Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

Hoofdstuk 4: Moderniteit en het seculariseren van het Laatste Oordeel (2)

- - - - Nazisme kondigt zich aan als een messiaans rijk, hergeboorte van de structuur van eschatologische apocalyps hebben.
        Verstaat zichzelf als de realisering van de ultieme waarheid. Hitler waant zich aan het begin van een nieuwe tijd te staan. Hij waant zich de uitverkorene van God, heeft een zending gekregen om de wereld te overheersen.
        De stichting van dit rijk zal offers vragen, het ultieme offer met als resultaat het ultieme rijk. De oorlog zal de wereld zuiveren en uit het zuiver niets zal dan de zuivere nieuwheid oprijzen.
    - - De offergedachte wordt hier oppervlakkig en onreligieus gebruikt omdat ze geëconomiseerd wordt.
      - Verwachtingskarakter
    - - Joden stonden het dichts bij de Messias, hij was een van hen, en ze hebben hem niet willen erkennen. Joden krijgen de schuld van de moord op Christus. Dit verhaal fungeert als een altijd bijdehandse legitimatie om eigen sociale ellende op de joden af te reageren.
      - Maar het antisemitische van Hitler ging verder. Hij opteerde om voor de volledige uitroeiing van de joden uit Europa.
        Het heeft ons geleerd dat de openbaring niet iets is wat we ons kunnen toe-eigenen. Dat God zich geopenbaard heeft in Christus betekend niet dat wij Christus zijn. De openbaring betekent precies dat wij de waarheid die zich in Christus toont juist niet kunnen toe-eigenen en dat wij als wachtende tegenover staan.
  - - - Fundamentalisme = geloof dat een traditie kan worden hersteld in haar fundament, haar originele zuiverheid.
      - Bin Laden niet uit van de moslimtraditie zelf, maar van een standpunt ertegenover. Zijn traditionalisme beantwoord niet aan een roeping vanuit de moslimtraditie, maar vormt een wapen tegen de paradigmatische twijfel van de westerse moderniteit. Zijn fundamentalisme is een reactie op de confrontatie met het westen.
        Bin Laden traditie is die van de islam, meer bepaald de islam zoals die door al-Wahab werd gezuiverd van alle historische smet
    - - Typevoorbeeld van antimoderne fundamentalist. Hij is een overtuigde moslim die elke vorm van vernieuwing en modernisering verafschuwt en een hypertraditionalistische versie van de Islam verdedigd. Hij belijdt wel een traditionele islam, maar doet dit niet vanuit de islam. Het is zijn eigen soevereine keuze voor die traditie, maar die staat per definitie buiten de traditie. Hij heeft zichzelf tot traditionalist omgevormd.
    - - Spreken in naam van waarheid veroorzaakt catastrofes. Al realiseren we tegelijk bewust of onbewust dit soort claims te blijven produceren en blijven refereren aan het onderscheid tussen juist en fout, waar en vals.
        Onmogelijk om in de naam van de waarheid te spreken ook al beseffen we terdege hoe onmogelijk en zelf ronduit gevaarlijk dit is.
  - - - Het ultieme offer plegen dat de mensheid van alle kwaad zal reinigen, het zal de "zonden" van de wereld op zich nemen. In het proletarische bestaan zal alle ellende opgehoopt worden, en op zich nemen, en zal het de taak zijn dit lijden in en ultieme apocalyptische strijd voorgoed uit de wereld te helpen.
      - In Marx denken zit een zekere messianistische structuur. Verwezenlijking van de klasseloze maatschappij. Voor Marx ligt de motor van de geschiedenis bij het proletariaat.
    - - Terreur installeert zich daar waar het messianisme zijn verwachtingsgedachte inruilt voor de idee die gerealiseerd te hebben, wanneer de mens, in zijn pretentie de absolute waarheid op de aarde gerealiseerd te hebben, gedwongen wordt elke werkelijkheid die dit zou tegen spreken de kop in te drukken.
      - Precies omdat de messianistische structuur niet in zijn religieuze achtergrond opgesteld wordt maar slechts onbewust aanwezig is, kan het messianisme makkelijker omslaan
      - Structuur van joods messias-verwachting
      - Alle nadruk ligt op de verwachting zelf en dat de religieuze traditie precies vecht tegen elke nadruk op het verwachte.
        Geen enkele maatschappij valt samen met de waarheid geeft precies aan dat elke maatschappij de ruimte voortdurend in beweging te blijven en de mens de ademruimte te gunnen die hij nodig heeft om behoorlijk te leven.
      - Het neoliberale kapitalisme heeft hetzelfde utopische karakter als het vroegere communisme, waar utopische gedachten snel kunnen omslaan naar dogmatische systemen. De omslag van utopie naar dytsopie kan gelezen worden als een gerealiseerde, vervulde messiasverwachting