De eerste darmbacteriën komen van je moeder al voor de geboorte. Via contact met de borst , moedermelk, de box en knuffelen kwamen daar andere soorten bij. Er zijn 500 tot 1000 verschillende soorten bacteriën in je darmflora. Samen wegen al die darmbacteriën meer dan een kilo. Een goede darmflora is van belang voor een goede vertering, stimuleert de ontlasting en speelt een rol bij de afweer.

Met je voedsel krijg je nuttige, maar ook schadelijke bacteriën binnen. De bacteriën die je gezondheid bevorderen kun je ook in capsules eten. Dit zijn probiotica. Ui, appels en prei stimuleren deze bacteriën. In deze producten zit prebiotica, onverteerbare plantendelen waar nuttige bacteriën van leven. Een goede hygiëne verkleint de kans dat je te veel van de schadelijke micro-organismen binnenkrijgt. Voedsel koelen, handen wassen, de snijplank schoonmaken en een schoon vaatdoekje gebruiken, helpt.

Bepaalde plantaardige koolhydraten in het voedsel kun je niet verteren. Dit zijn voedingsvezels, onverteerbare plantaardige koolhydraatmoleculen. Hun functie is onder ander het stimuleren van de darmperistaltiek en daarmee een goede doorstroming. Voedingsvezels nemen veel water op, zodat het volume van de darminhoud toeneemt en de ontlasting structuur krijgt en soepel blijft. Eet je te weinig van deze koolhydraten, dan krijg je last van obstipatie. Groenten, fruit en graanproducten bevatten veel voedingsvezels.

De Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) geeft per voedingsstof een advies over de dagelijkse consumptie. Dat is de ADH. Deze adviezen zijn gemiddeld. Volwassenen hebben 10000 KJ energie per dag nodig. Jongvolwassenen gebruiken meer energie dan kinderen en ook meer dan volwassenen. Mannen verbruiken meer dan vrouwen, grote mensen meer dan kleine en fysiek werk kost meer dan zittend werk. Voor de energierijke voedingsstoffen geeft de WHO alleen de percentages van de energiebehoefte. Daarmee kun je berekenen hoeveel van deze stoffen je nodig hebt.

Eet je regelmatig meer dan de richtlijnen van de WHO dan wordt je te dik. Doordat voedsel overal beschikbaar is, is in westerse landen obesitas een probleem. Minder eten is vaak het advies en meer bewegen ook. Maar er zijn meer factoren in het spel. Een allel zet vetcellen aan tot delen. Hoe meer vetcellen, hoe dikker. DNA beïnvloed omvang. Er zijn allelen gevonden die het eetgedrag beïnvloeden. De eiwitten waarvoor deze allelen coderen, leggen verbindingen tussen zenuwcellen in de hersenen, betrokken bij het hongergevoel. Dat beïnvloed de voedselcomsumptie.

Een voedingsmiddel bestaat niet alleen uit voedingsstoffen en voedingsvezels. Op verpakte voedingsmiddelen staan ook conserveringsmiddelen en kleur- geur en smaakstoffen vermeld. Al deze stoffen zijn goedgekeurd door de EFSA en hebben een E-nummer gekregen. Het zijn additieven: stoffen die zijn toegevoegd om het voedingsmiddel aantrekkelijker of langer houdbaar te maken. Alleen in grote hoeveelheden zijn sommige stoffen schadelijk. Om problemen te voorkomen is de ADI opgesteld. Je lichaam heeft additieven meestal niet nodig.

Voedselallergie is een heftige reactie op een normale voedingsstof. Ongeveer 1% van de Nederlanders heeft een voedselallergie. Het immuumsysteem reageert (heel) sterk op iets. Als mensen deze voedingsstoffen toch eten, komt histamine vrij. Slijmvliezen zetten op en bloedvaten verwijden. Dit kan leiden tot benauwdheid, jeuk en bultjes op de huid. Problemen zijn te voorkomen door contact met bepaalde producten te vermijden. Allergie komt in de Westerse wereld vaker voor dan vroeger. Dat komt door de toegenomen hygiëne en de bwerkte voedingsstoffen.

Ontlasting ontstaat tijdens een 8.5 m lange reis van je voedsel door verschillende organen van je verteringsstelsel. Onderweg is er van alles met het voedsel gebeurd. Grote moleculen zijn afgebroken door enzymen. De afbraak van moleculen door enzymen heet vertering. Bacteriën leven ook van het voedsel. In het maag-darmkanaal leven meer dan 500 soorten.

Tijdens de slikreflex duwt je tong het voedsel naar achteren, de slokdarm in. Daarbij sluit het strotklepje de luchtpijp en sluit de huig de neusholte af. De volgende stap in de vertering gaat beginnen. Spieren in de wand van de slokdarm duwen de voedselbrokken naar beneden. Dat gebeurt met peristaltische bewegingen. Bij deze bewegingen trekken lengtespieren voor de voedselbrok samen, waardoor er ruimte ontstaat. Daarna trekken de kringspieren achter het voedsel samen. Het voedsel schuift een einde verder en de lengte- en kringspieren ontspannen. Het voedsel verblijft een korte tijd in de slokdarm. De reis door maag, dunne darm, dikke darm en endeldarm duurt ongeveer een dag.

Onder invloed van zoutzuur ontstaat hieruit het actieve peptase dat eiwitten afbreekt tot polypeptiden

Aan de bovenkant sluit een kringspier de maag af van de slokdarm, aan de onderkant gebeurt de afsluiting door de kringspier van de maagportier. Deze kringspieren voorkomen dat de zure voedselbrij terug naar de slokdarm gaat of ongehinderd de twaalfvingerige darm instroomt. In de maag stopt de vertering van koolhydraten door amylase helemaal. De omgeving is te zuur voor amylase. Bovendien breekt het eiwitsplitsende peptase het meeste amylase af.

Zo nu en dan ontspant de maagportier en stroomt een beetje van de zure maaginhoud het lumen van de twaalfvingerige darm in: het eerste deel van de dunne darm. Hier mondt de gezamenlijke afvoerbuis van de lever/galblaas en alvleesklier uit. Alvleessap bevat onder andere HCO3-, waardoor de pH in de twaalfvingerige darm tot ongeveer pH 8.8 stijgt. Het alvleessap bevat net als speeksel amylase en daarnaast andere verteringsenzymen, zoals (chrymo-)trypase en lipase. Deze enzymen breken grote koolhydraten, eiwitten of vetten af. Voor de vetvertering is ook gal, afkomstig uit de lever, van belang. De vertering wordt voltooit in de rest van de dunne darm. Hier geven darmsapklieren veel enzymtypen af aan de darminhoud of vetten waardoor er moleculen ontstaan die klein genoeg zijn om een celmembraan te passeren.

De opname van voedingsstoffen vindt vooral plaats in de dunne darm. Grote aantallen darmcellen staan in contact met de darminhoud en kunnen daaruit voedingsstoffen opnemen. Het totale oppervlak is zo groot als een badmintonveld. Dat ontstaat doordat de lange dunne darm aan de binnenkant geplooid is. Die darmplooien bevatten uitstulpingen, de villi. De dekweefselcellen van de darmwand hebben aan de buitenkant talrijke membraanuitstulpingen, de microvilli, die het oppervlak nog verder vergroten. Het bloed brengt de opgenomen stoffen via de poortader naar de lever, die ze opslaat en bewerkt. Vetachtige stoffen reizen voor een deel eerst via lymfevaten en komen pas in het bloed bij de ondersleutelbeenaders.

Aan het eind van de dunne darm zijn de voedingsstoffen opgenomen. Wat overblijft nadat de verteringsproducten en 85% van het water zijn opgenomen, is een nog steeds waterige brij van niet verteerd voedsel met voedingsvezels en bacteriën. Langs een klep schuift deze brij de dikke darm in. Doordat de dunne darm en dikke darm niet recht in elkaar verlengde liggen, heeft de dikke darm een blindedarm. De wandcellen van de dikke darm nemen veel water op, zodat de ontlasting steeds meer indikt. In de endeldarm of het rectum wordt de ontlasting opgeslagen.

Speeksel doodt niet alle bacteriën. Er ontstaat melkzuur vanuit sacharose. In het maagzuur streven veel bacteriën. Maar melkzuurbacteriën overleven het en maken je ziek. Aan het eind van de dunne darm zijn er weer meer bacteriën. Ook in de blinde darm zijn veel bacteriën aanwezig en kunnen ze de dikke darm bacteriën geven. Veel van in de dikke darm levende bacteriën beïnvloeden je lichaam positief. De appendix kan ook de dikke darm weer herbevolken.

Uit onderzoek blijkt dat mensen de stoffen die darmbacteriën maken, opnemen en dat die stoffen ons beïnvloeden. Er zijn heel veel verschillen. Er is een overeenkomst: al die stoffen gaan vanuit het verteringskanaal via darmepitheelcellen naar het bloed.

De opname van voedingsstoffen vindt vooral plaats in het grote geplooide oppervlak van de dunne darm. Ook de villi en de darmpepitheelcellen met hun geplooide uitstulpingen, de microvilli, dragen bij aan de grote opnamecapaciteit. De opname van voedingsstoffen heet resorptie. Dat vindt vooral plaats via transporteiwitten. Om te voorkomen dat allerlei moleculen en darmbacteriën tussen de cellen door het lichaam binnengaan, zijn alle darmepitheelcellen strak met elkaar verbonden door middel van tight-juncitons. De cellen vormen een ondoordringbare laag tussen het darmlumen en het interne milieu.

Aan de bloedvatkant heeft het celmembraan van een darmepitheelcel Na+ en K+ pompen, die Na+ ionen actief de cel uitpompen en K+-ionen de cel in. Een dergelijke vorm van cotransport waarbij stoffen damen in tegengestelde richting bewegen, heet antiport. Er is ook symport.

De hydrofiele coating levert een chylomicron op. De darmcellen scheiden de chylomicronen via exocystose uit naar de weeselvloeistof, waar ze in de lymfevaten van de darmvlokken komen.

Via de weefselvloeistof en de bloedvaten van de darmvlokken, die samenkomen in de poortader, bereiken de opgenomen voedingsstoffen de lever. Transportblaasjes zijn omhuld met lipoproteïnen. De grote HDL-blaasjes met veel eiwitten transporteren cholesterol uit de bloedbaan naar de lever. De kleine LDL-blaasjes geven juist cholesterol af. Zijn er veel LDL-blaasjes, dan is de kans groot dat ze hun cholesterol afgeven aan de wanden van slagaders. Dat vergroot de kans op vetophoping in de slagaders, die daardoor kunnen dichtslibben: atherosclerose.