Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
Ahozko literatura (Baladak (Balada izaera narratiboa duen genero poetikoa…
Ahozko literatura
Baladak
-
poesia forma dute, metrika jakin bat eta errima izan ohi dituztelako.
- Konta poesia: Baladak kontakizunez eta elkarrizketez osaturiko `poemak dira,
- Gaia: Hasieran, baladetan gai erlijiosoa erabiltzen zen; gero, gehien bat maitasun istorioak, heriotza bortitzak, hilketak, borrokak... biltzen ziren.
Aldaerak: Ahoz transmititu direnez, testuek hainbat aldaera izaten dituzte.
- Pertsonaiak: Ez da deskribapenik agerten. Egiten dutenaren arabera jakiten dugu nolakoak diren.
- Lekua: ez da deskribatzen.
- Sinboloak: Batzutan elementu sinbolikoak: etxea= ziurtasuna
- Baliabide erretorikoak: errepikapenak, paralelismoak, kontrasteak, konparazioak...
Herri ipuinak
- Hitz lauz kontatzen dira.
- Pertsonaiak elkarren aurkakoak izan ohi dira askotan: ona eta txarra, aberatsa eta pobrea...
- Denbora eta lekua zehaztugabeak izan litezke.
- Hirugarren pertsonan kontatzen dira.
- Fikziozko istorioak dira.
Koplak
-
Nagusiki, eske bertsoak dira, eta jaiegun eta ospakizun jakinetan abesten dira
-
Edukiari begiratuta, lehen bi lerroetan naturarekin loturiko aipamena egin ohi da. irudi sinboliko moduan, eta azken bi lerroetan mezua eman ohi da.
Esaera zaharrak
Esaera zaharrak edo atsotitzak testu laburrak dira, esaldi batean eman ohi direnak, eta gehienetan jakinduria ideia bat edota gogoeta etiko bat biltzen dute.
-
Forma aldetik, ezaugarri bat dute: trinkotasuna eta laburtasuna.
Hizkera herrikoia eta ulerterreza erabiltzen da, zorrotza eta zehatza, eta figura erretorikoak erabiltzen dira.
Pasadizoak
-
- Lehenengo nahiz hirugarren pertsonan kontatuak dira.
- Askotan norbaiti gertaturikoak izaten dira.
- Leku eta denbora finkorik ez da agertzen askotan.
Dekorazio Olerkiak
Dekorazio olerkiak testu laburrak dira, hitz bitxiekin, onomatopeiekin eta errepikapenekin osatuak.
Testu jolasgarriak izan ohi dira, eta ez dute esanahi garbirik izaten. Gorputza mugitzera gonbidatzen dute, eta haurren jolasetan erabiltzen dira, edota lo kanta moduan.
Horregatik esaten da herri poesia horiek hiru osagai dituztela: hitza, hotsa eta gorputz mugimendua.
Kondairak
Herri-ipuinak, oro har, formula ezagunekin hasi eta amaitzen dira
kondairetan pertsonaiak, ekintzen tokia eta garaia ezagunak dira.
-