Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
ประวัติความเป็นมาของการพยาบาลในยุคต่างๆและพัฒนาการทางการพยาบาล…
ประวัติความเป็นมาของการพยาบาลในยุคต่างๆและพัฒนาการทางการพยาบาล
การพัฒนาการของวิชาชีพพยาบาลในต่างประเทศ
ด้านการบริการการพยาบาล จะแบ่งตามยุคสมัยในคริสต์ศักราช
ก่อนคริสต์ศักราช>>ภายในครอบครัวผู้หญิงหรือแม่จะทำหน้าที่ดูแลปกป้องเด็กและคนชรา ตลอดทั้งคนป่วยในครอบครัว
ระยะเริ่มต้นแห่งอารยธรรม>>วิธีการรักษาผู้ป่วยขึ้นอยู่กับความเชื่อทางศาสนา พระเป็นผู้มีบทบาทสำคัญในด้านการรักษา ยาที่ใช้ได้แก่ พืชสมุนไพรรวมทั้งเวทมนต์คาถา
ยุคเริ่มต้นศาสนาคริสเตียน>>การพยาบาลในยุคนี้อยู่ในมือของกลุ่มชี และสตรีผู้ใจบุญ ช่วยเหลือผู้เจ็บป่วยตามบ้านให้การพยาบาลในโบสถ์และโรงพยาบาล ลักษณะการปฏิบัติงานที่ออกเยี่ยมนับได้ว่าเป็นต้นกำเนิดของพยาบาลอนามัยพวกแรก
ยุคกลางระยะต้น(ค.ศ.500-1000)>>จากภาวะสงครามครูเสด เกิดโรคระบาดทำให้ผู้คนอพยพ หนีโรคออกนอกเมือง และจ้างคนรับใช้ให้เป็นที่ดูแลผู้ป่วย
ยุคเรเนสซองค์(ค.ศ.1500-1700)>>เรียกการพยาบาลในยุคนี้ว่า “ยุคมืด” ในช่วงนี้มีบันทึกเก่าได้ระบุหน้าที่ของพยาบาลที่ประจำผู้ป่วยไว้ดังนี้
-พยาบาลจะต้องปฎิบัติตามแพทย์สั่ง จัดการเป็นธุระเกี่ยวกับสิ่งที่ผู้ป่วยอาเจียนมา
-พยาบาลจะต้องทำเตียงทุกๆเตียง และเลื่อนออกมาไว้ซีกหนึ่งของผู้ป่วยก่อนจัดการทำความสะอาด
-พยาบาลจะต้องล้างและขัดถังไว้สำหรับใส่เบียร์และล้างจานที่ใช้แล้ว
-พยาบาลจะต้องคอยช่วยเหลือหัวหน้าคนใช้ผู้ชายที่มักจะสั่นกระดิ่งเรียกเบียร์และขนมปัง หรือเรียกถามจำนวนอาหารให้คนไข้
-พยาบาลอาจนำผู้ป่วยที่หัวหน้าเห็นสมควรไปช่วยปฎิบัติงานด้วยก็ได้
จากกฎเหล่านี้แสดงให้เห็นว่า พยาบาลในยุคมืดนี้ไม่ต่างจากคนใช้ ดังนั้นผู้ที่มีจิตใจดีต่อการพยาบาลพยายามช่วยให้พยาบาลได้รับการศึกษาอบรมให้ดีขึ้น และมีสตรีผู้มีความสามารถเข้ามาแก้ไขสถานการณ์ คือ ‘มิสฟอเรนท์ ไนติงเกล’
มิสฟอเรนท์ ไนติงเกล>>จัดการแก้ไขสภาพสถานการณ์ที่เลวร้ายต่างๆโดยจัดการหาเครื่องมือเครื่องใช้ จัดทำหน้าที่รับผิดชอบ และเข้าทำหน้าที่ต่างๆที่หาคนประจำไม่ได้เอง และได้ทำให้การเสียชีวิตของทหารลดลงเหลือ2% และทำให้ศัลยแพทย์พอใจในการทำงาน ในยามค่ำคืนจะเดินเยี่ยมผู้ป่วยพร้อมตะเกียงเล็กภายในมือท่าน จึงได้สมญานามว่า“The Lady with Lamp”และท่านยังอุทิศทรัพย์สินส่วนตัวเพื่อการศึกษาในวิชาชีพพยาบาล นับได้ว่าท่านคือ มารดาแห่งวิชาชีพพยาบาลสากล
ยุคแรกในสหรัฐอเมริกา>>มีพระทำหน้าที่เป็นแพทย์ผู้รักษา การสวดมนต์อ้อนวอนเป็นวิธีหนึ่งที่ใช้รักษา โรงพยาบาลแห่งแรกๆที่ตั้งขึ้นในสหรัฐอเมริกา บางแห่งเป็นโรงพยาบาลเลี้ยงคนจน บางแห่งเป็นโรงเลี้ยงตนจนและรักษาคนเจ็บด้วย การพยาบาลในสหรัฐอเมริกามีการพัฒนาเป็นลำดับขั้นเช่นเดียวกับทางยุโรป มีการพัฒนาความเจริญก้าวหน้าจนกระทั่งปัจจุบัน
พยาบาลและพยาบาลวิชาชีพ
พยาบาล หมายถึงบุคลากรทางการพยาบาลที่สำเร็จการศึกษาพยาบาลตั้งแต่ระดับต้นหรือพยาบาลเทคนิค ระดับปริญญาตรีหรือเทียบเท่าจากมหาวิทยาลัยหรือวิทยาลัยพยาบาล ที่สภาการพยาบาลรับรอง ที่มีใบประกอบวิชาชีพฯ ที่ยังใช้ได้โดยไม่ถูกเพิกถอนหรือหมดอายุ
พยาบาลวิชาชีพ หมายถึง ผู้ที่สำเร็จการศึกษาพยาบาลในระดับปริญญาตรีหรือเทียบเท่าจากมหาวิทยาลัยหรือวิทยาลัยพยาบาล ที่สภาการพยาบาลรับรอง ที่มีใบประกอบวิชาชีพการพยาบาลและผดุงครรภ์ชั้น1 ที่ยังใช้ได้โดยไม่ถูกเพิกถอนหรือหมดอายุ
การพยาบาลและวิชาชีพการพยาบาล
การพยาบาล มีรากศัพท์มาจากภาษาลาติน ‘nutrix’ หรือ ‘nutria’ซึ่งหมายถึง การให้อาหารหรือการเลี้ยงดู โดยเชื่อว่าน่าจะมีมานานกว่า4000-5000ปีก่อนคริสต์ศักราช และสตรีมักจะเป็นผู้สวมบทบาททั้งการเป็นแม่ของลูกและนางพยาบาลของครอบครัว รวมถึงชนเผ่าต่างๆ
มิสฟอเรนท์ ไนติงเกล กล่าวว่า หมายถึง กิจกรรมการช่วยเหลือผู้ป่วย เพื่อให้อยู่ในสภาวะที่จะต่อสู้การรุกรานของโรคได้อย่างดีที่สุดเท่าที่จะเป็นไปได้ทั้งร่างกายและจิตใจ ทั้งนี้พยาบาลต้องใช้ทั้งศาสตร์และศิลป์ในการพยาบาล
เวอร์จิเนีย เฮนเดอร์สัน ให้ความหมายว่า การพยาบาลคือ การช่วยเหลือบุคคลทั้งยามปกติและยามเจ็บป่วย โดยกระทำกิจกรรมต่างๆที่เกี่ยวกับการส่งเสริมสุขภาพ หรือส่งเสริมการหายจากโรคหรือแม้กระทั่งการช่วยให้บุคคลได้ไปสู่ความตายอย่างสงบสุข
วิชาชีพการพยาบาล การประกอบอาชีพการพยาบาลด้วยการตอบสนองต่อความต้องการทางสังคมด้านสุขภาพ เพื่อให้บุคคล ครอบครัว และชุมชน มีสุขภาพดีด้วยการส่งเสริมสุขภาพ การป้องกันโรค ช่วยเหลือแพทย์ในการรักษา
ดังนั้น ความหมายของวิชาชีพการพยาบาลจึงเกี่ยวพันกับการประกอบวิชาชีพทางการพยาบาลที่ผูกพันกับค่านิยมและจรรยาบรรณวิชาชีพที่ควบคุมโดยองค์กรอิสระ คือ สภาการพยาบาลแห่งประเทศไทย
การพยาบาลในประเทศไทย
สมัยสุโขทัย
สร้างสวนสมุนไพรไว้บนเขาหลวงสำหรับให้ราษฎร์เก็บไว้ใช้ยามเจ็บป่วย
สมัยอยุธยา
มีลักษณะผสมผสาน ประยุคมาจากอินเดีย มีชื่อว่า อายุรเวช รวมทั้งความเชื่อทางโหราศาสตร์
สมัยพระนารายณ์มหาราช
ตำราพระโอสถพระนารายณ์
สมัยรัชกาลที่2
ให้รวบรวมคัมภีร์แพทย์ที่กระจัดกระจายที่บรรพบุรุษได้เก็บไว้ และกรมหมอหลวงคัดเลือกเป็นตำราหลวง
สมัยรัชกาลที่3
ได้จาลึกตำไว้ในแผ่นศิลาตามเสาระเบียงพระวิหาร ผนังโบสถ์ และให้นำสมุนไพรที่ใช้ในการปรุงยา ที่หาได้ยากมาปลูกไว้
สมัยรัชกาลที่6
ตั้งกรมสาธารณสุข เมื่อวันที่ 27 พฤศจิกายน พ.ศ.2461
สมัยสงครามโลกครั้งที่2
หลังสงครามสงบปรับปรุงสาธารณสุขด้านต่างๆ
•การรักษา
•การป้องกัน
•การดูแลเฉพาะโรค
สมัยรัชกาลที่5
วางรากฐานและฟื้นฟูการสาธารณสุข
สถาปนากรมพยาบาลขึ้นเมื่อวันที่25ธันวาคม พ.ศ.2431
วิวัฒนาการการศึกษาพยาบาล
พ.ศ.2439-2489 เป็นการฝึกการอาชีพ
โรงเรียนหญิงแพทย์ผดุงครรภ์และการพยาบาลไข้ สถานศึกษาพยาบาลแห่งแรก
พ.ศ.2490-2510เป็นระบบศึกษาอบรม
เป็นการศึกษาพยาบาลที่เน้นที่เทคนิคและวิธีการพยาบาล พยาบาลคือผู้ช่วยเหลือแพทย์
เพิ่มเนื้อหาการอนามัยชุมชน ฟื้นฟูการสอนบนอาคารผู้ป่วย
พ.ศ.2511-ปัจจุบัน
ปรับปรุงระดับปริญญาตรี เปิดโอกาสให้บุคลากรพยาบาลได้ศึกษาต่อไปในหลักสูตรพยาบาลสูงกว่าขั้นพื้นฐาน
การพยาบาลในต่างประเทศ
พัฒนาการพยาบาล
••สหรัฐอเมริกา
มีผู้คนอพยพจากยุโรป ส่งผลต่อการพัฒนาการพยาบาล
••โรม
นำวิทยาการต่างๆจาก กรีกมาใช้ในการรักษาผู้ป่วย
••กรีก
-เชื่อว่าโรคภัยเกิดจากการละเมิดกฎตามธรรมชาติ
-สอนให้สังเกตอาการของผู้ป่วยทางสีหน้าและการหายใจ
-พระใช้วิธีสวดมนต์ภาวะนาบีบนวด
-พยาบาลดูแลผู้ป่วยโดยการเช็ดตัว จัดหาเครื่องดื่ม อาหาร และอาบน้ำอุ่นให้ผู้ป่วย
••ยุคดึกดำบรรพ์
ภายในครอบครัวแม่จะทำหน้าที่ปกป้องดูแลเด็กและคนชรา
••อียิปต์
พระมีบทบาทในการทำพิธีรักษา
มีการทำมัมมี่รักษาสภาพศพ
••อินเดีย
มีการเผายาที่มีกลิ่นหอมหวานในห้องผ่าตัดเพื่อไล่ปีศาจ
ผู้เป็นเเพทย์ต้องตัดผมตัดเล็บให้สั้น สวมเสื้อขาว และไม่เปิดเผยข้อมูลผู้ป่วย
••จีน
ค้นคว้าพันธุ์ไม้สำหรับทำยา
ชำนาญการจับชีพจร
••อิรัก
นำผู้ป่วยไปวางไว้ในชุมชนเพื่อให้ผู้ที่เคยเป็นโรคแล้วรักษาหายมาแนะนำการรักษา
ประเด็นและเเนวโน้มวิชาชีพการพยาบาล
สภาพปัญหาการขาดแคลนพยาบาลในประเทศไทย
ค่าตอบแทนไม่เป็นธรรม
คุณภาพการดูแลลดลง
ไม่ภาคภูมิใจในวิชาชีพ
คุณลักษณะของพยาบาลที่พึงประสงค์ในยุคปัจจุบันและ อนาคต
-ความสามารถในการปฎิบัติการพยาบาล
-มีความสามารถในการคิด ตัดสินใจ
-แสวงหาความรู้ใหม่ๆ
-มีบุคลิกภาพที่ดี สะอาด จิตใจดี
-มีความเป็นผู้นำ ความคิดสร้างสรรค์
-มีคุณธรรมและจริยธรรม
ประโยชน์ที่ได้จากการทัศนศึกษา
ได้รับรู้ถึงความเป็นมาและความสำคัญ ของสภาการพยาบาลได้เห็นเหรียญและสัญลักษณ์ต่างๆที่เกี่ยวข้องกับพยาบาล ตั้งแต่ พ.ศ.ก่อนๆ จนถึงปัจจุบัน
โรงเรียนหญิงแพทย์ผดุงครรภ์แลการพยาบาลไข้ พ.ศ. 2439
เครื่องแบบพยาบาลยุคแรก
เครื่องแบบพยาบาลหมวกทรงหม้อตาล
