Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
ยารักษาอาการซึมเศร้า (Antidepressant drugs) (Atypical Antidepressants…
ยารักษาอาการซึมเศร้า (Antidepressant drugs)
Tricyclic Antidopressants (TCAs)
กลไกการออกฤทธิ์
ยับยั้ง neuronal reuptake ของ neurotransmitters
การออกฤทธิ์
เป็นพิษต่อประสาทส่วนกลาง
มีฤทธิ์ต่อหัวใจ โดยการยับยั้ง sodium channel ทำให้มีผลแบบ quinidine like action
มีฤทธิ์ anticholinergic แบบ atropine
มีฤทธิ์ alpha blocking
อาการข้างเคียงและการพยาบาล
น้ำหนักเพิ่มขึ้น โดยเฉพาะ Amitriptyline + แนะนำผู้ป่วยเกี่ยวกับการรับระทานอาหารและให้ผู้ป่วยออกกำลังกาย
ตาพรา +ให้ความมั่นใจกับผู้ป่วยว่าอาการจะหายไปหลังจากได้รับยา 2-3 สัปดาห์แนะนำผู้ป่วยอย่าขับรถจนกว่าอาการตาพร่าจะดีขึ้นระวังการพลัดตกหกล้มจากการมองเห็นไม่ชัด
ท้องผูก +แนะนำให้รับประทานอาหารที่มีกากใย ดื่มน้ำเพิ่มขึ้นถ้าไม่มีข้อห้าม และกระตุ้นให้ผู้ป่วยออกกำลังกาย
ความดันโลหิตต่ำเมื่อเปลี่ยนอิริยาบถ (Orthostatic hypotension) +แนะนำผู้ป่วยให้ลุกขึ้นอย่างช้าๆจากท่านอนเป็นท่านั่ง หรือท่านั่งเป็นท่ายืน วัดความดันโลหิตท่านอนและท่ายืน เพื่อเปรียบเทียบกัน
ข้อบ่งใช้
รักษาผู้ป่วยโรคซึมเศร้า ,สมาธิสั้น ,ปัสสาวะรดที่นอน
ตัวอย่างยา
Maprotiline (Ludiomil)
Doxepin (Sinequan)
Clomipramine (Anafranil)
Nortriptyline (Aventyl, Nortrilen, Pamelor)
Amitriptyline (Tryptanol)
Imipramine (Tofranil)
Monoamine Oxidase Inhhibitors (MAOIs)
ตัวอย่างยา
ไอโซคาร์บอกซาซิด (Isocarboxazid)
ฟีเนลซีน (Phenelzine)
เซเลจิลีน (Selegiline)
ทรานิลไซโปรมีน (Tranylcypromine)
อาการข้างเคียงและการพยาบาล
ผลข้างเคียงที่เกิดได้กับยากลุ่ม MAOเร ภาวะความดันโลหิตสูงอย่างเฉียบพลัน (Hypertensive crisis) มีอาการความดันโลหิตสูงร่วมกับอาการปวดศีรษะ ใจสั่น คลื่นไส้ อาเจียน มีไข้ เจ็บหน้าอก
+แนะนำผู้ป่วยหลีกเลี่ยงการรับประทานอาหารที่มีสาร Tyramine หยุดให้ยาทันทรายงานแพทย์ วัดความดันโลหิตตามเวลาเพื่อประเมินอาการและระวังการเกิดความดันโลหิตสูงอย่างเฉียบพลัน
กลไกการออกฤทธิ์
ยากลุ่ม MAOIS จะควบคุมสมดุลของสารเคมีบางชนิดในสมองโดยการยับยั้งเอนไซม์ที่ชื่อว่า Monoamine oxidase
ข้อบ่งใช้
แพทย์มักสั่งจ่ายยาในกลุ่มนี้ก็ต่อเมื่อใช้ยาตัวอื่นแล้วไม่ได้ผล ซึ่งนอกจากจะใช้รักษาอาการซึมเศร้าแล้ว ยังอาจใช้รักษาโรคพาร์กินสันได้ด้วย
Selective Serotonin Reuptake Inhibitors (SSRIs)
อาการข้างเคียงและการพยาบาล
ปวดศีรษะ +รายงานให้แพทย์ทราบ
นอนไม่หลับ +แนะนำให้ผู้ป่วยรับประทานยาในตอนเช้า หลีกเลี่ยงอาหาร และเครื่องดื่มที่มีคาเฟอีน สอนเทคนิคคลายเครียดให้ผู้ป่วยใช้ก่อนนอน
น้ำหนักลด +ให้รับประทานอาหารให้เพียงพอกับความต้องการของร่างกาย
ความต้องการทางเพศลดลง +ให้ผู้ป่วยพูดถึงความรู้สึก รายงานแพทย์ทราบ
Serotonin syndrome เกิดจากการมี Serotonin activity มากเกินไป ทำให้อาการคลื่นไส้อาเจียน ท้องเสีย ปวดท้อง ความดันโลหิตไม่สม่ำเสมอ (อาจจะสูงหรือต่ำ) เดินเซสับสน
กระวนกระวาย อุณหภูมิในร่างกายสูงขึ้น หัวใจเต้นเร็ว อาจหมดสติได้ +หยุดให้ยาทันที่ รายานแพทย์ทราบ
กลไกการออกฤทธิ์
ยับยั้งที่จำเพาะกับSerotonin transporter หรือ SERT เพื่อลดการเก็บกลับSerotonin เข้าสู่ Presynaptic neuron และเกิดฤทธิ์ต้านซึมเศร้า ใช้ระยะประมาณ 3-4 สัปดาห์
ข้อบ่งใช้
รักษาโรคซึมเศร้า
ตัวอย่างยา
Citalopram
Sertraline (Zoloft)
Paroxetine (Paxil, Seroxat)
Fluvoxamine (Faverin, Luvox)
Floxetine (Prozac)
Atypical Antidepressants
NDRI
ข้อบ่งใช้ รักษาโรคซึมเศร้าที่ดื้อต่อการรักษา ช่วยเลิกบุหรี่
กลไกการออกฤทธิ์ ยับยั้งการดูดกลับของ NE และ DA
ตัวอย่างยา Bupropion
ผลข้างเคียง ใช้ในขนาดสูง อาจเสี่ยงต่อการชักได้
SARI
ข้อบ่งใช้ รักษาอาการนอนไม่หลับ
กลไกการออกฤทธิ์ 5-HT2A receptor agonist และ ยับยั้งการดูดกลับของ 5-HT
ตัวอย่างยา Trazodone
ผลข้างเคียง ง่วงซึม นิยมใช้ในผู้ป่วยที่นอนไม่หลับ
NaSSA
ข้อบ่งใช้ ซึมเศร้าระดับปานกลางถึงรุนแรง กังวล เคลื่อนไหวช้า ปัญหาความจำและการนอน
กลไกการออกฤทธิ์ Alpha2-adrenergic และ 5-HT2A และ 5-HT2C receptor agonist
ตัวอย่างยา Mirtazapine
ผลข้างเคียง ง่วงซึม นิยมใช้ในผู้ป่วยที่นอนไม่หลับ
SNRI
ข้อบ่งใช้ รักษาซึมเศร้า วิตกกังวล กลัวการเข้าสังคม ตื่นเต้นตระหนก
กลไกการออกฤทธิ์ ยับยั้งการดูดกลับของ 5-HT และ NE
ตัวอย่างยา Venlafaxine, Desvenlafaxine, Duloxetine
ผลข้างเคียง ใช้ในขนาดสูง อาจทำให้เกิดความดันโลหิตสูงได้
SMS
ข้อบ่งใช้ รักษาซึมเศร้า
กลไกการออกฤทธิ์ ยับยั้งการดูดกลับของ 5-HT, 5-HT1A receptor agonist, 5-HT3 และ 5-HT7 receptor agonist
ตัวอย่างยา Vortioxetine
ผลข้างเคียง คลื่นไส้อาเจียน
Melatonin agonist
ข้อบ่งใช้ รักษาซึมเศร้าและนอนไม่หลับ
กลไกการออกฤทธิ์ MT1 และ MT2 receptor agonist, 5-HT2C receptor agonist
ตัวอย่างยา Agomelatine
ผลข้างเคียง hepatotoxicity