Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
PODSTAWOWE PROBLEMY GOSPODAROWANIA (PRODUKCJA (KLASYFIKACJA TRADYCYJNA (A.…
PODSTAWOWE PROBLEMY GOSPODAROWANIA
GOSPODAROWANIE
DEFINICJA GOSPODAROWANIA
jest to działalność indywidualna
i zbiorowa, która prowadzi do zaspokojenia potrzeb człowieka
porównywanie kosztów
i korzyści i wybieranie na tej podstawie najlepszej możliwości
istotą jest osiąganie celu za pomocą określonych środków
PROCES GOSPODAROWANIA
produkcja dóbr i usług
podział wytworzonych dóbr i usług
wymiana podzielonych dóbr i usług
konsumpcja dóbr i usług
- ostateczny cel produkcji
POTRZEBY
stan braku czegoś lub niezaspokojenia czegoś oraz dążenie do jego zaspokojenia; subiektywne odczuwane braku czegoś
ŹRÓDŁA POTRZEB
biologiczna struktura ludzi
społeczna struktura ludzi
ekonomiczna struktura ludzi
ekologiczne uwarunkowania
psychiczna struktura ludzi
polityczna struktura ludzi
WŁAŚCIWOŚCI POTRZEB
nieograniczone pod względem rodzajów
ograniczone w pojemności w danym czasie - w miarę zaspokojenia maleje potrzeba
komplementarne - mam samochód, do którego potrzebuję benzyny
substytucyjne - mogą być zaspokojone różnymi dobrami
mają charakter społecznie i historycznie zmienny - w różnych okresach historii były różne potrzeby
stale się odradzają
RODZAJE POTRZEB
pierwotne i wtórne - siku i kultura
materialne i niematerialne
indywidualne i społeczne
potencjalne (nieujawnione) i efektywne (ujawnione)
bieżące i przyszłe
fizyczne i duchowe
niezbędne i luksusowe
jednorazowe i odnawiające się
konsumpcyjne i inwestycyjne
PIRAMIDA MASLOWA
Potrzeby fizjologiczne
Potrzeby bezpieczeństwa (pewność, ochrona)
Potrzeby społeczne (poczucie przynależności)
Potrzeby uznania (uznanie, status)
Potrzeby samorealizacji (rozwój osobisty)
PRAWO HOMEOSTAZY
dążenie do równowagi potrzeb niższego rzędu - niezaspokojenie potrzeb niższych rzędów narusza równowagę
PRAWO WZMOCNIENIA
zaspokojenie potrzeb wyższego rzędu nie prowadzi do ich zaniku, ale wzmocnienia
DOBRA
są to każde środki służące bezpośrednio zaspokojeniu potrzeb ludzkich w formie rzeczy, usług lub stanów
RODZAJE DÓBR
dobra pierwotne
- naturalne, nieuwarunkowane działalnością ludzi
dobra gospodarcze
- efekt działalności gospodarczej człowieka; bezpośrednio zaspokajają potrzebę
KLASYFIKACJA DÓBR Z UWAGI NA STOPIEŃ RZADKOŚCI
dobra wolne
- istnieją w przyrodzie w formie gotowej i nieograniczonej - powietrze
dobra rzadkie
- ich ilość jest ograniczona względem ludzkich potrzeb
wszystkie dobra gospodarcze są rzadkie
dobra prywatne
dobra publiczne
- z użytkowania ich nie można nikogo wykluczyć; nie ma o nie konkurencji
PRODUKCJA
KLASYFIKACJA TRADYCYJNA (A. SMITH)
ziemia (dobra pierwotne) - otrzymujemy za nią rentę gruntową
kapitał (rzeczowy i finansowy) - dochodem jest procent
praca - otrzymujemy za nią płacę
W neoklasycznym podziale dodano jeszcze:
przedsiębiorczość
organizacja
Późniejszy podział:
ziemia
praca
kapitał
technologia
WSPÓŁCZESNA KLASYFIKACJA ZASOBÓW
Z - zasoby ludzkie
- podaż pracy, system organizacji i motywacji do pracy
K - zasoby kapitału rzeczowego
- łącznie z ziemią itd.
T - technologia
- stan i organizacja wiedzy do celów produkcyjnych
H - kapitał ludzki
- stan wiedzy i umiejętności pracowników
NAKŁADY I WYNIKI
ilość czynników produkcji zastosowanych w danym czasie w danej produkcji nazywa się
wkładem (input)
, a ilość uzyskanego produktu
wynikiem (output)
STRUKTURA PODMIOTOWA GOSPODAROWANIA
podmiot gospodarczy
- podstawowa jednostka ekonomiczna podejmująca decyzje o zastosowanie dóbr rzadkich będących jej własnością
podmiotem życia gospodarczego jest człowiek na różnych poziomach:
mikroekonomicznie - konsument, producent, nabywca
makroekonomicznie - państwo, organizacja, zagranica
OPTIMUM PARETO
optymalne wykorzystanie czynników produkcji oznacza, że został dokonany najlepszy wybór
wybór optymalny wg. Pareto to taki, kiedy każda decyzja lepsza od niej pod pewnym względem jest pod innym względem gorsza
PRZESUNIĘCIE KRZYWEJ MOŻLIWOŚCI PRODUKCYJNYCH W DŁUGIM OKRESIE
oznacza relatywne zmniejszenie rzadkości dóbr
Możliwości przesunięcia krzywej w prawo:
intensywna
droga wzrostu - np. inwestycje, nowe technologie, które pozwalają na bardziej intensywne wykorzystanie danego zasobu
ekstensywna
droga wzrostu - zwiększenie ilości zasobu
GRANICA MOŻLIWOŚCI PRODUKCYJNYCH
krzywa transformacji
- graficzne przedstawienie kombinacji dwóch produktów, które mogą być wytworzone, gdy wszystkie dostępne zasoby są maksymalnie wykorzystane
krzywa możliwości produkcyjnych
- oddziela dwa zbiory kombinacji - osiągalne i nieosiągalne przy najbardziej efektywnym wykorzystaniu różnych środków produkcji
Założenia:
czynniki produkcji można przeznaczyć do produkcji wyłącznie dwóch dóbr
możliwe jest przesunięcie produkcji tylko do jednego dobra
jest wiele możliwych kombinacji produkcji za pomocą danego zasobu czynników produkcji
rozporządzalne zasoby czynników produkcji są w pełni i efektywnie wykorzystane, przy zastosowaniu najlepszej znanej technologii
krzywa schodząca w dól ilustruje zasadę rosnącego kosztu alternatywnego, czyli żeby wytworzyć więcej produktu X, trzeba poświęcić czynniki produkcyjne używane do produkcji produktu Y, tym samym zmniejszając jego ilość
prawo rosnącego kosztu alternatywnego
- w celu uzyskania dodatkowych ilości jednego dobra, trzeba poświęcić coraz większe ilości drugiego dobra
RZADKOŚĆ I ALOKACJA ZASOBÓW
RZADKOŚĆ
jest to różnica między tym, co ludzie potrzebują, a możliwościami tego wytworzenia
oznacza występowanie większych potrzeb, niż wynoszą możliwości - zużycie czynników produkcji dla jednych celów wymaga rezygnacji z realizacji innych
konieczność alokacji
- trzeba rozdysponować środki między różne cele
różne środki mogą być wykorzystane w różny sposób
WNIOSKI PŁYNĄCE Z RZADKOŚCI
zawsze istnieje więcej niż jeden sposób wykorzystania zasobu
musimy wybierać spośród różnych sposobów alokacji zasobów
z każdym wyborem wiąże się
koszt alternatywny
, czyli wartość najcenniejszej niewytworzonej rzeczy
RACJONALNOŚĆ
przy danym nakładzie środków pozwala w maksymalnym stopniu osiągnąć zamierzony cel (
maksymalizacja zysku
), lub założony cel pozwala osiągać najmniejszymi środkami (
minimalizacja kosztów
)
RACHUNEK EKONOMICZNY
efekty/nakłady lub odwrotnie
wartości muszą być wymierne
powinny mieć tę samą wartość
jednoznaczne kryterium wyboru
