก
        
        เพิ่มปริมาณของสารเซโรโทนินในสมอง
    - - กรณีศึกษามีอาการหลงผิด หวาดระแวงคิดว่าจะมีคนมปล้ำ
    - - แจ้งให้ผู้ป่วยและญาติทราบว่า ยาจะให้ผลในการรักษาผู้ป่วยหลังจากรับประทานยา ไปแล้ว 2-3 สัปดาห์ ทำให้ผู้ป่วยรับประทานยาสม่ำเสมอ
      - อธิบายให้ผู้ป่วยและญาติทราบอาการข้างเคียงของยาที่อาจพบได้ และวิธี ปฏิบัติตนเมื่อเกิดอาการข้างเคียงของยา
      - อธิบายให้ผู้ป่วยทราบว่าแพทย์จะแบ่งยาให้รับประทานเป็นหลายๆ มื้อ เพื่อลดอาการข้างเคียงของยา
      - ตรวจสัญญาณชีพอย่างสม่ำเสมอ เพื่อประเมินภาวะความดันโลหิตต่ำและ ให้เคลื่อนไหวช้าๆ จากท่านอนเป็นท่านั่ง
      - 5.ให้จิบน้ำบ่อยๆ ดื่มน้ำ และแนะนำให้ดูแลรักษาสุขภาพของช่องปาก
      - 6.ให้รับประทานอาหารที่มีกาก และดื่มน้ำมากๆ ป้องกันท้องผูก
      - ให้หลีกเลี่ยงการใช้สายตา หยอดน้ำตาเทียม เมื่อมีอาการตาพร่ามัว และตาแห้ง
  - - - ACA (Trihexyphenidy)
        
        สรรพคุณ
        
        รักษาอาการสั่นที่มีสาเหตุมาจากการรับประทานยาบางชนิด เช่น ยา P8 , P16 ที่อาจจะทำให้ Dopamine ต่ำกว่าปกติจนเกิดอาการสั่น Parkinson
        
        ผลข้างเคียง
        
        ปากแห้ง คอแห้ง ท้องผูก ปัสสาวะคั่ง ใจสั่น และอาจส่งผลต่อความจำของผู้ป่วย
        
        กลไก
        
        ยับยั้งไม่ให้สาร acetylcholine นั้นจับกับตัวรับที่เซลล์ประสาทปลายทาง และยับยั้งการส่งสัญญาณประสาทของระบบประสาทอัตโนวัติ parasympathetic ซึ่งทำหน้าที่ควบคุมการทำงานของกล้ามเนื้อที่ควบคุมไม่ได้
    - - กรณีศึกษาใช้เพื่อรักษาผลข้างเคียงของยา กลุ่ม Antipsychotic drug
    - - 1.ให้ผู้ป่วยรับประทานยาพร้อมอาหารหรือหลังอาหารทันที ป้องกันอาการระคายเคืองในระบบทางเดินอาหาร
      - 2.ให้ดื่มน้ำ จิบน้ำบ่อยๆ อมลูกกวาด อมน้ำแข็ง เพื่อลดอาการปากแห้ง
      - 3.ให้รับประทานอาหารมีกาก และเพิ่มกิจกรรมให้ทำในรายที่ท้องผูก
      - 4.ตรวจสอบและบันทึสัญญาณชีพ ตรวจสอบความสมดุลย์ของน้ำ
      - 5.วัดความดันโลหิตอย่างสม่ำเสมอ และแนะนำให้ผู้ป่วยเปลี่ยนอิริยาบถจากนอนเป็นนั่ง หรือนั่งเป็นยืนช้าๆ ป้องกันมีอาการหน้ามืด
      - 6.อธิบายให้ผู้ป่วยทราบว่าอาการต่างๆ เป็นผลข้างเคียงของยา ไม่เป็นอันตรายเพื่อให้ผู้ป่วยคลายความวิตกกังวล
      - 7.ถ้าลืมรับประทานยา แนะนำให้รับประทานยาทันที่เมื่อนึกได้ แต่ให้ห่างจากมื้อต่อไป 2 ชั่วโมง อย่ารับประทานเป็น 2 เท่าในมื้อเดียวกัน
      - 8.ระวังอุบัติเหตุ ให้ผู้ป่วยสังเกตการเปลี่ยนแปลงของสายตา