Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
มะเร็งต่อมไทรอยด์ (อาการของมะเร็งไทรอยด์ (เสียงแหบลง เนื่องจากก้อนเนื้อมะเ…
สาเหตุของมะเร็งไทรอยด์
-
เพศ แม้มะเร็งไทรอยด์จะเกิดขึ้นได้กับคนทุกเพศทุกวัย แต่มีแนวโน้มที่จะเกิดขึ้นกับเพศหญิงได้มากกว่าเพศชายถึง 3 เท่า
กรรมพันธุ์ โรคทางพันธุกรรมบางชนิดมีความสัมพันธ์กับการเกิดมะเร็งไทรอยด์ รวมถึงผู้ที่มีญาติสายตรง อันได้แก่ พ่อ แม่ พี่ น้อง ที่เป็นมะเร็งไทรอยด์ ก็จะมีแนวโน้มของการเกิดโรคนี้เพิ่มขึ้น
โรคประจำตัว การเจ็บป่วยด้วยโรคบางอย่างอาจเพิ่มความเสี่ยงต่อการเกิดมะเร็งไทรอยด์ได้ เช่น โรคที่เกี่ยวกับต่อมไทรอยด์ โรคอ้วน รวมถึงความผิดปกติของฮอร์โมนบางชนิด เป็นต้น
ร่างกายได้รับสารอาหารที่มีไอโอดีนน้อยเกินไป นอกจากจะทำให้เกิดคอพอกหรือโรคเอ๋อแล้ว หากร่างกายมีระดับไอโอดีนต่ำอาจเป็นปัจจัยหนึ่งที่ทำให้เสี่ยงต่อการเกิดมะเร็งไทรอยด์ได้ด้วยเช่นกัน
การสัมผัสกับรังสี เช่น การฉายรังสีบริเวณศีรษะหรือลำคอเพื่อรักษาโรคในวัยเด็ก รวมถึงเคยประสบอุบัติเหตุเกี่ยวข้องกับโรงไฟฟ้าหรืออาวุธนิวเคลียร์ อาจเพิ่มความเสี่ยงเผชิญโรคนี้ได้
อาการของมะเร็งไทรอยด์
เสียงแหบลง เนื่องจากก้อนเนื้อมะเร็งโตขึ้นจนเบียดทับหรือลุกลามไปยังเส้นประสาทของกล่องเสียงที่ติดอยู่กับต่อมไทรอยด์ หรือไอบ่อยทั้งที่ไม่ได้เป็นหวัด
หายใจลำบากหรือหายใจมีเสียงหวีด เนื่องจากก้อนมะเร็งโตขึ้นจนเบียด กดทับ หรือลุกลามเข้าไปที่หลอดลม ซึ่งเป็นอวัยวะที่อยู่ติดกับต่อมไทรอยด์
กลืนลำบาก หรือรู้สึกเจ็บขณะกลืน เนื่องจากก้อนเนื้อมะเร็งโตขึ้นจนเบียด กดทับ หรือลุกลามเข้าไปที่หลอดอาหาร ซึ่งเป็นอวัยวะที่อยู่ติดกับต่อมไทรอยด์
-
-
-
-
-
พยาธิสภาพ
-
มะเร็งชนิด medullary
มะเร็งชนิด medullary เกิดจาก parafollicular cell หรือ C-cell ซึ่งมีหน้าที่สร้างฮอร์โมน calcitonin พบประมาณร้อยละ 5-10 ของมะเร็งต่อมไทรอยด์ พบในเพศหญิงและเพศชายเท่าๆ กัน และพบมะเร็งกระจายไปน้ำเหลืองที่คอร้อยละ 50 มะเร็งชนิดนี้แบ่งเป็น A.sporadic type พบได้ร้อยละ 75
B.familial type พบได้ร้อยละ 25 มักพบร่วมกับผู้ป่วยที่เป็น multiple endocrine(MEN) type 2a,2b หรือ non-MEN familial
การวินิจฉัยมักได้จากการตรวจด้วยวิธี fine needle aspiration biopsy และการตรวจพบระดับของ calcitonin และ carcinoembryonic antigen (CEA) ในเลือดสูง
-
มะเร็ง lymphoma
พบได้ร้อยละ 1-5 ส่วนใหญ่จะเป็นมะเร็งชนิด non-Hodgkin พบว่าผู้ป่วยที่เป็น Hashimo’s thyroidtis มีอุบัติการของการเกิดมะเร็ง lymphoma ของต้อมไทรอยด์มากกว่าคนทั่วไปถึง 70 เท่าและพบในเพศหญิงมากกว่าเพศชายถึง 8 เท่า ส่วนใหญ่พบในผู้สูงอายุ 60 ปีขึ้นไป
การพยาบาล
การพยาบาลหลังผ่าตัด
-
บันทึกสัญญาณชีพทุก 15 นาทีหลังผู้ป่วยออกจากห้องผ่าตัด และทุกๆ 1 ชั่วโมงเมื่อสัญญาณชีพคงที่ และอีก 2-4 ชั่วโมงตามลำดับ
-
หลังผ่าตัดวันแรก ให้ผู้ป่วยใช้มือประสานกันไว้บริเวณท้ายทอย ให้ก้มเงยหันศีรษะไปทางซ้ายและขวาได้แต่ไม่ให้แหงนคอ และในวันถัดไป ให้ผู้ป่วยนอนในท่าศีรษะสูง ให้ศีรษะก้มเล็กน้อย
สังเกตอาการเสียงแหบซึ่งเกิดจากการบาดเจ็บของเส้นประสาทในกล่องเสียงระหว่างผ่าตัด รวมถึงสังเกตอาการไทรอยด์วิกฤต (Thyroid crisis หรือ Thyroid storm) ด้วย เพราะอาการเหล่านี้จะเกิดขึ้นอย่างรวดเร็วและรุนแรง เช่น มีไข้สูง เหงื่อออก หัวใจเต้นเร็ว หัวใจเต้นผิดจังหวะ หัวใจล้มเหลว ผู้ป่วยอาจมีปอดบวมน้ำ กระสับกระส่าย เพ้อ ชัก และหมดสติได้ ส่วนผู้ป่วยที่รักษาด้วยไอโอดีนรังสี-131 ให้สังเกตอาการข้างเคียง เช่น คลื่นไส้ อาเจียน คันหรือมีผื่นขึ้น เป็นต้น
-
แนะนำให้ผู้ป่วยเปลี่ยนท่าโดยให้เคลื่อนไหวคอ ศีรษะและลำตัวไปพร้อมๆ กัน เพื่อไม่ให้กระทบกระเทือนแผลผ่าตัด
-
-
-
-
-
การพยาบาลก่อนผ่าตัด
ก่อนผ่าตัดควรเตรียมความพร้อมของร่างกายและจิตใจ เพื่อลดความวิตกกังวล และป้องกันอันตรายจากภาวะแทรกซ้อนต่าง ๆ
ตรวจความสมบูรณ์ของเลือด (Complete Blood Count), ตรวจปัสสาวะ, ภาพเอกซเรย์ทรวงอก,
ตรวจคลื่นไฟฟ้าหัวใจ และอื่น ๆ ถ้าจำเป็น รวมทั้งซักถามประวัติโรคประจำตัว อาการแพ้ต่าง ๆ
เตรียมสภาพร่างกาย โดยแนะนำผู้ป่วยให้ทำความสะอาดร่างกาย โดยเฉพาะบริเวณลำคอและช่วงบนของหน้าอกก่อนทำการผ่าตัด ฟันปลอม เลนส์เทียม ของมีค่าต่าง ๆ ถอดออกก่อนเข้าห้องผ่าตัด
ให้งดน้ำและอาหารอย่างน้อย 6 ชั่วโมงก่อนผ่าตัด
เพื่อป้องกันการสำลักลงปอดเวลาดมยาสลบ
การผ่าตัดต่อมไทรอยด์ควรทำเมื่อผู้ป่วยมีร่างกายแข็งแรงสมบูรณ์ดี ไม่เป็นหวัด
หรือมีการติดเชื้อของระบบหายใจเฉียบพลัน
อ้างอิง
คณาจารย์สถาบันพระบรมราชชนก. (2553). การพยาบาลผู้ใหญ่และผู้สูงอายุเล่ม 1.นนทบุรี: โครงการสวัสดิการวิชาการ สบช.
ธีรพร รัตนาเอนกชัยและคณะ. (2556). ตำราหูคอจมูก สำหรับนักศึกษาแพทย์และแพทย์เวชปฏิบัติทั่วไป. (พิมพ์ครั้งที่ 2). ขอนแก่น: โรงพิมพ์คลังนานาวิทยา.
พิชิต สิทธิไตรย์และคณะ. (2557). ตำราหูคอจมูก สำหรับเวชปฏิบัติทั่วไป. (พิมพ์ครั้งที่ 3,หน้า 133-139). เชียงใหม่: ภาควิชาโสต ศอ นาสิก วิทยา คณะแพทยศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่.
พัสมณฑ์ คุ้มทวีพร. (2553). การพยาบาลผู้ป่วยมะเร็ง การป้องกันและการดูแลผู้ป่วย. (พิมพ์ครั้งที่1). กรุงเทพฯ: โรงพิมพ์ฮายาบุสะ กราฟฟิก.
รวีวรรณ เลิศวัฒนารักษ์. (2562). อายุรศาสตร์ทันยุค ๒๕๖๒.(พิมพ์ครั้งที่1,หน้า 175-186). กรุงเทพฯ:
บริษัท พริ้นท์เอเบิ้ล จำกัด.
-
-
