Fluid, electrolyte and
Acid-Base Balance
Function of body fluid
- ลำเลียงสาร
- ควบคุมอุณหภูมิ
- ช่วยในการดูดซึมและแพร่กระจายของสาร
- เป็นตัวร่วมในปฏิกิริยาเคมี
- ควบคุมความเข้มข้นของสาร
- ป้องกันการกระทบกระเทือนอวัยวะ
สัดส่วนน้ำในร่างกาย
- น้ำในเซลล์ ร้อยละ40ของน้ำหนักตัว
- น้ำนอกเซลล์ ร้อยละ20ของน้ำหนักตัว
-Intracellular fluid
-Interstitial cell fluid
ชนิด
- Isotonic solution
- hypotonic solution
- hypertonic solution
กลไกควบคุมสมดุลน้ำ
Baroreceptor รับรู้ความดันเลือด
Osmoreceptor ควบคุมปริมาณ
และosmolarityของน้ำนอกเซลล์
Hormones
ADH ดูดกลับน้ำ
RASS เพิ่มความดันโลหิต กระตุ้นการหลั่ง aldosterone
Aldosterone ดูดกลับโซเดียม
ANP ลดระดับ renin และ aldosterone
Fluid Imbalance
Hypovolemia
- ได้รับน้อยลง
- สูญเสียน้ำมาก
- น้ำในหลอดเลือดเข้าช่องว่างระหว่างเซลล์
- กระหายน้ำ
- หายใจเร็ว
- ระดับความรู้สึกตัวลดลง
- คลื่นไส้อาเจียน ท้องผูก
- ปัสสาวะน้อย
Hypervolemia
- ได้รับโซเดียมและน้ำมากเกินไป
- สูญเสียโซเดียมและน้ำทางไตลดลง
- สาเหตุอื่นเช่น อากาศร้อน
การคั่งของสารน้ำในช่วงมีประจำเดือน
- น้ำหนักตัวเพิ่มขึ้นภายใน 24-48 ชั่วโมง
- อาการบวม
- pitting edema
- Non-pitting edema
- ความดันในกะโหลกศีรษะสูง
- Pulmonary edema
- เส้นเลือดดำที่คอโป่ง
- ปัสสาวะมากและใส
- สารน้ำในหลอดเลือดเพิ่มขึ้น
Edema
มีสารน้ำคั่งอยู่ใน interstitial tissue
- Transudate ใส โปรตีนน้อย
- Exudate ขุ่น โปรตีนมาก
Water excess and intoxication
ร่างกายได้รับน้ำมากเกินไปในเวลารวดเร็ว
ทำให้เซลล์บวม มีอาการปวดศีรษะ ชักกระตุก ปอดบวม
ความไม่สมดุลของอิเล็กโทรไลท์
Hypornatremia
- โซเดียมในเลือดต่ำ น้ำนอกเซลล์ลดลง
- โซเดียมในเลือดต่ำ น้ำนอกเซลล์เพิ่มขึ้น
- โซเดียมในเลือดต่ำ น้ำนอกเซลล์คงเดิม
- ระดับน้อย-อ่อนเพลีย
- ระดับกลาง-เวียนศีรษะ
ปัสสาวะน้อย กระหายน้ำ - รุนแรง-เพ้อ ซึม ชัก
Hypernatremia
- โซเดียมในร่างกายมาก
ได้รับโซเดียมมากกว่าปกติ
ลดการขับโซเดียม
Hypokalemia
- ภาวะขาดน้ำ
- ได้รับโพแทสเซียมน้อยเกินไป
- โพแทสเซียมเข้าเซลล์มากเกินไป
- โพแทสเซียมเข้าเซลล์กล้ามเนื้อมากเกินไป
- สูญเสียโพแทสเซียมมากขึ้น
- อาการของภาวะขาดน้ำ
- ภาวะน้ำเกิน
- อาการทางสมอง ชัก หมดสติ
- กล้ามเนื้อหัวใจเต้นผิดปกติ
- กล้ามเนื้ออ่อนแรง
- คลื่นไส้อาเจียน
- polyuria
- nocturia
Hyperkalemia
- Pseudohyperkalemia
โพแทสเซียมสูงหลวง
- True hyperkalemia
- ได้รับโพแทสเซียมมากเกินไป
- ขับออกทางปัสสาวะลดลง
- โพแทสเซียมออกจากเซลล์มากขึ้น
- โพแทสเซียมออกจากเซลล์กล้ามเนื้อเพิ่มขึ้น
- แน่นน่าอก
- กล้ามเนื้อกระตุก
จนถึงเป็นอัมพาต
Hypocalcimia
- Hypoparathyroidism
- metabolism alkalosis
- pseudohypoparathyroidism
- ขาดวิตามินดี
- hyperphosphatemiaและ
hypomagnesemia
- เกร็งกระตุก
- ชัก
Hypercalcemia
อาการ
อาการ
อาการ
อาการ
อาการ
อาการ
- แคลเซียมสลายออกจากกระดูกมากขึ้น
- แคลเซียมถูกดูดซึมจากลำไส้เล็กเพิ่มขึ้น
- แคลเซียมถูกดูดกลับที่ไต้เพิ่มขึ้น
อาการ
- กระหายน้ำ
- ปัสสาวะมาก
- กล้ามเนื้อออนแรง
- มีแผลในกระเพาะอาหาร
อาการ
Hypomagnesemia
- ดูดซึมทางลำไส้เล็กลดลง
- สูญเสียออกทางไตเพิ่มขึ้น
babinski’s sign และ trouseau’s sign ให้ผลบวก
ตากระตุกและชัก หัวใจเต้นผิดจังหวะ
อาการ
Hypermagnesemia
ไตล้มเหลวเฉียบพลันและเรื้อรัง
ขับแมกนีเซียมลดลง
- ความดันโลหิตต่ำ
- กล้ามเนื้ออ่อนแรง
- หัวใจเต้นช้า
- อาจทำให้กล้ามเนื้อภายในเป็นอัมพาต
อาการ
ภาวะเสียสมดุลกระ-ด่าง
Metabolic acidosis
- มีกรดเกิน
- สูญเสีย HCO3 ออกจากร่างกาย
- หายใจเร็วแรง
- กล้ามเนื้ออ่อนแรง ชัก
Metabolic alkalosis
- ได้รับด่างมากเกินไป
- เสียกรดออกจากร่างกาย
- ไตเพิ่มการสร้างHCO3
- ไตเพิ่มการดูดกลับHCO3
และเพิ่มการขับH
- หายใจช้า ตื้น
- กล้ามเนื้อกระตุก
- ชักเกร็งแบบ tetany
Respiratory acidosis
- Hypovrntilation
- mismatch of V/Q
- หายใจลำบาก
- หายใจเบาตื้น
- เขียว
- dysrhymia
Respiratory alkalosis
- ระบบประสาทส่วนกลางทำงานมากขึ้น
- ตัวรับเคมีส่วนปลายถูกกระตุ้น
- การกระตุ้นตัวรับอื่นๆในปอด
- หายใจเร็วลึก
- เกร็ง มือจีบ
อาการ
อาการ
อาการ
อาการ