การดูแลสุขวิทยาส่วนบุคคล

การดูแลผม

การดูแลความสะอาดช่องปากและฟัน

การดูแลความสะอาดเล็บ

การดูแลความสะอาดของผิวหนัง

การอาบน้ำ

การดูแลความสะอาดอวัยวะสืบพันธุ์

การโกนหนวดเครา

การทำเตียงและสิ่งแวดล้อม

การนวด

จุดประสงค์

กำจัดสิ่งสกปรก ไขมัน ลดจำนวนเชื้อโรคที่สะสมที่หนังศีรษะ

กระตุ้นการไหลเวียนโลหิตที่หนังศีรษะ

กระตุ้นต่อมไขมันให้ขับไขมันออกมาหล่อเลี้ยงผม

เพื่อส่งเสริมให้ผู้ป่วยรู้สึกสุขสบาย

ช่วยให้ผู้ป่วยรู้สึกสบายหนังศีรษะ ไม่รู้สึกคัน เนื่องจากการนอนบนเตียงจะมีเหงื่อออกมาก

จุดประสงค์

ทำให้ปากและฟันสะอาด

ลดจำนวนแบคทีเรียในช่องปาก และทำให้ผู้ป่วยรู้สึกสดชื่น

สังเกตการณ์ติดเชื้อ แผลในช่องปาก

สามารถทำบ่อยๆได้อย่างน้อยทุก 4 ชั่วโมง เพราะผู้ป่วยมีเยื่อเมือกในช่องปากแห้ง ทำให้มีกลิ่นที่ไม่พึงประสงค์ และเป็นแหล่งสะสมของเชื้อโรคได้

เล็บสั้นจะเป็นการป้องกันการแพร่กระจายของเชื้อโรคได้ดีกว่าเล็บยาว เล็บมือและเท้าจะต้องสั้นและสะอาด เล็บมือควรตัดเป็นรูปมน แต่ต้องระวังไม่ให้เกิดอันตราย กับหนังกำพร้า ส่วนเล็บเท้าตัดให้เป็นรูปตรง เพื่อป้องกันเล็บงอกในเนื้อเยื่อและเป็นแหล่ง เพาะเชื้อโรค ระวังไม่ตัดเล็บให้สั้นเกิน

จุดมุ่งหมาย

กระตุ้นการไหลเวียนโลหิตตามส่วนต่างๆของร่างกาย

ช่วยให้ผู้ป่วยสดชื่น สุขสบาย ลดความตึงเครียด

สังเกตลักษณะผิวหนังผู้ป่วยว่ามีความผิดปกติหรือไม่

การอาบน้ำบนเตียงแบบสมบูรณ์

การอาบน้ำที่ห้องน้ำ

การอาบน้ำบางส่วนของร่างกาย

การอาบน้ำที่อวัยวะบางส่วนของร่างกาย ซึ่งถ้าไม่อาบแล้วจะทำให้เกิดความรู้สึกไม่สุขสบาย เช่น มือ หน้า รักแร้ ขาหนีบ และบริเวณอวัยวะสืบพันธุ์

การอาบน้ำ ที่ผู้ป่วยไม่สามารถทำเองได้ทั้งหมด พยาบาลต้องเป็นผู้ทำให้ทั้งหมด

ผู้ป่วยสามารถไปอาบน้ำได้เองในห้องน้ำที่มิดชิด

จุดประสงค์

เพื่อกำจัดกลิ่นที่ไม่พึงประสงค์ และกำจัดสิ่งที่ขับออกมา

ป้องกันและลดการติดเชื้อบริเวณอวัยวะสืบพันธุ์

ทำให้ผู้ป่วยรู้สึกสุขสบาย

ทำความสะอาดอวัยวะสืบพันธุ์หลังการขับถ่ายอุจจาระหรือปัสสาวะ และก่อนอาบน้ำ ก่อนสวนปัสสาวะให้ผู้ป่วย

หลักในการปฏิบัติ

  1. ไม่เปิดเผยผู้ป่วย
  1. เช็ดให้แห้งจากบนลงล่าง และไม่เช็ดย้อนไปย้อนมา เพื่อป้องกันการติดเชื้อ
  1. สำลีที่เช็ดแล้วไม่ทิ้งลงในหม้อนอน เพื่อป้องกันการอุดตันของชักโครก
  1. ในผู้ป่วยรายที่กลั้นอุจจาระและปัสสาวะเองไม่ได้ หรือได้รับการผ่าตัดบริเวณฝีเย็บ ทวารหนัก หรืออวัยวะเพศ ขาหนีบ ต้องระมัดระวังการติดเชื้อเข้าสู่ท่อทางเดินปัสสาวะ
  1. เพศ

การเช็ดบริเวณอวัยวะสืบพันธุ์สตรี

สำลีก้อนที่ 1 เช็ดจากหัวเหน่าด้านซ้ายไปขวา

สำลีก้อนที่ 2 เช็ดแคมนอกด้านไกลตัวจากด้านบนลงสู่ด้านล่างจนถึงทวารหนัก

สำลีก้อนที่ 3 เช็ดแคมนอกด้านใกล้ตัวจากด้านบนจนถึงทวารหนัก

สำลีก้อนที่ 4 เช็ดแคมในด้านไกลตัวเช่นเดียวกับสำลีก้อนที่ 2

สำลีก้อนที่ 5 เช็ดแคมในด้านใกล้ตัวเช่นเดียวกับก้อนที่ 3

สำลีก้อนที่ 6 เช็ดตรงกลางจากด้านบนลงถึงทวารหนัก

ในผู้ป่วยเพศชาย

ต้องรูดหนังหุ้มปลายองคชาตขึ้น แล้วเช็ดเป็นวงกลมจากรูเปิดของท่อปัสสาวะลงมา เช็ดจนสะอาด เมื่อเช็ดเสร็จรูดหนังหุ้มปลายองคชาตกลับปิดคงเดิมและเช็ดลูกอัณฑะอย่างเบามือให้สะอาด

หลังจากเช็ดทำความสะอาดอวัยวะเพศด้วยน้ำสบู่หรือน้ำยาฆ่าเชื้อแล้ว ราดน้ำ และซับอวัยวะเพศของผู้ป่วยให้แห้ง

สำหรับผู้ป่วยชายต้องโกนหนวดทุกวัน พยาบาลควรช่วยเหลือให้ผู้ป่วย พยาบาลต้องทำให้อย่างระมัดระวังไม่ให้ผิวหนังผู้ป่วยเกิดแผลจากการถูกคมมีดโกนหนวดบาด หลังจากโกนหนวดแล้วทำความสะอาดผิวหนัง และซับผิวหนังให้แห้ง

การทำเตียง

เตียงที่ยังมีผู้ป่วยครองเตียงอยู่ แต่ผู้ป่วยไม่ได้นอนอยู่ที่เตียง (open bed)

เตียงที่มีผู้ป่วยอยู่บนเตียง (occupied bed)

เตียงสำหรับรอรับผู้ป่วยที่ดมยาสลบ (ether bed)

เตียงว่าง (closed bed or anesthetic bed)

การประเมินสภาพผู้ป่วยก่อนทำเตียง

ความสามารถในการช่วยเหลือตนเอง

คำสั่งการรักษาที่เกี่ยวข้องกับผู้ป่วย ข้อควรระวังเกี่ยวกับการเคลื่อนไหว

การประเมินสิ่งแวดล้อมก่อนทำเตียง

ความเพียงพอของแสงสว่าง

การระบายอากาศ

สิ่งกีดขวางการปฏิบัติการพยาบาล

ผู้ป่วยนอนบนเตียงที่สะอาด เรียบตึง

ผู้ป่วยไม่มีความผิดปกติที่ผิวหนัง เช่น มีอาการระคายเคือง คัน เกิดรอยแดง

ผู้ป่วยรู้สึกสุขสบาย กล้ามเนื้อผ่อนคลาย

ผู้ป่วยปลอดภัย ไม่มีอุบัติเหตุขณะทำเตียง

การนวดหลัง

การบำบัดด้วยความร้อนและความเย็น

การประเมินสภาพผู้ป่วยก่อนการนวดหลัง

การตรวจสภาพผิวหนังก่อนการนวดหลัง ความตึงตัว ความแห้ง ไม่ควรนวดหลังในกรณีที่ผู้ป่วยมีแผลที่หลัง ผิวหนังที่หลังมีรอยแดง รอยช้ำ มีผื่นต่างๆ หรือมีปัญหากระดูกชายโครงหัก และกระดูกสันหลังหัก

ซักถามประวัติความเจ็บป่วย ในผู้ป่วยที่เป็นโรคหัวใจ หรือความดันโลหิตสูง ควรตรวจสอบชีพจรและความดันโลหิตก่อนการนวดหลัง เพราะการนวดหลังจะทำให้อัตราการเต้นของหัวใจและความดันโลหิตสูงขึ้นได้

การเตรียมผู้ป่วย

บอกประโยชน์และอธิบายขั้นตอนการนวดหลังให้ผู้ป่วยทราบ

สอบถามความต้องการในการนวดหลัง

เลื่อนตัวผู้ป่วยมาชิดริมเตียงด้านที่จะให้การพยาบาล

การปฏิบัติการพยาบาล

  1. เทโลชั่น แป้ง หรือแอลกอฮอล์ลงบนมือพยาบาล แล้วทาลงบนแผ่นหลังของผู้ป่วย
  1. นวดบริเวณแผ่นหลัง
  1. หลังเสร็จสิ้นการนวดหลังใส่เสื้อให้ผู้ป่วย และจัดท่าให้อยู่ในท่าที่สุขสบาย
  1. ลงบันทึกลักษณะผิวหนัง และปฏิกิริยาของผู้ป่วยขณะที่ได้รับการนวดหลัง

ความร้อนแห้ง

กระเป๋าน้ำร้อน ขวดน้ำร้อน กระเป๋าไฟฟ้า ผ้าห่มไฟฟ้า การประคบร้อนด้วยแสง ถุงความร้อนทางเคมี วัสดุอื่นๆ เช่น อิฐเผาไฟ การนึ่งหม้อเกลือ พืชต่างๆ เช่น ใบพลับพลึง ใบแพงพวยน้ำ

ความร้อนเปียก

การประคบด้วยความร้อน การประคบและ อบด้วยความร้อน การประคบความร้อนด้วยน้ำมันสน การแช่ก้นด้วยน้ำร้อน การแช่ตัว แช่มือ และแช่เท้า