Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
Malaria (ภาวะแทรกซ้อน (ภาวะซีดมาก (severe anemia) ภาวะซีดที่เกิดจากการติดเ…
Malaria
ภาวะแทรกซ้อน
-
ภาวะซีดมาก (severe anemia) ภาวะซีดที่เกิดจากการติดเชื้อ Plasmodium falciparum ส าคัญที่ท าให้เกิดภาวะซีด
การท าลายเม็ดเลือดแดง (red cell destruction) จากการแตกของ ทั้งเม็ดเลือดติดเชื้อและที่ไม่ติดเชื้อเนื่องจาก reticuloe thelial activity เพิ่มขึ้นโดยเฉพาะที่ม้าม.
การสร้างเม็ดเลือดแดงลดลง (red cell production)
จากhypoplasia และ dyserythropoiesis ท าให้เกิดการสร้างเม็ดเลือด แดงไม่มีประสิทธิภาพ
ภาวะท่วมปอดเฉียบพลัน (acute pulmonary edema) ผู้ป่วยที่มี hyperventilation หรือการหายใจล าบากในลักษณะของ Kussmaul 's breathing มีการหายใจเร็ว (tachypnea) อาจพบร่วมกับการไข้สูงภาวะน้ า ท่วมปอดเฉียบพลันอาจเกิดเมื่อใดก็ได้ในผู้ป่วยมาลาเรียรุนแรงและพบบ่อย ในหญิงมีครรภ์แต่พบน้อยในเด็กผู้ป่วยที่มีอาการรนแรง ภาวะน้ าท่วมปอด เฉียบพลันอาจเกิดจากการมี albumin ในเลือดต่ าการให้สารละลายน้ าเข้าสู่ หลอดเลือดมากเกินความจ าเป็น หรือการท าลายหลอดเลือดฝอยในถุงลม โดยตรง จากเชื้อมาลาเรียท าให้เกิดภาวะ ARDS
-
ภาวะ shock หรือในกรณีภาวะแทรกซ้อนจากโรคมาลาเรียเรียกว่า algid malaria (algidus เป็นภาษาลาตินหมายถึงเย็นหรือหนาว) พบได้ค่อนข้าง น้อยในมาลาเรีย ผู้ป่วยที่ความดันต่ ามากอาจเนื่องมาจากการขาดน้ า (dehydration)
-
. ม้ามแตก (splenic rupture) ม้ามแตกในโรคมาลาเรียอาจเกิดเองหรือ เกิดขึ้นภายหลังได้รับอุบัติเหตุพบได้ในการติดเชื้อมาลาเรียทั้ง 4 species อาจพบภาวะ hypersplenism และม้ามแตกซึ่งเป็นภาวะแทรกซ้อนที่เกิดใน ภายหลัง (late complication) ที่ส าคัญของ Plasmodium vivax
สาเหตุ
-
-
Ovale
จะมีลักษณะคล้ายกับไวแวกซ์มาลาเรีย แต่จะมีอาการน้อย กว่า และมีเชื้อกลับเป็นซ้ าน้อยกว่าถ้าไม่ได้รับการรักษาอาการไข้จะทุเลา และหายไปได้เองแต่เป็นซ้ าได้อีกภายใน 1 ปีนานที่สุด 5 ปี
Malariae
หนาวสั่นวันเว้น 3 วันคือ มีใช้วันที่ 1 แล้วสบายอยู่ 3 วันวันที่ 4 จึงมี ไข้อีกจึงเรียกว่า “quartan malaria”
อาการไข้อาจใช้เวลานานเป็นปีเชื้อมาลารอีอยู่ในคนได้เป็นเวลานาน หลายปีมีรายงานนานถึง 53 ปีเชื้อนี้เป็นสาเหตุท าให้เกิด nephrotic syndroma ได
การวินิจฉัยโรค
การตรวจฟิล์มหนาและบาง (Thick and Thin Blood Smear) เป็นวิธี มาตรฐาน และสามารถนับปริมาณเชื้อมาลาเรียในเลือดได้
การตรวจโดยใช้ชุดตรวจอย่างเร็ว (Rapid Diagnostic Test) โดยชุด ตรวจที่ตรวจหา Pf HRP2 ส าหรับ P. falciparum จะให้ผลบวกนานหลายสัปดาห์หลังการ ติดเชื้อเฉียบพลัน
-
การรักษา
การรักษาจำเพาะ
การเลือกชนิดของยา schizontocide นั้น ควรพิจารณาประสิทธิภาพของยาต่อเชื้อมาลาเรีย ตาม ลักษณะการดื้อยาของเชื้อมาลาเรียในพื้นที่ต่างๆ กัน
-
-
อาการและอาการแสดง
ีอาการหนาวสั่น ตัวเย็น ชีพจรเต้นเร็ว มีอาการ เกร็ง ปัสสาวะบ่อย อุณหภูมิค่อยๆ สูงขึ้น ระยะนี้ใช้เวลา 15-60 นาท
ไข้
-
ระยะร้อน
มีไข้สูงถึง 40° ตัวร้อน ลมหายใจร้อน หน้าแดง ปากซีด และกระหายน้ำ ชีพจรเต้นเร็วและแรง ปวดศีรษะลึกเข้าไปใน กระบอกตา ระยะนี้ใช้เวลา 1-3 ชั่วโมง
-
-
พยาธิสรีรภาพ
โรคมาลาเรียMalaria pigment เป็นสารที่เหลือจาก เชื้อมาลาเรียย่อยฮีโมโกลบินของเม็ดเลือดแดงเมื่อ merozoite อยู่ในกระแส เลือดจะเข้าไปเจริญอยู่ในเม็ดเลือด เม็ดเลือดแดงจะปล่อยเอนไซม์ย่อย ฮีโมโกลบินและเหลือของเสียซึ่งเป็นสารที่มีสีน้ำตาลด ภายหลังจากเชื้อ เติบโตเป็น schizont ซึ่งเป็นระยะที่มี chromatin mass หรือนิวเคลียส หลายอันโดยแต่ละอันจะกลายเป็น merozoite
จากนั้นเม็ดเลือดแดงที่ติดเชื้อจะแตกออกทำให้merozoite กับเศษต่าง ๆ ซึ่งรวมถึงmalaria pigment กระจายออกมาในพลาสมา ลุกเข้าเม็ดเลือดแดง ในขณะเดียวกัน malaria pigment และเศษเซลล์จะถูกเก็บกินโดย macrophag เมื่อยุงที่ติดเชื้อมาลาเรียไปดูดเลือดมนุษย์sporozoite ของ มาลาเรียในน้ำลายยุงจะเข้าสู่กระแสเลือดแล้วเดินทางไปตับ จะเข้าสู่เซลล์ ตับภายใน30นาทีหลังถูกยุงกัด เพื่อเพิ่มจำนวนเซลล์ตับ และปล่อย merozoite จำนวนมากออกมาในกระแสเลือดเข้าสู่เม็ดเลือดแดง macrophage จำนวนมากทำหน้าที่เก็บกิน malaria pigment เม็ดเลือดแดงที่ติดเชื้อมาลาเรียฮีโมโกลบินและเศษต่าง ๆ แต่การเพิ่มจำนวนของเชื้อในตับจำนวนมาก เชื้อจะออกจากตับโดยเอาเยื่อหุ้มเซลล์ตับหุ้มเซลล์ของตัวเองไว้ การจับกินหรือภูมิคุ้มกันจึงไม่สามารถตรวจจับได้ทำให้ได้รับเชื้อ จำนวนมากถึงระดับหนึ่งทำให้เม็ดเลือดแตกออกแพร่เข้าสู่กระแสเลือดและ ไปสู่เม็ดเลือดแดงต่อไป
ไข้ป่า ไข้จับสั่น ไข้ป้าง เกิดจาก การติดเชื้อPlasmodiumโปรโตซัวที่พาหะนำโรค ผ่านการกัดของ ยุงก้นปล่องตัวเมียที่ติดเชื้อ (Anopheles)