ZELULEN ORGANULUAK (I)

Hialoplasma eta zitoeskeletoa

Mikrotubuluek osaturiko egiturak

Erribosomak

Endomintz-sistema

Erretikulu endoplasmatikoa

Golgi aparatua

Organulu ez-energetikoak

Hialoplasma edo zitosola

Zitoeskeletoa

%15-30 disolbatuta

%70-85 ura

Tarteko harizpiak

Mikroharizpiak

Mikrotubuluak

Zentrosoma

Zilioak eta flageloak

Osaera

Pare bat zentriolok osatzen dute (9+0)

Material perizentriolar amorfo batek inguratuta

B mikrotubulua

A mikrotubulua

C mirkotubulua

Funtzioak

Zelula-mikrotubuluak antolatzen ditu

Ardatz akromatikoa eratzen du (ardatzaren mirkorubuluak bikoiztutako zentrosometatik ateratzen dira)

Zentrioloen funtzioa

Zilioen eta flageloen sorreran eta hazkundean esku hartzen dute

Desberdintasunak

Zilioak laburrak eta ugariak. Atzetik aurrerako mugimendua

Flageloak luzeak eta urriak (1 edo 2). Uhin mugimendua

Funtzioak

Zilioak

Flageloak

Zelularen inguruko likidoa mugitu

Zelularen lokomozioa

Egitura

Trantsizio-eremua

Zurtoina edo axonema

Korpuskulu basala

Sustraia (sustrai ziliarrak)

Mintzez inguratuta dago eta (9+2) egitura

Erradioak desagertu eta bederatzi bikoteak hirukote bihurtzen dira

Mintz plasmatikoaren azpian dago eta zentrioloen egitura bera (9+0)

Korpuskulu basalaren beheko muturretik ateratzen dira

Egitura eta kokalekua

Egitura.

Kokalekua

Kanpoko nukleo-mintzaren alde zitoplasmatikoari itsatsita

Erretikulu endoplasmatiko zimurtsuan kanpoaldean itsatsita

Zitosolean aske

Mitokondrioaren matrizean eta kloroplastoen estroman aske

Bi azpiunitate dituzte: bata handia eta bestea txikia

Svedberg (S) unitatearekin adierazten dira, sedimentazio koefizentearen arabera. S = 10ber -13 segundu

Prokariotoak eta eukariotoak

Erribosoma prokariotoak

Erribosoma eukariotoak

Osorik 70S: azpiunitate handiak 50S eta txikiak 30S.

Osorik 80S: azpiunitate handiak 60S eta txikiak 40S

Funtzioak

Proteinak sintetizatu

Inklusio zitoplasmatikoa

Karbohidrato aletxoak

Lipido tantak

Beste inklusio batzuk

Erretikulu endoplasmatiko leuna (EEL)

Erretikulu endoplasmatiko zimurtsua (EEZ)

Egitura eta kokalekua

Funtzioak

Lipidoak eratu, metatu eta garraiatu

Detoxifikazioa

Muskulu-uzkurdura

Mineralen metabolismoan eta pigmentuen sorkuntzan esku hartu

Glukogenotik glukosarako degradazioan parte hartu

Ez daude erribosomei lotuta, tubuluuem laberinto batek osatzen du

Muskulu ildaskatuen zeluletan eta hepatozitoetan oso ugaria

Egitura eta kokalekua

Funtzioak

Proteinen sintesian eta banaketan parte hartu

Proteinen glukosilazioan esku hartu

Erribosomak ditu erretikulua osatzen duten mintzei itsatsita. Tubuluak ez ezin zisterna askok osatzen dute

Zelula eukarioto guztietan dago, ugaztunen globulu gorrietan izan ezik

Egitura eta kokalekua

Zelula eukarioto guztietan, ugaztunen globulu gorrietan izan ezik eta nukleotik gertu.

Polarizazioa

Trans aldea

Cis aldea

EE mintzetik gertu

Mintz plasmatikotik gertu

Funtzioak

EEan sintetizatutako molekulak aldatzea eta paketatzea, garraiatzea, banatzea eta jariatzea

Mintz plasmatikoa berritzea

Glukosilazioa

Polisakaridoak sintetizatzea

Lehen mailako lisosomak eratzea

Peroxisomak

Bakuoloak

Lisosomak

Egitura eta kokalekua

Funtzioak

Sailkapena

Barnea oso azidoa dute (PH=5). Zitosolaren edukirako segurtasun-sistema osatzen du: Entzima horiek zitosoletik aldenduta mantentzen ditu.

Zelula-barneko digestioaz arduratzen dira

Lehen mailako lisosomak

Bigarren mailako lisosomak

Fagolisosomak

Autofagolisosomak

Egitura eta kokalekua

Funtzioak

Molekula oxidatu

Gantz-azidoak azetil-CoA bilakatzeko degradazioan esku hartu

Lipidoen sintesian esku hartu

Osagai batzuk degradatu

Landareetan

Hazietan glioxisoma azukre bilakatu

Fotoarnasketan esku hartu

Oxidazio entzimak dituzte

Egitura eta kokalekua

Funtzioak

Protozoo askotan, uzkurkor edo taupakari izeneko bakuoloak daude

Landareetan

Legamietan eta lisosomarik ez duten zeluletan bakuoloak hartzen dituzte haien funtzioak

Hanpadura mantendu

Landare-zelula handitzea ahalbidetu

Biltzea

Erreserba-substantziak

Hindakinak

Pigmentuak

Substantzia toxikoak

Zelula eukariotoen zitoplasman