การดูแลสุขวิทยาส่วนบุคคล
การอาบน้ำ
จุดประสงค์ 1.เพื่อให้ผิวหนังสะอาด 2.เพื่อกระตุ้นการไหลเวียนของโลหิต 3.เพื่อให้ผู้ป่วยสุขสบาย 4.เพื่อสังเกตความผิดปกติของผิวหนังผู้ป่วย
ชนิดของการอาบน้ำผู้ป่วย
การอาบน้ำผู้ป่วยบนเตียงแบบสมบูรณ์ (complete bed bath)
ผู้ป่วยที่ไม่สามารถช่วยเหลือตนเองได้ ถูกจำกัดการเคลื่อนไหวบนเตียงพยาบาลจะเป็นผู้อาบให้ทั้งหมด
การอาบน้ำผู้ป่วยเฉพาะบางส่วนของร่างกาย (Partial bath)
แขนหัก หรือ ขาหัก ผู้ป่วยสามารถช่วยเหลือตนเองได้บ้างแต่ลุกจากเตียงเองไม่ได้ ไม่สามารถเช็ดตัวเองได้ครบทุกส่วน
การอาบน้ำโดยผู้ป่วยช่วยเหลือตัวเอง (Self-help bath)
การอาบน้ำทุกส่วนของร่างกาย พยาบาลเป็นผู้เตรียมเครื่องใช้ต่างๆและช่วยเช็ดบางส่วนที่ผู้ป่วยทำเองลำบากหรือเช็ดไม่ถึง
หลักการ การเช็ดตัว บนลงล่าง ไกลมาใกล้ ปลายมาต้น
การเปลี่ยนเสื้อผ้า
- ถอดแขนข้างไกลตัวก่อน
- ใส่แขนข้างใกล้ตัวก่อน
- ถอดแขนข้างแขนที่ไม่มีน้ำเกลือก่อน
- ใส่แขนเสื้อข้างที่มีน้ำเกลือก่อน
การดูแลความสะอาดปากและฟัน (Mouth care)
หลักการ
- สะอาด
- ปลอดภัย
- สุขสบาย
วัตถุประสงค์
1.รักษาความสะอาดของช่องปากป้องกันการเกิดแผล
2.รักษาความชุ่มชื้นของริมฝีปาก
3.สังเกตความผิดปกติภายในช่องปาก
การทำความสะอาดในผู้ป่วยที่ช่วยเหลือตัวเองไม่ได้
- จัดท่าให้นอนตะแคง
- ใช้ไม้พันสำลีชุบน้ำยาบ้วนปากพอหมาด
- เช็ดฟัน เหงือก กะพุ้งแก้ม ลิ้น
ทำความสะอาดฟันปลอม
- เมื่อถอดฟันปลอมควรใส่ภาชนะที่น้ำเต็ม
- ควรล้างด้วยน้ำสะอาดกับสบู่หรือยาสีฟัน
ไม่ควรใช้น้ำร้อน
การสระผม (Bed shampoo)
หลักการ
- สะอาด
- ปลอดภัย
- สุขสบาย
วัตถุประสงค์
1.กำจัดสิ่งสกปรก
2.กระตุ้นการไหลเวียนของเลือด
3.กระตุ้นต่อมไขมันให้ขับน้ำมันมาหล่อเลี้ยงผม
การปฏิบัติ
- ศีรษะผู้ป่วยริมเตียง
- มีสอดผ้ายางรองน้ำใต้ศีรษะ
- ใช้สำลีอุดหู
- สระผมและล้างให้สะอาด
- เช็ดผมให้แห้ง
การดูแลความสะอาดมือและเล็บ
- แช่มือและเล็บด้วยน้ำสบู่อุ่นๆ
- ใช้แปลงนุ่มๆขัดตามซอกเล็บเบาๆ
- ไม่ควรตัดจนชิดเนื้อเกินไป
ทำความสะอาดตา
1.เช็ดหัวตา
2.เช็ดเปลือกตาบนจากหัวตาไปหางตา
3.เล็ดเปลือกตาล่างจากหัวตาไปหางตา
ทำความสะอาดหู
- ทำความสะอาดเฉพาะภายนอก
- ห้ามใช้ไม้แข็งใส่เข้าหู
- ถ้ามีขี้หูมากและแข็งมากจะทำ
ให้นุ่มโดยใช้ไฮโดรเจนเปอร์ออกไซด์
กลีเซอรีนบอแรกซ์หยอด 2-3 หยด
การดูแลความสะอาดจมูก
ทำความสะอาดอวัยสืบพันธุ์ภายนอก
วัตถุประสงค์
1.รักษาความสะอาด
2.ความสุขสบายของผู้ป่วย
3.ป้องกันการติดเชื้อในทางเดินปัสสาวะและอวัยวะสืบพันธุ์
4.สังเกตอาการผิดปกติ
5.เตรียมผู้ป่วยตรวจภายในสำหรับเพสหญิง
การนวดหลัง (back rub)
วัตถุประสงค์
1.กระตุ้นการไหลเวียนของเลือด
2.กระตุ้นผิวหนัง
3.สังเกตผิวหนัง
4.เพื่อให้กล้ามเนื้อหย่อนตัว
วิธีการนวดหลัง
1.stroking down (การลูบตามแนวยาว)
2.Friction (ท่าถูกล้ามเนื้อ)
3.Kneading/Petrissage (ท่าบิดกล้ามเนื้อ)
4.Clapping (การใช้อุ้งมือตบเบาๆ)
5.Hacking (การใช้สันมือสันเบาๆ)
6.Vibration (ท่าสั่นสะเทือน)
การทำเตียงและสิ่งแวดล้อม
ประเภท
1.Closed bed การทำเตียงให้ว่าง
Open bed การทำเตียงผู้ป่วยที่สามารถลุกจากเตียงได้
Ether bed การทำเตียงรอรับผู้ป่วยดมยาสลบ
Occupied bed การทำเตียงที่มีผู้ป่วยนอนอยู่
การประคบ
การประคบเย็น
จะใช้ภายใน 24-48 ชมแรกหลังได้รับบาดเจ็บ
ประโยชน์
- เลือดออกน้อยลง
- ลดปวด
ประคบร้อน
ทำให้เกิดการขยายตัวของหลอกเลือด หลัง 48 ชม