Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
การพยาบาลเด็กที่มีความผิดปกติของทางเดินอาหาร โภชนาการ และการดูดซึม…
การพยาบาลเด็กที่มีความผิดปกติของทางเดินอาหาร โภชนาการ และการดูดซึม สารอาหาร สารน้ำ และอิเลคโทรลัยต์
ปากแหว่งเพดานโหว่
(Cleft Lip and Cleft Palate)
:red_flag:
เพดานส่วนหลัง (secondary palate)
กลายเป็นเพดานกระดูก (hard
palate) และเพดานอ่อน (soft palate)
process ทั้งสองข้างยื่นมาชนและเชื่อมกันเหนือลิ้นเมื่ออายุประมาณ
7-12 สัปดาห์
การเจริญเติบโตถูกขัดขวางขาดการ เชื่อมประสาน
เพดานโหว่
เพดานโหว่ตลอด (complete cleft palate)
เพดานโหว่บางส่วนและเพดานโหว่ชนิด submucous (incomplete
and submucous cleft palate)
เพดานส่วนหน้า (primary palate)
เกิดสมบูรณ์ในสัปดาห์ที่ 4-7
มีข้อบ่งพร่องเพดานส่วนแยกไม่เชื่อมประสานกันตามปกติ
ปากแหว่ง
ปากแหว่งบางส่วน (incomplete cleft of the lip)
ปากแหว่งสองข้าง (bilateral cleft lip)
ปากแหว่งตลอดริมฝีปากและเหงือก (complete cleft of the lip and alveolus)
การวินิจฉัย
ตรวจพบได้เมื่ออายุครรภ์ประมาณ 13-14สัปดาห์
การรักษา
การผ่าตัดแก้ไขปากแหว่ง
ทารกมี อายุ 8-12 สัปดาห์
หลังผ่าตัด cleft lip ห้ามนอนคว่ำ
การผ่าตัดแก้ไขเพดานโหว่
12-18 เดือน บางท่านแนะนํา 18-24 เดือน
งดการดูดขวดนมหลังผ่าตัด ประมาณ 1 เดือน
เพดานเทียม (obturator)
เปลี่ยนขนาดทุกๆ 1 เดือน
หลอดอาหารตัน-หลอดอาหารติดต่อหลอดคอ (Esophageal Atresia-Tracheoesophageal Fistula)
:red_flag:
พยาธิกำเนิด
ปลายสัปดาห์ที่4 หลอดอาหารและหลอดลม คอจะแยกจากกันโดยสมบูรณ์จนถึ งระดับ larynx
การวินิจฉัยโรค
ก่อนคลอด
ภาวะน้ำคร่ำมากกว่าปกติ
ตรวจไม่พบ stomach bubble
หลังคลอด
ไม่สามารถใส่สายยางให้อาหารได้ลึกเกิน 8-10 เซนติเมตร
น้ำลายออกมาก หายใจลําบาก และ หายใจเสียงดังคล้ายมีเสมหะอุดหลอดลม
ลําไส้กลืนกัน (Intussusception)
:red_flag:
ความหมาย
ลำไส้ส่วนปลายเป็นฝ่ายรับการมุดตัวของลำไส้ส่วนต้นเข้า ไปสู่ lumen ของมัน
อาการและอาการแสดง
ปวดท้องแบบเสียดหรือบิด
อาเจียน
ถ่ายอุจจาระเป็นมูกปนเลือด
ซึม
การวินิจฉัยโรค
การสวนแบเรียมทางทวารหนัก
การทําอัลตราซาวนด
การถ่ายภาพรังสี
ธรรมดา
การรักษา
การรักษาโดยไม่ผ่าตัด
ทํา hydrostatic reduction โดยการสวน
แบเรียมทางทวารหนัก
การรักษาโดยการผ่าตัด
ลําไส้ใหญ่โป่งพองแต่กําเนิด(Congenital Megacolon ; Congenital Aganglionnic Megacolon; Hirschsprung’s Discase)
:red_flag:
สาเหตุ
การขาดเซลล์ประสาทพาราซิมพาเธติก
อาการและอาการแสดง
ทารกแรกเกิด
ถ่ายขี้เทาช้า มหลัง 24 ชั่วโมงหลังเกิด
อาเจียนมีสีน้ําดีปน
ควรหลีกเลี่ยง
การใช้นิ้วสอด
การวินิจฉัยโรค
ลําไส้ส่วนที่เป็นโรคจะมีขาดเล็ก และส่วนที่ปกติจะโป่งพองมาก
ลําไส้ส่วนที่เชื่อสองส่วนมี
ลักษณะเรียวเป็นโคน
มักพบแบเรียมค้างอยู่ในลําไส้ใหญ่เกิน 48-72 ชั่วโมง
การรักษา
การรักษาประคับประคอง
ใช้ NSS จำนวน 20 ml/kg ปริมาตรทั้งหมดไม่ควรเกิน 50 ml/kg
การผ่าตัดเอาลําไส้ใหญ่มาเปิดที่หน้าท้อง (colostomy)
การผ่าตัดเพื่อการรักษา
การผิดรูปของทวารหนักและเรคต้ัม (Anorectal Malformation)
ชนิด
กลุ่มความผิดรูประดับสูง (high type, supra levator) อยู่เหนือ pc line
Anorectal agenesis อาจเป็นปลายตันหรืออาจมีทางเปิดติดต่อกับอวัยวะ ข้างเคียง
1.2Rectal atresia ภายนอกเหมือนทารกปกติ แต่เมื่อตรวจจะ พบว่าทวารหนักตัน
กลุ่มความผิดรูป ระดับกลาง (intermediate type, translevator) ยังไม่แทรกผ่าน เข้าไปในส่วนกลุ่มกล้ามเน้ือหูรูดนอก
กลุ่มความผิดรูประดับต่ำ(low type, infralevator) ผิดรูปเพียงบางส่วน
การวินิจฉัยโรค
ลักษณะทางคลินิก
เพศชาย
low type : มีรูเปิดเล็กๆใกล้รูทวารหรือรูทวารเล็ก
Intermediate type : อุจจาระทางรูเปิดปัสสาวะ
high type : มีรูถ่ายแต่ตัน
เพศหญิง
low type : มีรูเปิดเล็กๆใกล้รูทวารทางvestibule หรือรูทวารเล็ก
Intermediate type : อุจจาระทางรูเปิดปัสสาวะหรือช่องคลอด
high type : มีรูถ่ายแต่ตัน
ตรวจโดยวิธีถ่ายภาพ
พบ Wangensteen Rice
การรักษา
low type : anal dilation 6 เดือนถึง1 ปี, cutback procedure, anal transposition
Intermediate type : colostomy, rectoplasty
high type : colostomy, rectoplasty
อุจจาระร่วง (Diarrhea)
:red_flag:
ความหมาย
ถ่ายอุจจาระเป็นน้ํา 3 ครั้งต่อวันหรือมากกว่า
ถ่ายมีมูกหรือมีมูกปนเลือดอย่างน้อย 1 ครั้ง
ถ่ายเป็นน้ําปริมาณมากๆ จํานวนมากกว่า 1 ครั้งขึ้นไปใน 1 วัน
สาเหตุ
การติดเชื้อ
เชื้อไวรัส
Rotavirus
เชื้อแบคทีเรีย
Escherichia coli (E. coli)
Vibrio cholera
Shigella
ขาดเอนไซม์และน้ําย่อยที่สําคัญ
การดูดซึมบกพร่อง
อาการและอาการแสดง
ไวรัส
ให้อาหารแล้วถ่ายมากหยุดอาหารแล้ว อาการดีข้ึน
ดูดซึมน้ําตาลแลคโตสไม่ได้ อุจจาระ เป็นนํ้า มีฟอง และกลิ่นเหม็นเปรี้ยว
โซเดียมในอุจจาระน้อย ค่า pH < 6
แบคทีเรีย
โซเดียมสูง > 80 มิลลิลิตร/ลิตร
ถ่ายมากช่วงแรก ช่วงหลังจะถ่าย บ่อยครั้งละน้อยๆ ปวดเบ่งและอุจจาระ มีมูกเลือด
งดอาหารพวกเกลือนํ้าตาลทางปาก แล้วก็ยังถ่ายมาก
อาการขาดน้ํา
Moderate dehydration
น้ําหนักลดลง 6-10%
เสียนํ้า 60-100 ml/kg/d
ปาก เยื่อบุปากแห้ง
ผิวหนังคืนตัว 2-4 วินาที
PR เบาเร็ว / RR เร็วตื้น
ปัสสาวะลดลง
รู้สึกตัว ตาลึกโหล ร้องไห้ไม่มีน้ําตา
Severe dehydration
เสียน้ํา >100 ml/kg/d
ปาก เยื่อบุปากเหี่ยว น้ําลายน้อย
น้ำหนักลดลง >10%
ผิวหนังคืนตัว >4 วินาที
PR เบาเร็ว / RR หอบลึก / BP ต่ำ
ไม่ปัสสาวะนานหลาย ชม. ซึมไม่รู้สึกตัว
ตาลึกโหล ร้องไห้ไม่มีนํ้าตา กระหม่อมหน้าบุ๋ม
Mild dehydration
น้ําหนักลดลง 3-5%
เสียนํ้า 30-50 ml/kg/d
ปากแห้งเล็กน้อย
ผิวหนังยืดหยุ่นดี
PR / RR / BP ปกต
ปัสสาวะลดลงเล็กน้อย รู้สึกตัวดี
ชนิด
Chronic diarrhea
การถ่ายอุจจาระเหลวบ่อยคร้ังและยาวนาน ติดต่อกันมากกว่า 2 สัปดาห์
Infectious diarrhea
การถ่ายอุจจาระร่วงจากการติดเชื้อ ไวรัส แบคทีเรีย หรือปรสิต รวมถึงมีการติดเชื้อท่ีกระเพาะอาหารและลําไส้
Acute diarrhea
การเปล่ียนแปลงเกี่ยวกับความถี่และความอ่อนแข็ง
ของอุจาระอย่างทันทีทันใด
Gastroenteritis
การอักเสบบริเวณกระเพาะอาหารหรือลําไส้
การรักษา
ป้องกันมิให้เกิดภาวะขาดน้ํา
มื่อเร่ิมอุจจาระเริ่มให้ORSเองท่ีบ้าน
รักษาภาวะขาดน้ำ
ระยะทดแทนนํ้า (rehydration therapy)
การให้นํ้า และเกลือแร่ทดแทนท่ีขาดใช้เวลาประมาณ 4 ชั่วโมง อาจทําให้ทางปากหรือทาง หลอดเลือดดํา
ระยะคงไว้ซึ่งความสมดุลของสารนํ้าและเกลือแร่ (maintenance therapy)
การให้สารนํ้าเพื่อทดแทนส่วนท่ีจะเสีย โดยให้ 10 มิลลิลิตร/กิโลกรัม หลังการถ่ายอุจจาระแต่ละคร้ัง และ 2 มิลลิลิตร/ กิโลกรัม
มื่อเร่ิมอุจจาระเริ่มให้โออาร์เอสเองท่ีบ้าน
ความพิการผนังหน้าท้องแต่กำเนิด
Omphalocele
หมายถึง
มีการสร้างผนังหน้าม้องไม่สมบูรณ์
ลักษณะ
ลำไส้ ตับ กระเพาะถูกหุ้มด้วยเยื่อบุช่องท้องและamnion
พยาธิ
เกิดจากตัวอ่อนมารดาพัฒนาไม่สมบูรณ์ชณะ 3 สัปดาห์
การวินิจฉัยโรค
สามารถดูได้ตั้งแต่ทารกในยครรภ์
Gastrochisis
หมายถึง
ความพิการของผนังหน้า ท้องเป็นช่องแคบยาว
ลักษณะ
อวัยวะในช่องท้องยกเว้นตับโผล่ออกมาโดยไม่มีผนังหุ้ม
พยาธิ
เกิดจากความผิดปกติตั้งแต่เจริญอยู่ในครรภ์
การรักษา
ประคับประคอง
Omphalocele
ใช้providine พอกถุงamnion ให้เหนียวและไม่แตกประมาณ 2-4สัปดาห์
ผ่าตัด
Primary fascial closure ในกรณีขนาดไม่ใหญ่มาก
Stage repair
ผ่าเลาะทั้งชั้นเพื่อจัดเรียงใหม่
การดูแลหลังผ่าตัด
การช่วยหายใจ
การให้สารน้ำและสารอาหาร
การติดเชื้อ
ติดตามและประเมินผลระบบทางเดินอาหาร
กลุ่ม 4 :silhouette: