Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

Đại cương về hệ thống pháp luật VN (Địa vị pháp lý của CQNN VN (Hệ thống…

- - - - NN do đấng tối cao thiêng liêng tạo ra để quản lý xã hội và NN đặc ra PL để thực hiện chức năng này
    - - PL xuất hiện ngay khi XH hình thành
    - - PL là tổng hợp những quy tắc xử sự mang tính bắt buộc chung, do NN đặt ra hay thừa nhận và bảo đảm thực hiện, nhằm điều chỉnh các quan hệ XH theo ý chí của giai cấp thống trị
      - PL và NN là hai hiện tượng cùng xuất hiện, tồn tại, phát triển và tiêu vong gắn liền nhau
      - Nguyên nhân hình thành NN cũng là nguyên nhân hình thành PL và PL chỉ tồn tại trong XH có giai cấp
  - - - Thể hiện ý chí của giai cấp thống trị
      - Cụ thể hóa ý chí của mình thông qua NN thành các quy tắc xử sự áp đặt lên xã hội buộc mọi người phải tuân theo
    - - Là công cụ, phương tiện để tổ chức đời sống xã hội
      - Thể hiện ý chí và lợi ích của các giai tầng khác nhau trong XH ở những mức độ khác nhau tùy thuộc vào bản chất của NN đó
  - - - Nhằm chỉ ra cách xử sự mà mọi người phải theo trong trường hợp hay tình huống nhất định
      - Khác với các quy phạm xã hội (quy tắc đạo đức, luân lý, tôn giáo), tính quy phạm của PL mang tính phổ biến rộng khắp đến tất cả các thành viên trong xã hội
    - - PL bao gồm nhiều quy định khác nhau nhưng tất cả đều được sắp xếp theo một trật tự, thứ bậc, thống nhất với nhau trong một hệ thống dưới những hình thức nhất định
    - - Những quy tắc xử sự đặt ra trong luật bắt buộc mọi người phải thực hiện và nó được đảm bảo bằng cách hình thức chế tài của NN
      - Tính cưỡng chế của PL luôn tồn tại cùng với sự tồn tại của PL
    - - Mọi người đều bình đẳng như nhau, đều chịu sự tác động của PL
    - - PL có vai trò giúp ổn định XH, do đó nếu PL luôn thay đổi sẽ đánh mất lòng tin của mọi người đối với PL. Tính ổn định của PL là tính ổn định tương đối
- - - - Tập quán pháp là hình thức do NN phê chuẩn hoặc thừa nhận một số tập quán đã lưu truyền trong xã hội
      - Tập quán là quy tắc xử sự được lặp đi lặp lại nhiều lần trong một thời gian dài, được thừa nhận và áp dụng rộng rãi trong một vùng, miền, dân tộc, cộng đồng dân cư hoặc trong một lĩnh vực dân sự
      - Áp dụng trong trường hợp các bên không có thỏa thuận và pháp luật không quy định thì có thể áp dụng tập quán nhưng tập quán áp dụng không được trái với các nguyên tắc cơ bản của pháp luật dân sự
    - - Tiền lệ pháp là hình thức do NN thừa nhận các quyết định của cơ quan hành chính hoặc cơ quan xét xử trong khi giải quyết các vụ việc vụ thể có thể áp dụng đối với các vụ việc tương tự về sau
    - - Là hình thức PL thể hiện thành văn bản do CQNN có thẩm quyền ban hành
- - - - Lập hiến, lập pháp, quyết định vấn đề quan trọng của đất nước, tổ chức bộ máy NN, giám sát CQNN
  - - - Cơ quan hành chính cao nhất, chấp hành QH
- - - - Khái niệm
        
        Là quy tắc xử sự chung
        
        Có hiệu lực bắt buộc chung, được áp dụng lặp đi lặp lại nhiều lần trong phạm vi cả nước hoặc đơn vị hành chính nhất định
        
        Do CQNN, người có thẩm quyền ban hành
        
        Được nhà nước bảo đảm thực hiện
      - Cấu trúc
        
        Giả định
        
        Mô tả những tình huống thực tế, dự kiến xảy ra trong đời sống xã hội cần phải áp dụng QPPL
        
        Trả lời cho câu hỏi: Tổ chức, cá nhân nào? Khi nào? Trong những hoàn cảnh, điều kiện nào?
        
        Quy định
        
        Nêu lên những quy tắc xử sự bắt buộc các chủ thể phải thực hiện khi ở vào hoàn cảnh, trường hợp đã nêu trong phần giả định
        
        Trả lời cho câu hỏi: Phải làm gì? ĐƯợc làm gì? Không được làm gì? Làm như thế nào
        
        Chế tài
        
        Quy định những biện pháp, những hậu quả tác động tới các chủ thể không tuân thủ các quy định của QPPL
      - Văn bản QPPL
        
        Đặc điểm
        
        Do CQNN có thẩm quyền ban hành
        
        Chứa đựng những quy tắc xử sự chung bắt buộc
        
        Áp dụng nhiều lần trong đời sống XH
        
        Có tên gọi, nội dung và trình tự ban hành được quy định cụ thể bằng PL
        
        Khái niệm
        
        Là văn bản có chứa QPPL, được ban hành theo đúng thẩm quyền, hình thức, trình tự, thủ tục quy định
        
        Số, ký hiệu của VB QPPL
        
        Số thứ tự/năm ban hành/loại văn bản - CQ ban hành
        
        Luật số 105/2016/QH13
        
        Nghị định số 54/2016/NĐ-CP
        
        Hiệu lực
        
        Theo thời gian
        
        Thời điểm phát sinh hiệu lực
        
        Cụ thể
        
        Không quy định cụ thể
        
        CQNN TW: 45 ngày
        
        HĐND-UBND tỉnh: 10 ngày
        
        HĐND-UBND huyện-xã: 7 ngày
        
        Ban hành theo trình tự, thủ tục rút gọn
        
        NGày thông qua hoặc ngày ký là ngày có hiệu lực
        
        Thời điểm chấm dứt hiệu lực
        
        Toàn bộ hoặc một phần
        
        Theo không gian
        
        Giới hạn trong một không gian địa lý, nếu CQNN ở trung ương thì hiệu lực trong phạm vi cả nước, nếu là HĐND-UBND ở đơn vị hành chính nào thì hiệu lực trong phạm vi hành chính đó
        
        Theo đối tượng tác động
        
        Hiệu lực về đối tượng không tách rời hiệu lực về không gian
        
        Phân loại
        
        Văn bản luật
        
        Hiến pháp
        
        Quốc hội
        
        Bộ luật
        
        Quốc hội
        
        Luật
        
        Quốc hội
        
        Chủ tịch nước ký lệnh công bố
        
        Quy định: tổ chức và hoạt động của bộ máy NN; quyền con người; quyền và nghĩa vụ của công dân; trưng cầu dân ý; các chính sách của NN
        
        Văn bản dưới luật
        
        Pháp lệnh
        
        UBTVQH
        
        Điều chỉnh các quan hệ XH cơ bản, quan trọng nhưng chưa ổn định, lĩnh vực điều chỉnh hẹp hơn so với bộ luật. Sau một thời gian trình QH xem xét ban hành luật
        
        NGhị định
        
        Chính phủ
        
        Chứa thông tin chi tiết hơn trong luật, nghị quyết, pháp lệnh, quyết định
        
        Quy định các biện pháp cụ thể để tổ chức thi hành Hiến pháp, luật, nghị định, pháp lệnh, nghị quyết
        
        Quy định nhiệm vụ, quyền hạn, tổ chức bộ máy của Chính phủ các các cơ quan thuộc Chính phủ
        
        NGhị quyết
        
        Quốc hội
        
        Quy định tỷ lệ chia các khoản thu/chi
        
        Thực hiện thí điểm chính sách mới
        
        UBTVQH
        
        Giải thích hiến pháp, luật, pháp lệnh
        
        Bãi bỏ/tạm ngưng/kéo dài pháp lệnh, nghị quyết
        
        HĐND các cấp
        
        Thể hiện kết luận hoặc quyết định được tập thể thông qua, không đặt ra một quy phạm cụ thể
        
        Quyết định
        
        Chủ tịch nước
        
        Thủ tướng chính phủ
        
        Tổng kiểm toán nhà nước
        
        Các quy định về biện pháp lãnh đạo, điều hành hoạt động, thi hành
        
        Các biện pháp thực hiện chức năng quản lý NN
        
        Lệnh
        
        Chủ tịch nước
        
        Tổng động viên, động viên cục bộ, tình trạng khẩn cấp
        
        Thông tư
        
        Bộ trưởng, thủ trưởng CQ ngang bộ
        
        Chứa thông tin chi tiết trong luật, nghị quyết, pháp lệnh, quyết định, nghị định
        
        Biện pháp thực hiện chức năng quản lý NN
        
        Chánh án TANDTC
        
        Viện trưởng VKSNDTC
        
        Thẩm quyền ban hành
      - Đặc điểm
        
        Có tính chất bắt buộc chung
        
        Được thể hiện dưới một hình thức nào đó
        
        Thể hiện ý chí của NN, do các CQ có thẩm quyền ban hành
        
        ĐƯợc đảm bảo thực hiện bằng sức mạnh cưỡng chế của NN
    - - Là tập hợp một nhóm QPPL có đặc điểm giống nhau để điều chỉnh nhóm quan hệ xã hội tương ứng
    - - Tổng thể các QPPL điều chỉnh các quan hệ XH trong một lĩnh vực nhất định của đời sống
      - Các ngành luật
        
        Luật NN
        
        Luật dân sư
        
        Luật tố tụng hình sự
        
        Luật hành chính
        
        Luật lao động
        
        Luật tố tụng dân sự
        
        Luật tài chính
        
        Luật hôn nhân và gia đình
        
        Luật kinh tế
        
        Luật đất đai
        
        Luật hình sự
        
        Luật quốc tế