Hoofdstuk 11: Correlationeel onderzoek
Verschillende termen
niet-experimenteel onderzoek
niet-gemanipuleerd onderzoek
passief observationeel onderzoek
survey-of vragenlijst onderzoek
cross-sectioneel onderzoek
Waarom correlationeel onderzoek?
manipulatie is niet mogelijk
naturalistische onderzoekssetting (onderzoek doen onder zeer gecontroleerde omstandigheden)
specifieke onderzoeksvragen
Soorten onderzoeksvragen
Samenhang vaststellen
Grootte van samenhang vergelijken
Ontwikkeling en voorspelling
Individuele verschillen
Ontwikkeling van meetinstrumenten
Structuur van concepten
Ontwikkeling van meetinstrumenten
Betrouwbaarheid, validiteit, item-analyse, constructie van subschalen
Factor-analyse= systematiek in de samenhang tussen verschillende items. -> structuur van concepten!
Onderzoeksvragen
Toetsen van verklarend model -> mediatoren (moderatoren)
Cross-sectioneel onderzoek
Gegevens verzameld op 1 meetmoment
Samenhang tussen twee (of meer) variabelen
kruistabel
associatiematen
centrale tendentie
Samenhang niet verklaard door andere variabele (= probleem van de derde variabele)
-> Uitsluiten van alternatieve verklaringen.
-> Meer dan twee variabelen opnemen.
Probleem van de derde variabele
Selecteer derde variabele door conceptueel model.
Statische controle
Beperkte controle via opzet
Vereist dat je derde variabele a priori kent en meet !!!
Samenhang blijft (interne replicatie)
Samenhang verdwijnt (schijnsamenhang, interpratie -> mediator)
Samenhang verandert (interactie -> moderator)
Constante
Matchen
Ex-post facto onderzoek (post facto verband her-analyseren, groepen matchen voor bepaalde derde variabele, effect op het te bestuderen verband onderzoeken)
MAAR
Risico om veel onderzoekselementen te verliezen.
Representativiteit.
Moeilijk bij groot aantal derde variabelen.
"heeft invloed op", "leidt tot", "heeft effect op" -> suggereert causaliteit.
correlatie is niet hetzelfde als causaliteit !!!
Causale interpretaties
Samenhang is geen causaliteit.
Geldige en noodzakelijke criteria voor causaliteit
samen hang tussen oorzaak en gevolg.
oorzaak gaat in tijd vooraf aan het gevolg (= tijdvolgordeprobleem).
geen storende factoren kunnen het verband tussen oorzaak en gevolg verklaren *(= probleem van derde variabele).
Lonitudinaal onderzoek
Meerdere meetmomenten in dezelfde steekproef.
Doel= verandering over de tijd & tijdvolgorde probleem (richting van het verband).
Verschillende vs. dezelfde instrumenten (2 categorieën).
(Cross-lagged) panel onderzoek
Verschillende golven (waves) = op verschillende tijdstippen verschillende elementen/ combinaties meten.
Cross-lagged correlaties
Causale interpretaties ??? Voorzichtig mee zijn.
Je bent nooit 100% zeker at storende factoren zijn uitgeschakeld.
Analyse
Vaststellen van samenhang
Tabel- analyse
Associatiematen (Pearson, Spearman, Kendall)
Centrale tendentie (T-toetsen, ANOVA)
(Multiple) regressie- analyse
Probleem van derde variabele
Storende factoren (Partiële correlaties, covariantie-analyse)
Mediatoren (partiële correlaties, multiple regressie)
Moderatoren (multiple regressie, covariantie-analyse)
Toetsen van causale modellen
Pad-analyse (multiple regressie)
Structurele vergelijkingsmodellen (SEM)