Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
แนวคิดการบำบัดรักษาทางจิตเวช (การจัดการในภาวะวิกฤตและฉุกเฉิน…
แนวคิดการบำบัดรักษาทางจิตเวช
การจัดการในภาวะวิกฤตและฉุกเฉิน
ความหมายของภาวะวิกฤตทางอารมณ์
ภาวะการรับรู้ของบุคคลแต่ละบุคคลหรือปฏิกิริยาที่มีต่อเหตุการณ์ที่เป็นภยันตราย บุคคลใช้กลไกทางจิตในการปรับตัว แต่ไม่ได้ผล
ขั้นตอนของการเกิดภาวะวิกฤต
ระยะที่ 1 เมื่อมีปัญหาเกิดขึ้น และบุคคลรับรู้ว่าอยู่ในภาวะอันตรายหรือเสี่ยงต่ออันตราย ความวิตกกังวลจะสูงขึ้น บุคคลจะเริ่มนำเอาประสบการณ์เดิมมาเป็นแนวทางแก้ปัญหา
ระยะที่ 2 ความรู้สึกตึงเครียดมากขึ้น ความวิตกกังวลสูงยิ่งขึ้น ความคิดหมกมุ่นอารมณ์ระส่่ำระ
ส่าย ความคิดกลับไปกลับมาไม่ชัดเจนไม่รู้จะจัดการอย่างไรกับตัวเอง บุคคลจะพยายามขจัดความรู้สึก
ยุ่งยากลำบากใจนี้ออกไป
ระยะที่ 3 ความวิตกกังวลจะสูงขึ้นเรื่อย ๆ บุคคลเริ่มขวัญเสียต่อเหตุการณ์ที่เกิดขึ้น บางคนอาจรู้สึกโกรธ หรือกลัว อย่างไรก็ตามบุคคลจะพยายามระดมพลังทุกด้านที่มีอยู่ในตัวเพื่อแก้ปัญหาที่กำลังเผชิญอยู่อีกครั้ง
ระยะที่ 4 ความไม่สมดุลทางอารมณ์จะเพิ่มมากขึ้น ระดับความวิตกกังวลจะขึ้นถึงระดับสูงสุด บุคคลจะเสียขวัญ การรับรู้ต่าง ๆ จะเสียไป อารมณ์และพฤติกรรมอาจเปลี่ยนไปด้วย บางรายอาจ ปรากฏในรูปซึมเศร้า
สาเหตุของการเกิดภาวะวิกฤต
1. ภาวะวิกฤตที่เกิดขึ้นจากสาเหตุภายในตัวบุคคล (Internal crisis)
โดยทั่วไปแล้วบุคคลทุกคนต้องผ่านขั้นตอน
ของการพัฒนาการตามวัยตั้งแต่เกิดจนชราภาพ แต่ถ้าบุคคลปรับตัวต่อการเปลี่ยนแปลงนี้ไม่ได้จะก่อให้เกิด
ภาวะไม่สมดุลภายในบุคคล ซึ่งจะส่งผลให้บุคคลมีอารมณ์เปลี่ยนแปลงง่ายไม่คงที่ พฤติกรรมไม่เหมาะสม
กับบทบาทและหน้าที่ที่เปลี่ยนไป
2. ภาวะวิกฤตที่เกิดขึ้นจากสาเหตุภายนอกตัวบุคคล (External crisis)
เกิดจากเหตุการณ์
เฉพาะ (Situational crisis) เป็นเหตุการณ์ที่มีความรุนแรงและกระทบกระเทือนต่อความรู้สึกของบุคคล มักจะเป็นสถานการณ์ที่เกิดขึ้นอย่างกะทันหัน เป็นเหตุการณ์ที่คุกคามความสงบสุขในชีวิต และเป็น
สถานการณ์ที่เป็นอันตราย
วิธีการช่วยเหลือบุคคลในภาวะวิกฤต
ควรมีแหล่งให้การช่วยเหลือทันทีภายใน 24 ชั่วโมง
จะต้องมีรูปแบบ แผนการ วิธีการ ตลอดทั้งการฝึกฝนอบรมผู้ให้การช่วยเหลือ ด้านนี้โดยเฉพาะ
การช่วยเหลือบุคคลในภาวะวิกฤตใช้ได้ในทุกกรณี
ช่วยให้บุคคลได้พัฒนากระบวนการแก้ปัญหาที่จะ นำไปใช้แก้ปัญหาอื่นซึ่งอาจเกิดขึ้นในอนาคต
เน้นถึงการแก้ปัญหาที่เกิดขึ้นในปัจจุบัน
จำเป็นต้องอาศัยความร่วมมือจากหลายฝ่าย ตั้งแต่บุคคลที่ประสบภาวะวิกฤต จนถึงครอบครัวและ
หน่วยงานอื่นๆในสังคม
กิจกรรมช่วยเหลือ
เพื่อให้การช่วยเหลือบุคคลในภาวะวิกฤตได้ตรงความสามารถและความต้องการ
ผู้ให้การช่วยเหลือจะต้องให้คำแนะนำ ชี้แนะแนวทาง และวิธีการแก้ปัญหาต่างๆ
การบำบัดด้วยสิ่งแวดล้อม
การรักษาโดยใช้สภาพ
บรรยากาศของสังคมและสิ่งแวดล้อมคนไข้เป็นหลักสำคัญ เพื่อช่วยให้ผู้ป่วยจิตเวชมีอาการดีขึ้น
องค์ประกอบ
สถานที่ ,กิจกรรม ,บุคลากรผู้ให้การรักษา ,ผู้ป่วย
บทบาทของพยาบาล
พยาบาลจะต้องดูว่าผู้ป่วยจะต้องมีการกักขังประเภทใด ประเภทแยกขังเดี่ยว หรือส่งเข้าหน่วย
ตรวจดูความเรียบร้อยของห้องกักขัง
ในกรณีที่ผู้ป่วยไม่ให้ความร่วมมือต้องเตรียมทีมในการรักษาให้พร้อม
เมื่อผู้ป่วยอยู่ในห้องแยกแล้ว จะต้องสังเกตอาการทั่วไป ความต้องการพื้นฐานต่างๆ
การรักษาด้วยไฟฟ้า
แนวคิดการรักษาด้วยไฟฟ้า
การรักษาด้วยไฟฟ้า (Electro Convulsive Therapy : ECT) หมายถึง การรักษาทางจิตเวชโดยใช้กระแสไฟฟ้าจำนวนจำกัด ผ่านเข้าสมองในระยะเวลาจำกัด ทำให้เกิดการชักแบบเกร็งทั้งตัว (Tonic-Clonic หรือ Grand mal seizure) ทำให้ความผิดปกติทางจิตบางชนิดลดลง
ข้อบ่งใช้
Major depression
ฺSchizophrenia
Manic
ข้อห้ามใช้
ภาวะที่มีความดันภายในกะโหลกศีรษะเพิ่มขึ้น
โรคของระบบหัวใจและหลอดเลือด
Osteoporosis
ผู้สูงอาย
การพยาบาล
ขณะทำ
จัดให้นอนราบ มีหมอนรองตรงส่วนโค้งของกระดูกแขนแนบลำตัว
ศีรษะ แขนและขาทั้ง 2 ข้าง ทาเจล ติดแผนอิเลคโทรด
ใส่ไม้กดลิ้นป้องกันการกัดลิ้น
หลังทำ
จัดท่าให้ผู้ป่วยนอนหงายราบ พักประมาณ 30-60 นาท
วัดสัญญาณชีพ
สังเกตอาการอย่างใกล้ชิด
ให้ความรู้ใหม่แก่ผู้ป่วย (Reorientation)
เช็ดหน้าผู้ป่วยด้วยผ้าขนหนูเปียก
ก่อนทำ
อธิบายให้ทราบเกี่ยวกับขั้นตอนการรักษา
บันทึกสัณญาณชีพ
3.NPO
กระบวนการและเทคนิคการให้คำปรึกษาปัญหาสุขภาพจิต
ขั้นตอน
สร้างสัมพันธภาพ
สำรวจปัญหา
วางแผนแก้ไขปัญหา
4.สรุปความและให้กำลังใจ
วัตถุประสงค์
ส่งเสริมความสามารถในการตัดสินใจ
ส่งเสริมให้เกิดทักษะการแก้ปัญหา
ส่งเสริมและปรับปรุงสัมพันธภาพกับผู้อื่น
ส่งเสริมให้เกิดการเปลี่ยนแปลงพฤติกรรม
ประคับประคองจิตใจ
กระบวนการการให้ความช่วยเหลือผู้ที่มีความไม่สบายใจ โดยอาศัยสัมพันธภาพที่ดีระหว่างผู้ให้คำปรึกษาและผู้รับบริการ
การบำบัดด้วยยาทางจิตเวชอย่างสมเหตุสมผล
3. Anti anxiety drugs
Antianxiety Agents
เป็นกลุ่มยาที่ใช้รักษา Anxiety disorder
Benzodiazepine
Diazepam
Lorazepam
Alprazolam
Antihistamine
Miscellaneous
Sedative – Hypnotic Drugs
ใช้รักษาโรค Anxiety ในระยะสั้น ๆ
S/E
ง่วงซึม
แขนขาอ่อนแรง
เกิดอาการลืม
เกิดการติดยา ดื้อยา
การพยาบาล
ให้ความรู้ผู้ป่วยเรื่องอาการข้างเคียงของยา
แนะนำให้หลีกเลี่ยงการขับรถ
ไม่ควรดื่มแอลกอฮอล์ และยาระงับประสาทอื่นๆ
ไม่ใช้ร่วมกับยาลดกรด
แนะนำผู้ป่วยที่ติดยาเนื่องจากการใช้ยาเป็นเวลานานและปริมาณที่สูง ไม่ให้หยุดยาเอง
2. Antidepressant drugs
S/E
Central nervous system effects ได้แก่ มือสั่น (fine tremor) หงุดหงิด กระสับกระส่าย นั่งไม่ติด หรือแสดงอาการทางจิต
Cardiovascular effects ฤทธิ์ต่อระบบหัวใจและหลอดเลือด
Anticholinergic effects เช่น ปากแห้ง ตาพร่า ท้องผูก
Antihistamine effects ได้แก่อาการง่วงนอนและน้ำหนักเพิ่ม
Tricyclic Antidepressants (TCAs)
Nortriptyline
Imipramine Clomipramine
Amitriptyline
Doxepin
Monoamine Oxidase Inhibitors (MAOIs)
Phenelzine
Moclobemide
การพยาบาล
ให้ผู้ป่วยและญาติทราบอาการข้างเคียงของยาที่
จะพบได้ และการปฏิบัติตัวเมื่อเกิดอาการข้างเคียง
อธิบายให้ผู้ป่วยทราบว่า ต้องแบ่งยารับประทาน
วันละหลายๆมื้อ เพื่อลดอาการข้างเคียงของยา
ให้ผู้ป่วยและญาติทราบว่ายาจะให้ผลการรักษา หลังจาก
รับประทานยาแล้ว 3 สัปดาห์เพื่อให้เกิดความมั่นใจ
ในการรักษาและรับประทานยาอย่างสม่ำเสมอ
1. Antipsychotic drugs
Typical Antipsychotic drug
perphenazine
haloperidol
chlorpromazine
Atypical Antipsychotic drug
olanzapine
risperidone
clozapine
S/E
EPS
Acute Dystonia กล้ามเนื้อบิดเกร็ง คอบิด เบี้ยว หลังแอ่นตาเหลือก
Parkinsonism มีอาการแสดงเหมือนผู้ป่วยที่เป็นโรค Parkinson
Akinesie กล้ามเนื้ออ่อนแรง อ่อนเพลีย
Akathisia มีอาการกระสับกระส่าย นั่งไม่ติด หรืออยู่นิ่ง ๆ ไม่ได้
Tardive dyskinesia อาการกลุ่มนี้เกิดขึ้นช้า ๆ ในผู้ป่วยที่ใช้ยาเกิน 1 ปี อาการที่พบ มีการเคลื่อนไหวของปากผิดปกต
NMS
เป็นอาการที่เกิดไม่บ่อยนัก อาการสำคัญ
คือ มีการเกร็งของกล้ามเนื้อทั่วไปอย่างรุนแรง มีไข้สูง หัวใจเต้นเร็ว ความดันโลหิตไม่คงที่
การพยาบาล
อธิบายอาการ EPS
แนะนำให้จิบน้ำหรืออมลูกกวาด
แนะนำให้ใส่แว่นกันแดด
แนะนำให้ใส่เสื้อแขนยาว
แนะนำให้ควบคุมอาหาร
แนะนำให้รับประทานอาหารที่มีกากใย
4. Mood Stabilizing drugs
Lithium
S/E
มือสั่น กระหายน้ำ รับประทานอาหารเพิ่มขึ้น
น้ำหนักตัวเพิ่ม ปัสสาวะบ่อย
สามารถใช้ในการรักษาภาวะ Mania และ Hypomania
ทั้งยังใช้ป้องกันอาการ Mania กลับเป็นซ้ำได้
การพยาบาล
อธิบาย S/E
กระตุ้นให้ดื่มน้ำ เฝ้าระวังอาการพิษ
เมื่อเป็นพิษ หยุดยาทันทีและรายงานแพทย์
ทำ renal dialysis
ควบคุมระดับน้ำและเกลือแร่
ห้ามเดินกลางแดด
ใช้รักษา bipolar และอาการก้าวร้าวเรื้อรัง
แนวคิดการบำบัดทางจิต (รายบุคคล กลุ่ม ครอบครัว)
การรักษาความผิดปกติทางด้านจิตใจหรืออารมณ์ด้วยวิธีการพูดกับผู้ป่วย วัตถุประสงค์เพื่อจะเปลี่ยนบุคลิกภาพที่ผิดปกติโดยหวังผลให้ผู้ป่วยหายเป็นการถาวรโดยการสืบค้นถึงส่วนลึกของจิตใจ
จิตบำบัดรายบุคคล (Individual Psychotherapy)
เป็นกระบวนการรักษาชนิดหนึ่ง โดยใช้การมีความสัมพันธ์ระหว่างผู้บำบัดและผู้รับการบำบัด โดยมุ่งเน้นชี้เฉพาะจุดของปัญหาและการท าความเข้าใจในปัญหาของผู้รับบริการ
จิตบำบัดรายกลุ่ม (Group Psychotherapy)
รูปแบบหนึ่งของการรักษา มีการคัดเลือกคนไข้ในการเข้ากลุ่ม ดำเนินกลุ่มโดยผู้รักษาที่ได้รับการฝึกฝนด้านนี้มาแล้ว เพื่อจุดประสงค์ในการเปลี่ยนแปลงพฤติกรรมที่ ไม่เหมาะสม
ครอบครัวบำบัด