การดูแลสุขวิทยาส่วนบุคคล
การอาบน้ำ
วัตถุประสงค์
เพื่อกระตุ้นการไหลเวียนของโลหิตและผ่อนคลาย
เพื่อให้ผู้ป่วยสุขสบาย สดชื่น
เพื่อให้ผิวหนังสะอาด
เพื่อสังเกตความผิดปกติของผิวหนังของผู้ป่วยและการเคลื่อนไหวของร่างกาย
การอาบน้ำผู้ป่วยบนเตียงแบบสมบูรณ์
การอาบน้ำผู้ป่วยเฉพาะบางส่วนของร่างกาย
การอาบน้ำที่ห้องน้ำ
การอาบน้ำที่ผู้ป่วยไม่สามารถทำเองได้ พยาบาลต้องเป็นผู้ทำให้ทั้งหมด เช่น ในผู้ป่วยที่ไม่รู้สึกตัว ใช้เวลานานประมาณ 45 นาที หรือ 1 ชั่วโมง
(complete bed bath)
การอาบน้ำโดยผู้ป่วยสามารถช่วยเหลือตนเองได้บ้าง แต่ลุกจากเตียงเองไม่ได้ ไม่สามารถเช็ดตัวเองได้ครบทุกส่วนของร่างกาย เช่น ผู้ป่วยแขนหักหรือขาหัก พยาบาลเป็นผู้ดูแลเช็ดตัวให้เฉพาะส่วนที่ผู้ป่วยไม่สามารถเช็ดได้เอง (partial bed bath)
ผู้ป่วยสามารถไปอาบน้ำได้เองในห้องน้ำที่มิดชิด พยาบาลเป็นผู้ช่วยเหลือในการพาผู้ป่วยที่สามารถลุกเดินเข้าห้องน้าได้ พร้อมทั้งเตรียมอุปกรณ์เครื่องใช้และช่วยทาความสะอาดร่างกายในส่วนที่ผู้ป่วยทำไม่ได้ (self-bath)
การอาบน้ำโดยผู้ป่วยช่วยเหลือตนเอง
พยาบาลเตรียมเครื่องใช้ต่างๆให้และดูแลให้ผู้ป่วยได้รับความปลอดภัย ไม่เกิดอุบัติเหตุ (self-help bath)
การดูแลความสะอาดปากและฟัน
วัตถุประสงค์
รักษาความชุ่มชื้นของริมฝีปากและเยื่อบุภายในช่องปาก
สังเกตความผิดปกติภายในช่องปาก เช่น การมีแผลที่เหงือก
รักษาความสะอาดของช่องปากและฟัน ป้องกันการเกิดแผลและการติดเชื้อภายในปาก
การทำความสะอาดโดยใช้แปรงสีฟัน
การทำความสะอาดโดยใช้ไม้พันสำลี
การทำความสะอาดโดยใช้ผ้าก๊อส
กรณี ผู้ป่วยหรือผู้สูงอายุรู้สึกตัวดี พลิกตะแคงเองได้ ใช้วิธีการแปรงฟันหรือบ้วนปากหลังอาบน้ำทุกครั้งตามปกติ
กรณี ผู้ป่วยไม่รู้สึกตัว ใช้วีธีการเช็ดปาก โดยใช้สำลีพันปลายไม้ที่แข็งแรงและค่อนข้างยาว ชุบน้ำยาสำหรับบ้วนปากหรือน้ำเกลือ เช็ดปาก ฟัน เหงือก ลิ้นเบาๆ จนสะอาด
กรณี ผู้ป่วยไม่รู้สึกตัว ช่วยเหลือตนเองไม่ได้ ใช้ผ้าก๊อซที่ชุบกับน้ำยาบ้วนปากบิดให้หมาดๆ พันลงบนส่วนของขนแปรงสีฟันโดยรอบ
การสระผม
วัตถุประสงค์
กระตุ้นการไหลเวียนของเลือดที่หนังศรีษะ
กระตุ้นต่อมไขมันให้ขับน้ำมันมาหล่อเลี้ยงผม
กำจัดสิ่งสกปรก ไขมัน แบคทีเรียที่อยู่บนหนังศรีษะและผม
ช่วยให้ผู้ป่วยรู้สึกสุขสบาย
สระผมบนเตียง
สระผมในห้องน้ำ
การทำความสะอาดอวัยวะสืบพันธุ์
เพศชาย
เพศหญิง
การทำเตียง
ทำเตียงแบบเปิด
ทำเตียงแบบมีผู้ป่วยนอน
ทำเตียงแบบปิด
ทำเตียงรอรับผู้ป่วยหลังผ่าตัด
การนวดหลัง
การบำบัดด้วยความร้อนและความเย็น
การดูแลทำความสะอาดมือและเล็บ
การดูแลทำความสะอาดตา
การดูแลทำความสะอาดหู
การดูแลทำความสะอาดจมูก
วัตถุประสงค์
กระตุ้นผิวหนังและการทำงานของต่อมเหงื่อ
สังเกตผิวหนังบริเวณหลัง
กระตุ้นการไหลเวียนของเลือด ป้องกันการเกิดแผลกดทับ
เพื่อให้กล้ามเนื้อหย่อนตัวและประสาทคลายความตึงเครียด
Vibration (ท่าสั่นสะเทือน)
Hacking (การใช้สันมือสับเบาๆ)
Clapping (การใช้อุ้งมือตบเบาๆ)
Kneading (ท่าบิดกล้ามเนื้อ)
Friction (ท่าถูกล้ามเนื้อ)
Stroking down (การลูบตามแนวยาว)
การทำเตียงเพื่อรอรับผู้ป่วยที่ได้รับยาสลบจากการที่ทำผ่าตัด
เตียงที่มีผู้ป่วยนอนอยู่บนเตียงและไม่สามารถลุกออกจากเตียงได้ในขณะที่ทำเตียง
เช่นผู้ป่วยไปห้องน้ำ ทำเตียงเสร็จไม่ต้องคลุมผ้า
การทำเตียงภายหลังจากการที่ผู้ป่วยกลับบ้าน ย้าย หรือถึงแก่กรรมและเพื่อรับผู้ป่วยรายใหม่ ผ้าคลุมเตียงเพื่อรักษาที่นอนและหมอนให้สะอาด
เอกสารอ้างอิง
สุปาณี เสนาดิสัย และวรรณา ประไพพานิช. (บรรณาธิการ). (2551). การพยาบาลพื้นฐาน: แนวคิดและการปฏิบัติ. พิมพ์ครั้งที่ 12. กรุงเทพฯ : โรงพยาบาลรามาธิบดี.
อัจฉรา พุ่มพวง และคณะ. (2549). การพยาบาลพื้นฐาน: ปฏิบัติการพยาบาล. (พิมพ์ครั้งที่ 2). กรุงเทพฯ: วิทยาลัยสภากาชาดไทย.
เช็ดตาทีละข้าง เช็ดข้างที่ติดเชื้อทีหลัง เช็ดจากหัวตาไปหางตาทุกครั้ง
ทำความสะอาดหูเฉพาะภายนอก ใช้ไม้พันสำลีเช็ดเบาๆ ป้องกันเยื่อแก้วหูทะลุ
ใช้ไม้พันสำลีชุบน้ำสะอาดหรือน้ำเกลือเช็ดจมูกให้สะอาด
ผู้ใหญ่ให้แช่มือและเท้าด้วยน้ำอุ่นก่อน
เล็บมือตัดโค้งมนตามนิ้วมือ
เล็บเท้าให้ตัดเป็นเส้นตรงมากที่สุด
การสระผมให้ผู้ป่วยที่ไม่สามารถลุกออกจากเตียงได้พยาบาลต้องเตรียมอุปกรณ์และนำไปที่เตียงผู้ป่วย
นอนหงาย แยกขาออกจากกัน Flushing ตามหลักการ ใช้สำลีประมาณ9 ก้อนหรือจนกว่าจะสะอาด
นอนหงายชันเข่า แยกขาออกจากกัน Flushing ตามหลักการ ใช้สำลีประมาณ 6 ก้อนหรือจนกว่าจะสะอาด
การสระผมให้ผู้ป่วยที่สามารถลุกออกจากเตียงไปห้องน้ำได้พยาบาลต้องเตรียมอุปกรณ์และดูแลให้ผู้ป่วยได้รับความปลอดภัย ไม่เกิดอุบัติเหตุ
ประคบเย็น
ประคบร้อน
ประคบภายใน 24-48 ชม.แรกหลังได้รับบาดเจ็บ
ประโยชน์ เลือดออกน้อยลง ลดปวด
การใช้วัสดุที่ค่อยๆคลายความร้อนออก มาวางประคบจุดที่มีอาการปวด เมื่อย เคล็ดขัดยอก ทำให้เกิกดการขยายตัวของหลอดเลือด หลัง 48 ชม.
ประโยชน์ เพิ่มการไหลเวียนโลหิต เกิดการผ่อยคลายกล้ามเนื้อเส้นเอ็นและเนื้อเยื่อพังผืด ลดปวด ลดบวม ให้ความอบอุ่นต่อร่างกาย
นางสาวอรทัย อำพันทอง no.93 sec A 613601097