Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
อนามัยชุมชน (แนวคิดการพยาบาลอนามัยชุมชน (ระบบสุขภาพที่สำคัญ…
อนามัยชุมชน
แนวคิดการพยาบาลอนามัยชุมชน
สุขภาพชุมชน (Community Health) ชุมชนโดยทั่วไป หมายถึง การอยู่รวมกันของบุคคลที่มีลักษณะและความต้องการหลากหลายผูกพันกันทางสังคมในลักษณะใดลักษณะหนึ่งร่วมกัน
เป้าหมาย
เพื่อที่จะสร้างความรู้สึกมีความสุขหรือที่เรียกกันว่า คุณภาพชีวิต (Quality Of Life : QOL) ให้คนในชุมชนเกิดความสัมพันธ์กัน
จุดเน้น
อยู่ที่สุขภาพของประชากรตามที่กล่าวมาแล้ว ประกอบด้วยสุขภาพบุคคล ครอบครัว ประชากรและชุมชน โดยมองว่าชุมชนเป็นผู้ใช้บริการ (Community as Client)
ระบบสุขภาพที่สำคัญ
การเปลี่ยนแปลงการปฏิบัติการสาธารณสุข การป้องกันโรคได้เน้นเป็นการปรับเปลี่ยนพฤติกรรม
และวิถีชีวิตแทนการควบคุมภาวะแวดล้อมหรือการให้ภูมิคุ้มกันโรค
การเปลี่ยนแปลงในเวชปฏิบัติและการสาธารณสุข ความซับซ้อนทางเวชปฏิบัติเพิ่มขึ้นตามความก้าวหน้าทางวิชาการแพทย์
การเปลี่ยนแปลงสังคม สิ่งแวดล้อม การเปลี่ยนแปลงในเทคโนโลยีที่อำนวยความสะดวกสบายให้กับชีวิตก่อให้เกิดปัญหาสุขภาพโดยรวม
การเปลี่ยนแปลงธรรมชาติของโรคหรือปัญหาสุขภาพ
การเปลี่ยนแปลงความคิดและพฤติกรรมประชาชน
สุขภาพชุมชนแบบองค์รวม 3มิติ
มิติด้านสถานะทางสุขภาพ (Status Dimensions)
มิติด้านโครงสร้าง (Structural Dimensions)
มิติกระบวนการ (Process Dimensions)
แบบจำลองและทฤษฏี
ทฤษฎีว่าด้วยสิ่งแวดล้อมของไนติงเกล (Nightingale's Theory of Environment)
ทฤษฎีนี้ให้ความสำคัญกับการป้องกันสุขภาพในประชากร สิ่งแวดล้อมไม่ดีจะทำให้สุขภาพไม่ดี แต่หากสิ่งแวดล้อมที่จะช่วยลดการเกิดโรคได้
แบบจำลองการดูแลตนเองของโอเร็ม (Orem's Self-Care Model)
โอเร็มกล่าวว่าบุคคลต้องการการดูแลตนเอง เมื่อความต้องการดูแลตนเองมากกว่าความสามารถในการดูแลตนเอง บุคคลจะเกิดความพร่อง
แบบจำลองระบบการดูแลสุขภาพของนิวแมน (Neuman's Health Care System Model)
นิวแมนเสนอแบบจำลองระบบการดูแลสุขภาพซึ่งสามารถนำมาใช้มองผู้ใช้บริการแบบกลุ่มคนว่าเป็นระบบเปิดที่มีปฏิสัมพันธ์และแลกเปลี่ยนซึ่งกันและกันกับสิ่งแวดล้อม
แบบจำลองการสร้างเสริมสุขภาพของเพนเดอร์ (Pender's Health Promotion Model)
การรับรู้ของบุคคลมีผลโดยตรงต่อแรงจูงใจที่จะทำให้เริ่มหรือคงไว้ซึ่งพฤติกรรมสร้างเสริมสุขภาพ ทั้งการรับรู้ความสามารถในการควบคุมสุขภาพของตนเอง
แบบจำลองการปรับตัวของรอย (Roy's Adaptation Model)
รอยอธิบายว่าคนเป็นระบบเปิด มีการปรับตัว มีการพัฒนากลไกการต่อสู้และตอบสนองต่อสิ่งกระตุ้น (stressors) ตลอดเวลา การปรับตัวที่เกิดขึ้นมีทั้งการปรับตัวที่มีและไม่มีประสิทธิภาพและจะสะท้อนกลับไปมีผลต่อจำนวนสิ่งกระตุ้นที่บุคคลจะตอบสนองได้ในระยะต่อมา
การพยาบาลโดยใช้ชุมชนเป็นฐาน (Community-based nursing)
การพยาบาลโดยใช้ชุมชนเป็นฐาน (Community-based nursing) เป็นการพยาบาลบริการดูแลและฟื้นฟูสุขภาพแก่ผู้ป่วยที่อยู่นอกโรงพยาบาล เช่น ที่บ้านของผู้ป่วย สถานพักฟื้นคล้ายบ้าน
เป็นการเปลี่ยนสถานที่ในการดูแลสุขภาพ และรักษาพยาบาลของผู้ป่วยจากโรงพยาบาลไปสู่ชุมชน
ผู้ป่วยครอบครัวเป็นผู้ตัดสินใจกลับไปรักษาตัวหรือพักฟื้นที่บ้าน และเป็นผู้รับผิดชอบการดูแลสุขภาพโดยตรงการให้บริการดูแลสุขภาพ และรักษาพยาบาลผู้ป่วยที่บ้านจึงเป็นการให้บริการเฉพาะในระดับบุคคล และครอบครัว
การเปลี่ยนแปลงการให้ บริการรักษาพยาบาล หรือฟื้นฟูสุขภาพเป็นผลมาจากนโยบายให้บริการเชิงรุกของโรพยาบาลไปสู่ชุมชน เพื่อลดอัตราการครองเตียงในโรงพยาบาล ลดค่าใช้จ่ายระหว่างรักษาตัวอยู่ในโรงพยาบาล
เป้าหมายของการให้บริการ คือ การดูแลสุขภาพ และการรักษาพยาบาลผู้ป่วยที่บ้านตามแผนการรักษาของบุคลากรทีมสุขภาพสหวิชาชีพอาจมีการใช้เครื่องมือ เพื่อช่วยให้การดูแลที่บ้านมีประสิทธิภาพมากขึ้น
แนวคิดการดูแลสุขภาพชุมชน (Concepts of community health care)
ใช้แนวคิดการดูแลสุขภาพเชิงรับโดยรัฐเป็นผู้จัดบริการสุขภาพให้แก่ประชาชนตามนโยบายและแผนสุขภาพที่รัฐกำหนดไว้บริการสุขภาพ
ชุมชนมีภารกิจหลัก 8 ประการ
การดูแลผู้ที่ถูกทอดทิ้งทุกคนในชุมชนอย่างเหมาะสม ทั้งผู้สูงอายุ ผู้ด้อยโอกาส
การให้บริการรักษาพยาบาลแก่ประชาชนที่เจ็บป่วยด้วยโรคทั่วไปในชุมชนโดยไม่ต้องเสียเวลาไป โรงพยาบาล
การให้บริการตรวจคัดกรองและวินิจฉัยโรคเบาหวานและความดันโลหิตสูงแก่ประชาชนในชุมชนโดยทั่ว
การดูแลผู้สูงอายุที่เป็นโรคเรื้อรังที่บ้านในรูปแบบการเยี่ยมบ้าน การติดตามการดำเนินโรค
การควบคุมโรคที่พบได้บ่อยในชุมชน เช่น ไข้เลือดออก ไข้ซิก้า
การสร้างชุมชนให้เป็นชุมชนสร้างเสริมสุขภาพในทุกรูปแบบ ไม่ว่าเป็นการออกกำลังกาย
การปลูกจิตสำนึกเห็นคุณค่าความเป็นมนุษย์ การให้บริการจึงเป็นการให้ออกมาจากใจมากกว่าการ ทำางานเพียงหน้าที่
การสร้างเสริมชุมชนเข้มแข็ง บูรณการองค์ความรู้ด้านต่างๆ ในการพัฒนาชุมชนให้มีความเข้มแข็งทั้ง ด้านสุขภาพ เศรษฐกิจ และสังคม
ระบบสุขภาพระดับอำเภอ (District Health System (DHS))
การทำงานด้านสุขภาพระดับอำเภอร่วมกันของทุกภาคส่วนที่มีลักษณะซับซ้อนมีความสัมพันธ์ เชื่อมโยงเข้ากันได้โดยมีเป้าหมายเดียวกัน
การจัดการความรู้ หมายถึง การรวบรวม สร้าง จัดระเบียบ แลกเปลี่ยน และประยุกต์ใช้ความรู้จากการเรียนรู้ และการปฏิบัติ โดยพัฒนา ระบบจาก ข้อมูลไปสู่ สารสนเทศ เพื่อให้เกิดความรู้และปัญญา เกิดการเรียนรู้ขยายผลได้
หลักการดำเนินงานระบบสุขภาพระดับอำเภอ
การทำงานร่วมกันในระดับอำเภอ (Unity District Health Team)ของภาคส่วนต่างๆ
การมีส่วนร่วมของเครือข่ายและชุมชน (Community participation) เน้นการมีส่วนร่วมของทุกภาคส่วนในระดับอำเภอ
การทำงานจนเกิดคุณค่า ทั้งกับผู้รับบริการ และตัวผู้ให้บริการเอง(Appreciation and Quality) คุณค่าที่สำคัญของการบริการปฐมภูมิ คือ เป็นคุณค่าที่เกิดขึ้นทั้งฝ่ายผู้ให้บริการและผู้รับบริการ การสร้างคุณค่าทำได้หลากหลายวิธี
การแบ่งปันทรัพยากร และการพัฒนาบุคลากร (Resource sharing and human development)
การให้บริการสุขภาพตามบริบทที่จำเป็น (Essential care ) เน้นการจัดบริการที่ตอบสนองต่อปัญหาของประชาชนในพื้นที่